Þjóðviljinn - 28.06.1987, Blaðsíða 13

Þjóðviljinn - 28.06.1987, Blaðsíða 13
Rómverskt skip á siglingu um Thames í Englandi. Floti Carausiusar var mjög öflugur og getum hefur verið að því leitt að eitt skipa hans hafi bor- ið til íslands... kembt hærurnar á þessu eyði- landi árið 300 eftir Krist. Hitt er einnig hugsanlegt að sæförum hafi verið kunnugt um ísland á þessum tíma, enda hefur verið bent á að bronsaldarmenn á Bretlandi réðu þegar árið 1200 f. Kr. yfir farkostum sem siglt gátu til íslands. Margar heimildir eru til um Thule, landið í norðri, þótt fræðimenn hafi jafnan greint á um hvaða land sé átt við. Þaö minnir á frásögn af sigl- ingu Pyþeasar, árið 300 fyrir Krist, frá Marseille í Suður- Frakklandi, norður til Bretlands og Thule. Ef Thule Pyþeasar er ísland, þá hefur, samkvæmt frá- sögnum hans, verið hér bústaður fólks um það leyti. En víkjum nú aftur að Carausi- usi. Hann ríkti í sjö ár, en hlaut þá í hæsta máta rómversk endalok: Var myrtur af ráðgjafa sínum árið 293. Morðinginn, Allectus að nafni, sat síðan að völdum í þrjú ár en var þá sigraður af róm- verskum flota, undir stjórn Con- stantiuasar. Breska sjóveldið var liðið undir lok. Rómversku myntirnar voru, sem fyrr segir, slegnar á árunum 270-305. Breska sjóveldið stóð 287-296. Samsvörunin er nánast algjör, segir Kristján Eldjárn árið 1948, og gerir lítið úr öðrum möguleikum á því, hvernig mynt- irnar hefðu getað borist til lands- ins. Voru papar glysgjarnir? En hverjir eru hinir mögu- leikarnir? Matthías Þórðarson áleit líklegast að myntimar hefðu Myntirnar rómversku sem fundist hafa á íslandi voru að mestu úr kopar og því verðlitlar utan rómverska ríkis- ins. Þær hafa enda ekki fundist nema í sáralitlum mæli á Norðurlöndum. Myndirnar voru slegnar á árunum 270-305 - og á þeim tíma ríkti Car- ausius á Englandi. borist hingað með pöpum eða norrænum mönnum. Papar voru litlir efnishyggju- menn og það er afar ólíklegt að þeir hefðu lagt sig eftir að safna úreltum rómverskum peningum. Enn ólíklegra er að þeir hefðu borið þá með sér í önnur lönd, innan um „bækur írskar og bjöllur og bagla“. Og þótt ein- hver glysgjarn einsetumaður hefði gaman af gömlum pening- um er vandséð hvar hann gat komist yfir rómverska antoni- ona. Ekki er heldur líklegt að nor- rænir menn hafi átt auðvelt með að verða sér úti um rómverskan gjaldmiðil, þótt þeir hefðu vissu- lega meira gaman af peningum en paparnir. Antonionarnir voru verðlausir utan rómverska áhrif- asvæðisins, en þeir hafa þó fund- ist í einhverjum mæli bæði í Dan- mörku og Noregi. Þannig er hugsanlegt að einhver þessara mynta sem hér hafa fundist hafi þvælst í pyngur landnámsmanna. Það er heldur ekki hægt að ganga fram hjá því að þrjár myntanna fundust í tengslum við norrænar mannvistarleifar. Kristján Eldjárn dró mjög úr kenningu sinni um hingaðkomu rómversks skips. Engu að síður er afar líklegt að herskip Róm- verja hafi hrakið til landsins. Og kannski væri það verðugt verk- efni fyrir þá sem leita að gull- skipum að snúa sér að rómversk- um galeiðum. Það væri án efa fróðlegt að vita hvernig Rómverjar hafa búið um sig austur á fjörðum. Og þar hef- ur skipstjórinn væntanlega verið hrópaður til keisara yfir Islandi? - hj Constantius Chlorus 1., kemur til London, skömmu fyrir alda- mótin 300 til að staðfesta vald rómverska keisarans yfir borg- inni. Sjóveldi Carausiusar var lið- ið undir lok- borgin er sýnd sem krjúpandi kona, sem vottar keisaranum hollustu. Sunnudagur 28. júní 1987 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 13

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.