Þjóðviljinn - 22.12.1987, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 22.12.1987, Blaðsíða 7
Það kostar klof að ríða röftum Tómas Davíðsson Tungumál fuglanna Svart á hvítu 1987 Ekkert er nú að því að líta á pólitískan reyfara íslenskan, sem þar að auki reynir að koma sér út fyrir hasarinn og leyndarmálin og víkja að stórmálum í mannfé- laginu. Þessi dulmálssaga gerist á blaði sem Helgartíðindi heitir og Tóm- as Davíðsson á að heita annar rit- stjóri þess. Blaðið stendur illa og það er freistandi að taka tilboði sem hringt er inn um að blaðinu verði séð fyrir dúndurfréttum um illar vammir nokkurra helstu manna þjóðfélagsins. Inn til Tómasar leka mál sem steypa for- sætisráðherra landsins og gera nokkurn usia hjá voldugum fjár- aflamönnum og sýnast þeir kann- ski ekki eiga betra skilið en lenda í kjaftinumn á pressunni. En þeg- ar steypa á forsætisráðherra núm- er tvö með uppljóstrunum um kynlíf hans renna á Tómas grímur tvær - hitt er svo lakara að hann og félagi hans Magni sýnast hafa ánetjast þeim galdri sem þeir fá ekki við ráðið. Ef þeir ekki birta mvndir af hommastússi forsætis- ráðherra erlendis er hægt að skella þeim sjálfum, því þeir hafa fengið allskonar fyrirgreiðslu hjá fyrirtækjum út á sínar ritstjóra- stöður - vandlætararnir sitja sjálfir í sukkinu. Og skal nú ekki rakið lengur efnið. <r* *’ ÁRNI BERGMANN éá Eftir á að hyggja: ekki munum við Reykjavíicursögu sem lætur náttúru landsins jafn afskiptalitla og þessi hér. Sagan gerist mestöll í samtölum. Pau eru oft fimlega spunnin. En - og það er höfuð- löstur sögunnar - það mætti þjappa þeim miklu betur saman, þau hafa tilhneigingu til að teygj- ast út með ýmsum óþarfa. Veldur þetta tölverðu spennufalli. Ekki síst á þetta við um þá kafla sem lúta að einkalífi Tómasar rit- stjóra, sem er að gefast upp á alk- óhólískri konu sinni og flytur til Eddu símastúlku á ritstjórn. Þessar konur tvær hafa vissulega hlutverki að gegna - eiginkonan Rósa fær til dæmis að lesa yfir ritstjórablókinni heiftarlestur um hans vesaldóm og er sú ræða meira en beiskja alkóhólískrar sjálfsvorkunnar. Edda tekur við því sem Tómas má ekki segja öðrum - en viðbrögð hennar eru full daufleg og samband þeirra skötuhjúanna blóðlítið. Gátan sem uppi heldur spennu er náttúrlega þessi: hverjir eru að nota vikublað í kröggum til að skáka út af borðinni nokkrum helstu valdshrókum landsins? Höfundur gefur stundum full mikið í skyn tiltölulega snemma í sögunni en þegar á heildina er litið er hann laginn og útsjónar- samur við að spinna sinn þráð (hafa menn ekki tekið eftir því hve miklu auðveldara það reynist íslenskum höfundum yfirleitt að ráða við lit en línu?). Sagan nær nokkuð góðu jafnvægi á milli þess sem menn kannast við úr fjölmiðlaheimi eins og hann er og því sem gæti orðið með svipuðu áframhaldi, - það er ekki reynt á þanþol sennileikans með þeim hætti að allt slitni í sundur. Auk þess er önnur spenna merkileg á ferð í sögunni sem við getum kall- að móralska. Sjálfur lífsvandi Tómasar blaðamanns, sem ætlaði að skapa merkilegt blað, upplýs- andi