Þjóðviljinn - 20.05.1987, Blaðsíða 13

ERLENDAR FRETTIR

Hér gefur að líta verðlaunahafana frá Cannes. Að ofan: Maurice Pialat sem aukaverðlaun í sinn hlut. Wim Wenders var útnefndur besti leikstjórinn en hafði
hreppti Gullpálmann og vandlætingu áhorfenda. Tengis Abuladze fékk þrenn þrem árum fyrr hreppt Gullpálmann.
Cannes
......þá geðjast mér
ekki að ykkur.“
Uppistand varð við afhendingu verðlauna á kvikmyndahátíðinni í Cannes þegar
tilkynnt var aðfranski leikstjórinn Maurice Pialat hefði hreppt Gullpálmann
—ÖRFRÉTTIR ■■■■■■
Níu lík
hafa fundist til viðbótar um borð í
freigátunni Stark sem á sunnu-
dagskvöld varð fyrir eldflaugar-
árás íraskrar Mirageþotu. Það er
því Ijóst að 37 sjóliðar hafa orðið
fórnarlömb árásar sem ráða-
menn í Bandaríkjunum og írak
eru sammála um að verið hafi
„óviljaverk". Reagan forseti hef-
ur nú fyrirskipað áhöfnum her-
skipa sinna á Persaflóa að vera á
varðbergi og hika ekki við að
hleypa af kanónum ef illfygli sést
á sveimi sem til alls er líklegt.
Vígamaður
í læknisgervi var tekinn höndum í
gær í fangelsi Heilags Jósefs í
Lyon. „Læknirinn" knúði dyra og
fékk inngöngu í fangelsið enda
hafði hann meðferðis skjöl frá ó-
nefndu sjúkrahúsi í Paris um að
hann væri gerður út af örkinni
þeirra erinda að fá þvagsýni frá
einum fanganna, Klaus Barbie
að nafni. En árvakur lögreglu-
þjónn ákvað að leita á „lækni“ og
þá kom sjálfvirk skammbyssa í
Ijós.
Nýmunkur
einn á Englandi fylltist örvilnan í
gær vegna hins stranga aga í
klaustri sínu, stal þrjátíu smálesta
vöruflutningabifreið og lagði á
flótta. Ekki tókst framkvæmdin
betur en svo að hann sigldi fley-
inu í strand á næstu umferðar-
eyju og situr nú inni fyrir tiltækið.
Lögmaður hans sagði skjólstæð-
ing sinn hafa það sértil málsbóta
að miklar föstur og bænahald í
tíma og ótíma hafi nær riðið geð-
heilsu hans að fullu og fyrir vikið
hafi dómgreindin ekki verið í
góðu lagi.
Charlotte Bronté
höfundur hinnar rómuðu skáld-
sögu um gæðablóðið Jane Eyre,
mun kæta aðdáendur sína á
næstunni þótt 130 ár séu liðin frá
dauðahennar. í lok þessararviku
verða gefin út fyrsta sinni meira
en hundrað smáverk eftir hana,
Ijóð og óbundið mál. Það hefur
tekið Kristínu nokkra Alexander
átta ár að hafa uppi á verkunum
sem dreifð voru vítt og breitt um
Bretland og Bandaríkin og voru
ýmist í einkaeigu eða varðveitt á
háskólabókasöf n u m.
Hæstiréttur
Filippseyja ákvað í gær að skipa
nefnd til að fara ofan í saumana á
allri framkvæmd og tilhögun
þingkosninganna sem fram fóru í
fyrri viku. Stjórnarandstöðuflokk-
ar hafa ítrekað sakað Aquino
forseta um að hafa haft rangt við
og skipulagt stórsvindl en tals-
menn hennar og hlutlausra eftir-
litsaðila hafa vísað þeim aðdrótt-
unum á bug.
Skoðanabræðurnir
Mikjáll Gorbatsjof og Nguyen
Van Linh, leiðtogi Víetnama, hafa
að undanförnu spjallað saman
um ágæti nýsköpunarog umbóta
í ríkjum sósíalismans og fleira
skemmtilegt í Moskvu. í gær
felldu þeir þó hið létta hjal er Linh
greindi kollega sínum frá efna-
hagsörðugleikum í landi sínu.
Hann kvaö lausn vandans alger-
lega undir því komna að Sovét-
menn og bandamenn þeirra
hlypu undir bagga eftirleiðis sem
hingaðtil.
Dómnefndin á kvikmyndahá-
tíðinni í Cannes skaut spá-
mönnum ref fyrir rass í gær og
veitti franska kvikmyndaleik-
stjóranum Maurice Pialat hinn
eftirsótta Gullpálma fyrir mynd
sína „Undir sólu andskotans“ við
mikinn ófögnuð viðstaddra.
Fyrir verðlaunaafhendinguna
höfðu flestir hallast á sveif með
kvikmyndunum „Iðrun“ eftir
Grúsíumanninn Tengis Abula-
dze og „Himinninn yfir Berlín“
sem vesturþýski filmarinn Wim
Wenders hafði veg og vanda af.
Fæstir töldu mynd Pialats líklega
til stórræða enda hafði hún fengið
fremur dræmar undirtektir
gagnrýnenda.
Barátta blökkumanna fyrir
mannréttindum i Suður-
Afríku er með ýmsum hætti en
ekkert bragð snertir ríkissjóð
jafn illa og ákvörðun sem þeir
tóku fyrir ellefu mánuðum um að
neita að greiða húsaleigu.
Krafa leigjendanna er sú sama
og annarra þeldökkra, þeir krefj-
ast þess að fangar sem lokaðir
hafa verið í dýflissum frá því rík-
isstjórn Bothas setti „neyðarlög"
verði látnir lausir, að hin al-
ræmda slagsmálalögregla yfir-
valda verði kölluð burt úr byggð-
