Þjóðviljinn - 08.11.1986, Page 7

Ólafur Gunnarsson.
Heilagur andi
og englar vítis
Bókaútgáfan Forlagið hefur
sent frá sér nýja skáldsögu eftir
Ólaf Gunnarsson rithöfund.
Nefnist hún Heilagur andi og
englar vítis. Áður hafa birst frá
hendi Ólafs sögurnar „Ljóstoll-
ur“, „Milljón prósent menn" og
„Gaga“. Tvær síðarnefndu bæk-
urnar verða gefnar út í enskri
þýðingu á næsta ári.
Heilagur andi og englar vítis
segir frá ungum manni á íslandi
sem ákveður að bjarga jörðinni.
Það er verslunar- og lyftingar-
maðurinn Össur Árnason, sem
tekið hefur 346 kíló í bekkpressu
og fæst við að smíða eilífðarvél -
án árangurs - milli þess sem
hann afgreiðir í hannyrðaverslun
Hönnu móður sinnar. En alls
staðar liggur hið illa í leyni og ekki
heiglum hent að sjá við því.
í frétt frá Forlaginu segir m.a.
um bókina: „Heilagur andi og
englar vítis er sannkölluð gleði-
saga um björgun jarðarinnar. -
Að baki gáskanum býr djúp al-
vara höfundar sem með sögunni
kallar samferðamenn sína til
ábyrgðar."
Sjón í heild
Út er komin hjá Máli og menn-
ingu Ijóðabókin Drengurinn
með röntgenaugun eftir Sjón
(Sigurjón B. Sigurðsson).
Sjón er fæddur 1962 og var
ekki nema fimmtán ára þegar
hann fór að geta sér orð sem
skáld. Verulega athygli vakti
hann 1979 þegar Ijóðabókin
Birgitta, hleruð samtöl kom út,
hún var líka það fyrsta sem hann
skrifaði sem súrrealisti. Um svip-
að leyti varð súrrealistahópurinn
Medúsa til.
Sjón hefur gefið út bækur sínar
út sjálfur og þær eru ófáanlegar. í
Drengurinn með röntgenaugun
hefur hann safnað saman úrvali
Ijóða úr elstu bókum sínum, en
frá og með Reiðhjóli blinda
mannsins (1982) eru bækurnar
birtar heilar, auk Ijóða úr blöðum
og tímaritum.
Ekki er algengt að skáld gefi út
heildarsöfn af þessu tagi svona
ung, en Sjón er athyglisverður
fulltrúi nýrrar íslenskrar Ijóðlistar.
Listaverk eftir kanadíska súr-
realistann Jean BenoTt skreytir
bók og kápu. '
Umsjón:
Ólafur
Gísiason
Kannski er eg
rómantíker
segir Sigurður Þórir myndlistarmaður, sem opnar málverkasýningu hjá Svörtu á hvítu í dag
Sigurður Þórir Sigurðsson
listmálari opnar í dag sýningu
á málverkum sínum að Týs-
götu 8 við Óðinstorg og vígir
þar með nýjan sýningarsal hjá
Gallerí Svart á hvítu, sem nú
hefurstarfsemisína.
Við litum við hjá Sigurði í vik-
unni, þar sem hann var að
hengja upp myndirsínar.
Þetta eru olíumyndir sem
sýna okkur manneskjuna í
nánum tengslum við náttúr-
una.
Já, ég dvaldi í Flatey í sumar og
vann. Þar er maður í nánu sam-
bandi við náttúruna og laus
undan fjölmiðlafárinu, og það
hafði góð áhrif á mig, sagði Sig-
urður.
Það er orðin talsverð breyting á
myndurn þínum frá því þú gerðir
pólitísku myndirnar. Hvað veld-
ur?
Ég komst til þroska og vitund-
ar á meðan Víetnamstríðið stóð
sem hæst. Það voru held ég eðli-
leg viðbrögð að stríðið yrði mér
áleitið viðfangefni á þeim tíma.
Síðan þróuðust myndir mínar út í
það að lýsa hráum veruleika
hversdagslífsins. Ég var þá að
reyna að lýsa eða afhjúpa þann
ytri veruleika sem við búum við.
Nú hef ég horfið frá nýrealisman-
um og reyni frekar að afhjúpa
innri veruleika mannsins í mynd-
um mínum. Kannski er ég orðinn
rómantíker, en það er þá bara allt
í lagi. Það má ekki útiloka ástina
og hinn mannlega þátt frá list-
inni, og ég finn þörf hjá mér til
þess að túlka þessa hluti í mynd-
um mínum.
Eru einhverjir sérstakir mynd-
listarmenn sem höfða sérstaklega
til þín um þessar mundir?
