Þjóðviljinn - 05.01.1988, Side 5

Umsjón
SigurðurÁ.
Friðþjófsson
Söluskattsfrumvarpið
Stjómarandstaðan gegn matarskatti
Nánastsama hvernig litið er á matarskattinn, hann á sér enga réttlœtingu sem stenstskoðun,
segir m. a. í nefndaráliti minnihlutafjárhags- og viðskiptanefndar neðri deildar
aö hann fer hiutfallslega hækk- miö að einfalda skattakerfið, en greiði réttlátan skatt af tekjum nefndarinnarþó Borgaraflokkur-
andi því lægri sem launin eru. ekki að rétt hafi verið að byrja á sínum." inn eigi ekki fulltrúa í fjárhags-
„Þaðgetura.m.k. ekki talist jafn- því að leggja á matarskatt. Undir þetta skrifuðu þau og viðskiptanefnd neðri deildar,
aðarstefna.“ „Fremur hefði átt að byrja á því Steingrímur J. Sigfússon og lýsti sig samþykkan nefndarálit-
Minni hlutinn tekur undir að að tryggja betur að fyrirtæki og Kristín Halldórsdóttir en Ingi inu.
það geti verið skynsamlegt mark-I þeir tekjumeiri í þjóðfélaginu Björn Albertsson, sem sat fundi _Sýf
Margrét Frlmannsdóttir og Guðmundur G. Þórarinsson sammála við afgreiðslu einnar breytingatillögu við fjárlög en Kristln Einarsdóttir virðist óákveðin.
Mynd Sig.
Fjárlög
Breytingartillögur
stjómarandstööunnar
Tillaga Alþýðubandalags um aukinn eignarskatt, sérstakan stóreignaskatt og aukinn tekjuskatt
áfélög hefði skilað meiri tekjum en aukin útgjöld vegna annarra breytingartillagna
Alþýðubandalagsins kostuðu. Allar tillögurstjórnarandstöðunnarfelldar
„Minni hlutinn er andvfgur
matarskatti og telur að hann
komi verst við láglaunafólkið
einsog margoft hefur verið sýnt
fram á.“
Á þessum orðum hefst álit
minni hiuta fjárhags- og viðskipt-
anefndar um söluskatt þann sem
fjármálaráðherra keyrir nú í
gegnum þingið.
I nefndarálitinu er vitnað til
orða forseta ASÍ á fundi með
nefndinni að framfærslukostnað-
ur þess þriðjungs launafólks sem
lægst hefur launin muni þyngjast
um 3%. Einnig kom fram hjá
forseta ASÍ að kaupmáttur lág-
markslauna hafi verið um 4-5%
lægri í desember en að meðaltali
árið 1987.
„Þannig leggst það nú saman
að kaupmáttur þess fólks, sem
lægst hefur launin, fer lækkandi
vegna dýrtíðar og framfærslu-
kostnaður þess á að hækka.“
Þá segir að aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar hljóti að hafa mikil
áhrif í komandi kjarasamning-
um, ekki síst á kröfur um
kauphækkanir hjá þeim hluta
launafólks sem lægst hefur
launin.
„Óhjákvæmilegt er að vekja
athygli á þeirri staðreynd að verði
frumvarp þetta að lögum er verið
að festa í sessi einhverja hæstu
söluskattsprósentu sem þekkist í
okkar heimshluta. Þegar sú skatt-
heimta á svo að leggjast á alla
matvöru er málið í raun orðið enn
alvarlegra."
Minnihlutinn telur þær rök-
semdir meirihlutans að matar-
skatturinn sé nauðsynlegur til
einföldunar- og samræmingar
rangar. Segir í álitinu að innan
Evrópubandalagsins sé nú stefnt
að samræmingu skatta þannig að
í virðisaukaskatti verði tvö þrep,
lægra þrepið á bilinu 4-9% en
undir það falla matvörur og aðrar
helstu nauðsynjar.
„Það er því nánast sama hvern-
ig er litið á þessa fyrirhuguðu
matarskatta, þeir eiga sér enga
raunverulega réttlætingu sem
stenst skoðun.