og gagnrýnið, en er að sog- ast niður í lágkúru hinna „gulu“ pressusiða - lofandi sjálfum sér því, að þegar fjárhagurinn kemst í lag þá muni hægt verða að tosa blaðinu upp í virðulegar hæðir. Sem gerist náttúrlega ekki: áður en lýkur hefur Tómas að vísu unnið takmarkaðan sigur, cfí ósigur hans er stærri, hann slepp- ur lífs, en samsærismennirnir hafa flest tromp á hendi. Öðruvísi gat heldur ekki farið vegna þess að Tómas er staddur á því stóra gráa svæði þar sem menn stunda smáar spillingar- syndir úr því allir eru í því líka og allir að gera það gott nema ég og vegna þess að „hinir“ eru verri en ég. í því andrúmslofti er ekki von á garpskap. Því það kostar klof að ríða röftum. OTCTOMM 3AB0EBAHMR DKTRBPS! er reynt að slá í vönduðu sovét- hefti TMM, og við fyrstu sýn hef- ur tekist svo að tímaritið er bæði fengur bókmenntamönnum og þeim sem nú vilj a fá aukna innsýn í sovéskt samfélag á tímamótum. Auk sovétbókmennta er í heft- inu ávarp Söru Lidman á bók- menntahátíð og ritdómar um ný- legar ljóðabækur eftir Stefán Hörð Grímsson, Sjón, Ingi- björgu Haraldsdóttur og Böðvar Guðmundsson. Ritstjórar TMM eru Guð- mundur Andri Thorsson og Silja Aðalsteinsdóttir. -m Hákon Ejiainason RÆKTAÐU GARÐINN ÞINN TMM um Sovét Tímaritið helgað sovéskum bókmenntum í tilefni byltingarafmælis „Sá sem skoðar sögu sov- éskra bókmennta leggur út í pólit- ískt ævintýri'1 segir Árni Berg- mann í upphafi annarrar af tveimur ritgerðum sínum um sov- étbókmenntir í nýju Tímariti Máls og menningar, en þar má einmitt upplifa þessa ævintýramennsku í tilefni sjötugrar byltingar eystra. Tímaritið er helgað sovéskum bókmenntum fyrr og nú, bæði með ritgerðum Árna og sýnis- hornum úr sovéskum skáldskap, viðurkenndum, hálfopinberum og neðanjarðarframleiðslu, sögur og ljóð eftir Akhmatovu, Mandelstam, Majakovskí og Pasternak auk fyrstu kynningar á nútímahöfundum í glasnost- fararbroddi, Raspútín, Shúksín og Andrei Bítov sem hér kom á bókmenntahátðíð í haust. Sovétbókmenntir hafa sætt margskonar fordómum, segir Árni, „stundum þeim jákvæðu fordómum að með þeim væru að verða til merkilegri og betri bækur en áður hafa þekkst, en oftar þeim neikvæðu sem telja að ritskoðunin hafi drepið allar bók- menntir þar eystra, og ekkert sé neins virði nema það sem hefur verið bannað.“ Á þessa fordóma Ljóðabók eftir Jón Egil Tunglið sf hefur gefið út nýja Ijóð- abók. Nefnist hún KVÍÐBOGI, og er eftir Jón Egil Bergþórsson. Petta er fyrsta bók höfundar en ljóð hafa birst eftir hann í blöðum og tímaritum. Kvíðbogi inniheld- ur 25 Ijóð. Jón Egill er fæddur árið 1960. Tunglið sf er bókafélag sem sérhæfir sig í útgáfu á ljóðabók- um. í júlísíðastliðnum gaf félagið út Gægjugat eftir Gunnar Her- svein. Leiðarvísir um trjárækt Komin er út hjá Iðunniný og endurskoðuð útgáfa bókar- innar Ræktaðu garðinn þinn eftir Hákon Bjarnason. Er þetta þriðja útgáfa bókarinnar og hefur hér m.a. verið bætt við sérstökum kafla um trjá- ræktviðsumarbústaði. f kynningu útgefenda segir: „Bók þessi fjallar um trjárækt í görðum í skýru og stuttu máli. Sagt er frá gerð og lífi trjánna, næringarþörf þeirra, uppeldi trjáplantna, gróðursetningu, hirðingu og grisjun. Lýst er um 70 tegundum lauftrjáa, runna og barrviða.