Þjóðviljinn - 18.08.1988, Blaðsíða 13

ÖRFRÉTTTIR
Rauðir khmerar
eiga ekki að komast til valda á ný í
Kampútseu. Þetta lét Zhao Zi-
jang, formaður kínverska komm-
únistaflokksins, hafa eftir sér í
gaer. Það er alkunna að Kínverjar
hafa fram að þessu stutt liðs-
menn Pols Pot með ráðum og
dáð. En Zhao hefur ekki söðlað
algerlega um í þessu máli því
hann fullyrti ennfremur að ríkis-
stjórn Hengs Samrins yrði að láta
af völdum jafnskjótt og víet-
namskir hermenn hyrfu úr Kam-
pútseu. „Ég er þeirrar skoðunar
að útiloka verði hættuna á því að
annarhvor þessara aðilja sitji yfir
hlut Kamþútseumanna á ókomn-
um árurn."
Öndvegisverk
rithöfundanna Leóníds Brésnevs
og Konstantíns Tsjernenkós
verða ekki fjarlægð úr sovéskum
bókasöfnum. Yfirmaður bóka-
safnsdeildar sovéska menning-
armálaráðuneytisins, frú Natalja
Gavrílenkó, gaf út tilkynningu í
gær og vísaði á bug sögusögnum
um að fjarlægja ætti verk þess-
ara fyrrum landshöfðingja.
„Menningarmálaráðuneytið hef-
ur aldrei tekið ákvörðun um að
láta taka verk þessara manna af
söfnum né gefið fyrirmæli um
slíkt," sagði frú Gavrílenkó. Hún
bætti því við að um miskilning
væri að ræða sem ætti rætur að
rekja til fyrirmæla til bókasafns-
varða um að fjarlægja öll um-
frameintök(l) af verkum Brésn-
evs, Tsjernenkós, Súslovs, Grisj-
íns og fleiri manna úr hillum.
Fulltrúar
á Sambandsþinginu í Bonn eru
nú að leggja síðustu hönd á
samningu nýrra dýraverndunar-
laga. Samkvæmt þeim verður
óheimilt að gera lögtak í gæludýr-
um manna og að auki verður
föntum og hrakfallabálkum sem
slasa gæludýr gert að greiða all-
an lækniskostnað. „Gæludýr eru
miklir vinir mannanna, þau finna
sársauka og því ber fólk ábyrgð á
velfarnaði þeirra,“ sagði Schmidt
fulltrúi í dómsmálaráðuneytinu er
hann kynnti fréttamönnum frum-
varpið. Hann útskýrði eitt ákvæði
öðru betur: „Ef ég æki yfir köttinn
þinn sem er, tja, t.d. 20 marka
virði yrði ég að greiða fyrir lækn-
ingu hans þótt á reikningi dýra-
spítalans stæði svart á hvítu: 300
mörk!“
500 grafir
fórnarlamba Jósefs Stalíns hafa
fundist í skógi nokkrum í Hvíta
Rússlandi. Þetta kom fram í frétt í
sovéska vikuritinu „Moskvufrétt-
um“ í gær. Greindi vikuritið frá því
að embættismenn hefðu yfir-
heyrt aldrað fólk sem á árunum
1937-1941 sá nánast daglega
hvar flutningabifreiðum með fólk
var ekið eftir „vegi dauðans" að
Kurpati skógi. Fólkið var skotið
hópum saman f ofurlitlu rjóðri
sem var umstrengt gadda-
vírsgirðingu.
Lögregluþjónn
nokkur í Montreal í Kanada, Jean
Fortin að nafni, hefur verið rekinn
úr starfi fyrir að neita að ganga til
vinnu með gervitennur í munni.
Yfirmaður ógæfumanns þessa,
Eric Sharp að nafni, segist ekki
hafa átt annars úrkosti þar eð
kvörtunum hefði rignt yfir sig, fólk
hafi ekki getað sætt sig við tann-
lausan lögregluþjón. Það er þó
bót í máli fyrir hinn brottrekna að
fyrrum vinnufélagar hans hafa
samúð með honum. Einn þeirra
sagði meira að segja að þetta
væru nokkuð ósanngjörn úrslit
því vinur sinn liði ávalt miklar
kvalir þegar hann stingi stellinu
uppí sig.
ERLENDAR FRÉTTIR
Forseti Pakistans, Mohammad
Zia-ul-Haq, fórst í flugslysi í
gær. Herflutningavél sem hann
var farþegi í sprakk í loft upp
skömmu eftir flugtak og hrapaði
til jarðar. Auk Zias fórst 31 mað-
ur, þar á meðal sendiherra
Bandarikjanna í Pakistan og
fimm hershöfðingjar.
