Þjóðviljinn - 14.08.1987, Qupperneq 13

Skógræktin
Rannsóknastöðin
við Mógilsá 20 ára
Stofnuð fyrir gjafafé norsku þjóðarinnar
Rannsóknastöð Skógræktar
nkisins við Mógilsá er 20 ára um
þessar mundir. Stöðin var sett á
iaggirnar fyrir gjafafé norsku
þjóðarinnar, er Ölafur V. Nor-
egskonungur færði íslendingum í
ferð sinni hingað til lands 1961.
Gjöfin var gefin með því fororði
að íslendingar notuðu gjafaféð til
eflingar skógræktar og var
meginhluta gjafarinnar varið til
að koma upp rannsóknastöð í
skógrækt og veitti ekki af.
í skógræktarmálum íslendinga
hefur gengið á ýmsu í tímans rás.
Talið er að fjórðungur landsins
hafi verið þakinn kjarri og birki-
skógi við upphaf landnáms. Of-
beit búsmala og rányrkja lands-
manna á skógarlendi, varð til
þess að fljótlega var gengið svo á
trjá- og runnagróður að uppblást-
ur og landeyðing varð ekki um-
flúin.
Allt síðan á 16. öld hafa fram-
sýnir menn leitt líku að því hvaða
afleiðingar ofnýting skóglendis
hefði í för með sér. Oddur biskup
Einarsson vakti einna fyrstur ís-
lendinga athygli á eyðingu skóga í
íslandslýsingu sinni, sem var
samin laust fyrir 1590. Magnús
Gíslason (1704-1766) amtmaður
reyndi að afstýra illri meðferð
skóga á konungsjörðum, og ís-
lenskum ferðabókahöfundum,
Eggerti Ólafssyni og Bjarna
Pálssyni, Sveini Pálssyni og Ólavi
Olavíusi var öllum tíðrætt um
skógareyðinguna.
Fyrstu tilraun sem gerð var til
að hefja átak í skógræktarmálum
hér á landi, má rekja til ársins
1764 er danska stjórnin veitti Jóni
Guðmundssyni árlega 80 ríkis-
dala styrk til að gera tilraunir
með trjárækt. Jón karlinn gekk
glaður til verksins og reyndi m.a.
að rækta epla- og baunatré með
litlum árangri.
Næsta tilraun til trjáræktar var
gerð á fyrri hluta 19. aldar, er
feðgar á Skriðu í Hörgárdal,
reyndu að rækta björk og reyni-
við. Sumar þeirra platna sem þeir
gróðursettu standa enn, um 200
árum síðar.
Árið 1899 var trjáræktarstöð
sett á stofn á Akureyri, en mark-
miðið var að rækta plöntur frá
stöðum þar sem loftslag og jarð-
vegsskilyrði væru með svipuðum
hætti og hér á landi.
Næsta merkisáfangann í skóg-
ræktarmálum má án efa telja
stofnun Skógræktar ríkisins 1907,
en hún var stofnuð með sam-
þykkt laga „um skógrækt og
varnir gegn uppblæstri lands“.
Frá þeim tímamótum og þar til
Rannsóknastöðinni við Mógilsá
var komið á fót, skiptust á skin og
skúrir í skógrækt og rannsóknum
á trjátegundum. Tilraunir voru
ýmist gerðar með gróðursetningu
innfluttra plantna eða að reynt
var að hlúa að innlendum tegund-
um.
Á vegum Rannsóknastöðvar-
innar fara fram fjölþættar rann-
sóknir, upplýsingastarf og ráð-
gjöf til þeirra sem vinna að skóg-
ræktarmálum og útgáfa á
rannsóknaniðurstöðum og
skýrslum.
Með tilkomu Rannsókna-
stöðvarinnar skapaðist fyrst
grundvöllur fyrir markvissar og
umfangsmiklar rannsóknir til
eflingar skógrækt.