Einna hættulegust er þó sú
blekking að matarskattarnir, og
skattsúpa ríkisstjórnarinnar í
heild, muni ekki raska högum
fólks í framtíðinni vegna þeirra
hliðarráðstafana sem gera á. Því
miður eru þó yfirgnæfandi líkur á
að aðeins sé um tímabundnar að-
gerðir að ræða og innan tíðar
verði niðurgreiðslum og öðrum
slíkum ráðstöfunum hætt, en eftir
sitji almenningur með matar-
skatta.“
Undir lok álitsins er fjallað um
það þrennt sem meiri hlutinn tel-
ur að vinnist við matarskattinn,
skilvirknin, réttlætið og einföld-
unin.
Þar segir að engin ástæða sé til
að ætla að söluskattur af þúsund-
um smáfyrirtækja sem einkum
selja þjónustu sícili sér betur þó
matarskattur sé lagður á. „Skatt-
urinn á matvæli - 5750 miljónir
króna - er að því leyti „skilvirk-
ur“ að fólk neyðist til að borða
mat til þess að geta lifað - einnig
fátækt fólk.“
Þá segir að skatturinn sé ber-
sýnilega ranglátur því hann legg-
ist þyngst á láglaunafólkið þannig
Við þriðju umræðu ijárlaga
voru allar breytingartillögur
þingmanna stjórnarandstöð-
unnar felldar. Hér ó eftir verður
gerð grein fyrir helstu tillögun-
um.
Alþýðubandalagið var eini
stjórnarandstöðuflokkurinn sem
skilaði breytingartillögu við tekj-
uhlið frumvarpsins. Fólst hún í
því að tekjur af eignarskatti ykj-
ust um tæpan hálfan miljarð
króna, að tekinn yrði upp sér-
stakur stóreignaskattur sem
skilaði hálfum miljarði og að
tekjuskattur á félög yrði 2,3 milj-
arðar í stað 1,750 miljarðar. Alls
var því um tekjuauka upp á rúm-
an 1,5 miljarð króna að ræða.
Þrátt fyrir það að tillaga þessi
væri mjög á sömu nótum og Al-
þýðuflokkurinn hafði boðað fyrir
kosningar snerust kratar gegn til-
lögunni sem og aðrir þingmenn
stjórnarflokkanna, auk þess sem
Borgaraflokkurinn var andvígur
henni. Eini stuðningurinn sem
Alþýðubandalagið fékk við til-
löguna var frá þingmönnum
Kvennalistans, auk þess sem
Stefán Valgeirsson studdi til-
löguna.
Aðrar breytingartillögur
stjórnarandstöðunnar fólu í sér
aukin útgjöld og voru allar felld-
ar. Einu tillögurnar sem voru
samþykktar fyrir utan tillögur
meiri hluta fjárveitinganefndar
voru tillögur formanna þing-
flokkanna um aukin útgjöld til
flokkanna og blaðanna.
Alþýðubandalagið
Hjörleifur Guttormsson og
Kristín Einarsdóttir voru með til-
lögu um að útgjöld til Rann-
sóknasjóðs yrðu 85 þúsund í stað
70 þúsunda.
Hjörleifur Guttormsson flutti
einnig aðrar breytingartillögur.
Ein tillagan gekk út á það að
stofnframlög til héraðsskóla
hækkuðu úr 26.200 þúsund í
31.200 þúsund og átti aukningin
að renna til Alþýðuskólans á
Eiðum. Þá var Hjörleifur með til-
lögu um að nýr liður bættist við
fjárlögin um miljón króna fram-
lag til yfirlitsrannsókna á jarðhita
í A-Skaftafellssýslu.
Þeir Hjörleifur og Steingrímur
J. Sigfússon fluttu sameiginlega
nokkrar tillögur, t.d. að framlög
til Náttúruverndarráðs hækkuðu
úr 25,5 miljónum í 36,5 miljónir
og að við landbúnaðarmálin
bættist nýr liður, búrekstrar-
könnun með 5 miljón króna fra-
mlag. Þá fluttu þeir tillögu um að
nýr liður bættist við Ferðamála-
ráð, til umhverfisverndará ferða-
............ 0
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5