Þjóðviljinn - 02.03.1988, Blaðsíða 7

VIÐHORF
Abyrgðarlausir kjarasamningar
„Ábyrgir samningar", sagði
Þorsteinn Pálsson í sjónvarps-
fréttum að kvöldi 26. febrúar.
Sérstaklega virðingarvert taldi
hann að samningarnir skuli mið-
ast við það aö verðbólgan laekki
síðar á árinu. Það er von að for-
sætisráðherra þyki virðingarvert
að einhverjir trúi blekkingum
stjórnarinnar. Að loknu sjón-
varpsviðtalinu gat forsætisráð-
herra undið sér beint í það að
ákveða gengisfellingu og fleira
fínt.
Við skulum aðeins renna yfir
helstu atriðin í þessum „ábyrgu“
og „virðingarverðu“ samningum.
Samningarnir eiga að gilda til 18.
mars 1989, þannig að verið er að
semja til fjórtán og hálfs mánað-
ar, þarsem samningar hafa verið
lausir frá áramótum. Launin og
verðtrygging þeirra skiptir mestu
og þar bregst allt. Við samþykkt
samninganna hækka mánaðar-
laun um 1525 kr. og gert er ráð
fyrir þremur áfangahækkunum á
samningstíma, 3,25%, 2,5% og
2%.
Laun ASÍ-félaga hafa ekkert
hækkað frá 1. október þannig að
nýir kjarasamningar ættu að fela í
sér hækkanir til að vega upp á
móti þeim verðhækkunum sem
orðið hafa frá þeim tíma og
tryggja að kaupmáttur haldist í ár
til viðbótar. Það geta allir séð að
1525 kr. hækkun á mánuði hefur
ekkert að segja uppí þær verð-
hækkanir sem orðið hafa frá 1.
október.
Lœgsti taxti verður samkvæmt
samningunum kr. 31.500 og í
mars 1989 verður þessi taxti kr.
34.004. Sérhæft fiskvinnslufólk
verður komið uppí 36.918 kr. í
„Þessir samningar eru áframhaldandi mm
aðför að verkalýðshreyfingunni sem f ? * ijjp
heild, vegna þess að einkapotið mun
aukast og samfara því mun n / ./
verkalýðshreyfingin halda áfram að
molna niður ífrumeindir“ » w
mars á næsta ári og eftir 12 ára
starf hjá sama atvinnurekanda
fær sérhœftfiskvinnslufólk 39.872
kr. í mars 1989.
Sérþjálfaðir byggingaverka-
menn skríða uppfyrir skattleysis-
mörk í júní nk. og í ræstingu er
tímakaupið í tímamældri ákvæð-
isvinnu kr. 291,29 frá kl. 8 að
morgni til 9 að kvöldi mánudag til
fimmtudags og frá 8 til 6 síðdegis
á föstudögum. Það vantar ekki að
þrifnaðurinn sé vel launaður, eða
hitt þó heldur.
Af þessu má sjá að í samning-
unum er gert ráð fyrir að allur
fjöldi verkafólks verði undir
skattleysismörkum allt samnings-
tímabilið. Það þýðir einfaldlega
ávísun á yfirvinnu þannig að fólki
takist a.m.k. að ná launum miðað
við skattleysismörk.
Marklaus loforð
/ september sl. settu atvinnu-
rekendur fram samningstilboð
sem forystumenn Verkamanna-
sambandsins höfnuðu réttilega
sem fráleitu. Samkvæmt þessu
fráleita tilboði atvinnurekenda
hefðu Iágmarkslaun orðið kr.
34.305 í árslok 1988 en verða kr.
33.338 skv. nýgerðum kjaras-
amningi. Hvað hefur breyst frá
september sl. sem gerir það að
verkum að forysta Verkamanna-
sambandsins telur sig nú geta
gengið frá samningum sem eru
lægri en tilboð atvinnurekenda
hljóðaði þá uppá. Er það kannski
matarskatturinn sem veldur því
að nú sé hægt að lifa af lægri
launum? Eða er það vaxandi
verðbólga sem veldur „skynsam-
legum aðhaldsaðgerðum“ verka-
lýðsforystunnar?
