Þjóðviljinn - 10.05.1988, Blaðsíða 15

ERLENDAR FRETTIR
Frá Einari Má Jónssyni í París
„Vinstra megin
við miðju“
Hœgrimenn sundraðir sem aldreifyrr eftir stórsigur Mitterrands. Lík-
ur á samstarfi sósíalista og þeirra miðflokksmanna sem nœstir þeim
standa
Sigur Mitterrands í frönsku
forsetakosningunum á sunnu-
daginn er mjög mikill, og kemur
þar einkum þrennt til: Góð þátt-
taka í kosningunum, mjög mikiil
munur á fylgi frambjóðendanna
tveggja og að auki er þetta í fyrsta
skipti í sögu Frakklands sem for-
seti er endurkjörinn í beinum
kosningum. Eini forsetinn sem
áður hefur verið kosinn tvisvar er
Charles de Gaulle, en aðeins í
seinna skiptið í beinum kosning-
um.
Eftir því sem gengur og gerist í
frönskum stjórnmálum er mun-
urinn á fylgi frambjóðendanna í
seinni umferð forsetakosning-
anna í mesta lagi, heil 8% eða þar
um bil. Mitterrand hlaut rúmlega
54% atkvæða, aðeins einu prós-
entustigi minna en de Gaulle þeg-
ar hann náði kjöri í annað sinn.
Sigur Mitterrands nú kann að
hafa ófyrirsjáanlegar afleiðingar í
för með sér í frönskum stjórn-
málum, en talsmaður Chiracs
sagði í gær að forsætisráðherrann
hefði farið fram á fund með fors-
eta sínum þegar í dag og myndi þá
afhenda afsagnarbeiðni sína for-
mlega.
Gagnsæ kosningatrix
Hægri menn hafa að allra dómi
orðið fyrir miklu áfalli í þessum
kosningum, og klofningurinn í
þeirra röðum er mjög mikill.
Fyrir kosningarnar var því haldið
fram að ef Chirac fengi innan við
47% til 48% atkvæða væri pólit-
ísk framtíð hans í hættu, þar sem
hann gæti ekki lengur skoðast
óumdeildur leiðtogi hægri
manna. Reyndar hafa Frakkar
það á orði að maður sé aldrei úr
leik í stjórnmálum, en úrslitin
gera það engu að síður að verkum
að Chirac verður að hafa sig
nokkuð í hófi á næstunni. Hann
lagði mikið undir í kosningabar-
áttunni, einkum í lokin er barátta
hans var farin að bera æ meiri
keim af örvæntingu, en allt kom
fyrir ekki. Gíslamálið í Beirút og
blóðbaðið í Nýju-Kaledóníu
reyndust kosningatrix sem ekkert
hjálpuðu upp á sakirnar; málatil-
búnaður þessi varð að auki til
þess að gera vinstri menn miklu
harðari, en mestu skiptir að kjós-
endur almennt virðast hafa litið á
þessar uppákomur sem hrein og
klár kosningatrix. Allar vanga-
veltur hægri manna um að þessar
tiltektir yrðu til að auka veg Chir-
acs, þótt ekki dygði til sigurs,
hafa reynst óskhyggjan einber.
Klofningur hægri manna kom
mjög skýrt fram í sjónvarpsum-
ræðum í fyrradag, á kosningadag-
inn. Fylgismenn Chiracs eru í
úlfakreppu; á eina hlið er Le Pen
sem hrósaði miklum sigri í kosn-
ingunum, og hefur raunar þegar
lýst því yfir digrum barka að
hægri menn gætu aldrei náð völd-
um aftur í Frakklandi nema
styðja sig við hans eigin flokk,
Þjóðfylkinguna. Slíkar og þvílík-
ar yfirlýsingar koma Chirac-
sinnum mjög illa; þeir geta ekki
sýnt neinn lit á því að halla sér að
Le Pen nema fyrirgera stuðningi
margra miðjumanna. Reyndar
var það farið að koma í ljós, þeg-
ar á kosningadaginn, að sumir
miðflokkamenn voru farnir að
líta yfir til Mitterrands.
Miðjan volg
Þannig var til þess tekið þegar
bert var hvert stefndi að bæði
Barre og d'Estaing, fyrrverandi
forseti og einn leiðtoga Lýðræðis-
bandalagsins, voru loðnir í yfir-
lýsingum sínum og engan veginn
andsnúnirMitterrand. D'Estaing
lét svo lítið að óska forsetanum til
hamingju með sigurinn, hvað þá
annað. Hin þekkta og vinsæla
Simon Veil, Lýðræðisbanda-
laginu og fyrrum forseti Evrópu-
þingsins, bætti um betur og úti-
lokaði engan veginn samstarf við
Mitterrand, og gera menn því nú
jafnvel skóna að hún muni gegna
ráðherraembætti í nýrri ríkis-
stjórn. Simon Veil hefur alltaf
staðið nokkuð nálægt sósíalistum
og má rifja það upp að hún stóð
fyrir rýmkunar lagasetningar um
fóstureyðingar á sínum tíma, og
hlaut það mál framgang á franska
þinginu einvörðungu vegna
stuðnings sósíalista, þar sem stór
hluti hægri manna var á móti.
Það fer ekki leynt að miðflokk-
afólki á borð við Simon Veil er
mjög í nöp við le Pen og hans
nóta, og er sú andúð mjög út-
breidd í þeirra hópi.
