Þjóðviljinn - 21.02.1986, Page 4

LEIÐARI
Bændur, nú er nóg komið
Setning reglugeröar um mjólkurframleiðslu í
kjölfarhinna illræmdu Framleiösluráöslaga hef-
ur mælst afar illa fyrir. Framleiðsluráðslögin
voru knúin í gegn meö offorsi á sl. þingi í trássi
við viðvaranir bænda og stjórnarandstöðunnar,
eins og Hjörleifur Guttormsson benti á í umræð-
unum á alþingi á þriðjudaginn.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur reynt að firra sig
ábyrgð á framkvæmd þessara laga, en það nær
auðvitað ekki nokkru lagi. Stjórnarflokkarnir
báðir eru nú að súpa seyðið af gerræði sínu við
lagasetningunaog fráleita reglugerð. Eini þing-
maður Sjálfstæðisflokksins sem fær risið undir
ábyrgð í þessu máli, er Egill Jónsson, sem í gær
gagnrýnir í Morgunblaðinu flokksbræður sína
sem bera kápuna á báðum öxlum í þessu máli.
Það verður einnig að segjast einsog er, að það
er fráleitt að koma fram með reglugerð þegar 5
mánuðir eru liðnir af framleiðsluárinu, - og ætl-
ast til að kúabændur skeri niður framleiðslu
helmingi meira en áður var gefið í skyn. Áður
hafði verið sagt að heildarskerðingin yrði um
4% en með reglugerðinni er gert ráð fyrir 10-
18% skerðingu hjá öllum fjöldanum.
Bændur víðs vegar á landinu eru að rísa upp
gegn þessum ákvörðunum, lögum og reglu-
gerðum. Stofnanir landbúnaðarins; Stéttar-
sambandið, Framleiðsluráðið og landbúnaðar-
ráðuneytið hafa spilað með Framsóknarflokkn-
um og Sjálfstæðisflokknum í þessu máli, en
einsog svo oft hefur komið fram undanfarin
misseri eru þessar stofnanir allar slitnar úr
tengslum við bændurna. Þetta hafa sauðfjár-
bændur fengið að reyna og þetta er nú að
ganga yfir kúabændur.
Nú er Ijóst, að framleiðslustjórnun verður að
vera í landbúnaði. En það er alveg jafn Ijóst, að
stjórnun getur ekki verið með þeim hætti sem
Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn
hafa nú ákveðið með samþykki skrifstofubænd-
anna á hóteli landbúnaðarins í Reykjavík. Það
er ekki þolandi að svikist sé aftan að fram-
leiðendum með þeim hætti, að þeim sé gert að
skera framleiðslu sína niður helmingi meira en
áður hefur verið sagt, - og það á miðju verð-
lagsári.
Að undanförnu hefur verið efnt til offjárfest-
inga í milliliðinum; of stórar og dýrar mjólkurhall-
ir hafa verið byggðar - og þá hafa menn ekki
haft þá fyrirhyggju að reikna með minni fram-
leiðslu á hefðbundnum framleiðsluvörum land-
búnaðarins. Þessar offjárfestingar og milliliða-
kostnaðurinn hjá Sambandinu hefur reynst at-
vinnugreininni dýr og hann hefur reynst þungur
baggi á bændum og búaliði félagslega.
Einsog Helgi Seljan alþingismaður benti á í
utandagskrárumræðunum þá hefur kjaraskerð-
ing ríkisstjórnarinnar ekki orðið til þess að ýta
undir kaup almennings á landbúnaðarafurðum.
Stundum segja markaðsriddarar í höfuðborg-
inni, að það eigi að flytja inn landbúnaðarafurðir
frá Evrópulöndum, þarsem þærséu miklu ódýr-
ari en þær hinar íslensku. Þá gleymist þessum
mönnum að landbúnaðarafurðir eru hvarvetna
á vesturlöndum mikið niðurgreiddar. En þar
einsog hér, er litið á sjálfstæðan landbúnað
sem ómissandi undirstöðuatvinnugrein, for-
sendu efnahagslega sjálfstæðrar þjóðar á
öllum tímum og kjölfestu menningarlegs þjóð-
lífs.
