Þjóðviljinn - 26.07.1987, Blaðsíða 2

FLOSI
\iku
skammtur
af léttri öndun
Um síöustu helgi fór ég - í Vikuskammtinum -
nokkrum orðum um mikið áfall sem greindir
menn urðu fyrir, þegar heimskunnar félagsvís-
indamaður F. E. Fiedler sýndi fram á það með
óyggjandi rökum, í merkum háskólafyrirlestri,
að mikið óhagræði væri af því að vera greindur.
Ég sagði eitthvað á þá leið að við þessi tíðindi
hefði hlaupið mikið hland fyrir hjartað á íslensku
intelígensíunni, sem það og gerði, eins og von
var. Það er huggulegur andskoti fyrir greinda
menn að vera allt í einu leiddir í allan sannleika
um það hver vágestur greindin er í búknum á
mannskepnunni, kannske bara einsog ónefnd-
ur sjúkdómur sem bannar mönnum samneyti
við annað fólk.
Ef marka má símsvarann minn, þá eru
greindir menn í miklu uppnámi útaf þessum
skrifum mínum, en sem betur fer getur annar
hópur manna „andað léttar“ einsog það er»
kallað, en það eru þeir sem aldrei hafa verið
plagaðir af þessum margumrædda og um-
deilda eiginleika, greindinni.
Og víst er að afglapar leika nú við hvern sinn
fingur.
Eitt af því fjölmarga, sem aukið getur
mönnum gleði og lífshamingju, er að fá að anda
léttar sem allra oftast á degi hverjum, en einsog
allir vita anda menn léttar, þegar verr hefði get-
að farið en á horfðist.
Líklega hefur hvergi á byggðu bóli verið
andað jafn mikið og oft létt og í Reykjavík á
síðustu misserum, eða einsog kellingin orðaði
það:
- Æ oní sí hefur hurð skollið nærri hælum.
Og nú er best að fara að koma sér að efninu.
Stórir eldsvoðar í miðjum byggðakjörnum borg-
arinnar þar sem verksmiðjur fullar af eitri, gasi
og eldfimasta glundri sem mannsandinn hefur
undir höndum hafa bókstaflega ekki drepið
nokkra lifandi manneskju. Verksmiðjurnar hafa
bara fuðrað upp um hábjartan dag og svo er
guði fyrir að þakka og tryggingunum að enginn
hefur orðið fyrir umtalsverðum skaða.
Og allir hafa andað léttar.
Nú er það svo, að fróðir menn telja að mesta
mildi sé að mörghundruð metra radíus kringum
umræddar verksmiðjur skuli ekki vera auðnin
tóm í dag vegna stórsprenginga í efnageymum
og er því víst við að bæta, að ef illa hefði farið
hefðu þeir ekki kembt hærurnar sem í næsta
nágrenni við eldsvoðana ætluðu að anda léttar.
Þeir hefðu ósköp einfaldlega steindrepist af
vondum eiturgufum.
En sprengingar mældar megatonnum áttu
sér ekki stað og eiturgufurnar leystust ekki úr
læðingi, svo er guði fyrir að þakka, en ekki
almannavörnum, brunavarnamálaeftirlitinu,
mengunarvörnum, né skipulagsyfirvöldum.
Og líklega láta skipulagsyfirvöld sér þetta að
kenningu verða og halda áfram að planta verk-
smiðjum og öðrum stórslysagildrum ofaní
helstu þéttbýliskjarna borgarinnar.
Og allir anda léttar.
Nú bíða menn voða spenntir eftir því, hvað
skeður þegar kviknar í málningarverksmiðjunni
við Skúlagötu og bensínstöðinni sem búin er að
standa við sömu götu og í hlaðvarpanum á
stærstu timburverslun landsins í heilan
mannsaldur, að ekki sé talað um ótal olíu-
birgðastöðvar og gasfyllingarstaði, einsog til
dæmis birgðastöðvar Olíufélagsins og Olíu-
verslunarinnar í örfirisey, Laugarnesi og við Ell-
iðavog.
Þá er Reykjavíkurflugvöllur, eftir kúnstarinnar
reglum, staðsettur í hjarta borgarinnar og þess
vegna bíða menn í ofvæni eftir því að einhverj-
um fatist flugtak eða lending og flugvél hlaðin
farþegum steypist ofaní einhvern þéttbýlis-
kjarna borgarinnar. Ekki má gleyma Gufunes-
verksmiðjunni, en í kringum hana er óðum að
myndast Ijúft og elskulegt mannlíf.
í henni er talið að geymt sé sprengiefni sem
að afli til er á við hálfa Hírósíma-atómsprengju
og helst er að skilja á slysavarnamálaráðunaut-
um þjóðarinnar að vel gæti farið svo, ef til tíð-
inda drægi í Gufunesi að eiturgufur þaðan
dræpu drjúgan slatta af því sem enn dró lífsand-
ann eftir sprenginguna.
Það má semsagt segja að þegar og ef eldur
kemur upp í arðsemistákni íslensku þjóðarinn-
ar, Gufunesverksmiðjunni, þá sé eins líklegt að í
næsta nágrenni kembi fáir hærurnartil að anda
léttar.
Nú skilst mér að slökkviliðsstjórinn í Reykja-
vík hafi ítrekað varað við því að mannabústaðir
væru reistir í nágrenni verksmiðju. Og auðvitað
er eina ráðið.til að allir geti andað léttacað flytja
alla mannabyggð útúr Reykjavík svo að gúmmí-
verksmiðjur, málningarverksmiðjur, bensín-
birgðastöðvar, eitur- og sprengiefnaverksmiðj-
ur geti brunnið og sprungið í loft upp í friði og án
þess að fólk drepist unnvörpum allt í kring.
Og þegar búið er að tæma miðbæinn má svo
stækka flugvöllinn og gera hann að alþjóðleg-
um flugvelli þar sem risaþotur og herflugvélar
geta lent. Og svo þegar allt springur þar í loft
upp, geta menn nú loksins farið í alvöru „að
anda léttara“.
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 26. júlf 1987