Þjóðviljinn - 26.07.1987, Blaðsíða 13

Líf landsbyggðarinnar
Pað er um það bil sem íbúarnir
afklæðast og föt þeirra kuðlast
uppá stólbök og rúmgafla að vott
verður á, götur og gerði skipta
litum, verða dekkri og dýpri, og
þó ekki þannig að regn hafi fallið
af himni heldur miklu frekar eins
og nótt hafi lagst á landið. Og upp
af landinu stígur ósýnileg gufa
sem er andi þess og séð í gegnum
hann sýnast manni fjöllin eldri en
þau eru og reynslumeiri. Á ein-
hvern hátt eru þau í fullkomnu
andlegu jafnvægi og alfjörlega af-
slöppuð, frá tindum fjallanna
renna hlíðar þeirra í mjúklegum
slaka niður á jafnsléttu og á henni
hvílir öll þyngd þeirra eins og
þegar hross liggur í haga. Og frá
þessum fjöllum stafar slíkri
öryggiskennd að á athyglisverðan
hátt fyllist maður innri hamingju
og horfir á húsin í þorpinu gera
slíkt hið sama. Húsin í nýja hverf-
HALLGRÍMUR
HELGASON
MYNDLISTAMAÐUR
SKRIFAR:
inu sem standa uppi á lóðréttum
sjávarkambinum, ofan við gil
gamla þorpsins. Burstir þeirra
eru 100 árum lægri en fyrirmyndir
þeirra og líkjast nú meir vænghafi
mávanna sem yfir þeim sveima,
en þær mynda þó skemmtilegan
tígullaga og symmetrískan vínkil
við læri kvennanna sem í rúmum
húsanna liggja og kreppast um
bök bænda sinna. En þessi hús
eru rammbyggð og í moldrakri
nóttinni er í þorpinu engin hreyf-
ing heyranleg, aðeins fuglarnir
fljúga hljóðlaust í einkennilegu
stressi yfir þessari uppstilltu
mynd.
Og án þess að nokkur viti af
fyllir auðan og yfirgefinn vinnslu-
sal frystihússins 3ja daga gömul
hljóðupptaka Ríkisútvarpsins
sunnan úr Skálholtskirkju á kór-
verki eftir Hjálmar H. Ragnars-
son sem öðlast þar nýja og
óvænta vídd. Raddir Hljómeykis
fylla hljómmikinn salinn og um-
lykja sérhvert áhald, raða sér í
skala eftir færibandinu og smjúga
að lokum inn í rafkerfið. Engu er
líkara en að allt sé komið á fullt í
aflavinnslu í þessu góðæri,
jafnvel fuglarnir láta blekkjast og
hringa sig yfir aðaldyrunum í bið
eftir nýju slori. En hér er þá ann-
ars konar „verk“ í gangi sem að
dagskrárlokum lýkur og eftir
stendur frystihúsið jafn yfirgefið
og áður. Næsta morgun fyllist
það svo að nýju og fólkið kemur
að vinnustað sínum óbreyttum en
hefur þó óljósa tilfinningu fyrir
því að eitthvað hafi breyst hér,
eitthvað er á einhvern hátt öðru-
vísi en í gær, en það er því svo
óljóst að ekki er einu sinni hægt
að hafa orð um það í fyrsta kaffi-
tímanum.
Síðar um daginn beinist athygl-
in að magnþrungnum flutninga-
bíl sem gerður er út af frystihús-
inu og siglir eftir þjóðveginum
eins og bátur, öxulþungur af full-
fermi sínu, fiskinum sem heldur
vinnslunni gangandi. Bflstjórinn,
sem gæti hæglega gengist við
gælunafni, reynir að breiða
skeggvaxna efri vörina yfir fram-
tennurnar sem eru eins og á leið
fram úr bflnum, eftir holulegum
malarveginum sem hann starir
hinsvegar á eins og í hugleiðslu.
Hann tekur ekki beint eftir deg-
inum yfir þessu fallega héraði en
rýnir þess betur í frumlegar
beygjur vegarins undir ótrúlega
fjölbreyttu skýjavali himinsins.
Hann tekur heldur ekki eftir hin-
um fagurlitu hrossum sem standa
skammt undan rykmekkinum í
friðsælum haganum en eru þó í
raun óralangt frá hinum óþolandi
rafmagnsgítar. Og því síður sér
bflstjórinn tvö þeirra taka á rás,
hlaupa tignarlega í takt um girð-
inguna eins og um sýningu væri
að ræða. Enda skiptir sjón þessi í
sjálfu sér engu máli, tölt þessara
gæðinga er aðeins tilgerðarleg
sýndarmennska og dæmi um þá
væmni sem alltof áberandi er útí
náttúrunni. Hlaup þeirra var
hjóm eitt og til þess eins fallið að
glepja augu einfaldra ferða-
manna sem gjarnt er að falla fyrir
„fegurð hinna friðsælu sveita“.
