Þjóðviljinn - 08.11.1986, Síða 9

MENNING
Tússteikning eftir Leif Breiðfjörð.
Myndlistarsyrpa
Listaveita á fullu
Það er gróska í myndlistinni
á íslandi um þessar mundir.
Nú munu um það bil 20 sýn-
ingar vera í gangi í höfuð-
borginni, og nú þegar
vetrarmyrkrið hellist yfir
okkur spretta nýir sýning-
arsalir upp eins og vor-
laukará vori. Sú þakkar-
skuld sem við stöndum í við
allt það bjartsýna listafóik
sem þannig býðurallri
viðurkenndri hagfræðik-
enningu og peningahyggju
byrginn er ómæld, því það
er einmitt þetta fólk sem
bregður birtu yfir borgar-
lífið þegar sólarljósið þverr.
Þótt hitaveitan og rafveitan séu
alls góðs maklegar og við borgum
möglunariítið þá reikninga sem
þær senda okkur reglulega með
gluggapósti, þá gæfu þær
skammgóðan vermi ef Iokað yrði
á þá orku og þann yl sem lista-
veitan færir okkur í skammdeg-
inu án þess þó að henni fylgi
nokkur gluggapóstur með kröf-
um og uppboðshótunum. Mér er
reyndar ekki kunnugt um stöðu-
na á efnahagsreikningi lista-
veitunnar, en það væri kannski
ekki óverðugt verkefni fyrir hátt-
virt Alþingi og Viðskiptadeild
Háskólans að skipa nefnd í málið
og kanna þau efnahagslögmál
sem listaveitan byggir á. Kannski
gæti það orðið til þess að breyta
verðmætainati kjaradómsins og
starfsmatsnefndarinnar og kjara-
rannsóknarnefndarinnar. Kann-
ski liggja uppsprettur verðmæt-
anna annars staðar en þessir vísu
menn hafa gengið út frá sem vísu.
Það er reyndar trú mín að
skuldastaðan á efnahagsreikningi
listaveitunnar verði seint bætt
með hefðbundnum meðulum, og
ef til vill er þessi orkuveita þess
eðlis að hún kann ekki að starfa
af þrótti nema með neikvæðuin
efnahagsreikningi. Við á Þjóð-
viljanum höfum reyndar nokkra
reynslu af þessari efnahagskenn-
ingu í praxís, og minnumst
gjarnan þegar illa horfir með
efnahagsreikninginn þeirra orða
sem Magnús Kjartansson fyrr-
verandi ritstjóri viðhafði á fert-
ugsafmæli blaðsins, að þegar
Þjóðviljinn fari að ganga með
hagnaði, þá hljóti eitthvað að
vera farið úrskeiðis með blaðið.
En því hef ég þessi formálsorð
að myndlistarpósti dagsins, að
eins og við finnum mætavel að við
stöndum í þakkarskuld við allt
það ágæta fólk sem hefur gengið í
lið með listaveitunni, þá vitum
við enn betur að við höfum ekki
bolmagn til þess að rétta við
reikninga hennar sem skyldi. En
hér skal engu að síður stiklað á
því sem við urðum vísari á lystig-
öngu um listaverkasali borgar-
innar í vikunni.
4 pastel-
myndasýningar
Það er nokkuð óvenjulegt að
sjá 4 listamenn spreyta sig sam-
tímis með pastellitum á 4 einka-
sýningum, en þetta gera þau
Björgvin Haraldsson og Erla B.
Axelsdóttir á Kjarvalsstöðum,
Janos Probstner í Gallerí Gangs-
kör og Leifur Breiðfjörð í gallerí
Borg. Þessar 4 sýningar gefa okk-
ur skemmtilega innsýn í þá fjölb-
reytilegu möguleika sem pastell-
iturinn veitir, þar sem þessir lista-
menn beita gjörólíkum aðferð-
um.
Leifur Breiðfjörð er sá þessara
listamanna sem gengur fram.af
mestu öryggi, og mest þótti mér
til sýningar hans koma. Leifur
notar pastellitinn af fullkomnu
frelsi þess sem valdið hefur, og
myndir hans eru ekki þess eðlis
að hann sé með þeim að binda
efnið í fyrirfram gefnu formi eða
stíl, heldur eru þær greiniieg upp-
spretta nýrra hugmynda og nýrra
uppgötvana sem hann nýtir sér
síðan á yfirvegaðri hátt í gler-
myndum sínum. Ekki sakar að
finna þarna skyldleika við ágæta
málara eins og Graham Suther-
land, en mest er um vert að
Leifur er þarna óheftur í leik sín-
um og sýningin gefur okkur
þannig nýtt sjónarhorn á þennan
ágæta listamann.
Björgvin Haraldsson hefur
greinilega lagt mikla vinnu og
metnað í sýningu sína á Kjarvals-
stöðum, þar sem pastelliturinn
verður honum frekar efni til mál-
verks en teikningar. Myndirnar
sýna okkur uppleyst form er gefa
til kynna skýjafar og kosmískar
víddir. Það stingur hins vegar í
augað, þegar sýning hans er borin
saman við sýningu Leifs, að það
er eins og efnið sjálft, pastellitur-
inn, hafi orðið til þess að hefta
sköpunargleðina, að liturinn
verði honum viðfangsefni í sjáif-
um sér á kostnað þess ævintýris
og þeirrar frelsistilfinningar sem
ferðalag út í hinar kosmísku vídd-
ir Björgvins gætu boðið upp á.
Mér finnst sýningin gjalda fyrir
það hvað myndirnar eru margar,
og kannski hefur Björgvin haft
það allt of vel á hreinu hvert hann
ætlaði sér áður en hann lagði í
ferðina til þess að geta boðið okk-
ur upp á óvænt stefnumót í mynd-
um sínum. En hafðu þökk fyrir,
engu að síður, Björgvin.
