Þjóðviljinn - 16.04.1988, Blaðsíða 5

Á aðalfundi Starfsmannafélags
sjónvarpsins, sem haldinn var
fyrir rúmri viku, voru samþykkt
kröftug andmæli gegn þvf að út-
hluta verkefnum í dagskrárgerð í
stöðugt ríkara mæli til einkaaðila
á meðan eigin tækjakostur Sjón-
varpsins er vannýttur og mann-
afli í tæknideild hefur ekki næg
verkefni þrátt fyrir mikla fækkun
þar að undanförnu. Landsmenn
hafa tekið eftir því að í lok ýmissa
þátta, sem sýndir eru í Sjónvarp-
inu, kemur fram að þátturinn
hafi verð unninn af einkafyrir-
tæki fyrir Sjónvarpið. Oft er um
tiltölulega einfalda þáttagerð að
ræða sem hvorki krefst mikils
mannafia né búnaðar og er helg-
istundin á sunnudögum gott
dæmi um það.
Mál allra
landsmanna
Staða sjónvarps og hljóðvarps
Ríkisútvarpsins og sú stefna sem
fylgt er í stjórnun stofnunarinnar
er ekki mál sem eingöngu á að
ræða á lokuðum fundum nokk-
urra toppmanna. Því er gleðilegt
að starfsmannafélagið lætur mál-
ið til sín taka, mál sem reyndar
snertir alla landsmenn, því að
Ríkisútvarpið er eign allra lands-
manna og því ber að þjóna öllum
landsmönnum. Afnám einkarétt-
ar Ríkisútvarpsins og tilkoma
nýrra útvarps- og sjónvarps-
stöðva í einkaeign breyta engu
Hvert á að halda?
þar um. Þess vegna er nauðsyn-
legt að málefni Ríkisútvarpsins
séu rædd opinskátt.
Á útvarpsráðsfundi í gær fór
einn ráðsmannanna, Bríet Héð-
insdóttir, fram á að útvarpsstjóri
setti saman skriflega greinargerð
þar sem fram kæmi hver væri
stefna stjórnenda Ríkisútvarps-
ins varðandi það að láta einkafyr-
irtæki vinna að dagskrárgerð í
auknum mæli meðan dregin eru
saman seglin á því sviði innan
stofnunarinnar. Það er löngu
orðið tímabært að landsmenn fái
að vita hvert á að stefna á þessum
vettvangi.
í fjölþættum rekstri hljóta
alltaf að vakna upp spurningar
hvort kaupa eigi þjónustu af
„fyrirtækjum úti í bæ“ eða að
ráða fólk á launaskrá til að sinna
verkunum. Á að kaupa bíl og
ráða bílstjóra eða á að byggja á
viðskiptum við leigubílastöðvar?
Er rétt að ráða sérstakan mann til
að elda hádegismat eða borgar
sig að kaupa „bakkamat"? Svör
við slíkum spurningum eru ekki
eingöngu háð því hvað hagkvæmt
er hverju sinni, heldur snerta þau
oft þá grundvallarspurningu til
hvers er verið að reka viðkom-
andi fyrirtæki.
Fullkomin
vídeó-leiga
Útvarpsstjóri hefur sagt að
eðlilegt sé að leita til dagskrár-
gerðarfyrirtækja þegar upp koma
álagstímar hjá Sjónvarpinu, t.d.
um jól og páska. Umfang starf-
seminnar ætti að miða við það
magn verkefna sem eðlilegt getur
talist frá degi til dags. Spurningin
er bara hvað er „eðlilegt" í þessu
sambandi. Álit útvarpsstjóra í
þeim efnum hlýtur að koma fram
í þeirri greinargerð sem Bríet
Héðinsdóttir hefur farið fram á
að hann skrifi.
í blaðagrein hefur útvarps-
stjóri látið í það skína að hann
ætli Sjónvarpinu stærri hlut en
einkastöðinni Stöð 2, sem hann
líkir við vídeó-leigu með heim-
sendingarþjónustu, og hlýtur þá
að eiga við að eigin dagskrárgerð
sé þar í lágmarki. Áhyggjur
starfsmannafélagsins benda aftur
á móti til þess að sumir óttist að
verið sé að færa Sjónvarpið niður
á plan Stöðvar 2.