í samningsdrögunum eru engin
verðtryggingarákvæði. Hver man
nú fögru fyrirheitin frá síðasta
ári: Aldrei aftur óverðtryggðir
samningar; ekki verður aftur
samið án öruggrar tryggingar.
Hver er útkoman? Verkamanna-
sambandið getur krafist endur-
skoðunar á launalið í tvígang á
samningstímanum, 1. júlí og 1.
nóvember, fari hækkun fram-
færsluvísitölu framúr ákveðnum
viðmiðunarmörkum. Náist ekki
samkomulag getur Verkamanna-
sambandið sagt launalið samn-
ings lausum frá næstu mánaða-
mótum. Svona endurskoðunará-
kvæði á ekkert skylt við verð-
tryggingu, enda ekki til þess ætl-
að.
Önnur atriði
Allt kapp átti að leggja á starfs-
aldurshækkanir, vegna þess að í
síðustu samningum tókst að
glutra þeim niður. Hjá fisk-
vinnslufólki geta starfsaldurs-
hækkanir orðið mestar 8% eftir
12 ára starf hjá sama atvinnurek-
enda. Húsbóndahollustan í lágl-
aunastörfum er þetta mikils
metin.
f útvarpsviðtali að kvöldi
samningadags sagði Guðmundur
J. Guðmundsson að það væri al-
gjört siðleysi að starfsaldurs-
hækkanir væru ekki meiri hjá
fiskvinnslufólki. Það er rétt hjá
formanni Verkamannasam-
bandsins, en það er líka siðblinda
að skrifa undir jafn siðlausa
samninga.
Ákvæði í samningunum um
flutning á sumardeginum fyrsta
og skírdegi eru fráleit. Samninga-
menn hafa náttúrlega séð fyrir
hvað það er gott fyrir foreldra að
þurfa ekki að vera heima þegar
frí er í skólum, slíkt leiðir til á-
rekstra og heimiliserja. Reynslan
segir okkur líka að þegar gefið er
færi á að hringla til með frídaga,
þá er það fyrsta skrefið í átt til að
leggja þá niður. Þótt félagi
Kastró hafi frestað jólunum um
árið þá er hann öllu áreiðanlegri
pappír en Garðastrætisgæjarnir.
Sveigjanlegur vinnutimi að
morgni getur verið mjög þægi-
legur, þarsem verkafólk hefur
sjálft stjórn á því hvenær það hef-
ur vinnu og getur hliðrað því til
eftir þörfum, en um það er ekki
að ræða í samningsdrögunum.
Ákvörðunin liggur hjá atvinnu-
rekandanum einum og má breyta
föstum dagvinnutíma með einnar
viku fyrirvara. Enda býr það eitt
að baki að komast hjá því að
greiða þeim er mæta þurfa á
undan öðrum á vinnustað nætur-
vinnukaup fyrir þann tíma; þetta
varðar t.d. flökunarfólk í frysti-
húsum. Loks ber að geta eina
jákvæða atriðis þessara samn-
ingsdraga, en það er desember-
uppbótin. Að vísu er hún aðeins
hluti þess sem aðrir hafa náð fram
og föst krónutala 4.500 kr. í stað
þess að miðast við ákveðinn
launataxta, en mjór er mikils vís-
ir.
Samningana
verður að fella
Þessir samningar eru ábyrgðar-
lausir. Þeir eru ábyrgðarlausir
vegna þess að þeir eru ekki í
neinni snertingu við þarfir fólks.
Þeir eru ábyrgðarlausir vegna
þess að þeir eru ávísun á aukinn
vinnuþrældóm, lengri vinnutíma
og aukna yfirvinnu. Þeir eru
SKAK
Jón L. að stinga af?
