Þjóðviljinn - 16.06.1985, Blaðsíða 21

Danirnir á hátíðinni sýndu tvær Shakespeare sýningar sem hvorug þótti verulega góð þótt nógu væru þær nýstárlegar,
en einnig verk um fasismann, sem leikstjórnarmemi á 3ja ári hafði samið og leikstýrt.
framlagi þeirra, en hika þó ekki
við að segja að finnsku skólarnir
hafi borið af. Oft er sagt að Finn-
ar og íslendingar séu skyldir,
ekki síst í menningarlegu tilliti og
er vissulega ekki ástæða til að
kvarta undan þeirri samlíkingu.
Pað er hins vegar skemmtilegt
einkenni á báðum þjóðunum
hvað þær eru sjálfstæðar og hafa
sterk sérkenni, og á það sér án efa
landfræðilegar og sögulegar for-
sendur. Menningarsögulegar
hefðir virðast eiga sterk ítök í
finnsku og íslensku leikhúslífi og
þær gefa listinni þegar best lætur
sjálfstæði, dýpt og kraft, sem
maður saknar alltof oft í leiklist
hinna Norðurlandanna. Nóg um
það.
Leitað að
stjórnunarformi
Vandamál leiklistarskóla á
Norðurlöndum eru vissulega
ekki aðeins listræns eðlis, heldur
eiga margir þeirra við stjórnunar-
lega erfiðleika að etja. Flestir
skólarnir eru háskóladeildir og
hefur stundum reynst erfitt fyrir
þá að halda sjálfstæði innan stór-
ra háskóla. Nemendalýðræðið
hefur heldur ekki alltaf skilað
nógu góðum árangri og eru menn
stöðugt að leita að æskilegasta
stj órnunarforminu.
Nómskeið og
fyrirlestrar
Auk þess sem fjallað var um
sýningarnar á sérstökum fundum
og gerð grein fyrir starfsemi hvers
skóla fyrir sig, voru fjölbreytt
námskeið fyrir þátttakendur á
hverjum degi. Sem dæmi má
nefna raddþjálfun hjá grísku
söngkonunni Mirku Dzakis og
kennslu í spunatækni hjá Kan-
adamanninum Keith Johnstone
(„Teatersport“ kallar hann
æfingar sínar). Dramaitska In-
stitutet í Stokkhólmi gekkst fyrir
námskeiðum í útvarpsleik, leik-
stjórn og þjálfun leiklistarnema
fyrir sjónvarp og kvikmyndir,
auk þess sem öll verkefni ársins
hjá DI voru kynnt sérstaklega.
Ég var á námskeiði DI í
sjónvarps- og kvikmyndaleik og
var mjög lærdómsríkt að heyra
Janos Hersko sýna á myndbönd-
um dæmi um mismun á
sjónvarps- og sviðsleik. Margir
halda að hér sé um tvo ólíka hluti
að ræða, en svo er þó alls ekki,
heldur aðeins um mismunandi
tækni, sem getur þó legið misvel
fyrir fólki. Flestir skólarnir gefa
nemendum kost á l-2ja vikna
námskeiðum, þar sem leikatriði
úr sviðsverkum eru endurunnin
fyrir sjónvarp og nemendum
kennt að leika fyrir myndavél.
Fjöldamörg önnur áhugaverð
námskeið og fyrirlestrar voru á
hátíðinni sem of langt yrði að
telja upp.
Fyrsta leiklistarhátíð norrænna
leiklistarskóla þótti í heild takast
prýðilega og allt skipulag var til
fyrirmyndar. Áformað er að
halda slíkar hátíðir í framtíðinni,
en Nordisk Kulturfond og Nor-
disk Teaterkommité kostuðu há-
tíðina að verulegu leyti. Reynt
var að halda öllum kostnaði í lág-
marki og t.d. hýstu fjölskyldur
hingað og þangað um Gautaborg
flesta þátttakendurna. Það er
ekki þýðingarminnst á hátíð sem
þessari að kynnast viðhorfum
grannþjóðanna og því sem þær
eiga sameiginlegt um leið og
sérkenni hverrar þjóðar og sjálfs-
mynd fá nauðsynlega viðmiðun.