Bændur mega hvergi hvika frá tilverurétti sín-
um, og þeir hafa sýnt það að þeir eru færir um
að treysta með sér ný samtök þegar ástæða er
til. Það sýnir stofnun félaga sauðfjárbænda um
allt land og það sýnir stofnun félaga kúabænda í
flestum fjórðungum. Vantraustið á Framsókn-
arflokkinn og stofnanir landbúnaðarins gæti
ekki verið meira. - óg
KUPPTOG
Étin menning
Skrýtiö blað DV. Það veitir
menningarverðlaun á hverju ári,
sem síst skal lasta. En í frásögn-
um blaðsins af þeim tíðindum má
það helst ráða, að verðlaun þessi
séu einkum til þess ætluð að
vekja athygli á yfirtaks hugvits-
semi Jónasar Kristjánssonar rit-
stjóra viö að setja saman mat-
seðla.
í fyrradag var skrifuð heilsíðu-
grein í DV um væntanlega úthlut-
un sem fór svo fram í gær,
fimmtudag. Og greinin var öll um
þá rétti merkilega sem Jónas hef-
ur valið á liðnum árum fyrir há-
degisverð þann sem efnt er til
vegna verðlaunanna. Fyrstu
menningarverðlaunin, segir
blaðið, voru afhent 1980. Þá voru
á borðum smokkfiskur og gellur!
Nákvæmt lýsing fylgir á sjálfri
matreiðslunni. Arið 1981 var lifr-
arpaté og steiktur karfi. 1982 átu
menn ærvöðva og skötu. Ári síð-
ar var menningunni boðið upp á
parmaskinku og innbakaða
löngu. 1984 var boðið upp á
hreindýrapaté og ofnbakaðan
regnbogasilung. Og í fyrra voru á
borðum marineraður hörpuskel-
fiskur og sólkolaflök í sérrísósu.
Greininni lýkur á svofelldum
véfréttarorðum í spennustíl:
„Og enn setjast menn að
spennandi matborði á Hótel
JÍolti í tilefni afhendingar Menn-
ingarverðlauna DV. Við ætlum
ekki að ljóstra upp hver matseð-
illinn verður en við getum lofað
því að þar verður um óvenjulega
og spennandi rétti að ræða“.
Við stingum upp á saltfiski í
rauðvínssósu. Því þegar DV er á
botninn hvolft - hvað er menn-
ingin í rauninni annað en slaufa á
saltfiskinn hjá Jónasi Krist-
jánssyni?
Það var minnt á það hér í þætt-
inum um daginn, að Sjálfstæðis-
mönnum er meinilla við það að
minnst sé á kjarnorkuháskann.
Kjarnorku-
hugrekki
Þetta er staðfest rækilega í
kjallaragrein eftir Björn Dag-
bjartsson Sjálfstæðisþingmann í
DV í fyrradag. Greinin heitir „Að
nýta sér stríðsóttann“. Hún er
mikill reiðilestur yfir þeim al-
þingismönnum Alþýðubanda-
lags, Kvennalista og Framsókn-
arflokks, sem vilja að íslendingar
styðji á vettvangi Sameinuðu
þjóðanna tillögur um frystingu
kjarnorkuvígbúnaðar. Þingmað-
urinn hefur hin háðulegustu orð
um þá sem vilja taka undir tillögu
Svíþjóðar og Mexíkó um þetta
mál og segir að hún „tilheyrir því
marklausa orðagjálfri sem
auðtrúa fólk heldur að geti stöðv-
að vopnaframleiðslu“.
Björn Dagbjartsson veit sem-
sagt betur. Enda vill hann ekki
stöðva vopnaframleiðslu. Hann
vill að íslendingar taki þátt í
leiknum og reyni að krækja sér í
einhver arðvæíileg tæknileg verk-
efni í sambandi við glæsilega stig-
mögnun vígbúnaðarkapphlaups-
ins. Honum finnst líka, þar sem
hann horfir yfir heimstetrið úr
hæðum íslenskrar Sjálfstæðis-
heiðríkju, að það sé afar hjákát-
legt að tala um að frysta kjarn-
orkuvígbúnað. Frysting er bara
geymsluaðgerð segir hann hróð-
ugurog hefur heldur betur snúið á
þá sem taka óvísindalega til orða!
