Þjóðviljinn - 22.11.1985, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Ný sókn - nýtt fólk - nýtt afl
Alþýðubandalagið er nú næststærsti
stjórnmálaflokkurinn á íslandi, samkvæmt
skoðanakönnun sem Helgarpósturinn birti í
gær. Úrslit hennar sýna, að fylgi flokksins er í
ótvíræðum vexti. Samkvæmt HP hefur hann
aukið fylgi sitt um rösklega helming: úr 12,6
prósentum í júlí upp í 19,2 prósent í þeirri könn-
un sem birtist í gær.
Auðvitað er það svo, að skoðanakönnunum
er valt að treysta, og þó flokkur fagni gæfu í
skoðanakönnun eins blaðs, þá er það eitt í
sjálfu sér lítil ástæða til að menn stígi villtan
stríðsdans. Hitt er svo annað mál, að í skoðana-
könnunum felast gjarnan vísbendingar um fylg-
isbreytingar. í tengslum við önnur kennileiti hins
pólitíska landslags dagsins, þá segja þessar
vísbendingar gjarnan merka sögu.
Einmitt í Ijósi þessa er ástæða fyrir þá sem
fylgja Alþýðubandalaginu að málum, að gleðj-
ast. Sú vísbending sem felst í úrslitum skoðana-
könnunar HP um stóraukið fylgi við flokkinn
kemur ekki einsog þruma úr heiðskíru lofti, hún
kemur ekki á óvart, hún helst í hendur við annað
sem hefur verið að gerast.
Það er alveg Ijóst, að sú snarpa, hressilega
og hreinskilna málsmeðferð á landsfundi Al-
þýðubandalagsins fyrir skömmu vakti mikla at-
hygli fólks. Flokkurinn sýndi þar í verki að hann
er opinn og lýðræðislegur og vill ekkert fela fyrir
fólki. Ágreiningsmál voru rædd fyrir opnum
tjöldum, fréttamenn frá öllum öðrum fjölmiðlum
fengu að vera inná gafli flokksins við umræður.
Þetta gerir flokkinn að sjálfsögðu miklu trú-
verðugari. Á landsfundinum urðu líka ákveðnar
áherslubreytingar, sem enginn skyldi vanmeta.
Þær styrktu flokkinn, ekki einungis inn á við,
heldur líka út á við. Þær færðu fólki heim sann-
inn um, að Alþýðubandalagið getur og vill
verða kjölfesta í lifandi hreyfingu lýðræðis- og
félagshyggjuafla gegn ríkisstjórn, sem er að
keyra bæði efnahag og sjálfsvirðingu fólks í
rúst.
Landsfundurinn skapaði þannig nokkurs
konar vatnaskil í gengi. Alþýðubandalagsins.
Vegna þeirra opnu vinnubragða sem flokkurinn
hefur tekið upp, þá skiluðu umræðurnar sér
gegnum fjölmiðla út til fólksins. Ekki bara á-
greiningur, heldur stemmningin, baráttugleðin
og lífið sem þýtur um æðar Alþýðubandalags-
ins í dag, - hinar nýju áherslur og hin pólitíska
umræða. Fólk fékk áhuga á Alþýðubandalaginu
vegna þess að í dag er það spennandi flokkur
með spennu í kringum sig. Sá blásandi byr sem
menn þóttust í kjölfar landsfundar finna að fyllti
voðir skútunnar er þannig staðfestur af skoð-
anakönnun HP.
Það sem aðgreinir andrúmsloftið í þjóðfé-
laginu í dag frá erfiðleikum fyrri ára er von-
leysið. Fjöldi fólks er hnepptur í skuldafjötra og
sér bókstaflega enga útleið. Menn vinna lengri
vinnudag en nokkru sinni fyrr, eiga sér aldrei
tíma til að vera með sínum nánustu og í vaxandi
mæli er fólk knúið á náðir okraranna. Alls staðar
er spilling. Það þarf ekki annað en benda á
Hafskipsmálið, þar sem sparifé fólksins hefur
verið ausið í botnlausa hít, vegna þess að fyrir-
tækið stendur í skjóli hins volduga Sjálfstæðis-
flokks. Allir vita þetta, en ekkert ergert. Okrarar,
sumir nafnkunnir, ganga lausir þó þeir hafi
drepið hamingju fjölda fjölskyldna sem hafa lent
í skuldafeni húsakaupa. Það er ekki hægt að
koma höndum yfir þessa menn, en fólk veit um
þá og syndahalann allann.
