Þjóðviljinn - 16.11.1985, Qupperneq 5

Frísklegt
Alþýðubandalag
,Staðreyndin erauðvitað sú, aðþað var Alþýðubandalagið
sem kom sigrandi út úrfundinum, en ekki einstakir
skoðanahópar eða einstaklingar. Flokkurinn vann”
andstæðinga og velunnara.
í flmmta lagi varð sú breyting á
landsfundinum, að félagar okkar
í forystu verkalýðshreyfingarinn-
ar ákváðu að axla ábyrgð í forystu
flokksins í mun ríkari mæli en
áður. Þetta eykur að sjálfsögðu
þunga flokksins verulega. Það
sem flokkurinn segir hér eftir op-
inberlega um kjara- og launamál
hefur að sjálfsögðu aðra og
þyngri vigt en áður.
Þess má líka geta, að þátttaka
ungs fólks var mikil á landsfund-
inum, og kosningu Pálmars Hall-
dórssonar í ritarastöðu flokksins
ber að skoða í því ljósi. Æsku-
lýðsfylking flokksins hefur verið
með allra líflegasta móti að und-
anförnu, og ferskleiki hennar og
þróttur kom vel fram hjá fulltrú-
um hennar á fundinum.
Fyrir fundinn var einkar áber-
andi, að andstæðingar Alþýðu-
bandalagsins höfðu gert sér
sterkar vonir um að sú þunga um-
ræða sem hefur verið innan
flokksins síðustu misseri myndi
leiða til landsskjálfta og flokks-
nauðar á landsfundi. Dæmigerð
er til að mynda frétt DV frá föstu-
degi sem byrjaði: „Ekki dró til
tíðinda á landsfundi Alþýðu-
bandalagsins...!“
Þrátt fyrir kröftugar umræður
urðu hins vegar ekki þau slagsmál
sem glímuþyrstir andstæðingar
okkar vonuðust eftir, og í lok
fundarins sátu þeir eftir með sár
enni. Staðreyndin var auðvitað
sú, að það var Alþýðubandalagið
sem kom sigrandi út úr fundin-
um, en ekki skoðanahópar eða
einstaklingar. Flokkurinn vann.
Það var vissulega rætt af heitum
móði um margt sem mönnum
þótti miður fara, en þegar upp
var staðið yfirgnæfði samstöðu-
viljinn annað.
Auðvitað vildu menn breyta
flokknum í betra og sigurstrang-
legra horf, gera hann beittari og
betri sem baráttutæki, en enginn
vildi sjá hann flakandi sundur.
Menn vildu vinna saman. Stór-
kostlegasta yfirlýsingin um það
var samhljóða samþykkt fundar-
manna á skýrslu starfshátta-
nefndar, þar sem talað var um að
gjörbreyta þyrfti starfsháttum
flokksins.
Á fundinum kom glögglega
fram sú lýðræðislega hæfni Al-
þýðubandalagsins sem felst í því
að flokkurinn hefur innri styrk til
að jafna ágreining og snúa hon-
um upp í ávinning.
Ótti við
Alþýðubandalag
Skrif hinna blaðanna í kjölfar
landsfundarins birta ljóslega þá
skoðun, sem er raunar næstum
því yfirgnæfandi, að Alþýðu-
bandalagið hafi komið miklu
sterkara út úr landsfundi, en það
var fyrir hann.
Leiðari DV á miðvikudag, eftir
Hauk Helgason, ber þannig yfir-
skriftina: „Alþýðubandalagið
styrkist“. Leiðarinn hefst á þess-
ari setningu: „Alþýðubandalagið
hefur styrkst við nýafstaðinn
landsfund - að minnsta kosti í
bili.“ Um kjör í embætti varafor-
manns segir í leiðaranum:
„Kristín kemur vel fyrir til dæmis
í sjónvarpi. Hún er líkleg til að
hötða til kvenna og ungs fólks.
Kjör hennar sýnir hinar tíma-
bundnu sættir í flokknum og er
líklegt til að styrkja flokkinn tölu-
vert.“
í fimmtudagsgrein sinni í DV
Það er frísklegur blær yfir Al-
þýðubandalaginu í kjölfar hins
vel heppnaða landsfundar.