“ Allar plöntuteikningar í bók- inni eru nýjar, gerðar af Eggerti Péturssyni. Nýr höfundur smásagna Bókaútgáfan Skuggsjá, Hafn- arfirði, hefur sent frá sér bókina Öspin ogýlustráið, smásagnasafn eftir Harald Magnússon. Harald- ur fæddist á Árskógsströnd viö Eyjafjörð 1931. Hann ólst upp í Eyjafirði og Skagafirði fram að tvúugsaldri. Lengst af hefur hann búið í Hafnarfirði. Hann hefur stundað ýmis störf bæði á sjó og landi, en síðustu tuttugu árin hef- ur hann starfað sem múrari. Har- aldur hefur starfað mikið í í- þróttahreyfingunni. Þetta smásagnasafn er fyrsta bók höfundar, en þessar sögur og fleiri til hefur hann skrifað í frí- stundum sínum undanfarin ár. Sögurnar eru að ýmsu leyti óvenjulegar og flestar fela þær í sér boðskap. Barnabækur með snældum Mál og menning hefur brydd-/ að upþ á nýjung í barnabóka- útgáfu. Forlagið hefursentfrá sérfyrstu Barnagullinenþað eru spjöld þar sem pakkað er saman barnabók og snældu með lestri á bókinni. Þegar eru komin út sex Barnagull: Saga af Suðurnesjum og fleiri ljóð eftir Jóhanne^ur Kötlum. Sjáðu Maddittýþað snjóare ftir Astrid Lindgren. Blómin á þakinu eftir Ingi- björgu Sigurðardóttur. Skilaboðaskjóðan eftir Þor- vald Þorsteinsson. Lesari á þessum snældum er Silja Aðalsteinsdóttir. Fjöður hauksins hugprúða og fleiri rússnesk ævintýri. Lesari er Ingibjörg Haraldsdóttir sem einnig þýddi bókina. Og fyrir eldri krakkana: Græna höndin. Þýðandinn, Vil- borg Dagbjartsdóttir les. Loks má geta þess að Mál og menning merkir nú barnabækur sínar með límmiðum sem segja til um hvaða aldurshópi bækurnar eru ætlaðar. Sumar á Brattási heitir barnabók eftir Ingebrigt Davik og Oddbjörn Monsen, sem Skjaldborg gefur út. Þýð- andi Kristján frá Djúpalæk. Þessi bók segir frá ungum dreng sem fer í sveitina til ömmu og afa á Brattási. Þar kynnist hann dýrunum á bænum og lærir að umgangast þau. Tómas sögu- hetjan okkar lendir í ýmsum ævintýrum með þessum vinum sínum. í bókinni eru yfir 30 lit- myndir af dýrunum sem Tómas kynnist. Þá eru í bókinni þrjú kvæði eftir íslenska höfunda og fylgja kvæðunum nótur. Kristján frá Djúpalæk hefur þýtt bókina á lifandi mál eins og honum er lagið. Sturla frá Stekkjarflötum Og allt fór það vel Sturla frá Stekkjarf lötum heitir skáldsaga eftir Aðal- heiði KarlsdótturfráGarði sem Skjaldborg gefur út. í bókarkynningu segir m.a.: Þetta er sagan af Sturlu, ungum bóndasyni, sem er vart kominn af barnsaldri er hann missir föður sinn, verður sjálfur að fara að sækja sjóinn til að vinna fyrir heimili móður sinnar og verður um leið að svæfa ágenga drauma um menntun og störf á listabraut- um. En öll él birtir upp um síðir. Þetta er sagan af Sólrúni, stúlk- unni fögru, sem hreif hugi pilt- anna og allir vildu eignast. En gott innræti og ytri fegurð nægir ekki alltaf til að höndla hamingj- una. Þriðjudagur 22. desember 1987 ÞJÓÐVILJINN - SlÐA 7

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.