um svartra og að blökkumenn fái
sína réttmætu hlutdeild í stjórn
landsins.
Áætlað er að um 450 000 fjöl-
skyldur taki þátt í aðgerðunum
eða um fjórar miljónir manna vítt
og breitt um landið. Tekjutap
ríkisins vegna aðgerðanna nemur
Myndin er byggð á samnefndri
skáldsögu Georges Bernanos og
greinir frá klerki sem fellur í eina
af hinum lævísu gildrum pöru-
piltsins í neðra. Aðalhlutverk eru
í höndum Gerards Depardieu,
sem leikur klerk, og Sandrine
nokkurrar Bonnaire sem fer með
hlutverk 15 ára gamallar stúlku
sem fyrir handvömm verður elsk-
huga sínum að bana.
Múgur og margmenni voru við
afhendingu verðlaunanna en
þegar franska leikkonan Cather-
ine Deneuve tilkynnti hver
hreppt hefði hnossið þá ætlaði
allt af göflum að ganga. Fólk pú-
aði, fussaði og sveiaði og leikkon-
an varð þrásinnis að biðja gesti að
nú um 190 miljónum randa sem
eru um 2800 miljónir íslenskra
króna.
Gjöldin eru allajafna innheimt
af bæjarráðum sem skipuð eru
blökkumönnum er starfa í óþökk
þorra svartra. Þau voru sett á
laggirnar af stjórn hvítra og var
það gert til að „koma til móts við“
kröfur þeldökkra um aukin póli
tísk réttindi.
Samtök sem berjast fyrir af-
námi aðskilnaðarstefnunnar
segja ráðin fígúru sem þjóni þeim
eina tilgangi að slá ryki í augu
blökkumanna og líta á þá sem
sæti taka í þeim sem svikara við
málstaðinn. { bæjarráðskosning-
um sem fram fóru árið 1978
greiddu innan við 6 prósent
svartra atkvæði.
Kostnaður við rekstur ráðanna
hefur ætíð verið greiddur með
sitja á strák sínum og þegja áður
en vinningshafinn fékk hljóð og
ávarpaði samkunduna.
Hann þakkaði pent fyrir sig og
beindi þvínæst orðum sínum til
viðstaddra og sagði, stutt og lag-
gott: „Ef ykkur geðjast ekki að
mynd minni þá geðjast mér ekki
að ykkur“.
Fyrr um daginn höfðu verð-
laun gagnrýnenda og verðlaun
kirkjunnar manna fallið Abula-
dze í skaut fyrir „Iðrun“ en hann
fékk einnig sérstök aukaverðlaun
dómnefndar Canneshátíðarinn-
ar. Myndin er einskonar uppgjör
höfundar við Stalínstímann í Sov-
étríkjunum og um hana segir
Árni Bergmann: „Mikill lista-
leigufé sem innheimt hefur verið
frá íbúum byggða þeldökkra en
nú er sú tekjulind þorrin vegna
mótmælagreiðslustöðvunarinn-
ar.
í Soweto, steinsnarfrá Jóhann-
esarborg, eru um 40 000 af 75 000
hýbýla í eigu hins opinbera og
umsjá bæjarráðanna. Þar er þátt-
takan í greiðslustöðvuninni mjög
almenn og þar hafa yfirvöld
brugðist við með ýmsu móti.
Fyrst í stað efndu þau til áróð-
ursherferðar og létu hengja upp
veggspjöld í bænum þar sem bor-
ið var lof á þau sjálf fyrir örlæti
því rafmagn og vatn væri selt inn-
byggjurunum fyrir spottprís. Á
spjöldunum var síðan klykkt út
með setningum á borð við þessa:
„En jafnvel spottprísa verða
menn að greiða.“
Allt kom fyrir ekki og þá var
maður notar áhrifaríkan miðil til
að fjalla um hluti sem skipta
miklu máli. Og verður sá ekki
samur maður sem á hefur horft.“
Wim Wenders fór ekki alveg
bónleiður til búðar því hann var
útnefndur besti leikstjórinn.
Fyrir þrem árum hreppti hann
Gullpálmann fyrir myndina „Par-
is, Texas“ og er það alkunna að
engum er veitt sú virðing í tví-
gang.
Af öðrum verðlaunahöfum er
það helst að segja að ítalinn
Marcello Mastroianni var sagður
bestur leikara en hin bandaríska
Barbara Hershey fremst
leikkvenna.
látið skína í tennurnar. Fólk gat
átt von á að tekið yrði hús á því
um miðjar nætur og það borið út.
Fjöldi fjölskyldna hefur hrakist á
vergang en ekki hreif þetta
bragð. Leigan var eftir sem áður
ekki greidd.
Þá datt ráðamönnum það
„snjallræði“ í hug að hafa í hótun-
um við leiðtoga blökkumanna í
Soweto. Nýlega bárust tilkynn-
ingar inn um bréfalúguna til
Winnie Mandela (eiginkonu
Nelsons Mandela) og forystu-
manns Sameinaða lýðræðis-
bandalagsins, Albertínu Sisulu,
um að þær skyldu hypja sig hið
bráðasta. Þær segjast báðar ætla
að sitja sem fastast án þess að
greiða leiguna. Trauðla áræða
lögregluyfirvöld að láta varpa
þeim á dyr. Þá færi örugglega allt
í bál og brand í Soweto. -ks.
UiAuilmrlamir OO

k lAnwii iifcibi «
Aðalheimild: Reuter
-ks.
Suður-Afríka
Neita að greiða húsaleigu
Um ellefu mánaða skeið hafa íbúar íþorpum og bœjum blökkumanna neitað að greiða húsaleigu