Þjóðviljinn - 29.05.1988, Blaðsíða 9

Veggteppið góða sem innflutningsdeild SÍS þáði að gjöf frá ávaxtagreifunum í Outspan fyrir sex árum: Þökk fyrir viðskiptin. Mynd: E.Ol.
Frá Outspan með þökk
fyrir viðskiptin
ÞÚ FÆRD .
lOOg MEIRIJOGURT
ÞEGAR ÞÚ KAUPIR 500g DÓS!*
* Eða réttara sagt 102 g þegar miðað er við verð á jógúrt í 180 g dósum.
Mikligarður-markaður við
Sund. Velflestir Reykvíkingar
og grannbyggðafólk hefur
gengið þar um garða, en
byggingin hýsir fleira en stór-
markaðinn einan. Úrkverk-
inni sem fyrst verður á vegi
manns þegar ekið er upp að
húsinu ergengið inn áýmsa
kontóra Sambandsins,en í
anddyrinu hangirformikið
veggteppi sem innflutnings-
deild SIS hefur þegið að gjöf
frá suður-afríska stórfyrirtæk-
inu Outspan sem einkum
höndlarmeð ávexti.
Teppið er handofið og hand-
spunnið úr ull af karakúlfé,
290 x 180 sentimetrar, og eru
höfundarnir þrjár svartar konur,
sín af hverjum þjóðflokkinum ef
marka má meðfylgjandi vegg-
skjöld; Ntazi Johanna Msiza,
Martha Mahambe og Nhositha
Catarina Moubu, og er viðfangs-
efni þeirra biblíusaga sem þær
hafa teiknað og ofið. Verkið er
í þremur flötum eins og sjá má á
ljósmyndinni hér á síðunni, en í
kynningartextanum segir orða-
grannt:
Flötur 1: Adam og Eva í aldin-
garðinum Eden umkringd dýrum
merkurinnar, en Djöfullinn horf-
ir á. Eva réttir Adam eplið, og
engillinn vísar þeim úr aldingarð-
inum Eden.
Flötur 2: Nói gengur með fjöl-
skyldu sinni og dýrunum inn í
örkina og flytur fæði og útsæði
með sér, en hinn illi og syndugi
lýður drukknar í flóðinu fyrir
utan.
Flötur 3: Örkin lendir, og Nói
stígur með fjölskyldu sinni á
þurrlendið og færir þakkarfórn.
Gjafir eru
yður gefnar
Ef einh ver hefur fengið þá hug-
mynd af þessari frásögn um gjafir
þær sem íslenskum samvinnu-
mönnum hafa verið gefnar að ör-
læti suður-afrísku ávaxtahöndla-
ranna sé nýtilkomið þá er það
misskilningur. Á skildi þeim sem
hjá teppinu hangir segir að The
Outspan Organisation í Suður-
Afríku hafi gefið það innflutn-
ingsdeild SÍS árið 1982, eða fyrir
sex árum. Blaðamann rekur ekki
minni til þess að þeir sambands-
menn hafi skýrt frá þessari veg-
'egu gjöf, hvorki þá né síðan, og
má það merkilegt heita. Alltént
hafa þær frásagnir þá ekki verið
fyrirferðarmiklar.
Ágætisveggteppi sumsé, svo
langt sem það nær, en þar sem því
sleppir taka spurningarnar við.
Hvað eru íslenskir samvinnu-
menn eiginlega að hugsa að
þiggja gjafir af suður-afrísku
stórfyrirtæki? Er þarna á ferðinni
heimóttarskapur þess sem kemur
umheimurinn ekki við; alger
blinda á almenningsálitið sem og
frelsisbaráttu kúgaðs og þraut-
pínds meirihluta blökkumanna í
landinu; eða forherðing þess sem
vill bjóða mikið fyrir lítið í sínum
stórmörkuðum hvað sem tautar
og lætur sig þá einu gilda hvaðan
gott kemur? Því að ein og sér
skiptir veggskreytingin sú arna
náttúrlega engu máli. Hitt stend-
ur að hana ber að skoða sem du-
lítinn þakklætisvott ávaxtasal-
anna í föðurlandi aðskilnaðar-
stefnunnar fyrir viðskiptin í gegn-
um árin, en Sambandið hefur
verið einna drýgst íslenskra fyrir-
tækja við innflutninginn frá
Suður-Afríku. Lengra getur eitt
fyrirtæki varla komist frá upp-
runa sínum, og reyndar lyginni
líkast að frumkvöðlarnir hafi ver-
ið framfarasinnaðir, stórhuga
smábændur fyrir norðan land.
Að minnsta kosti miðað við þessi
Suður-Afríkuósköp.
Höndlað fram
á síðustu stund
Alþingi hefur nú loksins loks-
ins mannað sig upp í að sam-
þykkja viðskiptabann á Suður-
Afríku. íslenskir samvinnumenn
munu því ekki njóta viðskiptanna
lengi enn, en þeir mega hafa
skarpa skömm fyrir að láta sig
hafa það að höndla við apart-
heidböðlana fram á síðustu
stund: Því að apartheid er ekki
einfalt misrétti sem kemur til af
kynþáttafordómum. Blökku-
menn eiga ekki aðeins erfitt
uppdráttar vegna verri félags-
legra skilyrða og kynþáttafor-
dóma, heldur er apartheid félags-
og stjórnkerfi þar sem samfélags-
staða fólks er ákvörðuð þegar við
fæðingu í samræmi við litaraft.
. Blökkumenn njóta ekki borgara-
legra þegnréttinda. Þeir hafa
engin pólitísk réttindi, þeir mega
ekki eiga jörð, þeir ráða engu um
það hvar þeir búa og njóta ekki
ferðafrelsis í eigin landi, hvað þá
til eða frá því.