Meðal þeirra rannsókna sem
framkvæmdar eru af starfsmönn-
um stöðvarinnar má nefna erfð-
arannsóknir, sem einkum beinast
að því að kanna möguleika hinna
fjölmörgu trjátegunda, sem til
eru í landinu, innlendra og inn-
fluttra, fyrir umfangsmikla trjá-
og skógrækt. Á vegum stöðvar-
innar fara einnig fram vaxtar-
rannsóknir og fyrirbyggjandi að-
gerðir til skógverndar, s.s. að
fylgjast með og skrá útbreiðslu
skordýra og sveppa sem sækja á
tré og runna. Leitað er aðferða til
að spá fyrir um plágur og tilraunir
gerðar með varnarefni gegn þess-
um vágestum. -rk
KROSSGÁTAN
Lárétt: 1 hól4ein6
óhreinindi 7 rófa 9 hæðir
12 hólt 14 hrædd 15 tryllt
16 góð 19 afkomendur 20
kaup21 hinar
Lóðrétt: 2 stilla 3 sundur-
greining 4 litli 5 gjafmilda7
megrast 8 dældina 10 sæti
11 röddina13loga17
kvabb18spýja
Lausn á síðustu
krossgátu
Lárétt: 1 gróa 4 farg 6 föl 7
stál 9 aska 12 daunn 14 lúr
15 auð 16 eltir 19 næpa 20
nafn21 aginn
Lóðrétt: 2 rot 3 afla 4 flan 5
rik 7 salinn 8 ádrepa 10
snaran 11 arðinn 13 urt 17
Iag18inn
KALLI OG KOBBI
GARPURINN
FOLDA
I næstu götu er
komin leikfangabúð!
næstu götu, rétt hjá fatabúðinni þarsem vörubílstjói
inn keypti á sig hattinn sem var alltof stór og konan .
þ hans skildi við hann vegna þess að það var hlegið
~.svo mikið að honum í sumarleyfinu þeirra á SpánÍ
jog hún fór að vera með sundlaugaverði frá j.
Akureyri og flutti þangað nema hvað að hann átti /
konu fyrir sem varð alveg æf og þau skildu og hún
—--- kom a^ur en hin
/- (fó7) með öll börnin og,
M 'A J»,:Æ tók saman við þ!
frænda Emanúeís,
er komin , g i . i
leikfangabúð!
í BLIÐU OG STRIÐU
Þetta þad að umpctta,
1 betta er að de'/ja og
bessi vesæia Begon.a
er að verc.:_ brgn
-eSSfciír-ffl

APÓTEK
Reykjavik. Helgar- og kvöld-
varsla lyfjabúðavikuna
14.-20. ágúst 1987 er iHoits
Apóteki og Laugavegs
Apóteki.
Fyrmefnda apótekið er opið
um helgar og annast nætur-
vörslu alla daga 22-9 (til 10
frídaga). Siðamefnda apó-
tekið er opið á kvöldin 18-22
virka daga og á laugardögum
9-22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
SJÚKRAHÚS
DAGBÓK
19-19.30. Barnadelld
Landakotsspítala: 16.00-
17.00. St. Jósefsspítali
Haf narf irði: alla daga 15-16
og 19-19.30. Kleppsspita-
llnn:alladaga 15-16og
18.30- 19. Sjúkrahúsið Ak-
ureyri: alla daga 15-16 og 19-
19.30. Sjúkrahúsið
Vestmannaeyjum: alla daga
15-16og 19-19.30. Sjúkra-
hús Akraness: alla daga
15.30- 16og 19-19.30.
Sjúkrahúsið Húsavik: 15-16
og 19.30-20.
LÖGGAN
Reykjavik.....sími 1 11 66
Kópavogur......sími4 12 00
Seltj.nes.....sími61 11 66
Hafnarfj......sími 5 11 66
Garðabær......sími 5 11 66
Slökkvilið og sjúkrabilar:
Reykjavík.....sími 1 11 00
Kópavogur......símil 11 00
Seltj.nes.....sími 1 11 00
Hafnarfj......simi 5 11 00
Garðabær......sími 5 11 00
frákl. 17 tll 08, á laugardögum
og helgidögum allan sólar-
hringinn. Vitjanabeiðnir,
simaráðleggingarog tíma-
pantanir i síma 21230. Upp-
lýsingar um lækna og lyfja-
þjónustu eru gefnar í sím-
svara 18885.