Það liggur fyrir að Jacques
Chirac mun segja af sér mjög
fljótlega og að Mitterrand mynd-
ar stjórn í framhaldi af því, og að
vonum velta menn því nú mjög
fyrir sér hver verði forsætisráð-
herra í þeirri ríkisstjórn. Nafn
Michels Rocards er oftast nefnt,
en fleiri eru taldir koma til
greina, s.s. Beregovoy, gamall
stuðningsmaður Mitterrands.
Hvað sem forsætisráðherraemb-
ættinu líður er langsennilegast að
auk sósíalista standi utanflokka-
menn að næstu stjórn, auk ein-
hverra miðflokkamanna. Raunar
benda skoðanakannanir til þess
að vænn meirihluti Frakka vilji
gjarnan að sósíalistar skipi næstu
ríkisstjórn í samkrulli við þá mið-
flokkamenn sem þeim standa
næst.
Stjórn sem þann veg yrði
samansett gæti fengið meirihluta
á þingi, enda er hægrimeiri-
hlutinn þar mjög tæpur, og þyrftu
því ekki að koma til „sinnaskipti“
nema hjá fáeinum þingmönnum
til að gulltryggja slíkan meiri-
hluta.
Stemmning fyrir
þingkosningum
Athyglin beinist þó ekki síður
að því hvort boðað verði til kosn-
inga á næstunni. Margir eru slíkri
lausn hlynntir; meirihluti Frakka
vill nýjar kosningar ef marka má
niðurstöður skoðanakannana, og
þykir það liggja í loftinu að sósíal-
istar muni vinna mjög mikið á í
slíkum kosningum. Ýmsir
frammámenn miðjuflokkanna
eru þó sagðir lítt hrifnir af kosn-
ingum nú og óttast um sinn hag ef
af verður.
Kommúnistar biðu afhroð í
kosningunum og eru nánast úr
leik. Leiðtogi þeirra, Marchais,
kom fram í sjónvarpi eins og aðrir
pólitískir frammámenn á kosn-
ingadaginn, en það var engu lík-
ara en að þar væri afdankaður
trúður á ferð og engin leið að taka
hann alvarlega. Marchais lýsir
því yfir að hann sé í stjórnarand-
stöðu núna, en kommúnistar
studdu reyndar Mitterand í seinni
umferðinni.
Að öllu samanlögðu er
stemmningin afskaplega mikið
með Mitterrand, og það ekki að-
eins heima fyrir; franskir fjöl-
miðlar hafa gert sér mikinn mat
úr því hversu vel endurkjöri hans
er tekið erlendis. Á sama tíma
eru franskir hægrimenn í sárum
eftir kosningauppgjörið, bæði
vegna ósigursins og eins klofn-
ingsins í eigin röðum. Var ömur-
legt að horfa upp á allt það arga-
þras í kosningasjónvarpinu á
sunnudaginn var.
Hver það verður veit nú enginn:
Miklar vangaveltur eru uppi um
eftirmann Chiracs á forsætisráð-
herrastóli. Flestir veðja á Michel
Rocard, aðrir reikna með að Ber-
egovoy hreppi hnossið, en hitt
skiptir þó meira máli að í uppsigl-
ingu er samstarf sósíalistaflok-
ksins við miðflokkafólk það sem
er vinstra megin við miðju í frön-
skum stjórnmálum og vill ekkert
af Le Pen vita og hans nótum.
Vert er að leggja á það áherslu
að sósíalistar hyggja aðeins á
samstarf við hluta miðjumanna,
enda hluti þeirra farinn yfir til
Chiracs fyrir kosningar. Þeir
miðjumenn sem sósíalistar bera
víurnar í á næstunni, ef að líkum
lætur eru „vinstra megin við
miðju“; það fólk sem hvorki vill
neitt af Le Pen og hans nótum
vita, né heldur neitt dekur við
fasíska Þjóðfylkingu hans.
SALZBURG
2 x í viku
FLUGLEIDIR
-fyrír þíg-
Háskólanám 1 búvísindum
Innritun stendur nú yfir í Búvísindadeild Bændaskólans á Hvanneyri,
sem er kennslu- og rannsóknastofnun á háskólastigi.
Skilyrði til inntöku eru að viðkomandi haft lokið almennu búfræðinámi
með fyrstu einkunn, og stúdentsprófi eða öðru framhaldsnámi,
sem deildarstjórn tekur jafngilt og mælir með.
Auk alhliða undirstöðumeftntunar í búvísindum gefst kostur á sérhæfingu.
Nemendur kjósa valgreinar síðustu tvö árin og skrifa aðalritgerð
um eigin rannsóknaverkefni.
Námiðtekur 3 ár ogtelst 90 námseiningar (BS 90). Árlegur kennslutími við
Búvísindadeild er 34 vikur á tímabilinu frá 15. september til 15. júní.
Nemendur geta búið á nemendagörðum en eiga kost á fæði í mötuneyti
Bændaskólans á Hvanneyri. Þeir njóta sömu réttinda hjá Lánasjóði íslenskra
námsmanna og aðrir Itáskólanemar.
Umsóknir ásamt prófskírteinum þurfa að berast skólanum fyrir 10. júní.
Nánari upplýsingar eru veittar í síma 93-70000.
Skólastjóri.