Bflstjóri fiskbflsins heldur því
ótrauður ferð sinni áfram og líður
meir eins og skipstjóra og afla-
kóngi, eins og kallinum við hlið
sér sem áður starfaði sem slíkur
en fær nú að fljóta með af Krókn-
um. Samskipti þeirra eru í sól-
gleraugnalíki og hinn ungi bfl-
stjóri hirðir lítt um þus hins gamla
tóbakstaums, allra síst þegar upp
úr honum kemur setningin „Hva,
er veðrið búið?“ sem hljómar
einhvernveginn eins og „Er líf
eftir dauðann?" Bflstjóri þegir
slíka frumspeki af sér og nennir
ekki að útskýra það fyrir honum
að hann hlusti ekki á Rás eitt
heldur Rás tvö þar sem veður-
fregnir víkja fyrir Billy Idol. (Ha!
Birni á Æðarhóli?) Stuttu síðar
deyr þessi samræða út þegar
þumalfingur minn stöðvar þessi
þrjátíu tonn af ófrystum afla og sá
gamli snýr sér að mér með útskýr-
ingar á aðsiglingu Drangeyjar.
Hana hafði ég einmitt virt fýrir
mér af fjörusteini í fjarðarbotnin-
um skömmu áður þegar kvöld-
kyrrðin var að æra mig. Sólin
gutlaði með geislum sínum í
flæðarmálinu, þeim sem hún kom
í gegnum lóðréttan reykinn upp
af ruslahaugum Sauðkrækinga,
og sál mín var að fyllast af friði,
þessum versta óvini sérhvers
listamanns, þannig að drunur
flutningabflsins urðu mér andleg
björgun.
Á leiðinni „heim á Hofsós“, að
loknum vonbrigðum „kaupstað-
arferðarinnar" verður manni bet-
ur ljóst líf landsbyggðarinnar.
Þetta er í raun fullkomið líf. Fólk
lifir í sátt við samningana, landið
og kaupfélagið. Það lifir í sífelldu
jafnvægi sem raskast ekki einu
sinni á föstudagseftirmiðdögum
þegar hringiðan heltekur borgar-
búa. Það er ekki nema þá helst að
hin indverska nektardansmær,
sem fram kemur í Miðgarði á
laugardagskvöldið, geti raskað ró
þessa hagsældarhéraðs. Fullkom-
ið líf, en þó ófullkomið því það
skortir það sem óþarft er til að
viðhalda því, það sem þó gefur
lífinu gildi.
Hofsósi, 19. júlí
Hallgrímur Helgason
!*w' “
\v
11 Utboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar fyrir hönd
Gatnamálastjórans í Reykjavík óskar eftir tilboö-
um í frágang á svæði miili Bíóhallar og bílastæða
austan Þangbakka 8-10 í Mjódd í Reykjavík.
Verkið felur í sér meðal annars hellulagnir, gerð
bílastæða o.fl.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri, Frí-
kirkjuvegi 3, Reykjavík, gegn kr. 15.000.-, skila-
tryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn
6. ágúst n.k. kl. 14.00
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 - Simi 25800
Dýrateg-
und
forðað
frá að
deyja út
Antilópa af tegundinni oryx með afkvæmi sinu.
Til sölu
Stórt furubarnarúm með dýnu til sölu
á 2.500 krónur. Er úr Vörumarkaðinum.
Upplýsingar í síma 72072.
Fyrir aldarfjórðungi voru antil-
ópur af tegundinni oryx algerlega
horfnar af eyðimörkum Arabíu,
sem verið höfðu heimkynni
þeirra, og voru ekki eftir nema
mu dýr víðs vegar í dýragörðum.
Þá ákvað dýraverndunarfélag í
London að grípa til róttækra að-
gerða til að forða stofninum frá
að verða aldauða. Dýrunum níu
var safnað saman í dýragarði í
Phoenix í Arisóna og vandlega
séð um þau svo að þau tímguðust
sem örast. Árangurinn varð
framar öllum vonum. Nú eru 400
antilópur af þessari tegund í dýra-
görðum víða um heim, aðrar 400
eru í görðum í Arabíu og tveimur
hjörðum hefur verið sleppt í eyði-
mörkum í Oman og Jórdaníu. Er
þetta gott dæmi um það hvemig
bjarga má dýrategund, sem virð-
ist vera að deyja út.