Þjóðviljinn - 07.03.1986, Qupperneq 4

LEIÐARI
Aukin réttindi fiskverkafólks
Þegar aö loknum samningum benti Þjóövilj-
inn á, aö aukið atvinnuöryggi fiskverkafólks
væri einn jákvæöasti áfangi samninganna. í
sama streng tók Sigrún Clausen, einn af leið-
togum Verkamannasambandsins, en í viðtali
við Þjóöviljann taldi hún þetta einmitt einn merk-
asta þáttinn í niðurstöðu þeirra. En með samn-
ingunum fékk fiskverkafólk loksins sömu rétt-
indi og annað landverkafólk, og hefur nú fjög-
urra vikna uppsagnarfrest í stað viku áður.
Það er ekki ofsögum sagt, að fiskverafólk er
einn mikilvægasti starfshópurinn í landinu.
Tæpast er hægt að benda á aðra starfsgrein,
þar sem jafn fáir skapa jafn mikil verðmæti.
Þess vegna skaut það skökku við, að einmitt
þetta fólk bjó við miklu meira óöryggi um atvinnu
en nokkrir aðrir.
Óréttlát lög ollu því, að atvinnurekendum var
kleift að segja fólki sem starfaði að fiskverkun
upp störfum með nánast engum fyrirvara. Hrá-
efnisskortur var að lögum lagður að jöfnu við
bruna og skipstapa, og gerðist eitt .af þessu
þrennu var atvinnurekendum sem sagt leyfilegt
að fleygja starfsfólki sínu út af launaskrá án svo
að segja nokkurs fyrirvara.
Með sérstökum Hæstaréttardómi sem féll í
ársbyrjun 1985 var meira að segja úrskurðað
að atvinnurekendum í fiskvinnslu var heimilt að
segja upp starfsfólki sínu vegna hráefnisskorts
jafnvel þótt hann væri beinlínis skipulagður af
atvinnurekendum sjálfum. Þetta þýddi í raun, að
fyrirtæki í fiskvinnslu gátu ákveðið að láta skip
sín sigla með aflann, og tekið starfsfólk í fisk-
vinnslunni út af launaskrá á meðan. Þessi dóm-
ur staðfesti þannig, að með skipulagskúnstum
gátu fyrirtækin vikist undan allri ábyrgð
gagnvart starfsfólki sínu, og fórnað afkomu
þess hvenær sem var fyrir gróða í útlöndum.
Það er vert að benda á, að þetta réttindaleysi
Þjóðviljinn hefur undanfarið greint frá því
hvernig Sjálfstæðisflokkurinn í borgarstjórn
Reykjavíkur hefur látið sér sæma að hækka
leigu öryrkja, sem framleigja húsnæði af borg-
inni, um 67 prósent á sama tíma og lífeyrir ör-
yrkjanna hefur einungis hækkað um 5 - fimm -
prósent. Þessar aðfarir gegn hóp, sem erfitt á
með að bera hönd fyrir höfuð sér, eru auðvitað
ekkert annað en hreint siðleysi. Þessa siðlausu
afstöðu kórónuðu svo Sjálfstæðismenn í gær,
bitnaði fyrst og fremst á konum, sökum þess
hvernig kynjaskiptingu innan greinarinnar er
háttað. Og það er vert að minna á, hvernig ýmis
stórfyrirtæki í útgerð hafa iðkað þann gráa leik
að færa starfsfólki sínu í jólagjöf tímabundinn
brottrekstur.
Það er því fagnaðarefni að með samningum
er nú atvinnuöryggi fiskverkafólks loksins í
höfn. Fiskverkafólk er einn mikilvægasti starfs-
hópur í íslensku atvinnulífi, og honum þarf að
búa hin bestu kjör.
með því að samþykkja í félagsmálaráði að
hækkunin skyldi ekki vera nema 40 prósent!
Þetta er auðvitað algerlega út í hött. Ef borgin
ætlar að hækka húsaleigu hjá öryrkjum, þá er
réttast að menn séu samkvæmir sjálfum sér, og
hækki leiguna um það sama og ríkið hækkaði
lífeyrinn - um fimm prósent!
Allt annað er siðleysi!
-OS.
Siðleysi Sjálfstæðisflokksins
KUPPT OG SKORID
99
Óreiða
í bokhaldi“
Það var fróðleg klausa um Alu-
suisse í Morgunblaðinu á dögun-
um. Þar segir sem svo, að hlut-
hafafundur hins svissneska ál-
hrings muni hafa krepping fullan
vandræða þegar hann kemur
saman í apríl: „ásakanir um ó-
reiðu í bókhaldi og þaðan af
verra, uppsagnir yfirmanna og
taprekstur".