Apartheid er svívirðilegasti og
hörmulegasti glæpur samtímans,
en krafan um efnahagsþvinganir
er ein af þeim höfuðkröfum sem
blökkumannaleiðtogar Suður-
Afrfku hafa beint til umheimsins
til að koma þessu viðurstyggilega
samfélagskerfi á kné. Sú krafa
var að vísu ekki í slíku hámæli
sem nú þegar samvinnumenn hér
á landi hengdu upp teppið góða -
fyrir sex árum eða svo - en engu
að síður er miklu lengra um liðið
síðan Afríska þjóðarráðið setti
kröfuna fram.
SÍS hefur mikið umleikis og
sjálfsagt skipta viðskiptin við
Outspan og Delmonte og ef til
vill önnur fyrirtæki í Suður-
Afríku ekki miklu máli þegar upp
er staðið. Söm er þó þeirra gjörð-
in: að leggja ekkert af mörkum til
að einangra stjórnvöld í Pretoríu
heldur halda þvert á móti uppi
viðskiptum við þeirra menn. Ef-
laust hafa kaffibaunaviðskiptin
við Brasilíumenn verið margfalt
ábatasamari, hvernig svo sem
kann að hafa verið að þeim stað-
ið, en það er helmingi meiri skíta-
lykt af þessum apartheidbíssniss
öllum saman, og gýligjafir þar-
lendra valdsmanna eru eingöngu
til að gera mál þetta enn ömur-
legra og hallærislegra ef hægt er.
Hjörleifur Sveinbjörnsson
... Og viðeigandi upplýsingar. Alltílagi með þetta veggteppi svo lang sem það nær, en svo þær það ekki lengra.
Mynd: E.ÓI.
Ruud Gullit hyllir Mandela
Eftirfarandi greinarkorn birtist
í marshefti mánaðarritsins
Sechaba á þessu ári, en Sec-
haba er opinbert málgagn Afr-
íska þjóðarráðsins í Suður-
Afríku (ANC). Fjallaðerum
næstafágætan atburð, yfir-
lýsta samstöðu afburða
íþróttamanns með kúguðum í
heiminum. RuudGulliterhol-
lenskur knattspyrnumaður
sem leikur með ítalska liðinu
Milan.
Hann átti hvað stærst-
an þátt í að liðið varð nýlega
ítalskurmeistari.
Hér fer lausleg þýðing á
greininni:
Þegar hann var kjörinn knatt-
spyrnumaður Evrópu og afhent-
ur bikarinn, Gullboltinn, sagði
hollenski biökkumaðurinn og
knattspyrnumaðurinn Ruud Gul-
lit: „Ég tileinka Gullboltann hetj-
unni Nelson Mandela. Við
megum aldrei gleyma Nelson
Mandela. Það er stórkostlegt
hvernig hann hefur helgað líf sitt
því sem göfugt er, fyrir réttlæti og
gegn apartheid. Málstaöur hans
er minn málstaður og mig langar
til þess að við hugsum öll um
hann.“
Gullit, sem er 25 ára gamall er
drifkrafturinn í ítalska liðinu AC-
Milan og oft borinn saman við
goðsögnina meðal knattspyrnu-
manna, Alfredo di Stefano. Gul-
lit notaði hápunkt glæsilegs ferils
síns til að koma með pólitíska
yfirlýsingu.
f viðtali sem fréttablaðið Fra-
nce Football tók við hann var
bent á að hann væri fyrsti leik-
maðurinn sem hefði notað Gull-
boltann til að þjóna sannfæringu
sinni. Gullit svaraði:
„Hvers vegna ekki? Þetta er
tækifæri til að velta fyrir sér
vandamálum heimsins. Ef við
erum ófær um að leysa þau látum
við börnunum þau eftir. Og þau
munu sjálf hafa nóg af vandamál-
um. Nú er árið 1987 og við þvæl-
umst enn með vandamál frá mið-
öldum. Finnst þér þetta vera eðli-
legt?"
Gullit telur að íþróttir og sam-
staða séu óaðskiljanleg.
Gylfi Páll Hersir.
Varbesta skautasvellið
íhverfmu
fyrír framan útidymar
hjáþér? y
Ef þú vilt losna við svellbiinkarm,
snjóskaflana og krapið úr gangvegin-
um eða heimkeyrslunni næsta vetur,
ráðleggjum við þér að taka ákvörðun
um VARMO snjóbræðslukerfið núna
og leggja það í sumar.
Þegar þú kaupir VARMO færðu afar
vandað og heilsteypt kerfi þar sem
hver hlutur er sérhannaður fyrir
VARMO og þú þarft ekki að hafa
áhyggjur af þvi að þetta eða hitt vanti.
VARMO er einfalt í uppsetningu og
þess utan eru sérfræðingar okkar ávallt
tilbúnir til þess að koma á staðinn ef þú
óskar, skoða aðstæður og leggja á ráðin
með þér um hagkvæmustu lausnina.
VARMO færðu í öllum helstu bygg-
ingavöruverslunum um allt land — ein-
falt og hagkvæmt.
Láttu þérekki verðaháltá því
- tryggðu þér VAKMO fyrir veturínn.
VARMO snjóbræðslukerfið er
bæði hitaþolið og frostþolið.
AUar tengingar i VARMO fást á
sölustöðunum.
Sérhannaðar VARMO mátklemm-
ur halda réttu millihili á milli röra.
VARMO
REYKJALUNDUR - SÖLUDEILD
Sími 666200