Þjóðviljinn - 21.02.1986, Qupperneq 9

Anna Hólmfríður og Guðmundur J. með tvíburana og á milli þeirra situr Vala Sigríður þrælmontin af því að hafa eignast svona myndarlega bræður.
Fjallasýnin
mikils viroi
Það er ekki óalgengt að
heyra íslendinga, sem dvalið
hafa erlendis, halda því fram,
að þeir hafi orðið fyrir meira
menningaráfalli (kúltúrsjokki)
við að flytjast aftur heim en
þegar þeir fluttu út, það jafnvei
þó þeir hafi flust til fjarlægra
heimsálfa. Ástæðan fyrir
þessu áfalli er eflaust sú, að í
útlegðinni verða fjöllin blá og
mennirnir miklir. Svo þegar
menn eru aftur komnir heim og
eru í návígi við íslenska samfé-
lagið reynist það mun minna
en haldið var og fjöllin þau vilja
gleymast í amstri hversdags-
ins.
„Ég ætti erfitt með að búa til
lengdar þar sem ekki sést til
fjalla,“ segir Guðmundur J. Ara-
son, líffræðingur, sem flutti aftur
upp til íslands fyrir tveim árum
eftir fimm ára námsdvöl í
London. „Og ef satt skal segja þá
verð ég mun meira var við fjalla-
sýnina nú en áður. Þegar ég bjó í
London þá saknaði ég ekki beint
fjallanna, en þó gæti ég vel trúað
því að það að sjá ekki til fjalla hafi
haft einhver ómeðvituð áhrif á
mig“.
Miðalda-
hugsanaháttur
Guðmundur býr í leiguhús-
næði á Hringbrautinni með Önnu
Hólmfríði Yates, blaðamanni og
þrem börnum þeirra, Völu Sig-
ríði sem er þriggja ára og tvíbur-
unum Rögnvaldi og Ara Hlyni,
sem eru fjögurra mánaða. Guð-
mundur er uppalinn í Reykjavík
en Anna er ensk-íslenskra ætta
og alin upp í Bretlandi. Þau Guð-
mundur og Anna kynntust þegar
hún stundaði nám í íslensku við
Háskólann.
Þau fluttust út og bjuggu í fimm
ár í London einsog fyrr sagði.
Anna, sem er breskur ríkisborg-
ari, vann á meðan Guðmundur
sótti framhaldsnám í líffræði.
Vala Sigríður er því fædd úti en
tvíburarnir hér heima.
„Mér fannst mun betra að
eignast strákana hér, en Völu
úti,“ segir Anna. „Á báðum
stöðunum var reyndar hugsað vel
um mann, en í London var allt
svo stórt í sniðum þannig að ekki
var hægt að hlúa að hverjum og
einum sem skyldi. Það var mun
ópersónulegra en hér.“
- En hvað með fæðingarorlof?
„Fæðingarorlofið er mun verra
í Bretlandi en hér, þó þessir fjórir
mánuðir sem ég fæ séu ekkert til
að hrópa húrra yfir. Ef þú hefur
Rættvið
Guðmund J.
Arason og Önnu
Hólmfríði Yates,
blaðamann,
semfluttu til
íslandsfrá
Londonfyrir
tveimárum
verið í fastri vinnu í tvö ár áttu
rétt á 12 vikna fríi með um 90% af
launum.“
- Hvað tekur við núna þegar
fjögurra mánaða orlofinu lýkur?
„Það er nú það. Maður hefur
ekki efni á því að vinna úti vegna
þess að barnapössunin er svo dýr
að maður hefur heldur ekki efni á
því að vinna ekki úti. Kostnaður-
inn við barnapössunina er álíka
mikill og launin. Setji ég börnin
öll til dagmömmu kostar það um
30.000 kr. Þó er ástandið skömm-
inni skárra hér en í Englandi. Þar
er ekkert gert ráð fyrir að konur
með börn vinni úti. Þær eiga að
vera heima og hugsa um börnin."
„Miðaldahugsanagangurinn er
jafnvel verri þar en hér,“ skýtur
Guðmundur að.
