Þjóðviljinn - 24.07.1988, Blaðsíða 2

Dándimaður vikunnan
/
garðinum
ARFUR
DANSKRAR
NÝLENDU-
STEFNU
Allir sitja og hugsa um ástina.
Er hún ekki dásamleg?
Hún er dásamleg fyrir alla
nema Stefán sem labbar um
og kennir dönsku.
L|áðu mór eyra,
Ljóðasafn Hólabrekkuskóla.
GENGUR ALLT
BETURMEÐ
KÓKI?
Þegar ég ætlaði kennarana
að skjóta
þurfti ég að þjóta
yfir kaldan eyðisand
að ná mér í bland
Ljáðu mór eyra.
VARIÐ YKKUR
ÁBEKKJUM
Ég sat á bekknum
þú settist hjá mér
Við töluðum saman um lífið
og tilveruna
vorum samferða í strætó
Þú fylgdir mér heim.
Átta árum seinna
við erum orðin stór fjölskylda
allt útaf deginum á bekknum.
Ljáðu már eyra.
LÍFIÐER
FLÓKIÐ
Tobba tyggjóið teygir
Jón Páll járniö beygir
hún er fín en hann er sterkur
þetta er minn höfuðverkur
Ljáðu mér eyra.
SAMBÝLIS-
GLEÐI
Blokkir byggðar eru hátt
búa í þeim fólkið smátt
það er yfirleitt kátt
enda er það ei fátt
Ljáðu mér eyra.
ORÐSTÍR
DEYR
ALDREGI
íslensk tunga er einföld og
jarðföst. Til eru tuttugu orð bara
yfir eldfjöll, fjöldi orða yfir fjall og
hest. Það getur orðið hvimleitt
fyrir útlending þegar (slendingar
byrja að fjasa um heimspeki. í
umræðum þeirra brýst út skap-
ferli þeirra, þá kemur hinn klofni
persónuleiki þjóðarinnar í Ijós,
það verður Ijóst að stökkið frá
miðöldum og yfir í tölvuöld hefur
ekki tekist alveg - þá verða
heimspekin og fylliríið að náttúru-
hamförum. Og ef menn eru í
góðri stemmingu, þá lesa þeir
upp Ijóð og henda stólum
Hamburger Abendblatt
(Vestur-Þýskalandl).
PARADÍSAR-
HEIMT
Annars eru Seyðfirðingar ákaf-
lega hamingjusamir í heildina og
líður mjög vel.
SKAÐI SKRIFAR
Það er svo
margt
sem þarf að
rannsaka
Ég hefi alltaf verið hlynntur rannsóknum og vísindum, sem
gjöra beinar götur okkar mannkinda gegnum hið þykka myrkur
geimsins og tilverunnar sem fyllir okkur vanmætti og angist.
En ég er ekki alltaf með á nótunum, það skal ég játa. Mig
grípa stundum efasemdir. Ég get ekkert að þessu gert en
svona er þetta.
Til dæmis sá ég um daginn í einhverju ágætu tölvublaði
svofellda klausu:
„Rannsóknir hafa sýnt fram á það, að lélegir forritarar eru
miklu afkastaminni en góðir forritarar".
Ég spurði son minn, sem er mikill tölvusnillingur og allur á
kafi í upplýsingaþjóðfélaginu, hvort þetta væri ekki hlálegt.
Hvað meinar þú, gamli skröggur? spurði hann.
Ég meina barasta það, að það getur ekki verið að það þurfi
rannsóknir til að sýna fram á að lélegur forritari sé lengur að
forrita en góður.
Þú skilur ekki upplýsingaþjóðfélagið, sagði sonur minn vor-
kunnsamur.
Skil ég það ekki?
Nei. Maður heldur oft að eitthvað liggi í augum uppi, en það
liggur alls ekki í augum uppi. Það er á bak við stól. Til dæmis
heldur maður að það liggi í augum uppi að sólin komi upp og
setjist, en rannsóknir sýndu einmitt fram á að svo er ekki.
Alveg eins er það með forritarana. Kannski heldur einhver
kúnninn að það sé sama hvernig forritararnir eru, tölvan vinni
bara sjálf. Það verður að færa vísindalega sönnun á gildi hins
mannlega þáttar í framaferli upplýsinganna. Annars er allt í
volli.
Jahá, sagði ég.
En ég varsamt ekki alveg sáttur við þetta. Og eimdi um skeið
eftir af óvissunni í hjarta mér. Hennar gætti ennþá þegar ég hitti
gamlan vin minn sem er allur í mannvísindunum.
