Þjóðviljinn - 14.02.1984, Qupperneq 5

Þriðjudagur 14. febrúar 1984 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5
Fjarvistir foreldra vegna veikinda barna leyfðar
Tryggja öllum launa-
mönnum sama rétt
Á ekki von á andstöðu við þetta réttlœtismál, segir
Ragnar Arnalds sem flytur frumvarpið um rétt á
fjarvistum vegna veikinda barna
- Það er sjálfsagt að allir
launamenn fái þennan rétt, sem
tryggður var í samningum
ríkisins við BSRB og BHM
1982, að foreldrar eigi rétt á
fjarvistum innan vissra marka
vegna veikinda barna sinna og
ég á ekki von á andstöðu í þing-
inu við þetta réttlætismál, sagði
Ragnar Arnalds þegar Þjóðvilj-
inn innti hann fregna af frum-
varpi hans sem liggur fyrir al-
þingi.
Fyrir Alþingi liggur frumvarp til
laga um fjarvistarrétt foreldra
vegna veikinda barna. Flutnings-
maður þess er Ragnar Arnalds.
Efnisgreinar frumvarpsins eru
tvær. Segir í hinni fyrri „að þeir,
sem rétt eiga til uppsagnarfrests frá
störfum og til launa vegna
sjúkdóms- og slysaforfalla sam-
kvæmt ráðningarsamningi eða
samkvæmt lögum nr. 16 frá 9. apríl
1958, með síðari breytingum, njóta
réttar samkvæmt lögum þessum“.
Önnur greinin hljóðar svo:
„Heimilt er foreldri að ráðstafa allt
að einni viku árlega af áunnum
rétti sínum til fjarvistar vegna
veikinda til að vera frá vinnu vegna
veikinda barna sinna undir 13 ára
aldri, enda verði annarri umönnun
ekki við komið. í þessum veikinda-
forföllum greiðast starfsmanni da-
gvinnulaun og vaktaálag sam-
kvæmt reglubundinni verðskrá“.
Aðspurður sagði Ragnar Arn-
alds rökin fyrir flutningi þessa
frumvarps vera þau, að þegar sam-
ið var við opinbera starfsmenn
haustið 1982 var samþykkt að veita
félögum í BSRB og BHM þessi
réttindi. Fordæmi fyrir þessu var í
samningum ríkisins við starfs-
mannafélagið Sókn frá 1981. Aðrir
launþegar njóta ekki þessa fjarvist-
arréttar. Ég tel þetta ákvæði mik-
ilsverða réttarbót sem eðlilegt sé
að allir launþegar njóti. Því er
þetta frumvarp flutt. Það er full-
komlega eðlilegt að foreldrar hafi
rétt til þess, innan vissra marka svo
sem fram kemur í frumvarpinu, að
sinna veikum börnum sínum, þeg-
ar svo stendur á að ekki verði til
annarra leitað með það.
Eins og fram kemur í 1. gr. frv.
og bent er á í greinargerð ná þessi
réttindi til þeirra, sem eru í fastri
vinnu, þ.e. hafa ákveðinn upp-
sagnarfrest eða hafa unnið hjá
sama atvinnurekanda a.m.k. eitt
ár. En samkvæmt lögum nr. 16 frá
9. apríl 1958 er eitt vinnuár skil-
greint sem a.m.k. 1800 vinnu-
stundir á síðustu 12 mánuðum.
Að sjálfsögðu er kveðið svo á í
frv. að launþeginn missi einskis í
launum þótt hann noti sér fjarvist-
arréttinn heldur haldi dagvinnu-
launum sínum og vaktaálagi sam-
kvæmt varðskrá, enda í samræmi
við þá samninga, sem áður hafa
verið gerðir um þessi efni.
- Áttu von á andstöðu við þetta
frumvarp?
- Nei, engan veginn. Ég sé engin
rök gegn því að þessi réttindi nái til
allra launþega.
- mhg.
Ragnar Arnalds: Þetta var samningsatriði í samningum ríkisvaldsins og
BSRB og BHM 1982 - og sjálfsagt að gildi fyrir allt launafólk.
Ef allt fer að áætlun
verður Mjólkurstöðin tek-
in í notkun í apríl 1986.
Pegar gamla Mjólkurstöðin við
Laugaveg var tekin í notkun 1949
voru vörur þær sem hún hafði á
boðstólum þessar: mjólk, rjómi,
sýrð mjólk, undanrenna, mysa og
skyr. Þá voru tegundir umbúða og
stærðir 12. Árið 1983 voru tegundir
og stærðir rúmlega 100. Árið 1949
var neytendafjöldinn 62 þús. Árið
1983 var vörum dreift daglega til
153 þús. neytenda og ýmsar
geymsluþolnar vörur eru sendar
um allt land. Viðskiptavinir voru
240 árið 1949. Nú eru þeir 850.
