Þjóðviljinn - 07.02.1985, Side 4

LEIÐARI
Lifandi hreyfing
Andstæðingablöö Alþýðubandalagsins eru
nú haldin mikilli Þórðargleði yfir því að hafa allt í
einu uppgötvað að innan Alþýðubandalagsins
leyfa menn sér þá ósvinnu að vera ekki sam-
mála um alla skapaða hluti. Einsog í öðrum
flokkum þá er auðvitað ágreiningur milli manna í
Alþýðubandalaginu um einstök mál og starfs-
hætti. Það er einfaldlega staðreynd - hvort sem
gömlu flokkunum líkar betur eða verr að alls
staðar þar sem lífsmark er að finna í hreyfing-
um, þar finna menn líka skiptar skoðanir.
Alþýðubandalagið er þar engin undantekn-
ing. Þar eru nýjar kynslóðir með nýjar hugmynd-
ir að hasla sér völl. Innan flokksins á sér stað
ákveðin hugmyndaleg gerjun, sem fáir íslenskir
stjórnmálaflokkar af eldri kynslóðinni geta stát-
að af. Þó sú gerjun kunni að leiða til þess að
einstökum hópum innan flokksins kunni að slá
saman er hins vegar ekki nokkur ástæða til
þess að ætla að undirstaðan hafi haggast.
En hvers vegna gleðjast andstæðingarnir yfir
því að þeir þykjast eygja átök innan Alþýðu-
bandalagsins? Svarið er ósköp einfalt. Alþýðu-
bandalagið er - þegar upp er staðið - hið eina
stjórnmálaafl sem getur veitt íhaldinu við-
spyrnu. Þegar spurt er um innrás erlendrar stór-
iðju er spurt um styrk Alþýðubandalagsins.
Þegar spurt er um pólitískan styrk verkalýðs-
hreyfingarinnar að kosningum loknum þá er
ekki spurt um Kvennalistann eða Alþýðuflokk-
inn og þaðanafsíður um Bandalag jafnaðar-
manna. Þá er spurt um styrk Alþýðubandalags-
ins, því það er hann sem er mælikvarðinn á hinn
pólitíska styrk verkalýðshreyfingarinnar, hvort
sem mönnum líkar betur eða verr.
Veikt Alþýðubandalag myndi að sjálfsögðu
auka möguleikana á framrás hægri aflanna í
þjóðfélaginu. Framsóknarforystan gerir sér
þannig vonir um veikt Alþýðubandalag til að
geta haldið áfram að framkvæma leiftursóknar-
stefnu Verslunarráðsins í samvinnu við Sjálfs-
tæðisflokkinn. Formaður Alþýðuflokksins gerir
sér vonir um veikt Alþýðubandalag til að geta
myndað viðreisnarstjórn upp á nýtt. Hernáms-
öflin, hvar í flokki sem þau standa, gera sér
auðvitað vonir um að það kvarnist utanaf Al-
þýðubandalaginu til að þau geti í samráði við
bandaríska herliðið byggt fleiri ratsjárstöðvar og
'dregiið okkur enn lengra í hernaðarnet stórveld-
anna.
Þessir aðilar munu hins vegar verða fyrir von-
brigðum. Flokkurinn hefur á að skipa sterkri
liðssveit sem fyrr, bæði utan verkalýðshreyfing-
arinnar og innan. Innan verkalýðshreyfingar-
innar eru óbreyttir liðsmenn sem krefjast nýrrar,
róttækrar baráttustefnu gegn ríkisstjórninni.
Auðvitað munu forystumenn verkalýðshreyf-
ingarinnar ganga fram fyrir skjöldu í þeirri bar-
áttu og láta sitt ekki eftir liggja fremur en endra-
nær. Gegn því beinist að sjálfsögðu ótti fé-
sýsluaflanna í þjóðfélaginu. Ef það er eitthvað
sem þau óttast í dag, þá er það fyrst og fremst
vígreift og baráttufúst Alþýðubandalag. Slíku
Alþýðubandalagi munu þau líka fá að kynnast á
næstu mánuðum.