Urslit
Þröstur Þórh. - Jón L : bið
C. Höi - M. Gurevich : 1/2-1/2
S. Dolmatov - V. Kotronias : 1/2-1/2
L. Polugaevsky - E. Gausel: 1/2-1/2
Helgi Ól. - L. Christiansen : 1/2-1/2
Zsuzsa Polgar - Margeir P. : bið
A. Adorjan - Guðmundur G. : 1-0
Sævar Bjarnas. - W. Browne : bið
G. Dizdar - Jóhannes Ág. : 1-0
Hannes Hlífar - Karl Þorst.: 1/2-1/2
J. Barle - Dan Hanson : 1 -0
W. Schön - Halldór G. : bið
J. Tisdall - Róbert H. : 1/2-1/2
Jón G. - B. Östenstad : 1-0
Zsofia Polgar - Davíð Ól. : 0-1
Sigurður D. - Judit Polgar: 0-1
Ásgeir Þ. - Þráinn Vigfúss. : 1-0
R. Akeson - J. Lautier : 1-0
T. Sörensen - Arnar Þ. : 0-1
Tómas H. - Þorsteinn Þ. : 1-0
Árni Á. - Benedikt J. : bið
Magnús Sól. - Þröstur Á. : 0-1
Lárus Jó. - Tómas Bj. : 0-1
Snorri B. - Áskell Örn : 0-1
Stefán B. - Bjarni Hj. : 0-1
Ögmundur - Bragi Halld.: 1/2-1/2
A. Luitjen - Bogi Páls.: 1/2-1/2
Biðskákir úr 6. umferð:
M. Gurevich - V. Kotronias : 1/2-1/2
L. Christiansen - C. Höi : 1/2-1/2
Staðan
Staða efstu manna eftir 7 umferðir er þessi:
Jón L. Arnason 5 1/2+biðskák
Þröstur Þórh. 5+biðskák
S. Dolmatov 5
M. Gurevich 5
V. Kotronias 5
C. Höi 5
L. Polugaevsky 41/2
Helgi Ólafsson 41/2
E. Gausel 41/2
L. Christiansen 41/2
A. Adorjan 41/2
D. Goran 41/2
J. Barle 41/2
Hefur betri biðskák gegn Presti
Skák þeirra Þrastar Þórhalls-
sonar og Jóns L. Árnasonar vakti
langmesta athygli í 7. umferð
Reykjavíkurskákmótsins sem
tefld var í gærkveldi. Þröstur
stýrði hvítu mönnunum en fékk
ekkert frumkvæði út úr byrjun-
inni heldur var hann kominn með
verra tafl eftir 12 leiki! Það sem
eftir var skákarinnar var spurn-
ingin því aðeins sú hvort Þresti
tækist að halda jafntefli eður ei.
Skákin fór í bið og á Jón L. góða
vinningsmöguleika. Takist hon-
um að vinna þá hefur hann hvorki
meira né minna en 1 1/2 vinning í
forskot á keppinauta sína.
Carsten Höi og Mikhail Gure-
vich voru ekki í baráttuskapi.
þeir sömdu um jafntefli eftir rúm-
lega klukkustundar taflmennsku.
Helgi Ólafsson hafði hvítt gegn
Larry Christiansen. Snemma
skiptist upp á öllum léttu mönn-
unum en Helgi virtist hafa örlítið
betra tafl. Hann lék hinsvegar
ekki sem nákvæmast og þegar
Christiansen virtist vera að ná
undirtökunum þá fórnaði Helgi
hrók fyrir þráskák.
Hannes Hlífar Stefánsson hef-
ur gert 6 jafntefli og unnið eina
skák. f gærkveldi gerði hann jafn-
tefli við Karl Þorsteins. Þess ber
að geta að Hannes hefur fengið
mjög sterka andstæðinga eða þá
Jón L., Margeir, Dolmatov, Diz-
dar, Browne og Karl.
Hvítt: Þröstur Þórhallsson
Svart: Jón L. Árnason
1. d4 Rfó
2. g3
(Þröstur ætlar sér greinilega að
tefla rólega. Hann lék 1. e4 gegn
Browne og vann en hefur aðrar
hugmyndir hér.)
2. - eó
3. Bg2 c5
4. c3
(Þessi leikur er mjög hægfara og
gefur svörtum kost á að jafna tafl-
ið án erfiðleika. Eftir 4. Rf3 kem-
ur upp þekkt staða.)
4. - Rcó 7. Hel d5
5. Rf3 Be7 8. Bf4 cxd4
6. 0-0 0-0 9. Rxd4
(Ef 9. exd4 þá er 9. - Db6 mjög
óþægilegt fyrir hvítan.)
9. - Db6
10. Be3 Rg4
(Að sjálfsögðu ekki 10. - Dxb2?
