Þjóðviljinn - 21.06.1985, Blaðsíða 9

Skal vilji atvinnurekenda ráða?
eftir Birnu Þórðardóttur
í leiðara Morgunblaðsins 15.
júní sl. lýsir höfundur áhyggj-
um sínum yfir því að „óróaöflin
innan forystusveitar verka-
lýðshreyfingarinnar" muni
varpa „verkfallsskugga yfir
sumarleyfi launþega". „Það
verður engum til gleði“, segir
áhyggjufullur Moggaritstjóri,
„að fá í frí á bjartasta tíma árs í
|íeim skugga og óvissu um
það, sem við tekur í haust“.
Moggaritstjóri þurfti ekki að
bíða lengi eftir heiðríkju, um há-
degi þennan sama dag var skrifað
undir nýjan kjarasamning Alþýð-
usambandsins og atvinnurek-
enda.
Allir æðislega ánægðir, Ás-
mundur, Magnús Gunnars, Þor-
steinn, og Steingrímur vældi af
ánægju. En hvað með þá sem ætl-
að er að lifa af kaupinu, hefur
verkafólk ástæðu til að gleðjast?
Hvað þýðir
samningurinn
í krónum
Það er dæmigert eftir þennan
samning einsog aðra undan-
gengna að aldrei er talað um þær
krónur og aura sem fólk fær borg-
að, nei kapparnir leika sér að
prósentum og skella fram tölum
sem segja ekki neitt.
Athugum því krónurnar. Sam-
kvæmt samningsdrögunum, sem
fela f sér starfsaldurshækkun,
flokkahækkun auk beinnar
launahækkunar, verða mánaðar-
laun fimm neðstu launaflokk-
anna frá 15.362 kr. - 15.711 kr.
Algengasti Sóknartaxti yrði
skv. samningsdrögunum 17.609
kr. á mánuði eða 102 kr. á tímann
og í árslok yrði þessi taxti 18.401
kr. á mánuði. Reiknitalan fyrir
bónusvinnu kvenna er skv. samn-
ingsdrögunum 80 kr. og verður
þann 1. ágúst 81 kr. ogfrá 1. okt.
85 kr.
„Verðtrygging
launa nœstekki
fram nema með
sameiginlegri
baráttu ASI og
BSRB, þá
lœrdóma getum
við dregið af
BSRB verkfallinu í
haust. Sama gildir
um raunverulega
hœkkun lœgstu
launa“
Magnús Gunnarsson sagði um
samninginn að í honum væru sér-
stakar launajöfnunarbætur fyrir
hina lægst launuðu.
Lægst launuðu hóparnir hafa
frá nóvember 1984 fengið greitt í
mánaðarlaun kr. 14.075 á mán-
uði. Sú upphæð hefur ekki hækk-
að um krónu í tæpa 8 mánuði.
Þessir hópar fá nú skv. samning-
um 1.300 kr. hækkun á mánuði -
uppí launaskrið og launahækkan-
ir annarra!
Það er ekki nema von að
Steingrímur Hermannsson hafi
sagt í þjóðhátíðarávarpi sínu að
sérstök ástæða væri til að fagna
þessum samningi.
Engin trygging
- skertur kaupmáttur
Hvað haldiði að þessar hækk-
anir hafi að segja uppí verðhækk-
anir á matvælum og húsnæði síð-
ustu mánuði - þannig að ekki sé
seilst lengra aftur í tímann?
Að sjálfsögðu er því engin
kauptrygging fólgin í samningn-
um, hann er ekkert annað en
skert kauptrygging.
Þeir aðilar sem harðast knúðu
á um samninga, kváðust gera það
til að forða enn auknu kaupmátt-
arhrapi út árið. Þessi samningur
hindrar ekki aukið kauprán,
samningurinn felur í sér að Al-
þýðusambandið hefur endanlega
gengist inná það að kaupránið
sem hófst 1. júní 1983 skuli stað-
fest - gleymdur og grafinn glæp-
ur. Það hefur gengist inná það að
ríflega fjórðungur launanna sem
búið er að stela skuli liggja óbætt-
ur hjá atvinnurekendum. Þessi
samningur er samningstilboð at-
vinnurekenda frá því í maí, að því
breyttu að samningurinn nær til
ársloka í stað 18 mánaða. En
fordæmið er komið - vilji at-
vinnurekenda skal nkja.
Hvað hefur Alþýðusambandið
sett fram sem æskilegt viðmið
kaupmáttar? - Jú, 4. ársfjórðung
1983. Það var líka þessi gósentími
verkafólks! Það sést best á með-
fylgjandi línuriti sem tekið er úr
Fréttabréfi ASÍ, 9. tbl. 1985. (sjá
mynd aftar).
Samningamenn Alþýðusamb-
andsins bera óbilandi traust til
ríkisstjórnarinnar. Samningurinn
er td. gerður í „trausti jæss að
verðlagsþróun haldist innan (ák-
veðinna) marka“. Samninga-
menn Alþýðusambandsins bera
ekki jafn mikið traust til
óbreyttra félaga verkalýðshreyf-
ingarinnar. Okkur er ekki
treystandi til þess að ræða hvaða
kröfur við viljum setja fram og
berjast fyrir.
Fiskvinnslufolk
í hádegisútvarpinu 18. júní var
Magnús Gunnarsson dreginn
fram einn ganginn til að lýsa ást
sinni á fiskvinnslufólki og því hve
samningurinn gerði sérlega gott
við það.