Menn skulu ekki gleyma því, að einarðleg
barátta innan flokka leysir oft úr læðingi þá orku
sem beisluð flytur fjöll. Eldvirkni í iðrum hreyf-
inga kveikir líka oft þann frumkraft sem um síðir
verður drifafl þeirra til nýrrar framtíðar. Þar sem
er hreyfing - þar er líf. Þar sem er lognmolla og
kyrrstaða - þar bíður feigðin. -ÖS
KUPPT # OGSKORID
Afstöðuleysi?
Ragnar Stefánsson víkur enn
að Afganistanmálum í viðhorfs-
grein hér í blaðinu í gær, og er
höfuðinntak þess máls, að saka
klippara um að mæla með af-
stöðuleysi í utanríkismálum.
Þetta er mesta firra.
Það er alveg rétt hjá Ragnari,
að þegar borgarastríð með er-
lendri íhlutun eru háð, þá spyrja
menn um málstað stríðandi afla.
Það liggur reyndar í augum uppi.
Ragnari finnst til dæmis sem ysta-
vinstrimanni, að staðan sé ekki
nægilega skýr í Afganistan, hver
sé þar framsækinn og hver ekki.
Og það er vafalaust rétt hjá hon-
um, að hægriliðinu finnst það
ekki heldur: þeir gaurar sjá eins-
konar íranskt ajatollaríki rísa upp
úr uppreisninni, íslamska bylt-
ingu, sem er þeim ekki mikið
meira að skapi en sovésk útflutn-
ingsvara.
Vangaveltur af þessu tagi eru
víst óumflýjanlegar, segjum það.
En þær þýða vitaskuld ekki að
mælt sé með afstöðuleysi, hvorki
í hinu afganska dæmi né öðrum. í
skrifum hér í blaðinu hefur marg-
oft verið á það bent, að þótt
sumir hverjir telji sig eiga erfitt
með að finna sér trausta sam-
herja í stríði sem því afganska, þá
ættu málavextir að vera mönnum
meira en nógu skýrir til að krefja
þá um svör. Hér er átt við það, að
þjóð berst við erlent ofurefli, sem
ætlar að þröngva upp á hana
stjórn sem ekki nýtur almenns
stuðnings. Hér er átt við samúð
með miljónum flóttamanna. Hér
er. átt við þá nauðsyn bæði smá-
þjóðamönnum og sósíalistum, að
viðurkenna ekki „rétt“ stórveldis
til að ráðskast með innri mál
granna sinna.
Svo einfalt er nú það.
Undarlegur
heilaspuni
Það er margt annað í meira lagi
athugavert við skrif Ragnars.
Þetta hér er þó verst:
„Ég get ómögulega skilið skrif
Arna öðru vísi en sem nöldur út í
þá vinstri menn sem hafa beitt sér
fyrir El Salvador og Nicaragua-
starfi".
Þetta er satt best að segja fyrir
neðan allar hellu. Mið-ameríku-
ríkin tvö voru hreint ekki á dag-
skrá í þeim skrifum sem Ragnar
fjallar um. Nöldrið sem hann tal-
ar um er ekki til. Þessi orð eru
álíka merkileg hugsmíð og að
segja til dæmis, að þeir sem kjósa
sér málstað vinstrifylkingar í E1
Salvador láti sig apartheid í
Suður-Afríku litlu varða. Og svo
koll af kolli, allt eftir því sem
andinn inn gefur.
Það spaugilegasta er svo, að
Ragnar segir af alvöruþunga:
„En þetta nöldur hefur engin áhrif
á okkur“. Aumingja blessaður
maðurinn. Við skulum vona, að
hugprýði hans lendi ein-
hverntíma í meiri raun en þeirri,
að standast ímyndað „nöldur" í
einum blaðasnápi.
Að læra af
Færeyingum
Það var um daginn að Jón
Baldvin kom frá Færeyjum og var
bara hress. Við getum lœrt mikið
af Færeyingum, sagði hann. Og
það er ekki nema gleðiefni: því
ekki að læra eitthvað merkilegt í
pólitík og stjórnsýslu og efna-
hagsmálum af geðslegum
grönnum eins og Færeyingum?