Þegar nýju útvarpslögin voru
til afgreiðslu á þingi voru uppi
deildar meiningar um það hvort
leyfa ætti fleiri aðilum en ríkinu
að reka útvarps- og sjónvarps-
stöðvar. Einstaka maður í flokki
þeirra, sem afnema vildu einka-
rétt Ríkisútvarpsins, hélt því
fram að leggja ætti Ríkisútvarpið
niður en þeir voru fleiri sem töldu
eðlilegt að rekstur þess héldi
áfram og það yrði eflt til að mæta
samkeppni frá einkastöðvunum.
Nú óttast margir að vísvitandi sé
verið að grafa undan samkeppn-
isaðstöðu Ríkisútvarpsins.
Fréttastjórinn
opnar sig
f glanstímaritunum svokölluðu
er mjög tíðkað að hafa opin og
náin viðtöl við þekkta menn.
Reynt er að fá þá til að urra og
glefsa í allar áttir og þykja mörg-
um viðtölin því betri þeim mun
fleiri sem lenda þar milli tanna,
enda er mönnum í slíkum við-
tölum gjarnan líkt við eitthvert
villidýr, svo sem ísbjörn eða þá
hákarl. Á dögunum birtist eitt
slíkt viðtal við fréttastjóra Sjón-
varpsins, Ingva Hrafn Jónsson,
og vakti mesta athygli að hann
talar þar illa um einn samstarfs-
mann sinn.
En í raun eru það önnur atriði í
þessu viðtali tímaritsins Nýs lífs
sem menn ættu að staldra við.
Eftirfarandi orð fréttastjórans
hljóta að vekja til umhugsunar:
„Stöð 2 gæti „jarðað“ Sjónvarpið
dagskrárlega vegna hins mikla
niðurskurðar á öllum sviðum sem
við stöndum frammi fyrir og
endurspeglast raunar nú þegar í
því að dagskrá okkar er miklu
styttri og að margra mati fátæk-
legri en hjá þeim ... Þarna spilar
auðvitað mest inn í sú ákvörðun
alþingis að hunsa ákvæði útvarps-
laga um að Ríkisútvarpið fái að-
flutningsgjöld af útvarps- og
sjónvarpstækjum."
Ingvi Hrafn er ekkert að láta
lesendum það eftir að finna sam-
hengið í hlutunum heldur veltir
því óhikað fyrir sér hvað valdi
þessu. Og þá berast böndin fyrr
en varir að Sjálfstæðisflokknum.
Fréttastjórinn álítur að ráða-
menn ætli að þetta eigi að vera
varanlegt ástand og spyr hvort
Sjálfstæðisflokkurinn ætli sér
með þessu að tryggja svokallaðar
frjálsar stöðvar í sessi.
Sjálfstæöismenn
eru víða
Og fréttastjórinn bætir um bet-
ur og segir: „En þegar maður
skoðar þetta allt er ekki nema
eðlilegt að maður horfi til þeirrar
staðreyndar að forsætisráðherra
er Sjálfstæðismaður, mennta-
málaráðherra er Sjálfstæðismað-
ur og útvarpsstjóri er Sjálfstæðis-
maður og spyrji síðan í framhaldi
af því hvort það sé ætlunin að
taka þessa stofnun og setja hana í
slíka spennitreyju að hún geti sig
hvergi hrært.“
Og það er ekki eins og hér sé
einhver vinstrivillingur að hnýta í
íhaldið. Hér talar flokssbundinn
Sjálfstæðismaður og Morgun-
blaðsmaður til margra ára.
Ef það er rétt, að niðurskurður
hjá Ríkisútvarpinu sé gerður
gagngert til að rýra samkeppnis-
stöðu þess og að hann byggi á
stefnu sem mótuð er í innsta
hring Sjálfstæðisflokksins, þá
vaknar sú spurning hvort ráða-
menn hjá stofnuninni gangi allir
glaðir til þess leiks. Líta þeir á sig
sem menn er gegna sögulegu en
mjög erfiðu hlutverki? Yfirmað-
ur innlendrar dagskrárgerðar,
Hrafn Gunnlaugsson, gæti talið
að svo væri því að hann virðist
álíta að eitt meginhlutverk Sjón-
varpsins sé að „blása lífi í litlu
fyrirtækin" sem fást við dagskrár-
gerð. En er ekki hætta á að sá
lífsandablástur verði dauðaand-
varp Sjónvarpsins?