Éf maður sér góða myndlist, þá
hefur hún áhrif á mann, hvernig
sem hún er. En ég hef t.d. hrifist
mikið bæði af impressíonistunum
og expressíonistunum. Við sáum
500 verk eftir Kjarval hér í fyrra,
og það var mér gullnáma. Svo
sáum við Picasso og Munch, og
sýning Svavars Guðnasonar sem
var í Listasafninu í fyrra þótti mér
með fallegustu sýningum sem hér
hafa sést lengi. Mér finnst stíllinn
ekki skipta máli lengur. Þessar
myndir mfnar eru ólíkar innbyrð-
is, aðalatriðið er að ekki sé stíl-
ruglingur í myndunum. Ég skil
ekki hvemig menn geta verið að
rífast um það hvort Edvard
Munch hafi haft áhrif á nýja mál-
verkið eða ekki. Það má vera
dauður maður sem ekki verður
fyrir áhrifum við að sjá verk
Munchs.
Mérfinnst ég jafnvel sjá skyld-
leika við sveitalífsmyndir Jóns
Engilberts ísumum myndum þín-
um. Getur það verið?
Ha, er það?, það getur vel ver-
ið. Það er ágætt ef áhrif meistar-
anna koma fram í myndum
manns. Mér er engin minnkun að
því.
Oryrkjar
myndlistarinnar
Hvernig aðsteeður búa ungir mál-
arar við á íslandi í dag?
Að vera ungur málari á íslandi
í dag er eins og að vera öryrki eða
þroskaheftur. Hið opinbera gerir
sáralítið til þess að styrkja
myndlistina og lítili skilningur
virðist fyrir hendi hjá almenn-
ingi.
Þar sem kona mín er kennari
og kennaralaunin nægja ekki til
þess að framfleyta fjölskyldu þá
hef ég á undanförnum ámm unn-
ið við kennslu á kvöldin 20-30
stundir á viku og unnið á vinnu-
stofu minni á daginn. Þetta fyrir-
komulag - að vinna tvöfalda
vinnu - kemur niður á báðum
störfunum, þannig að hvorki
kennslan né málverkið skilaði til-
ætluðum árangri. Þegar ég las
ævisögu Kjarvals þá sá ég að
hann hafði tekið víxla til þess að
framfleyta sér. Ég tók hann til
fyrirmyndar einnig í þessu í fyrra-
vetur og hef unnið eingöngu við
málverkið síðan. Það er ekkert
lúxuslíf, en maður hefur skrimt.
Myndlistarmenn eru afskiptir
meðal listafólks. Á meðan rit-
höfundarnir hafa Rithöfunda-
sjóðinn til þess að veita starfslaun
og tónlistarmennirnir hafa Stef-
gjöldin og leikaramir hafa
leikhúsin og fjölmiðlana, þá höf-
um við myndlistarmenn ekkert
nema þessi listamannalaun sem
ekkert em. Og það er hlægilegt
að þegar stundum em veitt
30.000 króna starfslaun í 3 mán-
uði, þá er það gert með því skil-
yrði að ekki megi stunda aðra
vinnu á meðan. þegar 30.000
duga vart til framfærslu fjöl-
skyldu og við notum kannski
20.000 í efni á mánuði, þá sjá allir
að þetta er bara gert upp á grín.
Skortur á
menningarstefnu
En nú virðist talsvert vera keypt
af myndlist?
Já, það er kannski sagt, en
staðreyndin er sú að mikið af því
sem selst er fúsk. Almenningur
hefur ekki lært að gera greinar-
mun á góðri myndlist og slæmri.
Og svo eru þeir sem hafa fjár-
ráðin ennþá að fjárfesta í gömlu
meisturunum í stað þess að taka
áhættu og hlúa að því sem er að
gerast í myndlistinni nú. Á sama
hátt og ríkisvaldið er stefnulaust í
málefnum myndlistarinnar, þá
hafa fyrirtæki og stofnanir heldur
ekki mótaða menningarstefnu,
eins og gerist meðal fyrirtækja er-
lendis. Til dæmis með því að veita
ákveðnu fjármagni til þess að
styrkja unga myndlistarmenn og
kaupa af þeim verk. Við komum í
fyrirtæki þar sem ekkert er til
sparað í byggingu og
innréttingum, en síðan er kann-
ski tómt rusl á veggjunum. Menn
átta sig ekki á því að falleg list á
veggjum gefur ákveðið andrúms-
loft og getur bætt stöðu og orðstír
fyrirtækisins ekki síður en auglý-
singar. Það má segja að Bruna-
bótafélagið sé eitt fyrsta fyrirtæk-
ið hér á landi að móta vísi að
menningarstefnu í þessa átt, en
það ættu fleiri að fylgja í kjölfar-
ið. Það hvílir líka sú skylda á
þeim sem standa í atvinnulífinu
að gleyma ekki andlegum verð-
mætum. Þau eiga líka þar heima.
Eins og í dagblöðunum, vel á
minnst. Það var furðulegt að
heyra viðmælendur í afmælis-
blaði Þjóðviljans segja að menn-
ingarefnið í blaðinu pirraði það
ekki sérstaklega en mætti þó vera
minna. Pirringurinn kemur fyrst
þegar andanum hefur verið út-
hýst.
61g.
Laugardagur 8. nóvember 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7