í Færeyjum er vinstristjórn ný-
lega tekin við. Helstu flokkar í
henni eru Sósíaldemókratar og
Þjóðveldisflokkurinn, sá flokkur
sem lengst gengur í sjálfstæðis-
málum Færeyinga. Þetta er gleði-
Iegt. Hitt er svo verra, að stjórnin
tekur við næsta ömurlegum arfi.
í Information greinir á dögun-
um frá niðurstöðum ráðgjafar-
nefndar, sem hefur verið að
skoða fjármál Færeyja eftir við-
skilnað borgaralegrar stjórnar.
Þar kemur fram, að í fyrra hafi
greiðsluhalli Færeyinga numið
800 miljónum króna og orðið
helmingi meiri en í hitteðfyrra.
Og er þó búið að taka með fram-
lög frá danska ríkinu upp á 650
miljónir. Ráðgjafarnefndin hefur
reiknað það saman, að skuldir
Færeyinga við útlönd nemi nú um
þrem miljörðum danskra króna
eða nær ellefu miljörðum ís-
lenskra. Þetta eru 62% af vergri
þjóðarframleiðslu. Samsvarandi
tala fyrir Danmörku er 38% en
íslendingar skulda eitthvað svip-
að og Færeyingar. Og það sem
verra er: á því ári sem nú er hafið,
búast Færeyingar við enn meiri
halla á viðskiptum og fari skuldir
þeirra þá upp í 72% þjóðarfram-
leiðslunnar.
Síðan segir í frásögn Informati-
on:
„Hallinn er nátengdur gífur-
legum opinberum stuðningi við
fiskveiðar, stuðningi sem er svo
mikill, að það hefur enn borgað
sig að fjárfesta í nýjum fiski-
skipum enda þótt afli sé á niður-
leið og sé nú þegar langt umfram
það sem fiskifrœðingar telja að sé
leyfilegt að veiða“.
Því þarf nýja vinstristjórnin nú
að grípa til harkalegra efnahags-
aðgerða. Sem verður ekki
auðvelt, því bæði krötum og
þjóðveldismönnum er það mjög
á móti skapi að gera nokkuð það
sem skerði rauntekjur launa-
fólks.
Ekki svo að skilja: það getur
verið að við getum lært eitthvað
af Færeyingum eins og Jón Bald-
vin segir. En það væri þá helst
það, að það er mikill misskilning-
ur að borgaralegri stjórn, eins og
sú sem síðast sat í Færeyjum, sé
öðrum fremur treystandi til að
koma í veg fyrir sukk í fjárfesting-
um og stjórnsýslu. En við þurfum
reyndar ekki að fara út fyrir
landsteinana til að vita það.
-ÁB.
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rit8tjórar: Árni Bergmann, össur Skarphóðinsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Oskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Aðalbjörg Óskarsdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Guðjón
Friðriksson, Helgi Guðmundsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, Mörður Árnason, Ólafur Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson,
Víðir Sigurðsson (íþróttir).
Ljósmyndir: Einar Ólason, Einar Karlsson.
Utlit og hönnun: Filip Franksson, Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Framkvœmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Ragnheiður Óladóttir.
Auglysingar: Anna Guðjónsdóttir, Ásdís Kristinsdóttir,
Hreiðar Sigtryggsson.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreíðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Símavarsla: Margrót Guðmundsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmæður: Bergljót Guðjónsdóttir, ólöf Húnfjörð.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafur Björnsson.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Útkoyrsla, afgreiðsla, auglýsingar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóöviljans hf.
Prentun: Blaöaprent hf.
Verð í lausasölu: 30 kr.
Sunnudagsverð: 35 kr.
Áskrlftarverð á mánuði: 330 kr.
Afgreiðsla blaðsins er opin á laugardögum
frá kl. 9 til 12, beinn sími: 81663.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Flmmtudagur 7. febrúar 1985