Það eru þessir hlutir, skuldafjötrarnir, spill-
ingin og misréttið, sem vekja vonleysið og
brjótaniðursjálfsvirðinguna. Þaðergegn þessu
sem Alþýðubandalagið vill berjast. Það vill að
fólkið fái sjálfsvirðinguna og vonina aftur. Það
vill uppskurð á kerfinu, ráðast gegn spillingunni
sem þrífst í skjóli gamalla kerfisflokka. Það vill
afnema okrið og velta burt borðum víxlaranna.
Það vill koma á raunverulegu lýðræði, opnu
þjóðfélagi þar sem spilling í skjóli leyndar -
einsog tengsl Sjálfstæðisflokksins við Haf-
skipsmálið er - getur ekki þrifist.
A landsfundinum hóf Alþýðubandalagið nýja
sókn, með nýju fólki. Og skoðanakönnun HP
sýnir að fólk sér nú í vaxandi mæli að úr flokkn-
um er hægt að gera það nýja afl sem dugar til að
reisa vonina og sjálfsvirðinguna aftur. -ÖS
KLIPPT OG SKORID
Prófkjörsslagur
Pað hefur ekki farið framhjá
Reykvíkingum, að flokkur nokk-
ur, sem nefnir sig Sjálfstæðis-
flokkinn hefur efnt tiJ prófkjörs
um næstu helgi vegna borgar-
stjórnarkosninga næsta vor.
Hafi einhver ekki vitað það, þá
kemur hann til með að vita það
núna. Þjóðviljanum hefur borist
til eyrna að mikillar afbrýðisemi
gæti nú meðal margra frambjóð-
enda, vegna þess hve þeim sé
mismunað á opinberum vett-
vangi. Þannig hafa verið viðtöl í
sjónvarpinu allra síðustu daga við
fólk einsog Önnu K. Jónsdóttur,
Pál Gíslason, Vilhjálm Vilhjálms-
son, Davíð og Júlíus Hafstein
meðan aðrir frambjóðendur hafa
orðið að láta sér einungis nægja
auglýsingar í blöðunum og dreifí-
rit.
Feluleikur
Frambjóðendurnir eyða marg-
ir hverjir miklum fjárhæðum í
auglýsingar og áróður og er höfð-
að til ýmissa átta. Mest er þó
óljóst og margir furða sig á því
hvað margt verður að feluleik í
þessum slag. Hverjir stjórna
þessum áróðursherferðum fyrir
hina ýmsu frambjóðendur? Og
hvernig stendur á því að menn
sem eru mikið auglýstir og koma
oft fram opinberlega eru miklir
taparar? Þannig spyrja menn til
dæmis um Júlíus Hafstein, sem í
kosningum hefur haft lands-
kunna áróðursmeistara, einsog
Ingva Hrafn Jónsson í síðustu!
kosningum, - af hverju tapar
Júlíus með ættarnafn og lands-
kunnur athafnamaðurinn?
Og afþví margir frambjóðenda
og aðstandenda eru reiðir vegna
þess að sumum er hampað meira
en öðrum í fjölmiðlum, þá hefur
það einnig vakið reiði að Arni
Sigfússon hefur sérstaklega verið
valinn af Davíð Oddssyni, og
kynnti borgarstjórinn frambjóð-
andann á almennum borgara-
fundi um miðbæinn á dögunum.
Árni þessi hefur haft sig mikið í
frammi, m.a. gefið út sérstakt
blað þarsem fjöldi fólks úr flest-
um örmum Sjálfstæðisflokksins
lýsir yfir stuðningi við drenginn.
Hins vegar sakna menn af þeim
lista nafns dyggasta stuðnings-
mannsins, Hannesar H. Gissur-
arsonar. Og Árni sem hefur rakið
feril sinn langan og merkan á
stuttri ævi í auglýsingablöðunum,
getur þar hvergi um eitt merkasta
framlag sitt til félagsmála, - hann
var nefnilega stofnandi félags
frjálshyggjumanna. Undarlegt
lítillæti þegar það er haft í huga
hvað annað er tínt til á afreka-
skrána.
