Þjóðviljinn - 22.06.1988, Blaðsíða 8

Nýsmíði
Leiksmiðjan ísland sýnir:
Þessi...þessi maður.
Heildarhugmynd og leikstjórn: Kári
Halldór.
Texti: Steingrímur Másson
Enn eitt leikhúsið hefur „fund-
ist“ í þessum bæ. f þetta skipti
gamall málmsteypusalur í
Vélsmiðjunni Héðni. Inni í þess-
um sal hefur verið gert afar fal-
legt leikrými með hjálp vatns-
þróa, steinahrúgu, pjanka sem
staflað er upp við vegg og kerta-
ljósa. Önnur ljós eru ekki í saln-
um. Þegar áhorfendur hafa kom-
ið sér fyrir í sætum með teppi um
sig til að verjast kulda opnast úti-
dyr og inn koma leikendur einn af
öðrum, taka hver við sínu kerti
og setjast út við vegg.
Og upphefst nú leikurinn.
Gangur hans er óljós og torrak-
inn en í stórum dráttum gengur
hann út á að leikendur skiptast á
eins konar reynslusögum sem
fjalla um samskpti þeirra við
sjálfa sig og umhverfið. Segja má
að leikendur prófi sig í ýmxskonar
hlutverkum. Þetta gengur hægt
fyrir sig og tekur langan tíma.
Þegar líður á leikinn taka
leikendur að færa plankana frá
veggnum og hengja þá á þartil-
gerðan vír sem strengdur er þvert
yfir salinn. Á þessu gengur þar til
plankarnir hylja innri salinn. Þar
með lýkur leiknum.
Þeir sem standa fyrir hessari
sýningu er átta manna hópur
áhugafólks um leiklist sem hefur
fengið Kára Halldór sér til trausts
og halds. Þetta fólk hefur sýni-
lega mikinn áhuga á að gera
eitthvað nýstárlegt og hefur
gengið að verki af mikilli alvöru.
Slíkan alvöruáhuga ber auðvitað
að þakka, ekki síst vegna þess að
lítið hefur borið á því meðal litlu
leikhópanna að þeir reyni í al-
vöru að brjóta upp á nýmælum.
Hitt er svo annað mál að ný-
sköpun af því tagi sem hér er
reynd er óhemjulega erfið og
tæplega á færi áhugafólks. Þó má
segja að leikararnir ungu standi
sig allvel í leik, að vísu er fram-
sögn sums staðar ábótavant sem
vonlegt er. Þeir hefðu hins vegar
þurft að hafa merkilegri,
skemmtilegri og umfram allt fjöl-
breytilegri texta til að fara með.
Þlo að það bregði fyrir skemmti-
legum hugmyndum og sprettum í
textanum verð ég að játa að
endalausar runur af stuttum setn-
ingum sem allar byrjuðu á sagn-
orði án fornafns tóku að fara
meira en lítið í taugarnar á mér
áður en yfir lauk. Það sama er að
segja um hægagang sýningarinn-
ar og lengd. Hér hefði mátt sýna
áhorfendum þá tillitssemi að
skera stórlega niður og hraða
ganginum og hefðu þá fleiri yfir-
gefið staðinn ánægðir. En það
hvarflar auðvitað stundum að
manni á sýningum eins og þessari
að þær séu haldnar að minnsta
kosti jafn mikið aðstandendum
sínum til ánægju og áhorfendum.
En eftir stendur að salurinn er
verulega fallegur og leiksmiðjan
hefur gert innréttingu sem er
óvenju smekkleg og verkar á ím-
yndunaraflið.