í klausu þessari segir m.a. frá
því, að Alusuisse sé nú sakað um
að ofreikna á síðasta ári afskriftir
sínar um sem svarar fjórum milj-
örðum íslenskra króna. Síðan
segir:
„Petta er ekki fyrsta sinni sem
Alusuisse hefur verið sakað um
misferli. 1981 sakaði ríkisstjórn
íslands fyrirtœkið um að reyna að
komast hjá skatti með því að of-
reikna verð á súráli, sem álverið í
Straumsvík keypti.
Starfsemi fyrirtœkisins í Ástral-
íu hefur hnekkt áliti þess. Ástral-
íustjórn heldur fram að dótturfyr-
irtœki Alusuisse, Austraswiss,
hafi reiknað útflutningsverðmæti
súráls of lágt. Stjórnin vill fá 30
milljón dollara skaðabœtur (120
milljónir ísl. kr.) og hótar að
stöðva útflutning fyrirtœkisins".
Hér eru sem sagt bæði rifjaðar
upp ásakanir þær sem bornar
voru fram í ráðherratíð Hjörleifs
Guttormssonar um „hæjtkun í ■
hafi“ og ný dæmi úr Ástralíu
sama eðlis.
Þetta er allt nokkuð fróðlegt.
Eins og menn vita hefur það verið
hörð stefna í Morgunblaðinu að
slá skjaldborg um ÍSAL og
mömmu þess í Sviss. Allt tal um
vafasamt bókhald „og þaðan af
verra“ hefur verið stimplað sem
illkynjað tilræði kommúnista við
viðskiptafrelsið, framfarirnar og
framtíðina. Það er því merkilegt í
Mom;
sjálfu sér, að klausa sem þessi
skuli komast inn í Morgunblaðið
athugasemdalaust. Kannski er
skýringuna helst að finna í því, að
klausan um „Alusuisse í vand-
rœðum" er þýdd beint upp úr
breska vikublaðinu The Econ-
omist. Engu líkara en að á Morg-
unblaðinu séu einhverjir enn svo
lítt lífsreyndir, að þeir átti sig
ekki á því, að laumukommar
smygla allsstaðar inn sínum
áróðri - líka inn á virðulegt
breskt borgaramálgagn sem
Morgunblaðið hefur keypt einka-
rétt á að birta úr.
En vel á minnst: þegar sjón-
varpsmenn höfðu Ragnar Hall-
dórsson milli tannanna í fyrra-
kvöld þá datt þeim vitaskuld ekki
í hug að spyrja út í jafn ósæmilega
hluti eins og vandræði móðurfyr-
irtækis ÍSAL. Þegar fallstykki úr
fjármálaheiminum koma í þátt-
inn Á líðandi stundu eru þeir ekki
um annað spurðir en laxveiði og
tímahrak í mörgum nefndum.
Orkuverð - ætlar þú nú að fara
spyrja um það líka?
Palme er
feimnismál
Margir hafa tekið til máls um
mikilhæfan foringja sænskra
jafnaðarmanna, Olof Palme.
Norðurlandaráð minntist
Palme áður en fundur þess hófst í
Kaupmannahöfn nú í vikubyrj-
un. Og Páll Pétursson, fráfarandi
forseti ráðsins, komst vel að orði
og smekklega um hinn fallna leið-
toga.
Forsætisráðherrar Danmerkur
og Noregs, sem báðir eru leið-
togar hægrí flokka, komust
heiðarlega frá sínum minningar-
ræðum. Og þegar þeir með sínum
hætti minntust merkilegra starfa
Olofs Palme þá varð manni
Alusuisse í"
vandræðum
^SAKANIR um óreiðu í bókhakli og af
fyi
huj
flol
er I
þin
tím
verra, uppsagnir
ATRUNAÐARGOÐl
Hinhliðin
áÖIvu
I
myrtur
T¥ elfregnin frá Siríþjóð að-
• i„„m>rHaor« lim
ósjálfrátt hugsað til þess leiðara,
sem Morgunblaðið birti um
morðið á forsætisráðherranum
sænska um síðústu helgi.
Þar var þess getið að Olof
Palme hafi verið heimskunnur
maður og áhrifamaður og harð-
skeyttur stjórnmálamaður. En
leiðarahöfundur veigrar sér við
að nefna, þótt ekki væri nema
einu orði, hvaða mál það voru
sem Olof Palme lét mest til sín
taka. Þess er hvergi getið að
„heimskunnur“ var Palme fyrir
virk afskipti sín af friðarbaráttu,
afvopnun, bættri stöðu smáþjóða
og þróunarríkja.
