Þjóðviljinn - 15.02.1985, Side 12

VIÐSKIPTI
VIÐHORF
Framfarir
Sniff-frvtt lím
komið á maikað
Á síðastliðnu vori gerði Máln-
ingarverksmiðja Slippfélagsins
einkaleyfissamning við breska
fyrirtækið Unibond um fram-
leiðslu á sniff-fríu lími og hófst sú
framleiðsla í febrúarbyrjun.
Þetta nýja lím er framleitt úr
vatnsþynnanlegum efnum, það
er auðvelt í notkun og íkveikju-
hætta er engin. Límframleiðsla
Slippfélagsins verður tii þess að
auka markaðshlutdeild innlends
líms en hún er nú um 24%. Jafn-
framt framleiðslunni á sniff-fría
líminu hefur Slippfélagið látið út-
búa veggspjald og upplýsinga-
bækling, þar sem varað er við
geigvænlegum afleiðingum
sniffsins. Verður hvorutveggja,
spjaldi og bæklingi dreift í sam-
ráði við Æskulýðsráð og Fél-
agsmálastofnun. Upplýsingum
verður einnig dreift til söluaðila
líms, til heilsugæslustöðva og
sjúkrahúsa og til þeirra iðnaðar-
manna sem þurfa að sniffa starfs-
ins vegna.
Slippfélagið hefur sett sniff-frítt lím
hér á markað en fyrirtækið hefur
einnig látið gera upplýsingabækling
þar sem varað er við geigvænlegum
afleiðingum sniffsins.
Matur
Viltu borða
eins og Reagan?
Sölusamtökin h/f hafa nýlega
sett á markað skyndibita sem
nefnist Hádegisverður forsetans
eða President’s Lunch. Band-
ríkjamenn nefna þetta hádegi-
sverð forsetans þar sem
Bandaríkjaforseti mun borða
mikið af slíku og eru myndir af
honum í dagblöðum ytra þar sem
hann auglýsir þennan litla skynd-
ibita.
Skyndibitinn samanstendur
meðal annars af hnetusmjöri,
hunangi, sólblómafræjum, rúsín-
um og hinum frábæru Noel Jo-
hnson’s blómafræflum. Presi-
dent’s Lunch er 153 kalóríur og
inniheldur hvorki salt né sykur.
Sykursjúkum er því óhætt að
borða forsetafæðuna. Auk þess
er mælt með President’s Lunch
fyrir fólk sem er í megrun þar sem
það gefur góða magafylli. í
hverju stykki eru næg vítamín og
steinefni.
Heimilisaðstoð
Okkur bráðvantar konu til að koma heim og gæta 2V2
árs stelpu + eitt húsverk eftir hádegi. Erum staðsett í
Nýja miðbænum. Upplýsingar í síma 81699 á daginn,
78757 á kvöldin.
'i’ UTBOÐ
Tilboð óskast í lögn hitaveituæðar í Selási fyrir Hita-
veitu Reykjavíkur. Verk þetta nefnist „Selás - stofn-
lögn III. áfangi".
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri Fríkirkjuvegi
3, Reykjavík gegn kr. 5000.- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað föstudaginn 22.
febrúar n.k. kl.11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 - Simi 25800
Styrkir til náms á Spáni
Spær-'k stjórnvöld bjóða fram eftirtalda styrki handa íslend-
ingum til náms á Spáni á námsárinu 1985-86:
1. Einn styrk til háskólanáms í 9 mánuði. Ætlast er til að
styrkþegi sé kominn nokkuð áleiðis í háskólanámi og hafi
gott vald á spænskri tungu. Umsækjendur skulu ekki
vera eldri en 30 ára.
2. Tvo styrki til að sækja spænskunámskeið í „Escuela de
Verano espanola" í Madrid í júlí sumarið 1985. Umsækj-
endur skulu hafa lokið a.m.k. 3 ára námi í spænskri tungu
í íslenskum framhaldsskóla.
Umsóknir um styrki þessa, ásamt staðfestum afritum próf-
skírteina og meðmælum, skulu sendar
menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6,101 Reykjavík, fyrir
25. febrúar n.k.
Sérstök umsóknareyðublöð fást í ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið 13. febrúar 1985
Allaballar, herinn
og Nató
i™ w ---
í Þjóðviljanum þriðjudaginn
29. janúar á Guðmundur Ólafs-
son grein og andmælir þar rit-
smíðum Birnu Þórðardóttur og
Guðmundar Hallvarðssonar um
utanríkismál og fleira sem birtust
í blaðinu fyrir skömmu. Birna og
Guðmundur Hallvarðsson voru
einkum að gagnrýna raddir (eða
hvísl) Alþýðubandalagsfólks sem
heyrst hafa um enn frekari und-
anslátt í herstöðvamálinu en orð-
ið er og komið hafði fram á síðum
Þjóðviljans í grein eftir Margréti
Björnsdóttur nokkru áður.