Sverrir Hólmarsson
Listahátíð
Meiri
Leiðinlegasti konsert Listahá-
tíðar fyrir mig voru ljóðatón-
leikar Söru Walker við undirleik
Roger Wignoles. Hún söng fyrst
fimm ljóð eftir Schubert. Og
gerði það svo sem „vel“ en tilþ-
rifalítið. Þá söng hún sex lög eftir
Mendelssohn. Hann samdi mörg
sönglög. Þau eru sum afar falleg
og þau bestu talsvert fram yfir
það. En þó finnst mér ekki eitt
einasta lag hans með snilldarbrag
Schuberts og Schumanns. Það er
eitthvert þróttleysi í þeim. Sara
söng Mendelssohn ósköp nett og
fallega og er kannski lítið meira
hægt að gera með hann. Eftir hlé
varð prógrammið svo leiðinlegt
að mig langaði heim að sofa. Þá
voru fluttir kabarettsöngvar eftir
Schönberg, sem þulur sjónvarps-
ins kallar reyndar Schöneberg,
og aðrir kabarettsögvar miklu
skemmtilegri eftir Britten við
ljóð eftir Auden og loks fjögur
hund hundleiðinleg lög eftir
þennan Gershwin. Hann hef ég
aldrei lært að meta. Sumir segja
að það sé af því að ég sé svo
merkilegur með mig. En það er
misskilningur. Ég er einstaklega
ómerkilegur með mig. Hvað um
það. Seinni hluti tónleikanna var
hrein tímaeyðsla. Sara söng þó
Schönberg og Britten skínandi
vel en músík Gershwins er með
þeim ósköpum að út á eitt kemur
hvort vel eða illa er með hana
farið. Píanóleikarinn var ágætur.
Þá var nú meira fjör á kammer-
tónleikunum undir stjórn Há-
konar Leifssonar. Þeir voru í
óperunni á fimmtudaginn. Og
voru einhverjir skemmtilegustu
tónleikar sem ég hef lengi heyrt.
Stálu hreinlega senunni á Lista-
hátíð. Hvað var svona skemmti-
legt við þá? Það er nú það. Ætli
það hafi ekki verið hve íslensku
verkin voru skemmtileg. Og hvað
þau voru mikið vel spiluð.
Skemmtilegt tónverk þýðir hér
auðvitað gott tónverk og allt það,
en ekki endilega að það hafi verið
svo fönní. Verkin voru flutt tvisv-
ar og ætti það alltaf að gera. Þau
voru nefnilega helmingi
skemmtilegri í flutning númer tvö
en flutningi númer eitt. Og þá var
maður orðinn óður í að heyra
sem fyrst flutning númer þrjú.
Þessar íslensku tónsmíðar sem
heyrðust nú í fyrsta sinn voru
Hvörf fyrir klarinettu og hljóm-
sveit eftir Hauk Tómasson og
Styr fyrir píanó og hljómsveit
eftir Leif Þórarinsson, sem er
pabbi Hákonar og hefur svo
sannarlega alið hann upp í músík
og góðum siðum. Einleikarar
voru Guðni Franzson og Þor-
steinn Gauti Sigurðsson. Þeir
voru æðislegir og sama má
reyndar segja um alla kammer-
sveitina. Loks var hún flutt þessi
kammersinfónía eftir Schönberg.
Var það svo sem allt í lagi þó
tónlistargagnrýnandi Þjóðviljans
sé ekki í aðdáendaklúbbi þessa
ágæta tónskálds. En
gagnrýnandanum er samt ekkert
illa við hann. Ég endurtek að lok-
um að þetta voru frábærir tón-
leikar og óska ég öllum viðkom-
andi til hamingju, en fyrst og
fremst stjórnandanum Hákoni
Leifssyni, því þetta munu vera
fyrstu tónleikar hans sem stjórn-
anda.
Og svo var Ashkenazy með
konsert á laugardaginn. Flygill-
inn var gamalt drasl, slitinn og
falskur og ekki í húsum hæfur.
Svo gerði blaðaljósmyndari í síð-
um frakka ljótan skandal. Skaut
hann sínum blossum út um allt í
stjórnlausu æði og blindaði pían-
istann svo hann sá ekki handa
sinna skil. Ashkenazy bandaði
þessum dóna frá með einni hand-
arveifu í miðju spilverki og varð
því að byrja aftur á músíkinni.
Hinum mikla myndasmiði var þó
ekki varpað á dyr en færðist allur
í aukana og flassaði gassalega
framan í hrekklausa áhorfendur
uns yfir lauk. Kunni hann enga
blygðan. En Ashkenazy lék fyrst
Waldsteinsónötu Beethovens.
Hann var nokkurn tíma að kom-
ast í ham en síðasta kaflann lék
hann afburða vel. Þá kom Apass-
ionata. Hún var mögnuð. Eftir
hlé spilaði Ashkenazy af mikilli
snilld tvær nóvelettur og fyrstu
píanósónötuna eftir Schumann.
