Þjóðviljinn - 07.04.1984, Síða 18

18 SÍÐA — ÞJCM)VILJINN He*Sin 7--8. aprfl 1984
IÐNSKOLA-
DAGURINN
í dag, laugardaginn 7. apríl, kl. 10-16 er Iðn-
skólinn á Skólavörðuholti opinn almenningi.
Allar verklegar deildir eru ífullu starfi, nem-
endur og kennarar verða til viðtals.
IÐNSKÚLINN í REYKJAVÍK
MJM
'V
Frá Fræðsluskrifstofu
Reykjavíkur
Innritun skólaskyldra barna og unglinga sem
þurfa að fytjast milli skóla fyrir næsta vetur fer
fram í fræðsluskrifstofu Reykjavíkur, Tjarn-
argötu 12, sími 28544, þriðjudaginn 10. og
miðvikudaginn 11. apríl nk., kl. 10-15 báða
dagana.
Þetta gildir um þá nemendur, sem flytjast til
Reykjavíkur eða úr borginni, koma úr einka-
skólum eða þurfa að skipta um skóla vegna
breytinga á búsetu innan borgarinnar.
Það er mjög áríðandi vegna nauðsynlegrar
skipulagningar og undirbúningsvinnu að öll
börn og unglingar sem svo er ástatt um verði
skráð á ofangreindum tíma.
Þá nemendahópa, sem flytjast í heild milli
skóla að loknum 6. bekk, þarf ekki að innrita.
Fræðslustjórinn í Reykjavík.
Fóstrur
Hér meö er auglýst eftir umsóknum um hálft starf
fóstru viö leikskóla á Akranesi.
Umsækjendur meö aöra menntun á uppeldissviði og/
eöa reynslu gætu einnig komið til greina. Umsækjend-
ur þyrftu að geta hafið störf um miðjan apríl.
Skriflegar umsóknir meö upplýsingum um aldur,
menntun og fyrri störf sendist undirrituðum fyrir 12.
apríl.
Umsóknareyöublöö má fá á bæjarskrifstofunni.
Félagsmálastjóri,
Kirkjubraut 28, Akranesi,
sími 93-1211.
Laus staða
Kennara vantar að gagnfræðaskóla Húsa-
víkur næsta skólaár. Kennslugreinar raun-
greinar og erlend mál, meðal annars við
framhaldsdeildir. Upplýsingar veita skóla-
stjóri og yfirkennari í símum 96-41344 og
96-41720. Heimasímar 96-41166 og 96-
41440.
Skólanefnd.
f3 Iðnskóladagurinn
Komið í dag í Iðnskólann á Skólavörðuholti
og sjáið bókagerðardeildina, í tilefni Iðn-
skóladagsins.
Allar verklegar deildir eru opnar og til sýnis.
Nemendur eru í fullu starfi og hægt að ræða
við þá og kennara um iðnnám og iðngrein-
arnar.
Félag bókagerðarmanna.
Enn á labbi
með Hannesi
Ég þakka iabbitúrinn með þér í
síðasta Sunnudagsblaði, Hannes,
þar sem þú tókst að þér leiðsögu-
mannshlutverkið. En iaun
heimsins eru vanþakklæti og ég hef
margt við þína leiðsögn að athuga.
Þess vegna vil ég ólmur ganga
áfram og hafa þig með. Ég á
reyndar ekki von á að við náum
fyrirheitna landinu á þessu rölti
okkar - nema kannski hvor sínu
landi - en það getur engu að síður
verið gott að hafa diplómatískt
samband eins og tíðkast milli ná-
grannaríkja.
„Verðum við ekki að halda
áfram göngunni miklu", segir þú í
grein þinni og lætur að því liggja að
ég og mínir líkar, sem þú kallar
„vinstri vitsmunaverur" rísi ekki
undir því að leysa vandamál fram-
vindunnar og finnist því að þeir
verði að hafa hugsjón og hallist því
að fagurri ímynd um fortíðina í
hreggi lífsins. Svona aðdróttanir út
í loftið kalla auðvitað fram nýjar
aðdróttanir sem snerta kjarna
þessarar deilu álíka lítið og þín.
