Þjóðviljinn - 05.06.1984, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN, Þriðjudagur 5. júní 1984
Opnunarballið og fleira
Séð og heyrt á
Listahátíðinni
Listahátíð var sett í Laugar-
dalshöllinni áföstudagskvöld-
ið: langborð voru þétt setin
um allan sal. Þegar menn
höfðu prófað hvítvín og
rauðvín í svosem klukkutíma
flutti Sinfóníuhljómsveitin há-
tíðamars, RagnhildurHelga-
dóttir menntamálaráðherra
hvatti menn til að gera sér
dagamun með Listahátíð og
Garðar Cortes veislustjóri
söng angurblítt á ensku. Það
hefur vísast verðið einhver
vangadans frá því við vorum
ung. Síðan tók Sinfóníuhljóm-
sveitin það að sér að spila ís-
lenskdægurlög í mildri út-
setningu og byrjaði á Fyrsta
kossinum og endaði á
Draumaprinsinum.
Einhvemtíma hefðu illgjarnir
ádeilumenn sagt að hér færi
dæmigerð kreppudagskrá.
Og svo var haldið áfram með
látbragðsleik og bigband og dans
og gamanmúsík og hvaðeina. En
eins og að líkum lætur á sígildri
samkomu íslenskri, þá dofnaði
áhugi viðstaddra á dagskrárat-
riðum tiltölulega fljótt. Bæði var
að kjölfestuna vantaði í þessa
dagskrá, stíl einshverskonar, og
Hvað er á seyði? spyr Juhani Linnovaara.
svo er það ekki nema satt að mað-
ur er manns gaman. Það listræn-
asta við opnunarhátíðina var
nefnilega públíkum sjálft: þarna
voru allar sortir í tiltölulega
friðsamlegum hrærigraut á þess-
um réttardansleik listanna.
Veður var hið besta.
Helgin var annars mjög nk af
myndlistarsýningum, þær voru
Morseflokkurinn hefur komlð fram
( nokkrum tilefnum, m.a. á Kjar-
valsstöðum. Hann er á Lækjartorgi
(dag kl. 17.
opnaðar svo margar og svo víða
að enginn hefur yfirsýn yfir þær
enn. Og munu aðrir um fjalla. Sú
stærsta var náttúrulega að Kjar-
valsstöðum þar sem áhorfandinn
getur furðað sig á misjöfnum list-
rænum örlögum níu landa sinna
úr myndlistinni sem eru búsettir
erlendis (Erró er enn ekki mætt-
ur, en von eráhonum). Og af því
að íslendingar eru tækniglaðir
menn þá voru gestir líklega einna
hrifnastir af vídeólistinni sem
Steinunn Bjamadóttir hefur með
speglakerfum tekið upp á mynd-
bönd og spilar á tíu skermum í
einu...
Það eru farnar af stað textilsýn-
ingar og leirlistasýningar og
Langbrókarsýningar og Nýlista-
sýningar: sá sem hefur augu hann
sjái. En áður en lengra er haldið:
Það var skemmtileg og sérstæð
upplifun reyndar að skoða mynd-
ir finnska listamannsins Juhans
Linnovaara í Norræna húsinu.
Einhver ævintýri er hann að segja
okkur úr nútímanum þessi hæg-
láti Finni, og hefur um leið hin
bestu tengsli aftur um önnur
myndlistartímabil. Honum er
bresýnilega mjög í nöp við við
belging allskonar og falskan fyrir-
gang og lætur þau viðbrögð sín
við lífsins uppákomum uppi í
merkilegri blöndu af kímni og
dapurleika. Hvað er að gerast
hér, hvað er á seiði? spyr hann í
undirfurðulegri mynd frá einu
markaðstorginu. Þar er nú það.
Vel spurt reyndar, orð í tíma
töluð... ÁB
LISTAHÁTÍÐ
Kvennaleikhús
af bestu gerð
Borgarleikhúsið í Stokkhólmi
Þegar maður hefur tilfinningar
Byggt á sögum Maríu Jotuni
Leikstjóri: Kristin Oisoni.
Miklar snilldarleikkonur eru þær
Stina Ekbald og Birgilla Ulfsson.