Sigurður Þór Guðjónsson
LjÓð
Hungurdjass
Hungurjazz heitir ný Ijóðabók lensku og ensku, sem Alfreð in fæst í Bókabúð Máls og menn-
eftir Alfreð Sturlu Böðvarsson og lærði í Ohio við sálfræði- og ingar, BSE, Bóksölu stúdenta og
er fyrsta bók höfundar. heimspekinám. Alfreð er nú ljós- Borg.
I bókinni eru ljóð bæði á ís- hönnuður á Stöð tvö. Ljóðabók-
FÍM-salur
Myriam
sýnir
Myriam Bat-Yosef opnar sýn-
ingu á morgun í FÍM-salnum,
Garðastræti 6, og verða þar silki-
myndir hennar til 10. júlí.
Myriam er íslenskur ríkisbor-
gari, -heitir einnig María Jósefs-
dóttir -, ísraelsk að uppruna en
búsett í París. Hún hefiir sýnt sjö
sinnum áður í Reykjavík frá 1957
þegar hún kom fyrst til landsins
ásamt þáverandi eiginmanni sín-
um, Erró.
Myriam ásamt Guðmundu Krist-
insdóttur sem hún dvelur hjá hér-
lendis.
BÍL
Starfsemin íhættu
Virðisaukaskatturinn alvarleg aðför að starf-
semi áhugaleikfélaga í landinu
Aðalfundur Bandalags ís-
lenskra leikfélaga hélt sinn árlega
aðalfund í Nesjaskóla, Nesja-
hreppi á dögunum. Á aðalfundin-
um voru tvö ný félög samþykkt
inn í bandalagið, þannig að að-
ildarfélög eru nú 86.
Auk venjulegra aðalfundar-
starfa voru virðisaukaskatturinn
og fjársveltir skrifstofu banda-
lagsins í brennidepli á þinginu.
BIL lítur á virðisaukaskattinn
sem alvarlega aðför að starfsemi
áhugaleikfélaga í landinu, og á-
lyktar að starfseminni bæri frem-
ur að búa betri skilyrði en að í-
þyngja með aukinni skattheimtu.
Aðalfundurinn bendir á að öll
vinna áhugaleikfélaganna sé
sjálfboðavinna, og að aðgöngu-
miðaverð sé nú þegar í hámarki,
án þess að virðisaukaskatturinn
bætist þar við. Enn fremur sé til-
kostnaði við sýningar haldið í lág-
marki svo að lítið komi til frá-
dráttar. Fundurinn skorar því á
Alþingi að hverfa frá því að
lagður verði virðisaukaskattur á
sýningar áhugaleikfélaga.
Einnig væntir fundurinn þess
að skilningur ríkisvaldsins á
nauðsyn þeirrar þjónustu sem
skrifstofa bandalagsins veiti.
Þangað leiti bæði lærðir sem
leikir eftir þjónustu og ráðgjöf,
en nú standi BÍL frammi fyrir
þeirri staðreynd að vegna fjár-
skorts þurfi það að skera starf-
semi sína verulega niður. Er bent
á að áhugaleikfélög landsins hafi
tekið að sér menningarhlutverk
sem í raun ætti að falla undir
menntamálaráðuneytið.
Á fundinum var menningar-
stefna BÍL samþykkt samhljóða,
en bandalagið vill vinna að þróun
og eflingu leiklistar meðal annars
með því að gera áhugafólki kleift
að afla sér menntunar í listinni,
og sjá til þess að allt verði gert til
þess að þeim námsmarkmiðum
sem sett eru í námskrá grunn-
skóla varðandi leiklistaruppeldi
verði framfylgt. Auk þess vill
bandalagið starfa með atvinnu-
fólki að því markmiði að leiklist-
inni hér á landi verði tryggð
þroskavænleg skilyrði og stuðla
að samskiptum og samvinnu á
norrænum og alþjóðlegum vett-
vangi.
Stjórn BÍL skipa Guðbjörg
Árnadóttir, Kristján Hjartarson
og María Axfjörð. Meðstjórn-
endur eru Kristrún Jónsdóttir og
Valgeir Ingi Ólafsson. Fram-
kvæmdastjóri er Sigrún Val-
bergsdóttir. LG
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Mlðvlkudagur 22. júní 1988