Hvað ert þú að amstra við núna? spurði ég si sona.
Ég er að Ijúka rannsóknum, sagði hann.
Nei en gaman, sagði ég. Og hvað ertu að rannsaka?
Ég er að rannsaka hvernig gamla fólkinu líður sagði hann.
Jæja, sagði ég. Og hvernig líður því?
Ekki nógu vel. Ég hefi spurt níu hundruð og sextíu einstak-
linga. Og það kemur á daginn að gamalt fólk þjáist meira af
þunglyndi en ungt fólk á besta aldri.
Og er það allt og sumt? spurði ég.
Það er ekkert allt og sumt með það, sagði hann. Þetta er
nauðsynleg rannsókn. Þú heldur kannski það liggi í augum
uppi, að gamalt fólk hneigist til þunglyndis með einsemd og
heilsubrestum og því öllu.
Nú er það ekki ? spurði ég.
Þú ert svo mikið út úr kú Skaði, sagði hann. Það eru allskonar
ranghugmyndir uppi um gamalt fólk meðal ungs fólks. Ungt fólk
heldur að gamalt fólk sé léttlynt og hamingjusamt af því að það
er laust við að vakna á næturnar til að skipta um bleijur á
krakkagríslingum og þarf ekki að taka lán með tíu prósent
raunvöxtum.
Fjármagnseigendur verða að fá sitt, sagði ég alvarlegur.
Vinur minn lét þetta sem vind um eyrun þjóta.
Það er allskonar misvísandi innræting í gangi um gamla
fólkið sagði hann. Þetta byrjar strax í barnæsku á allskonar
vísum, sem í rauninni eru ósiðlegar, vegna þess að þær gefa
rammfalska mynd af veruleikanum,.
Hvað áttu við maður? spurði ég.
Eins og þú munir ekki þann skakka kveðskap. Til dæmis
þennan:
Af ánægju út að eyrum
hver einasta kerling hló
hún hló hún hló
hún skelliskelliskellihló..
Og hvað með það? spurði ég.
Sérðu það ekki Skaði, að þarna kemst á föst tenging hjá
börnunum milli kerlingar og skellihláturs. Það kemst ekkert að
um einsemdina, rýrnandi kaupmátt ellilauna, niðurskurð á
framlögum til framkvæmda á vegum...
Sussufussu, sagði ég, ég nenni ekki að hlusta á þennan
kommúnisma.
En þetta sagði ég meira af þrjósku en sannfæringu því ég var
byrjaður að sjá Ijósið.
Og svona er þessi innræting öll, sagði hann. Þú manst líka
þennan söng hérna:
ég langömmu á sem að létt er í lund
hún leikur á gítar hverja einustu stund..
Börnin gætu haldið að ellin væri samfelldir bítlatónleikar.
Og semsagt: síðan hefi ég verið sannfærður um nauðsyn
rannsókna. Ég las til dæmis um mikla rannsókn sem fram fór á
fullnægjunni. Hún stóð í tvö ár. ( henni tóku þátt tvö hundruð
sjálfboðaliðar, eiginkonur prófessora við vönduðusNbanda-
ríska háskóla og svo karlstúdentar. Þetta fólk lagði á sig marg-
skonar samfarir með margskonar mæligræjur festar við alla
parta líkamans og sjónvarpsmyndatökuvélar líka. Þetta var
heilmikið basl eins og vísindin oft eru. Og skýrslan um
rannsóknina var átján hundruð síður. Og niðurstöðurnar voru
þessar tvær:
a) Þeir sem eru veikir fyrir hjarta ættu ekki að gera alltof mikið
af ÞVÍ.
b) Stundum er ÞAÐ betra en annars.
Manni gæti sýnst að þetta væru rýrar niðurstöður. En það er
rangt. Það er til dæmis nauðsynlegt að menn viti, að það ER
stundum betra en ella eða verra. Ef menn fá það ekki vísinda-
lega á hreint, þá geta menn fyllst ótta og vanmetakennd og
glutrað niður lífrænum forsendum kynrænna samskipta. Og þá
er mikill skaði skeður eins og hver maður getur séð. Og þetta
með hjartað - er nokkurntíma gert nóg fyrir hjartavernd? Ég
bara spyr. Eins og Elísabet Englandsdrottning sagði við sir
Walter Raleigh: Ef hjartað bregst þér skaltu ekki vera að þessu
brölti góði....
ÞJÓðlíf.
2 SfÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 24. Júlí 1988