En þær komu á Listahátíð og léku
nú um helgina í Gamla bíó sögur í
formi samtala og eintala eftir Mar-
Árni Bergmann
skrifar um
leikhús
iu Jotuni, finnska skáldkonu, sem
hefur vitað lengra en nef hennar
náði. Stina Ekblad var vinnustúlk-
an sem giftist röngum manni fyrir
sakir varnarleysis síns og ráðleysis,
hún var hjálpræðisherskafteinninn
sem lagar guð í hendi sinni allt eftir
sínum flóknu og ekki alltof kristi-
legu hjúskaparformum, hún var
stúlkan sem þurfti að láta barn sitt
af hendi til vafasamrar persónu og
mundi ekki sjá það meir. Og Birg-
itta Ulfsson var prestmaddama
sem fylgist úr eldhúsinu með biðl-
inum sem kominn er í húsið, hún
var gribban lífsreynda og saklausa
sem þarf að leysa flókin mál sím-
leiðis við bamsföður sem hún hefur
ekki séð mikið af, hún var bónda-
dóttirin sem að fenginni dapurlegri
reynslu veit, að sá sem ekki opnar
hjarta sitt fyrir gæfunni þegar hún
sýnir sig, hann mun sjá hana hverfa
sporlaust. Og em þó hvergi nærri
öll hlutverk talin.
Sögur Mariu Jotuni eru ríkar af
kímni og dapurleika og samúðar-
jfullum skilningi á konum í glímu
við ástina, peningana, vonina og
svikin. í túlkun þeirra Stinu Ek-
blad og Birgittu Ulfsson var allt
þetta á sínum stað í persónum og
framgöngu, sem bæði vom trúar
sögutímanum og svo nútímanum.
Og fyrst og síðast bar þessi túlkun
vitni um vönduð vinnubrögð og
þaulprófað hugvit, sem leikkonur
og leikstjórinn, Kristin Olsoni,
eiga vafalaust allar í sameiningu.
Áhorfandinn getur víða borið
niður: umskiptin í rödd Stinu Ek-
Arja syngur
í Broadway
nú í kvöld
Og þá er röðin komin að finns-
ku söngkonunni Arju Saijonmaa.
Hún syngur á Broadway í kvöld
með hljómsveit en er með vísna-
kvöld f Norræna húsinu á morg-
un.
Hún hefur verið einkar virk í
músikleikhúsi, í leikhúsi sem
byggist á hópvinnu sem og í pólit-
ísku leikhúsi, bæði sem söngvari
og leikkona. Þúsund þjala smiður
semsagt. Hún er ættuð frá
Austur-Finnlandi og lauk prófi í
leiklist, bókmenntum og tónlist
frá Helsinkiháskóla.
Arja hefur sungið inn á margar
plötur og haldið hljómeleika
víðar en upp verði rakið. Hún
hefur m.a. haldið tónleika víða í
Evrópu með gríska tónskáldinu
Mikis Theodorakis.
Stfna Ekblad: En eitthvað vonar
maður, eitthvað er það sem maður
bíður eftlr, þegar maður er ungur,
þegar maður hefur tilfinnlngar...
Birgltta Ulfsson: Hahaha, auðvit-
að getum við hlst, þá get ég látlð þig
fá bankabókina undlreins...
blad þegar vinnukonan nýgifta tal-
ar um Antti hinn heittelskaða eða
Matti eiginmanninn, eða þá sak-
leysið og slóttugheitin saman
tvinnuð í hlutverki hjálpræðishers-
kafteinsins. Birgitta Ulfsson fer
með sterkri hófstillingu með loka-
orðin um gæfuna sem kannski var
aldrei annað en draumur - eða þá
gefur merkar upplýsingar með tám
sem koma upp úr vaskafati meðan
samið er við Lundkvist barnsföður
í síma. í þessari sýningu varð ekk-
ert smátt. Ekki sakaði það heldur,
að inn í sýninguna var skotið
finnskum söngvum sem hver um
sig fékk sjálfstæða leikræna túlkun
við undirleik dragspilsins, sem svo
legni hefur fylgt Norðurlandafólki
á tilfinningastundum.
Á fyrri sýningu á laugardag voru
alltof fáir mættir, af hverju sem það
nú kann að stafa. Því satt best að
segja: sá sem sá þessa sænsk-
finnsku sýningu er nokkuð svo
upplyftur í andanum á eftir og
heldur sáttfús við listahátíð.