Þjóðviljinn - 09.06.1985, Qupperneq 19

LEHDARAOPNA
seljum íslenskt
„Eftirlíkingar
eru alþjóðlegt
vandamál"
- segir Guðmundur
Þorsteinsson
hjá HILDU
„Stuldur og eftirlíkingar á
vörumerkjum, sniðum og
framleiðsluaðferðum er al-
þjóðlegt vandamál sem erfitt
er að eiga við því fæstir nenna
að standa í málarekstri.
Við urðum talsvert varir við
þetta fyrir 3-4 árum, en það kom í
ljós að þetta reyndist lítil ógnun,“
sagði Guðmundur Þorsteinsson
útflutningsstjóri hjá Hildu h.f.,
þegar við spjölluðum við hann
um eftirlíkingar á íslenskri ullar-
vöru, en Hilda selur mikið út af
peysum og ullarvöru, einkum til
Vesturheims.
Guðmundur kvaðst ekki telja
að þetta væri alvarlegt vandamál í
augnablikinu, þótt erfitt væri að
spá um hvað yrði ef þessar eftir-
líkingar ykjust aftur.
„Við leggjum mikið upp úr
hönnun og góða hönnun er erfitt
að stæla. Auðvitað fer þeim líka
fram sem eru að herma eftir okk-
ur, en okkur hefur tekist að vera
á undan í hönnun og þá er erfitt
að elta okkur uppi með vöruteg-
undir sem voru vinsælar í fyrra
eða hitteðfyrra. Við höfum ekki
orðið varir við neinn samdrátt af
þessum orsökum undanfarið,"
sagði Guðmundur hjá Hildu.
Peysa frá Hildu h.f. Hausttískan 1985.
íslenskur útflutningur
„Sfefnan að
úfflufningur
fari
minnkandi”
- segir Jóhann Steinsson
hjó Búvörudeild SÍS
Samband ísl. samvinnufé-
laga er stærsti útflytjandi
lambakjöts frá íslandi, en
helstu markaðir þess erlendis
eru Noregur, Svíþjóð, Dan-
mörk og Þýskaland. Við
spurðum Jóhann Steinsson
hjá búvörudeild um útflutning-
inn í ár og í fyrra.
„Útflutningurinn í ár er sam-
kvæmt áætlun. Hann er minni en
í fyrra en þá voru birgðir af kjöti í
landinu. Við seljum kjötið bæði
til fastra viðskiptavina og leitum
einnig að nýjum mörkuðum."
„Hvernig er verðlagið á kjöt-
inu?“
„Verðið er svipað og það hefur
verið. Við seljum þetta kjöt sem
lúxusvöru, og kynnum það sem
slíkt. Verð okkar er þó að sjálf-
sögðu háð framboði á lambakjöti
frá öðrum löndum, t.d. frá Nýja-
Sjálandi.
„Eruð þið bjartsýnir með út-
flutning á lambakjöti frá íslandi á
næstu árum?“
„Stefna ríkisstjórnarinnar eru
að útflutningur fari minnkandi og
samkvæmt því verðum við að
starfa, sagði Jóhann að lokum.
LEHDARI
Aðeins í fyrsta flokk!
Útflutningur á íslenskum landbúnaðarafurö-
um og fiski hefur sjaldan átt aðra eins mögu-
leika og nú, þegar umræða um hverskyns
mengun, aukaefni í matvælum, súrt regn,
óhreint vatn og náttúru er í hámarki. Neytendur
á Vesturlöndum hafa aldrei verið jafn vakandi
og nú og haft jafn mikinn áhuga á matvælum
sem unnin eru úr góðum hráefnum við bestu
aðstæður. Náttúraokkarog allaraðstæðurættu
því að skapa okkur algera sérstöðu hvað varðar
matvælaframleiðslu, svo fremi við höfum vit á
að hasla okkur völl á þeim markaði sem okkar
framleiðslu hæfir. Hliðstætt má segja um fram-
leiðslu á ullarvöru. Gerviefnin sem ruddu sértil
rúms um miðja öldina hafa engan veginn leyst
náttúruefni eins og ull og bómull af hólmi. Þvert
á móti stækkar aftur óðum sá neytendahópur
sem kýs þessi efni umfram gerviefni og er tilbú-
inn að greiða meira fyrir þau. Ullarframleiðslan í
heiminum var um tíma í mikilli lægð og mörg
lönd drógu saman seglin og einbeittu sér að
öðrum framleiðslugreinum. Nú er ullarfram-
leiðsla yfirleitt mjög arðvænleg atvinnugrein og
þá ekki síst framleiðsla á ýmsum sérstæðum
ullartegundum.
