Þjóðviljinn - 03.03.1985, Qupperneq 5

Líftœkni
FURÐUR
Verða útdauð dýr
endursköpuð?
Nútíma erfðatœkni gerir kleiftað endurskapa gen
úr útdauðum dýrum séu einhverjar líkamsleifar til.
í framtíðinni er ekki útilokað
að unnt verði að „endurskapa"
löngu útdauð dýr, svo fremi sem
Kornabörn
Ófœdd
böm
heyra
einhverjar líkamsleifar þeirra séu
fyrir hendi. Mammútarnir sem af
og til finnast í sífrera Síberíu og
dínósárusar sem uppgötvast í set-
lögum kunna þannig að öðlast líf
að nýju fyrir atbeina ótrúlegrar
tækniþróunar.
Þessi fjarlægi möguleiki er nú í
brennidepli sökum þess að vís-
indamönnum við háskólann í
Kaliforníu hefur tekist að nota
húðleifar til að búa til nákvæma
eftirmynd af genum kvaggans,
tegundar sem var nokkurs konar
sambland af hesti og sebradýri og
dó út fyrir hundrað árum.
Á grundvelli rannsókna sem
síðar voru gerðar á þessu erfða-
efni tókst meðal annars að úkljá
gamalt deilumál: var kvagginn
skyldari hesti en sebradýri?
Gagnstætt því sem vísindamenn
höfðu upphaflega trúað var
kvagginn skyldari sebradýrinu.
Þess má geta að kvagginn lifði á
grassléttum þess hluta Afríku
sem nú er kallaður Suður-Afríka
og var eftirsóttur af hinum evróp-
Kvagginn, einskonar sambland af sebra og hesti, dó út á sléttum Suður Afríku
fyrir meir en 100 árum. Nú hefur vísindamönnum tekist aö endurskapa gen úr
frumum kvaggans með því að notast við gamlar húðleifar.
sku innflytjendum sökum sér- öðrum útdauðum dýrum eins og
stæðrar húðar og kjötgæðanna. mammút og dínósárusum með
Nú vonast starfsmenn há- því að nota tennur og beinleifar
skólans til að geta beitt sömu sem til eru.
tækni til að framleiða erfðaefni úr -ÖS
Þegar nýfœdd böm
voru látin velja milli
Stígvélaðokattarins
sem móðirþeirra
■ hafði lesiðþeimfyrir
fceðingu og
annarrar sögu völdu
þau
Stígvélaðaköttínn
Um langt skeið hafa sumir
sálfrœðingar talið að fóstur í
legi móðurinnar geti „hlust-
að“ á hljóð sem berast utan
frá og jafnvel vanist á þann
hátt rödd móðurinnar. Ant-
ony DeCasper, sálfrœðingur
við háskólann í Norður Karó-
línu í Bandaríkjunum hefur
gert tilraunir sem styðja
þetta.
Hann setti í upphafi fram þá
vinnutilgátu að nýfædd börn
myndu fremur kjósa að hlusta á
rödd móður sinnar en rödd ann-
arrar konu. Hann gaf nýfæddum
ungabörnum kost á að sjúga túttu
sem var þannig útbúin að sygju
kornabörnin hægt spilaði tengt
segulband rödd móður þeirra -
sem þau höfðu ekki heyrt eftir
fæðinguna. Sygju börnin hratt
heyrðu þau rödd annarrar konu.
Kornabörnin tóku tiltölulega
fljótlega upp á drykkjusiðum sem
framkölluðu rödd móður þeirra.
Næst bað DeCasper sex feður
að tala eins mikið við börnin sín
og þeir mögulega gætu tvo fyrstu
dagana eftir fæðinguna. Þó í ljós
kæmi að ungabörnin gátu greint á
milli radda karlmanna, þá völdu
þau ekki rödd föður síns.
Af þessu ályktaði DeCasper að
líklega kysu börn fremur að
heyra hljóð sem þau hefðu heyrt
fyrir fæðingu sína. Þannig myndu
þau fremur vilja hlusta á hjart-
slátt móður sinnar af segulbandi
en rödd föður síns, taldi sáf-
fræðingurinn. Tilraunir sýndu,
að svo var einmitt.
Þegar hér var komið sögu var
DeCasper orðinn sannfærður um
að tilgátan væri rétt og hófst
handa um að sýna fram á að börn
gætu í raun og veru þekkt aftur
hljóð sem þau höfðu heyrt fyrir
fæðinguna. Hann bað sextán
þungaðar konur að lesa fyrir
ófædd börn sín söguna af Stígvél-
aða kettinum, tvisvar á dag síð-
ustu sex vikurnar fyrir fæðing-
una.
Um leið og börnin voru fædd
gaf hann þeim kost á að velj a með
soghraða á milli segulbandsupp-
töku af lestri móðurinnar á Stíg-
vélaða kettinum og sögunnar af
Stóra Kláusi og Litla Kláusi.
Börnin völdu Stígvélaða köttinn!
fcláznclrctr IraH-fifltwr íslenska kartaflan er m'ös
M9M%^MMSMÍkiMM jHLmÆ UMMMIMM auðug af C vítamíni. Með
gera krakkana
stóra og sterka!
því að hafa hana reglulega á borðum
sem meðlæti eða aðalrétt sjáum við
börnunum fyrir stórum hluta af
C vítamínþörf þeirra og tryggjum
þeim heilbrigðari líkáma en ella. Islenska kartaflan inniheldur líka vítamín,
sem hindrar hörguleinkenni, B2 vítamín sem vinnur að heilbrigðum vexti og efna-
skiptum, niasin, sem stuðlar að eðlilegum þroska, kalk, járn, fosfór, eggjahvítuefni
02trefiaefni. ■ •• ✓ x .
Geno bomunum gooan mat
Gefum þeim íslenskar kartöflur
Grœnmetisverslun
llandbúnaðarinsl
Síðumúla 34 - Sími 81600
f
Kartöflueggjakaka fyrir 4-5_____________________________________________________________________
• 350 g kartöflur • 150 g hangikjöt • Va tsk. basilikum »Eggjakaka: •3 stk. egg • Vi tsk. salt • örl.
pipar • 1 dl vatn • 3 msk hveiti _______________________________________________________
Skrælið kartöflurnar og rífið á rifjárni. Skerið hangikjötið í smáa bita. Þeytið eggin ásamt salti og
pipar, hristið saman vatn og hveiti og hellið þvf saman við eggjahræruna. Bræðið smjörlíkið á pönnu.
Blandið rifnum kartöflum saman við eggjahræruna og bakið við vægan hita. Stingið af og til í
eggjakökuna með gaffli svo eggin sem fljóta ofan á komist niður á pönnuna. Þegar kartöflurnar eru
gegnsteiktar eftir 15-20 mín. þá er hangikjöti og basilikum dreift yfir kökuna og látið hitna vel.
Borið fram sem sjálfstæður réttur með soðnu grænmeti.
AUGLÝSINGAPJÓNUSTAN