Fyrir íslendinga, sem sannarlega
þurfa að halda vel á spilunum í
norrænni menningarsamvinnu,
sem of oft einkennist af minni-
máttarkennd og undirlægjuhætti,
er bæði hollt og gleðilegt að finna
að við erum þar ekki síður ge-
fendur en þiggjendur.
þs
Fyrsta hátíð norrœnna
leiklistarskóla
daginn áður en hátíðin var sett.
Ekki var annað að heyra en ís-
lensku börnin kynnu að meta
verkið, en einhver stríddi okkur á
því að leikrit okkar ætti eiginlega
að banna í Svíþjóð. í því væru
nefnilega ýmsar skelfilegar per-
sónur sem börnin eru dauðhrædd
við og eiginlega væri bannað með
lögum að hræða börn í henni
Skandinavíu. Einhverra hluta
vegna virtust börnin þó halda
með mesta illþýðinu í leikritinu,
og fengum við þá skýringu að það
væri börnunum þar ytra slíkt ný-
næmi að sjá verulega andstyggi-
lega persónu á sviði að hún hlyti
að fá alla athygli þeirra.
Sama dag og við sýndum fyrstu
sýninguna birtist fréttamaður frá
sænska sjónvarpinu og hans lið.
Við höfðum hvorki tíma ne út-
hald til að sinna þeim, en þeim
tókst að taka upp tvo kafla úr
verkinu og taka langt viðtal við
undirritaða án þess að við tækj-
um eiginlega eftir því. Daginn
eftir var okkur sagt að við hefð-
um fengið mjög ítarlega umfjöll-
un í aðalfréttatíma sænska sjón-
varpsins, en þar sem við vorum
fyrst á staðinn vorum við eina
þjóðin sem fékk sérstaka umfjöll-
un.
Við lékum svo tvær sýningar
fyrir gesti hátíðarinnar og var
troðfullt á báðum og undirtektir
mjög góðar. Þótt mér sé málið
skylt, fullyrði ég óhikað að ís-
Helga, skólastjóri Leiklistarskóla Islands, Rósa og ÚlfMr með finnsku nemend-
urna í baksýn, en þeir héldu sig gjarnan nálægt Islendingunum.
lensku nemendurmr vöktu mikla
athygli og framlag Leiklistar-
skóla íslands var til sóma.
Skemmtanlr
á kránni
Á kvöldin voru skemmtanir á
Stúdentakránni í Gautaborg,
sem er eiginlega ekki krá á okkar
mælikvarða heldur risastór
skemmtistaður. Satt að segja
varð ég fyrir miklum vonbrigðum
með flest skemmtiatriðin sem
skólarnir buðu upp á þarna á
kránni, sem líktust meira kabar-
ett„showum“ eða söngvakeppni
en metnaðarfullu framlagi nor-
rænnar leikhúsæsku. Var sannar-
lega kærkomin tilbreyting frá öllu
glamrinu þegar íslensku nemend-
urnir tróðu upp með kafla úr
dagskránni „Heill sé þér þorsk-
ur“, íklæddir stígvélum og dugg-
arapeysum, og fengu þau geysig-
óðar móttökur.
Framlag
skólanna
Eins og fyrr segir voru um 20
sýningar sem komu til Gauta-
borgar og mikið af leikhúsfólki,
kennurum, skólastjórum,
gagnrýnendum og leikstjórum
fylgdist með hátíðinni og þeim
námskeiðum sem boðið var upp
á. Ekki ætla ég að gera ítarlega
úttekt á hinum ýmsu skólum og
Jóhann Sigurðarson (sem okkur var tjáð að væri „stærsti" leikari á Norður-
löndum) og Guðbjörg hóri úti í garði.
Sunnudagur 16. júní 1985 ÞJÓÐVIUINN - SfÐA 21,