11. Rb3! ásamt 12. Bcl og svarta
drottningin er fönguð.)
11. Rxc6 Dxc6
12. Bcl
(Svartreita biskup hvíts hefur nú
verið leikið þrisvar sinnum í 12
leikjum (f4-e3-cl). Svartur er
þegar kominn með betra tafl.)
12. - Bc5 15. e4 Db5!
13. e3 Re5 16. exd5
14. De2 Bd7
(Svartur hefur frábær færi fyrir
peðið eftirt.d. 16. Dxb5 Bxb5 17.
exd5 Rd3 18. Hfl exd5 19. Bxd5
Hae8 með hótuninni 20. - Rxf2!)
16. - Rd3
17. c4
(Reynir að blíðka goðin. 17. Hfl
var einfaldlega svarað með 17. -
exd5 ásamt 18. - Hfe8 með yfir-
burðastöðu.)
17. - Dxc4 20. Ra3 Da6
18. Be3 Bxe3 21. Hdl
19. fxe3 exdS
(Hvítum hefur tekist að bægja
mestu hættunni frá en stendur
enn lakar.)
21. - Rb4
22. Dxa6 bxa6
23. Bxd5 Rxd5
24. Hxd5 Be6
25. Hd4
(Ekki 25. Ha5 Hfd8 26. Hxa6
Hd2 og síðan 27. - Bd5. Svartur
hefur nú opnar línur og biskupinn
er mun betri en hvíti riddarinn
sem stendur illa á a3.)
25. - Hfc8 28. Kf2 Hac8
26. b3 Hc3 29 h4■,'
27. Hadl g5
(Hér var best að leika 29. Hd8+
og skipta upp á hrókum til að
létta á stöðunni.)
29. - H8c5! 32. Rf3 Hxb3
30. hxg5 Ha5 33. Re5 Hb5
31. Rc4 Hxa2+ 34. Ke4 Hf2!
(Báðir keppendur voru komnir í
tímahrak. Hótun svarts er 35. -
Bf5+ mát.)
35. g4 Bc2! 37• Rd3 Hg2
36. Hd8+ Kg7 R« Hh2?!
(Mun betra var 38. - Hxg4 eða 38.
- Bxdl 39. Rxg2 Bxg4 og svartur
ætti að vinna örugglega.)
39. Hld7 Hxg5 42. Rf4 Hxd6
40. Rh5+ Kh6 43. Hxd6+ Kg5
41. Hd6+ Hg6 44. KI3
(Eftir 44. Hxa6 Kxg4 45. Hxa7 h5
vinnur svartur.)
44. - Hh6
45. Hd7 Hc6
46. Hxa7 Kf6
(„Svartur ætti að vinna,“ sagði
Ingvar Ásmundsson í sjónvarp-
inu, „en ekki þori ég að setja höf-
uðiö að veði!“ bætti hann við.)
47. Ha8 h6 55. Rc5 a3
48. He8 a5 56. Kf4 Bc4
49. Ha8 a4 57. e5+ Kc6
50. Ha5 Ke7 58. Re4 a2
51. Rd3 Hb6 59. Re3 Hb2
52. e4 Kd6 60. Ke3 Hg2
53. Rb2 Hb4 61. Ha4 Bb3
54. Rd3 Hb6 62. Ha3
í þessari stöðu Iék Jón L. bið-
leik. HL
Linares
Timman
vinnur enn
Jan Timman er í banastuði á
stórmótinu á Spáni. 7. umferð
var tefld í gær og þá sigraði hann
Maja Chiburdanidze. Timman
hefur þá 5 1/2 vinnig og eina bið-
skák sem er stórkostlegt vinnings-
hiutfall í svo sterku móti.
Jóhann Hjartarson tefldi við
Murray Chandler og fór skákin í
bið eftir 40 leiki. Jóhann hefur
heldur lakari stöðu.
Timman er eins og áður segir
efstur með 5 1/2 og biðskák. Belj-
avsky hefur 4 1/2 vinning og bið-
skák og Jóhann er í 6.-7. sæti með
3 vinninga og eina biðskák.
HL
iri1- • ~
Miðvikudagur 2. mars 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7