Jarðrækt
og húsabætur
Ekki eru ennþá fyrirliggjandi
endanlegar tölur um jarðræktar-
framkvæmdir og húsabætur, sem
framlags nutu samkvæmt jarðrækf-
arlögum á sl. ári. Ráða má þó af
þeim skýrslum, sem borist hafa, að
framræsla hafi orðið svipuð og
1982. Nýrækt hefur hinsvegar
minnkað um 10-12%, varð um
1600 ha. Endurræktun túna
minnkaði einnig um 10%, varð um
1270 ha. Aftur á móti jókst græn-
fóðurrækt, um 8-10%, varð 5600
ha.
Byggingar útihúsa minnkuðu
mjög mikið, áburðarkjallarar um
40-45%, þurrheyshlöður um 40-
45% og votheysgeymslur um 50-
60%.
Lánveitingar
Lánveitingar voru svipaðar í
heild 1983 og 1982. Stofnlánadeild-
in veitti 603 lán en 600 lán 1982.
Lánum til loðdýrabúa fjölgaði úr
70 í 113 og jarðakaupal'ánum fjölg-
aði um 16. Heildarupphæð þeirra
lána sem Stofnlánadeildin veitti
var á hinn bóginn 54,93% hærri en
1982 og er því undir hækkun bygg-
ingarkostnaðar á árinu, miðað við
árið 1982.
Lán úr Lífeyrissjóði bænda voru
svipuð að tölu til. Þau urðu 291
1983 á móti 287 1982. Heildarupp-
hæð þeirra hækkaði um 48,16% en
Lífeyrissjóðslánin hækkuðu úr 80
þús. kr. 1982 í 120 þús. kr. 1983.
Var orðið við öllum lánbeiðnum
þeirra, sem réttindi höfðu til lána,
en til þess að hafa rétt til svo-
nefndra óbundinna lána þurfa
menn að vera með 5 þús. réttinda-
stig minnst.
Lán úr Stofnlánadeild skiptust
þanni:
Útihúsabyggingar og ræktun 262
lán, kr. 69.202.220. Dráttarvélar
94 lán, kr. 9.350.910. Vinnslu-
stöðvar landbúnaðarins 25 lán, kr.
18.421.670. Til ræktunarsambanda
6 lán, kr. 4.342.400. Til minka- og
refabúa 113 lán kr. 17.449.000.
Jarðakaupalán 103 lán, kr.
24.178.290.
Lán úr Lífeyrissjóði:
Bústofnakaupalán 110 kr.
10.272.190. Lán vegna íbúðarhúsa-
bygginga og réttindastiga 181 lán,
kr. 20.653.280.
Byggðasjóður veitti lán til 57 að-
ila. Þau skiptust þannig:
Til vinnslustöðva 7 lán, kr. 3.120
þús.. Fiskeldi 12 lán kr. 2.584 þús..
Loðdýrarækt 25 lán, kr. 5.025 þús..
Til ræktunarsambanda 2 lán, kr.
810 þús.. Til landbúnaðaráætlana 9
lán, kr. 290 þús. Grasmjölsverk-
smiðjur 1 lán kr. 1.000 þús. Til
uppgræðslu 1 lán kr. 400 þús.
Búvélakaup
Kaup bænda á búvélum hafa
minnkað verulega sl. 3 ár en þó
mest á sl. ári. Keyptar voru 260
hjóladráttarvélar á móti 522 að
meðaltali næstu 10 árin á undan. -
Aðrar vélar, meðaltal 10 ára innan
sviga: Sláttuvélar 200 (335). Snún-
ingsvélar 147 (346). Heybindivélar
71 (154). Heyhleðsluvagnar 44
(131).
Af framangreindu yfirliti er ljóst
að á sl. ári hefur orðið stórfelldur
samdráttur í fjárfestingu í landbún-
aði svo til á öllum sviðum. Loð-
dýraræktin má heita þar ein undan-
skilin.
- mhg.
Nýja mjólkurhöllin rís hratt upp úr Ártúnshöfðanum. (Mynd: -eik).
Sauðfjárbóndi frá S-Grænlandi.
Aðalfundur Grænlandsfélagsins
Grænlandsfélagið INUIT heldur aðalfund sinn
miðvikudaginn 15. febrúar næstkomandi. Fundurinn
verður haldinn í Norræna húsinu og hefst kl. 20.30.
Að loknum aðalfundarstörfum mun Árni Gunnars-
son fyrrverandi alþingismaður halda erindi um sam-
skipti Grænlands ög íslands. Ennfremur mun Hjálm-
ar ólafsson formaður Norræna félagsins segja frá
væntanlegum Grænlandsferðum í sumar. Nýir félagar
og aðrir áhugamenn um samskipti Grænlands og ís-
lands eru hjartanlegar velkomnir.
Nýja mjólkurstöðin