Svo kemur að því sem fyrr var
um getið: andúð á því að fólk fái
að sjá hugsanlegar afleiðingar
kjarnorkustyrjaldar. Björn skrif-
ar:
„Sumir flutningsmanna um
daginn töluðu um ágæti myndar-
innar „Þræðir“ sem sýnd var í
sjónvarpinu fyrir skemmstu. Sú
mynd flokkast undir
„katastrófu“-myndir eða dóms-
dagsmyndir sem fjöldi manna er
sólginn í að sjá og gefa af sér
drjúgan skilding. í þessum flokki
eru stórslysamyndir, hung-
ursneyðarmyndir o.s.frv., helst
nógu nákvæmar lýsingar á liml-
estingum og hægum, kvalafullum
dauðdaga. Fyrir mig hafði þessi
mynd „Þræðir“ ekkert fram að
færa umfram aðrar stórslysa-
myndir sem ég hef þó fáar séð.
SKORIÐ
Hún var fremur illa leikin, að
mörgu leyti óvönduð og mót-
sagnakennd. Og vísindayfirbragð
gef ég ekki mikið fyrir í
skemmtiiðnaðinum. Hryllileg
atvik geta menn upplifað í hvers-
dagslífinu. Það er illa gert að ala
menn í einhverjum dómsdagsótta
að hætti miðalda. Lífið er stutt og
nógu erfitt án þess.“
Það munar um minna en slíkar
ásakanir.
Hugsið um annað
Björn Dagbjartsson heldur því
annarsvegar fram, að mynd eins
og Þræðir sé ekki annað en
ómerkilegt gróðabrall með
kvalalosta. Hann er náttúrlega
svo fróður, að hann gefur ekki
íslenska krónu fyrir „vísindayfir-
bragðið" á myndinni. í einu orði
reynir hann að kenna Þræði við
ómerkilegan skemmtanaiðnað -
en í hinu orðinu fárast hanri yfir
því að slík mynd hafi sterk áhrif
(það hefur venjulegur
skemmtanaiðnaður ekki, nema
þá til almenns sljóleika sé til
lengri tíma litið).
Þessar þversagnir eru reyndar
mjög skiljanlegar. Sjálfstæðis-
mönnum er meinilla við að fólk
hugsi um kjarnorkuháska. Það
gæti farið að hugsa miður fallega
um Nató og jafnvel Reagan fors-
eta, þennan elskulega mann. Því
er best að vera laus við alla Þræði
í sjónvarpinu. Hafa þeim mun
meira af lífslyginni úr Dallas eða
sætabrauðinu úr Hótelinu. Og ef
illa fer - já, þá segja menn rétt
eins og almannavarnastjórinn í
sjónvarpi á dögunum:
Ja, kannski verður bara lítilli
sprengju kastað á okkur. Og
kannski verður ekki suðvestanátt
sem ber geislavirkni strax til
Reykj avíkursvæðisins.
Og kannski verður Björn Dag-
bjartsson staddur fvrir norðan.
Kannski....
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýöshreyfingar
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, össur Skarphéðinsson.
Rltstjórnarfulltrúl: Oskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Álfheiður Ingadóttir, Garðar Guðjónsson, Guðlaugur
Arason, Ingólfur Hjörleifsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason,
Mörður Árnason, Sigurdór Sigurdórsson, Sigurður Á. Friðþjófsson,
Víðir Sigurðsson (íþróttir), Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljó8myndir: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Utllt: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Utbreiðslustjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Augiýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristin PóUjrsdóttir.
ipnheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Olafur Björnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, auglýsingar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 40 kr.
Holgarblöð: 45 kr.
Áskriftarverö á mánuði: 450 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 21. febrúar 1986