Þjóðviljinn - 28.08.1984, Page 5

Sunnudaginn 12. ágúst fóru
fram kosningar til þingsins á
eyjunni Korsíku, og höfðu
Frakkar beðið eftir því með
talsverðri eftirvæntingu hvaða
vísbendingu kosningaúrslitin
gæfu um fylgisbreytingar
helstu stjórnmálaflokka lands-
ins. Bæði í Evrópukosningun-
um 17. júní og í flestum auka-
kosningunum undanfarna
mánuði hafa stjórnarand-
stöðuflokkarnir haft byrinn í
seglin og vinstri flokkarnir,
einkum kommúnistar, misst
fylgi, en ekki var loku fyrir það
skotið að stjórnarskiptin og
ýmsar aðrar aðgerðir Mitterr-
ands hefðu stöðvað þá þróun.
Úrslit kosninganna urðu á þá
leið, að vinstri f lokkarnir bættu
við sig fylgi frá síðustu kosn-
ingunum til Korsíkuþings 1982
og frá Evrópukosningunum,
en stjórnarandstöðuflokkarnir
unnu ekki þann sigur, sem
leiðtogar þeirra höfðu búist
við, og eiga einnig í talsverð-
um erfiðleikum vegna fylgis-
aukningar hægri öfgaflokks Le
Pen. En ástandið á Korsíku er
þó svo sérstætt að óvíst er
hvort draga megi einhverja al-
menna ályktun af niðurstöðum
kosninganna.
Korsíkuþing
Stofnun þessa Korsíkuþings,
sem hefur talsvert vald í málefn-
um eyjarinnar sjálfrar, var ein af
þeim fjölmörgu ráðstöfunum,
sem stjórn Mitterrands gerði til
að bæta ástandið í Frakklandi
skömmu eftir að hún komst til
valda árið 1981. Tilgangurinn var
sá að gera Korsíkumönnum sjálf-
um kleift að leysa vandamál
eyjarinnar, og fá þjóðernissinna
til að falla frá hryðjuverkastefnu
sinni og gerast þátttakendur í
hefðbundinni stjórnmálabaráttu.
Til að bæta ástandið enn var
þjóðernissinnum sem sátu í fang-
elsi fyrir sprengjutilræði veitt
sakaruppgjöf, og stjórnin lagði
talsvert af mörkum til að styðja
sérstöðu Korsíkumanna í menn-
ingarmálum: farið var að viður-
kenna tungu eyjarskeggja og
bókmenntir og stofnaður sérstak-
ur Korsíkuháskóli. Talsverðu fé
var varið til að styðja við efna-
hagslífið.
I fyrstu virtist þessi stefna ætla
að bera allgóðan árangur, og má
nefna til marks um það, að þjóð-
ernissinnar á Korsíku gerðu eins
konar óopinbert „vopnahlé" við
stjórnvöldin og hættu sprengju-
tilræðum um stund. En svo fór
ástandið smám saman að versna.
Þegar fyrstu kosningarnar til
Korsíkuþingsins fóru fram í ágúst
1982, kom í ljós að þjóðernissinn-
ar höfðu fremur lítið fylgi: sjálf-
stæðissinnar buðu sig ekki fram,
en sjálfstjórnarsinnar fengu um
10% atkvæða. En samt voru
hvorki meira né minna en 17 list-
ar í framboði og 14 þeirra fengu
þingmenn kjörna. Af þessum
ástæðum reyndist svo að segja
ógerlegt að mynda starfhæfan
meirihluta, og þótt svo ætti að
heita að vinstri flokkar og flokka-
brot hefðu fleiri þingmenn en
andstæðingar þeirra, var upp-
lausnin slík að þingið gat lítið
gert. Öll flokkabandalög voru
laus í reipunum, og stundum var
„ættflokkaskipulag“ Korsíku-
manna þyngra á metunum en
flokkaskiptingin. Að lokum fór
svo að þingið lamaðist algerlega,
og menn litu svo á að það væri
orðið með öllu óstarfhæft.
Þá rufu þjóðernissinnar
„vopnahléið“ og hófu að nýju
Frakkland
Þingkosningar
á Korsíku
Vinstri menn halda fylgi sínu
Giacobbi, einn af leiðtogum vinstri manna á Korsíku, á kosningafundi.
sprengjutilræði, svo að yfirvöldin
urðu að láta til skarar skríða og
beita lögreglunni gegn þeim.