Hollusta
í greinum og auglýsingapésum
er átakanlegt að horfa uppá holl-
ustuyfírlýsingar frambjóðend-
anna við Davíð borgarstjóra.
Engu er líkara en þetta fólk eigi
von á því að verða sett útaf sakra-
mentinu ef það syngi ekki þessum
Kimilsung Reykjavíkuríhaldsins
lof og prís í öðru hverju orði. Eða
er þetta til marks um að fram-
bjóðendurnir liggi undir grun um|
að sýna foringjanum ekki til-
hlýðilega hollustu, hlýðni og
undirgefni?
Meira að segja Haraldur
Blöndal lögfræðingur og útvarps-
ráðsmaður, sérvitur „royalisti“
segja þeir í Sjálfstæðisflokknum
og einnig þar sagður alræmdur
andstæðingur Davíðs, sér ástæðu
til að skrifa sérstaka grein þarsem
hann segir framboð sitt vera „al-
vöru framboð“ og að borginnb
hafi verið „vel stjórnað undir for-
ystu Davíðs Oddssonar". Ef svo
er, hvers vegna þurfa þá Harald-
ur og þau hin með hollustueiðana
að vera að bjóða sig fram? „Pað
er ástæða til að ítreka það að Da-
víð Oddsson fái sýndan þann
stuðning sem hann á skilið og að
1. sætið sé honum ætlað“, segir
Björn Vernharðsson í harðs-
keyttri grein um „númerað próf-
kjör“ í Mogganum í gær.
Einsog áður sagði fer ekki
mikið fyrir því að frambjóðend-
urnir taki afstöðu til mikilvægra
mála - eða viðkvæmra. Þannig
hef ég ekki rekist á neitt um ís-
búr-fyrirtækið eða ísfilm, sem
eru meðal þeirra mála sem fólk
vill fá að vita um afstöðu fram-
bjóðenda til.
Byrgjum brunnínn
Einnig reynir mjög á þá hina
ljóðrænu taug lesenda slíkra
áróðursgreina, því allir vilja
frambjóðendurnir tala í rími, -
eða alténd myndríkt mál. Grein
Júlíusar í Mogga miðvikudagsins
heitir „Byrgjum brunninn“, en
fjallar að mestu leyti um það
hversu gervigrasið í Laugardal
hafi reynst vel. Árni Sigfússon er
á myndríku nótunum og skrifar
grein sem heitir „Brugghús hug-
mynda“, - og segir brýnt að ná
„samstöðu á Alþingi fyrir stefnu-
mótun að brugghúsi hugmynda“.
Á hinn bóginn er vísast að
þetta myndmál sé lævíslegur
krókur á móti því bragði sem er af
Guttormi P. Einarssyni forstjóra
brugghússins Ámunnar, en sá er
einnig í framboði.
Frægt var kjörorðið úr síðustu
kosningum „Þörf fyrir Þórunni"
en í grein í Mogganum var greini-
lega búið að breyta þessu í „Þór-
unni í þriðja sætið“. Kjósum
Katrínu. Einn af átta! Og fjöl-
margir eru auglýstir sem „dug-
miklir athafnamenn", (gefandi í
skyn að þeir sem fyrir eru séu
einhverjar lufsur). Einn miða sá
ég öðruvísi en hina. Þar var fram-
bjóðandinn auglýstur sem „fersk-
ur valkostur" og sagður þekktur
fyrir „ábyggilegheit“. Ég endaði
með hefðbundnum hætti: Kjós-
um Kristínu. Og nú skrúfum við
fyrir brugghús hugmyndanna.
-óg
DJOÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
; Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Berqman, össur Skarphóðinsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Oskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Aðalbjörg Óskarsdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Garðar
Guðjónsson, Ingólfur Hjörleifsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, Mörður Árnason, Sigurdór Sigurdórsson, Víðir Sigurðsson, Þór-
unn Sigurðardóttir, Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir. Elías Mar.
Ljósmyndir: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlit: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Símvar8la: Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmæður: Agústa Þórisdóttir, Ölöf Húnfjörð.
Ðílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Ragnheiður Óladóttir.
Augiýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson,
Olga Clausen.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafur Björnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, auglýsíngar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 35 kr.
Sunnudagsblað: 40 kr.
Áskrift á mánuði: 400 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 22. nóvember 1985