Ég gæti t. d. auðveldlega haldið
því fram að þú værir dæmigerður
fulltrúi eftirstríðskynslóðarinnar
sem tapaði áttum í peningaflóði
hinna nýríku og varpaði fyrir róða
öllum þjóðlegum verðmætum og
hefðum fyrir steinsteypu og
ómerkilegan flottræfilshátt. Ég
gæti meira að segja gengið svo
langt að þú værir af þeirri kynslóð
sem hefðir selt landið. Ég ætla samt
að láta það ógert, einfaldlega af því
að ég þekki þig Og þínar hugsjónir
álíka lítið og þú mig og mínar hug-
sjónir. Við erum hins vegar farnir
að þekkja lítið eitt skoðanir hvors
annars um skipulag og húsfriðun-
armál.
Ég get þó tekið undir það að við
verðum að halda áfram göngunni
miklu. En sú ganga verður út í loft-
ið, stefnulaus og marklaus, ef við
lítum ekki um leið um farinn veg.
Einu sinni átti ég tal við ungan at-
hafnamann í sjávarplássi vestur í
fjörðum. Forfeður hans höfðu
byggt upp plásið með miklum
myndarbrag og ég ætlaði að
fræðast dálítið af honum um þá
sögu, en þá svaraði hann mér að
bragði: „Ég hef engan áhuga á for-
tíðinni, ég hef bara áhuga á fram-
tíðinni". Ég hef fylgst svolítið með
þessum manní síðan og séð hvernig
allt hefur farið úrskeiðis hjá hon-
um, kannski af því að hann er for-
tíðarlaus maður og þar af leiðandi
ekkert.
Þú hvetur mig til að lesa „Stef-
ánsstikka" Þórberg Þórðarsonar.
Ég hvet þig hins vegar til að lesa
kaflann um Bergshús í Ofvitanum
eftir meistarann. Fáir hafa líklega
ort gömlunt húsum jafndýran óð:
„Allir fslendingar kunna að lesa
bækur. En hversu margir kunna að
lesa hús? Það er meiri íþrótt að lesa
hús en að geta lesið bækur. Húsið
er hugsun, sem hefur hæð, lengd og
breidd. Bókin er vöntun á hugsun,
sem aðeins hefur lengd. Húsið er
sannleikurinn um líf kynslóðanna.
Bókin er lygin um líf þeirra."
Þú kannt að lesa bækur, Hannes,
ferð m.a.s. á Þjóðskjalasafnið til
að lesa gamlar skræður, en kanntu
að lesa hús? Ég veit að þú hefur
titilinn húsameistari, en kanntu að
lesa hús? Þú kvartaðir unt daginn
yfir þvi að litlar umræður færu fram
á Islandi um húsalist - nema þá
gömlu „kofana". Égget alveg verið
sammála þér um það - þó að ég sé
ekki sammála þér um gömlu „kof-
ana". Sjálfur hef ég takmarkað álit
á íslenskum arkitektum - svona
upp til hópa - og get sennilega talið
á fingrum hanna minna bau hús frá
síðari áratugum sent ég get hrópað
húrra fyrir. Ég hef líka ákveðna
kenningu um af hverju þetta stafar,
Það er ekki til nein hefð meðal ís-
lenskra arkitekta. Þeir hafa numið
fræði sín vítt og breitt um heiminn
og þar af leiðandi hefur enginn ís-
lenskur arkitektaskóli orðið til.
Þess vegna er höfuðborgarsvæðið
eins og hrærigrautur þar sem glyttir
hér og hvar í aðskiljanlegustu stíl-
afbrigði: skandinavísk, bresk,
þýsk, spönsk og jafnvel japönsk
eða mexíkönsk. Mest ber þó á Iit-
lausum kassastíl. Þessu hefur nú
framvindan og gangan mikla skilað
okkurá liðnum áratugum. Ogjafn-
framt hefur sú stefna verið ríkjandi
allt fram á síðustu ár að allt gamalt
sé vont og eigi að hverfa. Þess
vegna er gamli miðbærinn eins ó-
lánlegur og hann er. Þar ægir sam-
an steypukössum og gömlum timb-
urhúsum, meira eða minna eyði-
lögðum.