Að venju landans fer Guð-
mundur Ólafsson þá leið að
drepa meginatriðinu - afstöðu
Alþýðubandálagsmanna til hers-
ins og Nato - á dreif en taka upp
annan tiltölulega smávægilegan
þátt þessa máls, þótt ekki sé hann
ómerkur í sjálfu sér, og er þar átt
við hugmyndir vinstri manna um
Sovétríkin og „sögulegt uppgjör
við þau“. Gagnrýni hans á Birnu
og Guðmund Hallvarðsson er
klædd all íburðarmiklu líkinga-
máli sem á markvissan hátt er ætl-
að að gera sem minst úr málflutn-
ingi þeirra.
Meginatriði í málflutningi
Margrétar snerist um það að fé-
lagshyggjufólk ætti að ræða sam-
an um hagsmunamál sín og láta
utanríkismál, þ.e. afstöðuna til
hersins og Nato, ekki spilla fyrir
slíkum viðræðum. Öðru vísi var
ekki unnt að skilja grein hennar.
Þetta þýðir einfaldlega að Al-
þýðubandalagið eigi að ná
samkomulagi um einhvern lág-
marks málefnagrundvöll, þar
sem ekkert er minnst á herstöðv-
arnar, við aðra flokka en Sjálf-
stæðisflokkinn (það er ekki ljóst
hvort Framsóknarmenn eru inni í
myndinni) - nema þá viðræður
félagshyggjufólks eigi bara að
vera notalegt rabb yfir kaffibolla.
Þessum undanslætti í hermálinu
voru Birna og Guðmundur m.a.
að mótmæla.
Það er nú það með þessa
hunda. Góðir hundar geltu að
ferðamönnum ef þeir þekktu þá
ekki og þótti húsráðendum það
ekki verra svona yfirleitt. Svo var
til dæmis um Gunnar á Hlíðar-
enda einn góðan heyskapardag til
forna svo eitt dæmi sé tekið. Ég
held nú einmitt að það sé fyllsta
ástæða til að rísa upp á afturíapp-
irnar og gjamma að hernum og
Nato. Þótt við hér á landi séum
blessunarlega laus við verstu
afurðir heimsvaldastefnunnar þá
er hún ægilegur veruleiki í
sumum pörtum heimsins og birt-
ist í hernaðarofbeldi, hungri og
skorti, fáfræði og fantaskap.
Það er varla hægt að sjá af grein
Guðmundar Ólafssonar að hon-
um sé kunnugt um veru banda-
rísku dátanna hér á landi, hvað
þá að hann eyði að því orði hvað
þeir eru að gera hér. Samt eru
þetta liðsmenn í sama her og réð-
ist inn í Grenada í hitteðfyrra og
þeir bera á herðum sér minning-
una um hernaðarbrjálæðið í Viet-
nam forðum tíð. Hermennirnir
hér eru vopnabræður piltanna
sem komu fyrir tundurduflum úti
fyrir ströndum Nicaragua fyrir
ekki margt löngu og þeirra dáða-
drengja sem nú kenna her-
mönnum yfirstéttarinnar í El Sal-
vador að varpa sprengjum á varn-
arlausa fjallabændur þar í Iandi.
En þessir hermenn, umsvif
þeirra, eru meira. Þeir eru tákn
þess valds sem býr að baki banda-
rísku hernaðarófreskjunni. Þess
valds auðs og ríkidæmis, sem af-
bakar frelsishugsjón mann-
kynsins í óheft peningavald og
stefnir leynt og ljóst að því að þeir
ríku verði ríkari en hinir bjargi
sér sjálfir. Hugsjónir þessa valds
eftir Jón Torfason
„ Okkar friðarbar-
áttu verður að miða
aðþvíað koma
hernum úr landinu,
losa okkur úr
Nató og taka upp
samvinnu við
hlutlaus ríki“
ganga einmitt þvert á þær hug-
myndir, sem væntanlega verður
byggt á í fyrirhuguðum viðræðum
félagshyggjufólks - hugsjónum
um jöfnuð og samhjálp.
Það hangir svo líka á spýtunni
að viðskiptin við þennan sama
her - hermangið - á allstóran þátt
í að efla þá stórasannleiksmenn
sem Guðmundur Ólafsson vill
fylkja félagshyggjufólki gegn.
Það er ekki líklegt að slfk sam-
fylking fái miklu áorkað ef neitað
er að horfa á þann bakhjarl sem
andstæðingarnir styðja sig við,
bæði hugmyndalega og efnalega,
og látið sem hann sé ekki til.
Samvinna um hvað?
Guðmundur Ólafsson vonast
til að því fólki fari að fækka sem
ekki getur talað við aðra en þá
sem eru forkláraðir pólitískt og
eiga Guðmundur Hallvarðsson
og Birna væntanlega að teljast til
þess hóps.
„Við hin“, segir Guðmundur,
„...verðum að standa þétt saman
og varpa fyrir borð gömlum trú-
arrollum, sem hafa sundrað okk-
ur. í dag er ekki spurt um það
hvað stefnan heitir né hvort
stjórnmálamaðurinn sé ofan eða
neðan við miðju.
Krafan er árangur og ekkert
annað."
