Þjóðviljinn - 02.07.1986, Blaðsíða 7

DJðDVIUINN
Umsjón:
Páll
Valsson
Bókmenntir
Kúgun
er
alltaf
eins
Vigdís —„Vfirleitt
sammála kon-
unum frá þriðja
heiminum".
Vigdís Grímsdóttir á alþjóðlegu
kvenrithöfundaþingi í Osló
Síðustu viku var haldið í Osló
alþjóðlegt þing kvenrithöf-
unda og kom þar saman mikill
fjöldi kvenna f rá um það bil
áttatíu löndum, sem allar
tengjast á einhvern hátt bók-
menntasköpun. Vigdís
Grímsdóttir sat þingið ein ís-
lenskra kvenrithöfunda og
Þjóðviljinn átti símtal við hana
yfir sundið í gær, til þess að
forvitnastumþingið:
„Það var mjög merkileg upp-
lifun að sitja þetta þing. Þarna
var alltaf eitthvað að gerast, frá
morgni til kvölds. Erindi, upp-
lestur og pallborðsumræður. Síð-
an voru öll lönd með bása, þar
sem voru sýndar og seldar bækur
frá viðkomandi löndum auk þess
sem höfundar og útgefendur voru
til staðar til þess að ræða við fólk.
ísland var með smáhorn með
nokkrum bókum, einum fjórum
titlum að mig minnir en enginn
útgefandi var þarna eða neitt, dá-
lítið léleg frammistaða hjá okkur
íslendingum.
Kúgunin
hin sama
Það sem mér er minnisstæðast
af þinginu eru erindi kvenna frá
kúguðu löndunum, þriðja
heiminum. Þær settu út á konurn-
ar frá þeim heimshluta sem þær
kölluðu fyrsta heiminn, - að þær
væru að glata innsæinu í alls kyns
dekri við smávægilega hluti.
Þetta væru þær að gera á meðan
þriðji heimurinn sylti og þyldi
kúgun sem birtist í ýmsum mynd-
um. Mér fannst það skýrast mjög
fyrir mér á þinginu að kúgun er
alls staðar eins, hvort sem hún er
hungur, valdbeiting eða skoðan-
akúgun.
Ég hafði sérstaklega gaman af
kínversku og indversku konun-
um, þær voru beittar og skemmti-
legar. Það var líka lærdómsríkt
að horfa upp á rússnesku konurn-
ar. Þær komu með tilbúnar ræður
Myndlist
í minningu
Þorvaldar
Listasafn Háskólans fær gjafir
Þorvaldur Skúlason.
Þorvaldur Skúlason listmálari
heföi oröiö áttræður þann 30.
apríl. Af því tilefni hefur Lista-
safni Háskóla íslands borist
nokkrargóðargjafir, sem
auka viö kost safnsins.
Meðal þess sem gefið var í
minningu Þorvaldar var stórt olí-
umálverk eftir hann frá árinu
1947, en það gáfu hjónin Ingi-
björg Guðmundsdóttir og Sverrir
Sigurðsson. Dóttir Þorvaldar,
Kristín Skúlason færði safninu að
gjöf 6 olíumálverk og 203 vatns-
litamyndir, álímingar, krítar-
myndir og vinnuteikningar. Haf-
steinn Austmann gaf safninu
málverk eftir sig frá árinu 1954 til
minningar um Þorvald og Guð-
munda Andrésdóttir gaf af sama
tilefni málverk eftir sig.
Listasafn Háskóla íslands á nú
um það bil 400 listaverk og mun
það verða opið síðari hluta
sumars í Odda, hinu nýja hugvís-
indahúsi Háskólans.
og þegar pallborðsumræðurnar
voru á eftir þá sá maður svo
glöggt að þær gátu alls ekki sagt
það sem þær langaði til. Yfiryald-
ið fylgist alltaf grannt með öllu.
Við svona aðstæður verður rit-
höfundurinn að skrifa eins konar
tvöfalt mál. Til þess að bók-
menntirnar verði vopn í barátt-
unni og það sem höfundurinn vill
segja komi fram, verður hann að
notast við tvíþætt mál.
Hið sameiginlega
Það var náttúrlega heilmikið
talað um sameiginleg einkenni á
bókmenntum eftir konur. En ég
er alveg sammála þessum kín-
versku og indversku konum að
það sé fjarstæðukennt að einhver
slík einkenni gildi almennt. Þær
gagnrýndu amerískar og evr-
ópskar konur mjög fyrir nafla-
skoðun, að þær gleymdu grund-
vallaratriðum í vangaveltum sín-
um um ýmis léttvæg mál. Þær
lögðu líka mikla áherslu á það að
raunveruleikinn þyrfti að koma
fram í bókmenntunum.
Ég las upp ljóð á þinginu, á
Jónsmessunótt sem Norðmenn
halda gjarna dálítið uppá og það
var skemmtilegt. Mín þátttaka
kom nú upp með svo skömmum
fyrirvara að ég hafði ekki tóm til
þýðinga, en ég talaði á undan á
ensku svona almennt um þetta
þannig að ég held að þetta hafi
gengið alveg sæmilega og við-
brögðin voru ágæt. Það voru
margar konur þarna sem höfðu
aldrei heyrt um ísland, héldu að
það væri eitthvert eskimóaland
úti í íshafi og þeim fannst gaman
að heyra málið. Svo kom Kristín
Bjarnadóttir, sem er búsett þarna
úti og las upp ljóð.
FEHINIST
% f
BOO K F AIR
OSlO/NOíWAV } ! » 7 7' ; y N f ÍÍRí.
Merki þessa alþjóðlega þings
kvenrithöfunda.
Það er alltaf erfitt að segja
hvað maður hafi grætt eða hverju
maður hafi tapað með því að sitja
þing eins og þetta. En svona þing
geta haft góð áhrif útávið. Síðasta
þing var haldið í London 1984 og
sala á bókmenntum eftir konur
jókst um 40% það ár í Englandi.
Fyrst og fremst var þetta mikil
reynsla fyrir mig og mjög margt
sem situr eftir. Þetta er svo nýbú-
ið að maður á eftir að vinna úr
þessu betur. En svona eitt af
meginatriðum á þessu þingi og
það sem setti mestan svip á það
að mínum dómi, var að kúguðu
löndin leggja ekki nærri því eins
mikið uppúr kynjamuni og við.
Þær voru ekki með þennan
skarpa mun á kvenna og karla-
bókmenntum, heldur héldu þær
því fram að það eina sem skipti
máli væri athöfnin að skrifa;
sköpun sem bæði kynin ættu sam-
eiginlega og þannig yrði það að
vera.“ -pv.
Miðvikudagur 2. júlf 1986 pJÖÐVILJINN ~ SIÐA
7