Janos Probstner er ungverskur
listamaður sem nú starfar sem
gestakennari við Myndlista- og
handíðaskólann, þar sem hann
kennir teikningu við keramík- og
auglýsingadeild. Hann sýnir um
þessar mundir teikningar sínar í
Gallerí Gangskör í Torfunni.
Þetta eru línutekningar af fólki
sem bera vott um agað handb-
ragð og gefa okkur jafnframt til
kynna að Probstner muni vera
fær myndskreytari. Því þótt
myndir hans séu unnar af öryggi,
þá er stundum eins og að þær segi
ekki nema hálfsagða sögu, það
vanti textann sem eigi að fylgja
með. Gaman væri ef við fengjum
notið hæfileika Probstners við að
myndskreyta íslenska bók á með-
an hann dvelur hér á landi.
Erla B. Axelsdóttir sýnir einnig
pastelmyndir á Kjarvalsstöðum,
og bera myndir hennar það með
sér að hún er óreyndust þeirra
listamanna sem hér er um fjallað.
Viðfangsefni hennar virðast
handahófskennd og talsvert virð-
ist skorta á að hún hafi upplifað
þau með þeim hætti að vert sé til
frekari frásagnar. Þegar svo er
komið verður fingrafimin með
krítina að litlu haldi og eftir
standa innihaldslítil form, sem
kannski eiga takmarkað erindi á
sýningu, þótt glíman við efnið
geti hafa verið listakonunni lær-
dómsrík sem slík.
Karólína
Lárusdóttir
Ekki verður svo lokið við þetta
rabb, að ekki sé minnst á sýningu
Karólínu Lárusdóttir að Kjar-
valsstöðum, en hún sýnir þar fjöl-
da olíumálverka, vatnslitamynda
og grafíkmynda. Karólína leiðir
okkur þarna í skemmtilegan fé-
lagsskap við fólk af aldamótakyn-
slóðinni sem gerir sér glaðan dag
við hinar ólíkustu aðstæður úti í
guðsgrænni náttúrunni. Karólína
veitir okkur skemmtilegt sjónar-
horn á tilveruna með myndum
sínum, og myndir hennar bera
vitni um agað handbragð, þótt
stundum sé eins og aginn verði
haft á hugmyndafluginu. Vatns-
litamyndirnar sýna okkur
fullkomið vald hennar á efninu í
nærri akademískum uppstilling-
um og grafíkmyndirnar bera
einnig vott um faglega kunnáttu.
Það væri tilhlökkunarefni að sjá
Karólínu losa sig frekar undan
hinum akademíska skóla og
miðla okkur frekar af reynslu
hennar af skóla lífsins!
ólg.
Laugardagur 8. nóvember 1986 ÞJÓÐVILJINN - SIÐA 9
-MENNINGARMOLAR-
Sigrún Gestsdóttir
„Syngur eins og
Schwarzkopf"
segirbandarískur
gagnrýnandi
Blaðinu hefur borist Ijósrit af
tónlistargagnrýni úr bandaríska
dagblaðinu Kalamazoo Gazette
frá því i ágúst síðastliðnum, þar
sem farið er mjög lofsamlegum
orðum um frammistöðu Sigrúnar
Gestsdóttur sópransöngkonu á
tónlistarhátíöinni í Shelbyville í
Michigan í sumar.
Segir tónlistargagnrýnandi
blaðsins að Sigrún hafi til að bera
óvenju fallega rödd, nákvæma
raddbeitingu og mikla dramat-
íska tilfinningu. Líkir
gagnrýnandinn hljómfegurðinni
hjá Sigrúnu við Elísabetu
Schwarzkopf, og segir slíka rödd
heyrast allt of sjaldan nú orðið.
Sigrún flutti söngljóð úr ýmsum
áttum og aríuna „Mi chiamano
Mimi“ úr La Boheme, og segir
gagnrýnandinn það tilhlökkuna-
refni að heyra Sigrúnu syngja
sópranhlutverkin í Madam Butt-
erfly eða La Boheme, ef slíkt væri
á boðstólum, því tónleikar henn-
ar yrðu lengi í minnum hafðir í
Michigan.
Sálumessa yfir
spænskum
sveitamanni
Út er komin hjá FORLAGINU
skáldsagan Sálumessa yfir
spænskum sveitamanni eftir
spænska rithöfundinn Ramón J.
Sender.
I kynningu Forlagsins segir
m.a.: „Paco er sveitadrengur á
Spáni. Barnungur hlýðir hann á
kærleiksboðskap prestsins í
þorpinu sínu um leið og hann
horfir á eymd og niðurlægingu
sveitunga sinna. Hvar er réttlætið
sem guðsmaðurinn boðar? Þeg-
ar Paco vex úr grasi. ákveður
hann að taka réttlætið í sínar
hendur. Það á eftir að kosta
grimmilegar blóðsúthellingar.
Hér er sögð saga Spánverja á
tímum sem skiptu sköpum í lífi
þjóðarinnar, þegar frelsisvonir
urðu að engu og þjóðin horfði á
eftir mannréttindum sínum í klær
fasismans."
Álfrún Gunnlaugsdóttir rithöf-
undur þýðir söguna og ritar itar-
legan eftirmála þar spm hún gerir
grein fyrir skáldinu og baksviði
bókarinnar. Þorgeir Þorgeirsson
rithöfundur þýðir Ijóð í sögunni.
Kvikmyndin sem gerð hefur verið
eftir sögunni var sýnd í sjónvarp-
inu í síðustu viku.
\