Mönnum ber saman um að svo
mikils áhuga á flokknum hafi ekki
gætt manna á meðal um langa
hríð eins og núna og flestum
andstæðingum sem flokksfé-
lögum, ber saman um að Alþýðu-
bandalagið hafi styrkt sig veru-1
lega á fundinum. Sem dæmi um
þetta má nefna leiðara bæði í DV
og Morgunblaði auk fjölmargra
annarra skrifa í dagblöðum síð-
ustu viku. Það má líka geta þess
að á fundi frjálshyggjumanna fyrr
í vikunni voru menn þungir á brún
og töldu að Alþýðubandalagið
hefði vaxið verulega með fundin-
um. Úr Alþingi berast einnig þær
sögur að Jón Baldvin Hannibals-
son hafi ekki verið með hýrri há
frá því fundi lauk, og gengið hníp-
inn um ganga. Enda sér hann nú
fram á varnarbaráttu næsta
misserið í stað þeirrar sóknar
sem fyrirhuguð var á hendur
Alþýðubandalaginu og Jón hefur
boðað í greinum sínum í DV.
Almenn ánægja
Meðal félaga í Alþýðubanda-
laginu virðist sömuleiðis ríkja
mikil og almenn ánægja með nið-
urstöður fundarins. Gildir þá
einu, hvaðan úr þjóðlífinu menn
koma. Flokksfélagar nefna eink-
um til fimm atriði, sem ánægju-
efni. í fyrsta lagi þær hreinskilnu
umræður sem urðu á fundinum
og hreinsuðu mjög andrúmsloft-
ið. Þessar umræður sýndu að
flokkurinn býr að miklum innri
styrk. í öðru lagi var forystu
flokksins breytt að því leyti að
tveir nýir einstaklingar komu inn,
þau Kristín Ólafsdóttir og Pálm-
ar Halldórsson. Þessi nýju andlit
gefa flokknum hressilegri og fer-
skari svip en áður og eru líkleg til
að auka skírskotun hans á meðal
ungs fólks. í þriðja lagi varð pól-
itísk stefnumótun fundarins mjög
skörp og hvassari að ýmsu leyti
en oft áður á landsfundum. Bæði
mæltust mjög vel fyrir þau drög
sem lögð voru fyrir fundinn að
nýrri atvinnustefnu, þar sem
höfuðáhersla er lögð á nýja sókn í
atvinnulífinu, en jafnframt voru
svo samþykktar á fundinum,
áherslubreytingar sem varða
mikilvæg stefnuatriði. Hér er átt
við, að flokkurinn tók af skarið
og lýsti því yfir tæpitungulaust,
að það beri að nýta kosti hins
blandaða hagkerfis að því er
varðar bæði eignarhald og rekstr-
arform fyrirtæja. Um þetta er
auðvitað ekki full samstaða,
margir eiga erfitt með að taka
slíkri yfirlýsingu opnum örmum,
sökum þeirrar sögulegu fortíðar
sem Alþýðubandalagið ásér. Það
þarf auðvitað visst hugrekki til að
taka slíka ákvörðun en flokkur-
inn er hugrakkur þessa dagana.
En það er vert að ítreka, að þessi
nýja áhersla er mjög þýðingar-
mikil, og felur í sér miklu meiri og
róttækari stefnubreytingu en
menn virðast gera sér grein fyrir.
I fjórða lagi eru menn svo
býsna kátir yfir þeirri feikilegu
fjölmiðlaathygli sem fundurinn
og niðurstöður hans vöktu. Það
er vafalaust nálægt sanni, að þess
séu afar fá dæmi, að nokkur
landsfundur íslensks flokks í ger-
vallri stjórnmálasögunni hafi
orðið þess valdandi að jafn miklu
púðri hafi veri eytt úr skotfæra-
geymslum fjölmiðlanna eins og
meðan fundurinn stóð yfir. Það
er líka staðreynd að fyrir bragðið
er Alþýðubandalagið á allra
vörum um þessar mundir, bæði
\,a UotmnTokC" ; ^V''IÞvðuba"SS h"dS'
ct úrlWn7 rik,i
rkiörinn for.
l. Olafsdóttir
PeA’ar kojjjnn
Hun tapaði
, nokkm.m
, ^taðnaðnr,
, . V\V * X c,,a *íon«i hnd lir h /lídl endur-
tPwé&i . \ ....