Borgarspitalinn: Vakt virka
daga kl. 8-17 og fyrir þá sem
ekki hafa heimilislækni eða
ná ekki til hans. Landsþital-
Inn: Göngudeildin opin 20 og
21. Slysadeild Borgarspítal-
ans: opin allan sólarhringinn
sími 681200. Hafnarfjörður:
Dagvakt. Upplýsingar um da-
gvakt lækna s. 51100. Næt-
urvakt lækna s. 51100.
Garðabær: Heilsugæslan
Garðaflöts. 45060, upplýs-
ingar um vaktlækna s. 51100.
Akureyri: Dagvakt8-17á
Læknamiðstöðinni s. 23222,
hjá slökkviliðinu s. 22222, hjá
Akureyrarapóteki s. 22445.
Keflavík: Dagvakt. Upplýs-
ingar s. 3360. Vestmanna-
eyjar: Neyðarvakt lækna s.
1966.
Heimsóknartímar: Landspít-
allnn: alla daga 15-16,19-20.
Borgarspítalinn:virkadaga
18.30- 19.30, helgar 15-18, og
eftirsamkomulagi. Fæðing-
ardeild Landspítalans: 15-
16. Feðratími 19.30-20.30.
Öldrunarlækningadeild
Landspitalans Hátúni 10 B:
Alla daga 14-20 og eftir
samkomulagi. Grensásdeild
Borgarspítala:virkadaga 16-
19, helgar 14-19.30. Heilsu-
verndarstöðin við Baróns-
stíg: opin alla daga 15-16 og
18.30- 19.30. Landakots-
spftali: alla daga 15-16 og
I
LÆKNAR
Læknavakt fyrir Reykjavík,
Seltjarnarnes og Kópavog
er í Heilsuverndarstöð
Reykjavíkur alla virka daga
YMISLEGT
Hjálparstöð RKf, neyðarat-
hvarf fyrir unglinga Tjarnar-
götu35. Simi: 622266 opið
allansólarhringinn.
Sálfræðistöðln
Ráðgjöf í sáifræðilegum efn-
um. Simi 687075.
MS-félagið
Álandi 13. Opið virka daga frá
kl. 10-14. Simi 688800.
Kvennaráðgjöf in Hlaðvarp-
anum Vesturgötu 3. Opin
þriðjudaga kl.20-22, sími
Föstudagur 14. ágúst 1987 PJÓÐVILJINN - SIÐA 13
EI!a...Þetta kall.
rnisþyrming á b>

21500, símsvari. Sjálfshjálp-
arhópar þeirra sem orðið
hafa fyrir sifjaspellum, s.
21500, símsvari.
Upplýsingar um
ónæmistæringu
Upplýsingar um ónæmistær-
ingu (alnæmi) í síma 622280,
milliliðalaust samband við
lækni.
Frá samtökum um kvenna-
athvarf, síml 21205.
Húsaskjól og aðstoð fyrir kon-
ur sem beittar hafa verið of-
beldi eða orðið fyrir nauögun.
Samtökin ’78
Svarað er i upplýsinga- og
ráðgjafarsíma Samtakanna
'78 fólags lesbía og homma á
Islandi á mánudags- og
fimmtudagskvöldumkl. 21-
23. Símsvari á öðrum tímum.
Síminn er 91 -28539.
Félag eldri borgara
Opið hús í Sigtúni við Suður-
landsbraut alla virka daga
millikl. 14og 18.Veitingar.
GENGIÐ
13. ágúst 1987 kl.
9.15.
Sala
Bandaríkjadollar 39,640
Sterlingspund... 62,631
Kanadadollar.... 29,777
Dönskkróna...... 5,4376
Norskkróna...... 5,7595
Sænsk króna..... 6,0321
Finnsktmark..... 8,6892
Franskurfranki... 6,2831
Belgískurfranki... 1,0092
Svissn. franki.. 25,2452
Holl. gyllini... 18,6147
V.-þýskt mark... 20,9763
Itölsklíra...... 0,02890
Austurr. sch.... 2,9835
Portúg. escudo... 0,2688
Sþánskurþeseti 0,3090
Japansktyen..... 0,26191
Irsktpund....... 56,162
SDR............... 49,6852
ECU-evr.mynt... 43,5029
Belgiskurfr.fin. 1,0027