A sínum tíma urðu Morgun-
blaðsmenn feiknalega reiðir Olof
Palme vegna afstöðu hans til
stríðsins í Víetnam. Einatt létu
þeir sem Palme hefði með af-
i stjómmálum af jafn miklum
hrótt.i ocrhann.
stöðu sinni svikið herfilega
Bandaríkin og þá Vesturlönd
eins og þau legðu sig. Og það er
engu líkara en að þetta „frávik"
frá því sem blaðið stóra telur
æskilega hegðun norræns
stjórnmálaleiðtoga muni í bráð
og lengd koma í veg fyrir að það
telji hann hafa afrekað nokkuð
það sem minnast mætti með já-
kvæðum hætti.
Þeir reynast einatt mjög lang-
ræknir Aðalstrætismenn og lítt
örlátir í anda,
Við hvert
tækifæri
Það hefur reyndar lengi verið
ein af furðum blaðamennskunnar
hve rækilega Morgunblaðsmenn
nota hverja smugu til að koma að
afar sérkennilegu hatri á sænsku
velferðarþjóðfélagi. Engu líkara
stundum en það samfélag sé þeim
meiri þyrnir í augum en sjálft So-
vétið.
I sama blaði og fyrrgreindur
leiðari var einmitt þýdd klausa
um útför Ölvu Myrdal. Þar er far-
ið nokkuð svo háðulegum orðum
um blysför sem farin var til
„heiðurs þessum dýrlingi jafnað-
arstefnunnar“ og minnt á það að
Olof Palme hafi þakkað Ölvu
Myrdal framlag hennar til bar-
áttu fyrir friði og réttindum
kvenna.
Þessu er svo svarað með því að
rifja það upp að fyrir meira en
hálfri öld féll Alva Myrdal eins og
fjölmargir menntamenn, bæði til
vinstri og hægri, í gryfju hæpinna
mannfræða og erfðafræða, sem
töldu æskilegt að stefna . að
kynbótum á fólki, m.a. með því
að koma í veg fyrir að vangefið
fólk gæti aukið kyn sitt. Þetta er
svo tekið sem dæmi um að „vofa
alrœðishyggjunnar“ hafi lengi
riðið húsum í Svíþjhóð og svo er
þessu hér slengt fram:
„t því þjóðfélagi sem Alva
Myrdal og flokksbrœður hennar
sköpuðu ríkir enn yfirlœtisleg
fyrirlitning á réttindum og frelsi
einstaklingsins".
Við vitum að sönnu ekki úr
hvaða mannréttindasöðli höf-
undur klausunnar, Chris Mosey,
getur dottið. Mannræktarhug-
myndirnar gömlu höfðu reyndar
mest áhríf á breska íhaldsmenn
og bandaríska löggjöf - allt þar til
praxís Hitlers kvað þær að mestu
í kútinn í bili. En þessi sérstæðu
minningarorð um Ölvu Myrdal
minna enn einu sinni á það, að
þegar komið er að því að sverta í
Morgunblaðinu sænskt samfélag,
þá er lítið sem hundstungan ekki
finnur.
-ÁB
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgafandi: Útgáfulélag Pjóöviljans.
Rltatjórar: Ami Bergmann, Össur Skarphéðinsson.
Rltatjómarfulltrúl: Oskar Guómundsson.
Fréttaatjórl: Valþór Hlöðversson.
BiaAamann: Alfheiður Ingadóttir, Garðar Guðjónsson, Guðlaugur
Arason, Ingólfur Hjörfeifsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason,
Mörður Árnason, Sigurdór Sigurdórsson, Sigurður Á. Friðþjófsson,
Víöir Sigurðsson (íþróttir), Pröstur Haraldsson.
Handrlta- og prófarkalaatur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Ljóamyndir: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útllt: Saevar Guðbjömsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdaatjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrlfstofuatjórl: Jóhannes Harðarson.
Skrtfatofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbrelðaluatjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Auglýalngaatjóri: Sigríður Hanna Sigurbjömsdóttir.
Auglýaingar: Asdis Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Sfmvarala: Katrin Anna Lund, Sigriður Krístjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Blistjórl: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgraiðalustjórl: Baldur Jónasson.
Afgraiðala: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Innhelmtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Bjömsson.
Útkayrsla, afgrelðaia, auglýaingar, ritatjórn:
SIAumúla 6, Reyk|avik, afml 681333.
Umbrot og setning: Prentamlðja ÞjóAviljana hf.
Prentun: BlaAaprent hf.
VarA I lausasölu: 40 kr.
HelgarblöA: 45 kr.
ÁskrlftarverA á mánuði: 450 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVIUHNN Föstudagur 7. mars 1986