Nú skulum við labba niður í
Grjótaþorp sem hefur geysimikla
sögulega þýðingu, ekki aðeins fyrir
Reykjavík heldur landið allt. Við
getum farið þangað með börnin
okkar eða útlendinga og sagt: „Hér
byrjaði þetta allt“. Hér stóð bær
fyrsta landsnámsmannsins og hér
byrjaði nútímasaga íslands: iðn-
væðing og fyrsti vísirinn að þétt-
býli. Og við getum m.a.s. bent á
húsin. Fjalakötturinn, Aðalstræti
10 og 16 eru öll að stofni til frá
tímum Innréttinganna um miðja
18. öld. Grjótaþorpið með sínum
mjóu og hlykkjóttu götum er frá
þeim tíma er Reykjavík byrjaði aö
teygjast upp frá fyrstu götunni. Og
Fjalakötturinn sjálfur er dæmigert
spunahús. Sá sem byggði hann upp
í sína núverandi mynd var Valgarð-
ur Breiðfjörð, einhver merkas.ti
borgari Reykjavíkur á seinni hluta
19. aldar. Þegar hann hafði lokið
við að reisa þessa svipmilku höll
yfir athafnir sínar og menningar-
starfsemi bjó þorri þjóðarinnar
enn í torfkofum. Miklu verr farin
hús víða um heim hafa verið gerð
upp án þess að rífa þau fyrst - eins
og þú telur óhjákvæmilegt - og þar
hef ég orð kollega þinna fyrir. Og
eftir langt niðurlægingartímabil er
ungt fólk farið að kaupa hús ofar í
þorpinu og gera þau upp með
myndarbrag í trausti þess að þessi
vinalega gamla byggð fái að
standa.
Með þessu er ég ekki að segja að
við eigum að varðveita hvert ein-
asta gamalt hús sem stendur í
Reykjavík . Það hafa t.d. á undan-
förnum árum verið rifin eða fjar-
lægð ótal mörg gömul timburhús
við Laugaveginn, án þess að hreyft
væri mótmælum, síðast tvö núna
um daginn. En einhvers staðar
verður að staldra við og þá ekki síst
á helgustu véum Reykjavíkur.
Sami söngur og þú syngur nú,
Hannes, var kyrjaður þegar barist
var fyrir björgun Bernhöftstorfu.
Þetta voru fúaspýtur og kumbald-
ar, slömm og hrófatildur. Sama
fólk og lét hæst um ónýti þessara
húsa situr nú dýrindis veislur í þeim,
og lætur vel af.
Víst var það draumur margs al-
þýðumanns að komast í betri og
rýmri húsakynni, eins og þú segir.
Sjálfur er ég nýbúinn að kaupa
íbúð í timburhúsi, sem byggt var
árið 1903. Fyrir hálfri öld bjuggu
um 30 rnanns í þessu húsi en þegar
ég flyt inn í suntar verða íbúarnir
alls 6. íbúðin er öll nýuppgerð með
nýtísku baðherbergi og eldhúsi
sem feliur vel að þessu gamla húsi.
Þannig geta húsin lifað með tíman-
um og aðlagað sig breyttum að-
stæðum. Ég var búinn að skoða
ótal blokkaríbúðir áður en ég á-
kvað að kaupa þessa. Hún hentar
mér í hvívetna og var raunar eftir-
sótt á fasteignamarkaði. Umhverf-
ið er lifandi og fjölbreytt, enda
spuni heillar aldar. Þar er stöðugt
eitthvað fyrir augað, nýtt og óvænt.
Gömlu hverfin eru því ekki úrelt
heldur eftirsótt til búsetu af venju-
legu almúgafóíki auk þess sem þau
eru hluti af rótum borgarinnar. Og
á þær rætur megum við ekki skera.
Það ert því þú, Hannes minn og
þínir líkar sem eru tímaskekkja í
framvindunni. Gangan mikla verð-
ur, að taka mið af því sem liðið er.
Annars er hún dæmd til að mistak-
ast.
Með bestu kveðju
Guðjón Friðriksson
ÓDÝRARI
bamaföt
bleyjur
leikföng