** ' x A
izs)
■'Snaðuro* lci«n,e/!ur í
Þreytlurá.stefna f
,niiaf kenninf>ui
■---- HHi
I ..
\ 'oryslumanna
staða ungs fóiks
1' ' Hokkn.w,
l"'11

Skodanir nm lundsfnnd
Vemlega gott
, Grétar Sigurdsson: Hokkurinn kemur öflugri útúrfundinum
skrifar Magnús Bjarnfreðsson og
segir: „Þá er lokið landsfundi Al-
þýðubandalagsins sem beðið var
með mikilli forvitni. Alþjóð varð
vitni að óvenju stormasömum
fundi á mælikvarða þess flokks,
enda þótti víst sumum nóg um!
I fundarlok bar flokksforystan
sig vel og taldi bjarta tíma fram-
undan fyrir flokkinn. Vel kann að
vera að svo sé, og ég er þeirrar
skoðunar, að flokkurinn styrki
heldur stöðu sína, að minnsta
kosti í bili.“
Magnús gerir líka að umtals-
efni aukna þátttöku félaga úr
verkalýðsforystunni og telur mál-
amiðlun ýmissa krafta um sam-
setningu framkvæmdastjórnar
vera pólitískt afrek: „Fram-
kvæmdastjórnin ber stcrkan
keim af málamiðlun. Það vekur
athygli að Ásmundur Stefánsson
tekur sæti í henni, enda talar for-
maðurinn mikið um hina gífur-
legu samstöðu og mikinn þátt
verkalýðsforystunnar í æðstu
stjórn flokksins. Þótt ýmsum þyki
hún hefði mátt verða meiri er
málamiðlunin visst pólitískt afrek
sem andstæðingar skyldu ekki
vanmeta.“
Politísk
umræða
Ýmsir stjórnmálaskýrendur
hafa líka tekið eftir þeirri áhersl-
ubreytingu flokksins að vilja nú
nýta kosti hins blandaða hagkerf-
is. Þórarinn Þórarinsson tekur
þetta til umræðu í NT og segir að
hér kveði vissulega við nýjan tón.
Magnús Bjarnfreðsson slær hins
vegar á léttari strengi og segir að
það sé skemmtileg tilviljun að Al-
þýðubandalagið skuli gera þessa
breytingu um líkt leyti og bæði
Rússar og Kínverjar eru að koma
upp blönduðu hagkerfi hjá sér!
Hitt er svo rétt, að alvarlega
pólitísk umræða fór fram á lands-
fundinum, ekki síst í hinum fjöl-
mennu starfsnefndum. Merkileg
kjaramálaályktun var samþykkt,
sem mun hafa mikinn þunga þeg-
ar kemur til samninga í vetur. Þar
var staðhæft umbúðalaust, að „á
næstu mánuðum þurfi að beita
öllu afli samtaka launafólks í
landinu til að hnekkja launa-
stefnu ríkisstjórnarinnar...“, ná
fram kaupmáttartryggingu, auk
þess sem kaupmætti verði aftur
að ná í það horf sem ríkti áður en
ríkisstjórnin skerti launin ein-
hliða með lögum.
í ályktuninni segir líka:
„Fullverðtrygging launa er eina
vörn launafólks, ekki aðeins gegn
því að umsamdar launahækkanir
fari út í verðlagið heldur og ekki
síður til að stöðva þá fjárplógs-
starfsemi sem núverandi ríkis-
stjórn kyndir undir í skjóli
„ránskjaravísitölu og okur-
vaxta.“
Viðhorf fólks á landsfundinum
til þeirrar umræðu sem þar fór
fram um stefnu fólksins má lík-
lega best lýsa með orðum Grétars
Sigurðssonar úr Borgarnesi í
spjalli við Þjóðviljann:
„Ályktanir og önnur þingskjöl
á þessum fundi eru óvenjulega
stefnumarkandi miðað við und-
anfarin ár sem hafa yerið heldur
dauf, svipbrigðalítil og leiðinleg í
okkar hópi. Það merkilegasta
sem hefur legið fyrir þessum
fundi er kannske þetta mikla
plagg um atvinnumál. Sú um-
ræða á eftir að halda áfram, en
þetta plagg verður flokknum ör-
ugglega drjúgt vegarnesti í fram-
tíðinni.“
Össur Skarphéðinsson.
Laugardagur 16. nóvember 1985 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5