Það ágæta fólk sem Guðmund-
ur ætlar að samfylkja „þétt“ með
horfir ekki í spegil og biður ekki
bænir en umfram allt er það ekki
róttækt - eða sýnir að minnsta
kosti þá kurteisi að hafa ekki hátt
um róttækni sína. Nei, nú þarf ný
vinnubrögð, ekkert daður við
fornar hugsjónir, sem nú heita
„gamlar trúarrollur“; ekki er vert
að vera að amast við Nato, því þá
er maður að verja Sovétríkin án
þess að vita það (þeir menn voru
nefndir „nytsamir sakleysingjar"
hér í eina tíð). Nei, nú er ekki
spurt hvað stefnan heitir (er þá
spurt hver hún er?) né hver fram-
kvæmir hana (Svavar, Jón Bald-
vin, Steingrímur - mætir menn
allt og hvorki ofan eða neðan við
miðju eða kannski engum megin
við miðjuna). Nei, nú höfum við
ekki neina ákveðna stefnu, við
viljum bara árangur.
Vitanlega er sj álfsagt að félags-
hyggjufólk ræðist við en ekki í
svona þoku. Alþýðubandalagið
getur sett fram nokkur ákveðin
markmið - það á sér raunar
stefnuskrá - og boðið öðrum
flokkum og félagshyggjufólki
upp á samvinnu um að þoka þeim
áleiðis innan þings eða utan. En
það þarf að vera öllum ljóst að
Alþýðubandalagið tekur ekki
sæti í ríkisstjórn nema samið sé
um að herinn hverfi úr landi með
allt sitt hafurtask.
ísland úr Nato
- herinn burt
Það er ekki það að Alþýðu-
bandalagið hafi ekki reynt að
vinna með „félagashyggjuflokk-
um“ því bandalagið hefur verið
nær samfellt í ríkisstjórn frá því
árið 1978 og fram til 1983. Eitt og
annað náðist fram á þessum tíma
og í stöku málum var unni vel og
lífskjör fólks hafa trúlega batnað
eitthvað. Hins vegar stóðu þeir
ávinningar ekki fastari fótum en
svo að ríkisstjórn Vinnuveitenda-
sambandsins var hægur vandi að
kippa því öllu til baka og gott bet-
ur með nokkrum pennasrikum á
vordögum 1983. Þá stundina
hrökk samstaða félagshyggju-
fólks skammt.
Og tilkostnaðurinn. Hann var
ekki síst sá að hermálinu var
„fórnað". Það var ekki einu sinni
„stefnt að því að herinn færi á
kjörtímabilinu" heldur sæst á
óbreytt ástand og tæplega það.
Uppskeran er líka eftir þessu.
Hermangsöflin hafa öll færst í
aukana enda vel styrkt af móð-
urríkinu í vestri en herstöðva-
andstæðingar hafa nánast verið
felldir í dróma. Umræðan um
hermálið hefur snúist í óljósar og
lítt skilgreindar vangaveltur um
einhvern alsherjar frið. (Alþýðu-
bandalagið á ekki sök á þeirri
þróun en það gat samt beitt sér
miklu skarpar á sínum tíma).
Enginn er á móti friði, þó ekki
væri. Og það er góðra gjalda vert
að fara í þöglar skrúðgöngur með
íhaldinu í skammdeginu og halda
á kertum. í mesta lagi að syngja
„Öxar við ána“, sem virðist á
góðri leið með að verða „baráttu-
söngur“ íslenskra launamanna.
Það geta allir tekið þátt í slíkum
serimoníum, jafnt Natosinnar og
herstöðvaandstæðingar, ekki
styggir það neinn. Menn geta líka
skrifað nafnið sitt í stóra bók á
eftir Vigdísi og Steingrími og sent
þjóðarleiðtogum. Enginn verður
móðgaður af því. Svon lagað fitl
er gott og blessað og spillir svo
sem engu í sjálfu sér en það særir
heldur engan og gerir ekki mikið
gagn.
Hins vegar er eins og hafi
gleymst í öllu þessu friðarstússi sá
þáttur vígbúnaðar- og hernaðar-
brjálæðisins sem að okkur íslend-
ingum snýr. Þótt við getum stutt
almenna friðarviðleitni í heimin-
um með sálmasöng, blysum og
bænaskrám þá hljótum við að
heyja okkar friðarbaráttu hér á
landi einfaldlega vegna þess að
þetta er landið okkar, við erum
fædd hér og eigum hér heima.
Stríðsófreskjan birtist okkur í
bandaríska hernum hér og öllum
hans umsvifum. Okkar friðarbar-
átta verður að miðast að því að
koma hernum út úr landinu, losa
okkur úr Nato og taka upp sam-
vinnu við hlutlaus ríki. Það er sú
eina leið sem okkur er fær önnur
en sú að beygja kné fyrir drottn-
urunum í vestri og fylkja okkur
undir hin dollurum prýddu her-
merki þeirra. Það er löngu kom-
inn tími til að hefja upp gamla
vígorðið „ísland úr Nato - herinn
burt“ því það hljómar aldrei
falskt.
-I 12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 15. febrúar 1984