Að rata í
frumskóginum
„Við fluttum hingað í apríl
1984,“ segir Guðmundur, „og við
fengum hvorugt vinnu til að byrja
með. Reyndar var ég enn á náms-
lánum og notaði sumarið til
skrifta en Anna fór fljótlega að
vinna hjá Icelandic Rewiev, sem
blaðamaður og þýðandi. Það
bjargaði okkur að við vorum
heppin með leiguhúsnæði og
erum nokkuð örugg með að geta
haldið íbúðinni."
íbúðin sem þau Guðmundur
og Anna leigja er stór þriggja
herbergja íbúð og greiða þau
12.000 kr. á mánuði fyrir hana.
„Auðvitað höfum við hugleitt
möguleikana á því að komast í
eigið húsnæði, einsog allir aðrir,“
heldur Guðmundur áfram, „en
Guðmundur gaf sér tíma frá rabbinu
við blaðamann til að skipta á tvíbur-
unum og einsog sjá má er hann kunn-
áttumaður í faginu, enda í helmingi
betri æfingu en aðrir pabbar. Myndir:
Sig.
það erekki beint hægt að segja að
ástandið sé uppörvandi."
Anna gerir okkur grein fyrir
því hvernig slíkum málum er hag-
að í Bretlandi. Þar gengur fólk að
öllum lánum á einum stað, stofn-
un sem hefur sama hlutverk og
Húsnæðisstofnun hér. Þar er
gerð greiðsluáætlun fyrir kaup-
anda og reiknað nákvæmlega út
hver greiðslugetan er. Út frá
þeirri áætlun er fólki sagt hversu
stórt húsnæði það getur keypt sér
og er hægt að fá allt að 95% af
kaupverði lánað. Mjög algengt er
að ungt fólk spari reglulega inn á
ákveðinn reikning í tvö ár og brúi
þannig mismuninn á láninu og
kaupverði.
„Hérna þarf maður að rata
sjálfur í frumskóginum," segir
Guðmundur og þar með eru hús-
næðismálin afgreidd í bili og við
snúum okkur að öðru.
Dýrt að lifa
„Verðlagið er mun hærra hér
en í Englandi," segir Anna.
„Launin eru líka ívið lægri hér.
Mestu munar þó um verðlagið þó
einstaka hlutir séu ódýrari hér
einsog húshitunin. Að meðaltali
er helmingi dýrara að lifa hér en í
London.“
„Þetta kemur svo fram í því að
vinnuálagið er mun meira hér en
úti, þó ég sé ekki rétti maðurinn
til að dæma þar um, þar sem ég
var í námi úti, en vinn á rann-
sóknastofu Háskólans hér. Það
vegur svo upp á móti þessum
langa vinnudegi hér að mun
minni tími fer í ferðir til og frá
vinnu. í London er ekki óalgengt
að fólk þurfi að ferðast í tvo tíma
daglega."
„En vinnuálagið hér verður til
þess að fólk hittist ekki nema við
hátíðleg tækifæri," segir Anna.
„Ef maður ætlar að hitta vinafólk
þarf helst að panta það með mán-
aða fyrirvara. Það er hvimleitt
þetta almenna tímaleysi sem
hrjáir alla á íslandi."
Jákvæð heimkoma
„Við vorum sammála um að
flytja til íslands,“ segir Guð-
mundur, „það þó Anna eigi sínar
rætur í Englandi. Móðir hennar
er íslensk og hún á stóran frænd-
garð hér.“
„Lífið er miklu stressaðra í
stórborg einsog London og
Reykjavík er miklu öruggara um-
hverfi að ala börn í en London,“
heldur Anna áfram. „Svo er ekk-
ert atvinnuleysi hér. Það var því
ekkert undarleg ákvörðun þegar
við ákváðum að flytjast til ís-
lands.“
„En þetta er engin endanleg
ákvörðun um hvar við ætlum að
búa í framtíðinni. Við ákváðum
að reyna þetta í nokkur ár og
meta svo stöðuna aftur. Hingað
til hefur þetta verið mjög ánægju-
legt og jákvætt," segir Guðmund-
ur að lokum og þarf að fara að
sinna tvíburunum, en blaðamað-
ur tekur kompu sína, þakkar fyrir
sig og hverfur út í vorveðrið á
þorranum, mun hressari í bragði
og með endurnýjaða trú á, að
þrátt fyrir allt sé kannski ekki svo
bagalegt að vera búsettur hér
norður á hjara veraldar.
-Sáf
Föstudagur 21. febrúar 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9