Ljóst er að sú stefna, að færa
dagskrárgerð út úr húsi hjá Sjón-
varpinu, gefur ákveðnum aðilum
tímabundin völd. Þau völd eru
fólgin í því að ráðstafa verkefn-
um, að ráða því hvort það er
þetta eða hitt fyrirtækið sem fær
að vinna ákveðin verk.
Spurt á Alþingi
Fyrir alþingi liggur þingsálykt-
unartillaga frá Svavari Gestssyni
og fleiri þingmönnum Alþýðu-
bandalagsins um eflingu Ríkisút-
varpsins. í henni er gert ráð fyrir
að kosin verði níu manna nefnd
sem leita skal svara við eftirtöld-
um spurningum:
1
Hver hafa áhrif nýju útvarps-
laganna orðið á starfsemi Ríkis-
útvarpsins?
2
Hvernig hafa tekjur og útgjöld
Ríkisútvarpsins þróast á undan-
förnum árum?
3
Er rétt að gera Ríkisútvarpið
að sjálfseignarstofnun með veru-
legu sjálfstæði um eigin fjárhag
og rekstur?
4
Hvernig nýtist það fé sem
Ríkisútvarpið hefur til dagskrár-
gerðar?
5
Hve miklu hefur Sjónvarpið
varið til kaupa á fullbúnu inn-
lendu dagskrárefni frá öðrum
framleiðendum?
Á ekki
aö ræöa málin?
Nefndin skal auk þess gera til-
lögur að framtíðaráætlun fyrir
Ríkisútvarpið. í áliti sínu skal
hún gera grein fyrir þeim
skyldum sem Ríkisútvarpið á að
gegna í menningarlegum efnum
og hverjar eru öryggisskyldur
þess við alla landsmenn.
Samkvæmt tillögunni skal
nefndin skila af sér það snemma
að unnt verði að hafa hliðsjón af
áliti hennar við afgreiðslu fjár-
laga fyrir 1989.
Því miður eru mestar líkur til
að þingsályktunartillaga Alþýðu-
bandalagsins fáist ekki afgreidd
áður en þing fer heim. Menn
munu bregða við tímaskorti. En
málið er ekki svo einfalt, því hafi
alþingismenn vilja þá finna þeir
tíma. Það er ekki hikað við boða
til aukafunda til að tryggja að
bjórmálið komist í gegn. Þeir,
sem ferðinni ráða á alþingi, hafa
líklega takmarkaðan áhuga á að
fá fram svör við þeim spurningum
sem settar eru fram í þingsálykt-
unartillögunni.
Hver er stefnan?
Þeir eru til sem vilja helst að
Ríkisútvarpið verði lagt niður.
Ekki bara að Rás 2 verði seld,
heldur að öll starfsemin verði í
höndum einkaaðila. Það kemur
fram í áður nefndu viðtali við
fréttastjóra að stundum vefst
fyrir honum hvort ríkisútvarp eigi
rétt á sér.
Þeir eru líka til sem vilja að
Ríkisútvarpið lifi en þess sé gætt
að starfsemi þess verði ekki
einkastöðvum skeinuhætt. Það
má samkvæmt því ekki vera of
gott og því er ágætt að Sjónvarpið
sé aðeins útsendingarstöð þar
sem eigin dagskrárgerð fyrir utan
fréttir er sem minnst. Þetta er það
sem útvarpsstjórinn kallaði
vídeó-leigu með heimsendingar-
þjónustu. Allir þættir, jafnt er-
lendir sem innlendir, eru þá unnir
utan stofnunarinnar.
Svo eru það þeir sem hafa
nokkurn metnað fyrir hönd
Ríkisútvarpsins og telja að það
hafi menningarlegu hlutverki að
gegna. Þeir vilja að Sjónvarpið
vinni sjálft að gerð ýmiss konar
efnis. Þeir vilja að Sjónvarpið sé
sæmilega búið tækjum og hæfi-
lega mannað til að sinna þessu
hlutverki.
Hver er stefnan? Tilmæli Brí-
etar Héðinsdóttur til útvarps-
stjóra um skriflega greinargerð
um þessi mál er vissulega tíma-
bær.
ÓP
Laugardagur 16. apríl 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5