Þann 20. maí sl. kaus fram-
kvæmdastjórn Verkamannasam-
bandsins 9 manna nefnd til að
fara með sérsamninga fisk-
vinnslufólks. Nefndin skilaði
kröfum sínum inná fund fram-
kvæmdastjórnar föstudaginn 14.
júní. Á þessum fundi var hinsveg-
ar knúin fram samþykktin, sem
kratar börðust hvað harðast fyrir,
að öllum kröfum fiskvinnslufólks
yrði sópað burt og farið skyldi
skríðandi á hnjánum til atvinnu-
rekenda.
Það er hátt risið á þeim sem
samþykktu 19. maí sl. á
formannaráðstefnu
Verkamannasambandsins að
skora „á öll aðildarfélög sam-
bandsins að búa sig undir, að það
þurfi að knýja fram samninga í
haust með öllu afli samtakanna.“
Til uppbótar fylgir samnings-
drögunum sérstakt samkomulag
Verkamannasambandsins og at-
vinnurekenda um það að skipa
nefnd 5 manna frá hvorum aðila,
sem „skal leita leiða til að gera
störf í fiskvinnslu eftirsóknarverð
og bæta kjör fiskvinnslufólks...“
Það er náttúrlega betra að gera
svona tillögur í fullu samráði við
atvinnurekendur.
Auk þess fylgir yfirlýsing for-
sætisráðherra, sem túlkuð hefur
verið í hljóðvarpi þannig að at-
vinnuöryggi aukist en þýðir í raun
að atvinnurekendum er gert
auðveldara en áður að taka fisk-
vinnslufólk útaf launaskrá og vísa
á atvinnuleysistryggingasjóð.
Var hægt
að gera annað?
Þessi samningsdrög og allur
aðdragandi þeirra er niðurlægj-
andi fyrir verkalýðshreyfinguna í
heild.
Forystumenn hreyfingarinnar
hafa dansað eftir pípu atvinnu-
rekenda og algerlega hafnað að-
ild almennra félaga að gerð
kjarasamninga. í stað þess að
hvetja og virkja eina aflið sem
getur knúið fram breytingu á
launastefnu ríkisstjórnarinnar og
atvinnurekenda - aflið sem býr í
tugþúsundum félaga verkalýðs-
hreyfingarinnar, hafa forystu-
mennirnir enn einu sinni sett
sjálfa sig í þess stað.
Þann 1. sept. hefði gefist
möguleiki að knýja sameiginlega
fram kjarabætur. Það er vitað að
verðtrygging launa næst ekki
fram nema með sameiginlegri
baráttu Alþýðusambandsins og
BSRB, þá lærdóma getum við
dregið af BSRB-verkfallinu sl.
haust, sama gildir um raunveru-
lega hækkun lægstu launa.
Þessum möguleika hefur verið
glutrað niður. Forystumenn
heildarsamtaka okkar hafa enn
sýnt að gæfuleysinu virðast engin
takmörk sett.
Bima Þórðardóttir er félagi í Sam-
tökum kvenna á vinnumarkaði.
FRÁ LESENDUM
Friður
Konur, stöndum saman
Skrifum undir friðarávarpið
Kona skrifar:
Ég skrifaði nýlega undir friðar-
Að öðlast
þjóðarþögn
Þegar ég heyrði um samning
VSÍ og ASÍ datt mér í hug þessi
vísa eftir séra Helga heitinn
Sveinsson í Hveragerði:
„Til að öðlast þjóðarþögn
þegar þeir aðra véla
gefa þeir litla agnarögn
af því sem þeir stela“.
Skjöldur.
ávarp íslenskra kvenna og vil hér
með hvetja allar íslenskar konur
til að gera það sama. Ég var fyrst í
stað efins um að ávarp eins og
þetta mundi höfða til mín, en
þegar ég sá ávarpið snerist mér
hugur. Þar er ekki eitt einasta orð
sem ég gat ekki sætt mig við og
þess vegna skrifaði ég undir og
vona að fleiri og helst allar ís-
lenskar konur geri það. Friðará-
varp breytir kannski ekki gangi
mála, en þetta er samt tilraun til
að láta í ljós vilja um það að við
viljum frið og að ísland verði ekki
vettvangur aukins vígbúnaðar á
norðurslóðum. Ég vona að konur
láti ekki sitt eftir liggja og leiti
lista uppi til að rita nafn sitt
undir.
Ljósmynd: - eik.
Eignaupptaka
Mér flaug í hug sú spurning á
dögunum í sambandi við ummæli
fjármálaráðherra um að það að
leggja eignaskatt á stóreigna-
menn væri eignaupptaka, eða er
það ekki eignaupptaka þegar
vinnuþrek fólks er keypt fyrir
lítið? Mánaðarlaun uppá 13 þús-
und á mánuði, er það ekki
eignaupptaka? Og hvað með
húsaleigu aldraða fólksins, húsa-
leigu sem aldraða fólkið þarf að
borga með sparifé. Er það ekki
eignaupptaka? Og skattsvik, er
það ekki líka eignaupptaka?
Svona mætti lengi telja en þetta
þjóðfélag er að verða eins og í E1
Salvador þar sem þeir ríku verða
sífellt ríkari og þeir fátæku sífellt
fátækari. Vinnuþræll.
Illa
merktar
gangbrautir
Ég hefði viljað koma á fram-
færi ábendingum til borgaryfir-
valda eða þeirra sem málið er
skylt að merkingar á götum og
gangbrautum hér í Reykjavík eru
alveg að grotna niður. Það getur
hver og einn keyrt um bæinn og
skoðað og sannfærst sjálfur. Það
er ekki hægt að sjá lengur hvar
má fara yfir götu og þess háttar og
götumerkingar eru líka í algjörri
niðurníðslu. Með þessu er verið
að bjóða hættunni heim og um-
ferðin er ekki það frýnileg að lé-
legar merkingar á gangbrautum
geti viðgengist.
Ökumaður.
Föstudagur 21. júní 1985 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 17