íslendingar hafa lengi legið undir ámæli fyrir
að kunna ekki að nýta sér þá sérstöðu sem þeir
hafa í útflutningi bæði á matvælum og ullarvöru.
Við höfum seit utan óunnið hráefni til matvæla-
framleiðslu, sem útlendingar hafa síðan fram-
leitt úr dýra vöru og við lítið séð af þeim hagnaði.
Allt of oft höfum við reynt að selja íslenska mat-
vöru niðurgreidda á stórum og ódýrum mark-
aðssvæðum, sem ekki kunna eða geta, tekið
tillit til þeirrar sérstöðu sem við höfum. Við
eigum ekki að leita á þessa markaði, enda höf-
um við ekki slíkt magn að bjóða, að við getum
keppt í verði við stór framleiðslulönd. Við eigum
að leita uppi þau markaðssvæði sem vilja fyrsta
flokks hráefni og eru tilbúin að borga fyrir það.
Við eigum að vinna sem allra mest úr þessu
hráefni í landinu og við höfum eigi að síður
möguleika á að bjóða matvælin glæný erlendis
þar sem flugsamgöngur íslands og umheimsins
eru mjög tíðar. Að bjóða íslenskt lambakjöt sem
hliðstæða vöru og lambakjöt frá Nýja Sjálandi
er fráleitt, því gæðin eru ekki sambærileg. Og
fátt er eins hættulegt og að bjóða vöru á of lágu
verði á nýjum markaðssvæðum. íslensk mat-
vælaframleiðsla verður aldrei svo umfangsmikil
að við getum keppt í verði við stórar þjóðir, en
við getum bæði keppt og unnið í samkeppni um
gæði.
(slensk ullarframleiðsla hefur átt í vök að verj-
ast um margra ára skeið, bæði vegna skorts á
aðstoð og fyrirgreiðslu innanlands og vegna
ágangs erlendra framleiðenda, sem skirrast
ekki við að líkja eftir íslenskum vörum til að
reyna að ná yfirtökunum á markaðssvæðum
okkar erlendis. íslendingar sem fara um Kast-
rup rekur í rogastans þegar þeir sjá eftirlíkingar
af íslenskum ullarvörum frá erlendum fyrirtækj-
um eins og Stobi, Lillum og Runox, sem fram-
leiða ullarvöru úr erlendri ull, kalla hana „artic
wool“ og skreyta verðmiðana myndum af ís-
lenskum eldfjöllum. Vonandi tekst þessum fyrir-
tækjum ekki að ná af íslensku fyrirtækjunum
stærstu markaðssvæðunum og enn sem komið
er halda íslensku vörurnar forystu með sífellt
betri hönnun og vandaðri vöru. Það er eigi að
síður nauðsynlegt að íslensk vöruheiti, bæði í
matvælaframleiðslu og ullarvörum verði lög-
vernduð, þannig að við eigum mótleik ef reynt
er að ógna íslenska markaðinum erlendis.
Um leið og staða íslensks útflutnings styrkist
erlendis eykst þýðing hans fyrir íslenskt at-
vinnulíf. Ný atvinnutækifæri í ýmsum smáiðnaði
innan matvælaiðnaðar, og fataframleiðslu geta
veitt stórum hópi íslendinga atvinnu og skapað
gjaldeyristekjur. Einmitt þess vegna er brýnt að
Islendingum verði gert kleift að vinna þessa
vöru sem mest og best innan lands og að fjár-
magn verði sett í að kynna hana sem skyldi
erlendis. Og íslendingar verða að hafa þor og
stolt til að bjóða vöru sína á þann hátt og á því
verði sem hún á skilið, svo að enginn taki í
misgripum ódýra og óvandaða erlenda vöru,
hvorki heldur það er síld eða ullarpeysa.
þs