Ymislegt gruggugt var í þessum
málum, m.a. benti ýmislegt
sterklega til þess að tengsl væru á
milli svokallaðra „þjóðerniss-
inna“ og undirheimalýðs Kors-
íku, og svo kom í ljós að almenn-
ingur á eyjunni var orðinn mjög
þreyttur á sprengjutilræðunum.
Um síðir kom upp hreyfing, sem
krafðist þess að gengið yrði milli
bols og höfuðs á tilræðismönnum
og barðist fyrir því að Korsíka
yrði áfram hluti af Frakklandi.
Reyndu stjórnarandstöðuflokk-
arnir að virkja þessa hreyfingu í
sína þágu.
Nýjar kosningar
Þegar þingið var orðið óstarf-
hæft og ástandið á eyjunni
versnaði stöðugt, greip Gaston
Defferre, þáverandi innanríkis-
ráðherra Frakklands, til þess ráðs
að leysa upp þingið og boða til
nýrra kosninga. Til þess að reyna
að losna við smáflokkana og
koma því til leiðar að nýja þingið
yrði starfhæft var ákveðið að eng-
inn flokkur fengi mann kjörinn
nema hann fengi yfir 5% at-
kvæða.
Ákveðið var strax í vor að
kosningarnar ættu að fara fram í
ágúst. En áður en sá dagur rann
upp yrðu miklir atburðir í
frönsku stjórnmálalífi: stjórnarf-
lokkarnir biðu ósigur í Evrópuk-
osningunum, harðar deilur voru
um kaþólska skóla og bentu
skoðanakannanir mjög til þess að
meirihluti franskra kjósenda væri
Sjálfstæðissinnar á Korsíku fögnuðu
kosningaúrslitunum á hefðbundinn
hátt með þvi að aka um bæi og skjóta
upp í loftið.
andvígur stjórninni í því máli, og
vinsældir Mitterrands voru í lág-
marki. Stjórnarandstaðan hélt
því mjög á lofti, að stjórnin væri
búin að missa fylgi þjóðarinnar
og yrði að láta fara fram nýjar
þingkosningar. Vildi hún nota öll
tækifæri til að sýna fram á að
stjórnarflokkarnir væru í miklum
minnihluta og gekk að kosning-
unum á Korsíku með því hugar-
fari, þannig að málefni eyjarinn-
ar sjálfrar urðu að aukaatriði.
Úrslitin komu mönnum nokk-
uð á óvart. Hinar nýju kosninga-
reglur báru að vísu þann árangur,
sem ætlast hafði verið til, að ekki
voru nema 10 listar í framboði og
aðeins átta fengu menn kjörna.
Hins vegar biðu frambjóðendur
vinstri flokkanna ekki þann
ósigur sem margir höfðu búist við
heldur juku fylgi sitt lítilsháttar:
þeir fengu nú 25 þingmenn (af 61
fulltrúa á þinginu) í stað 23 áður,
en meðal þeirra er nokkur klofn-
ingur og er talið ólíklegt að for-
seti þingsins verði úr þeirra hópi.
Hinir „hefðbundnu“ stjórnar-
andstöðuflokkar unnu heldur
ekki þann stórsigur sem leiðtogar
þeirra höfðu vænst: þeir fengu 24
þingmenn. En flokkur Le Pen,
sem er allra yst til hægri í frön-
skum stjórnmálum og kom fyrst
fram á sjónarsviðið fyrir alvöru í
Evrópukosningunum í júní, fékk
6 þingmenn.
Klípa stjórnar-
andstœðinga
Vegna þessara úrslita eru leið-
togar hinna rótgrónu stjórnar-
andstöðuflokka, ’Gaullista og
Giscard-sinna, í talsverðri klípu:
til þess að gera sér vonir um að
embætti þingforseta falli þeim í
skaut verða þeir að gera bandalag
við fylgismenn Le Pen (þá hefur
stjórnarandstaðan sameinuð 30
þingmenn eða afstæðan meiri-
hluta), en mikil hætta er á að slíkt
bandalag mælist mjög illa fyrir
meðal fjölmargra stuðnings-
manna og jafnvel leiðtoga eldri
flokkanna, því að þeir líta á Le
Pen sem hreinan fasista. Jafn-
framt yrði það vatn á myllu
vinstri manna, sem hafa gjarnan
haldið þeirri kenningu á lofti að
stjórnarandstaðan í Frakklandi
geti ekki gert sér vonir um að fá
UMSJÓN: ÁRNI BERGMANN
Þriðjudagur 28. ágúst 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5