Zia fellur frá á mjög viðsjár-
verðum tímum í Pakistan, kosn-
ingar eiga að fara fram í nóvem-
ber og ríkið tekur óbeinan þátt £
borgarastríðinu í grannríkinu Af-
ganistan. Ýmsir gera því skóna
að aðeins tvennt komi nú til
greina í pakistönskum stjórnmál-
um, annaðhvort fari kosningar
fram einsog Zia hafði ráðgert en
með þátttöku stjórnmálaflokka
Mohammad Zia-ul-Haq.
sem honum var í nöp við og hann
hafði útilokað. Hinn mögu-
leikinn sé sá að herinn taki öll
völd í sínar hendur á ný.
Zia var mikill vinur Bandaríkj-
anna og fékk flest sín vopn það-
an. Hann var einmitt nýbúinn að
skoða bandarískan skriðdreka
þagar kalliö kom. Vinátta forset-
Palestína
Rabín gerir tilboð
Fjórir Palestínumennfluttir nauðugir til Líbanons. Amnesty
gagnrýnir ísraelsmenn harkalega
Yitzhak Rabín, varnarmóla-
ráðherra ísraels, sagði í gær
að til greina kæmi að ræða við
fulltrúa Palestínumanna á her-
teknu svæðunum um einhverja
„málamiðlun" en fyrst yrðu þeir
að láta af öUum „ofbeldisaðgerð-
um“. Fréttir um allsherjarverk-
faU og róstur á Gaza og svæðinu
vestan Jórdanar í gær benda ekki
tU þess að heimamenn hafi tekið
mark á „gylliboði" ráðherrans.
„Ég er reiðubúinn til þess að
fallast á málamiðlun um svæðin
ef það mætti verða til þess að
stuðla að friði,“ sagði Rabín við
bandaríska gyðinga. „Því segi ég
við Palestínumenn á svæðunum:
Þið óskið eftir einhverri lausn á
ykkar málum. Gott og vel, setj-
umst að samningaborði! Ofbeldi
svörum við hinsvegar með vald-
beitingu.“
í gær gerðist það ennfremur að
ísraelskir hermenn fluttu fjóra
Palestínumenn nauðuga frá Gaza
til Líbanons. Málsvari ísraelshers
greindi frá því að söm yrðu örlög
25 annarra „undirróðursmanna“
á herteknu svæðunum. Alls hafa
ísraelsmenn nú flutt 34 heima-
menn nauðuga viljuga frá Gaza
og vesturbakka Jórdanar.
Lögreglan í Jerúsalem skýrði
frá því í gær að fundist hefði illa
brunnið lík á akri skammt frá
þorpinu El-Bireh vestan Jórdan-
ar. Verið gæti að líkið væri af
ungri ísraelskri stúlku af gyðinga-
ættum sem horfið hefði sporlaust
fyrir nokkru. Hún hefði verið
þekkt fyrir vinstrihneigðir og var
auk þess í tygjum við Palestínu-
mann. Líkið var bundið á hönd-
um og fótum og var skotsár á
höfði þess.
Mannréttindasamtökin Amn-
esty International sendu í gær frá
sér skýrslu um hrottaskap ísra-
elskra hermanna í garð Palestínu-
manna: „ísrael og herteknu
svæðin; allt of mikið ofbeldi.“
í henni kemur fram að ísraelsk-
ir hermenn hafa limlest mörg
þúsund Palestínumenn með bar-
smíðum frá því uppreisn heima-
manna hófst á herteknu svæðun-
um þann 9. desember í fyrra.
Menn væru barðir í refsingar-
skyni fyrir hvaðeina sem hrottum
herraþjóðarinnar þóknaðist að
kalla „brot“ og ennfremur væri
barsmíðum beitt í því augnamiði
að kúga fólk til undirgefni eða
einfaldlega að skjóta því skelk í
bringu.
Skýrsluhöfundar segja að einu
megi gilda hvort fórnarlamb sé
kona eða barn, gamalmenni eða
saklaus vegfarandi, enginn sé
óhultur á herteknu svæðunum
nema hann sé af ætt Davíðs.
Reuter/-ks.
Pólland
Vinnustöðvunum fjölgar
Hafnarverkamenn í Szczecin
lögðu niður vinnu í gær og
námamenn hafa tekið tvær kola-
Að sögn læknisins sem annast
Nelson Mandela á Tygerberg
sjúkrahúsinu í Höfðaborg er
blökkumannaleiðtoginn ekki í
Iffshættu og er á batavegi.
Sem kunnugt er var Mandela
lagður fárveikur inn á „svörtu
deild“ sjúkrahúss þessa á föstu-
daginn var og reyndist þjást af
berklum. Óljóst var hve þungt
Mandela var haldinn þangað til
sérfræðingur sjúkrahússins, pró-
fessor Attie de Kock, tjáði sig um
það í sjónvarpsviðtali í gær.
„Frá sjónarhóli læknisfræðinn-
ar er engin ástæða til þess að hafa
þungar áhyggjur af hr. Mand-
námur herskildi. Verkfailsmenn
krefjast hærri launa, bætts að-
búnaðas á vinnustað en umfram
ela,“ sagði prófessorinn og bætti
við: „Hann sýnir eðlileg bata-
merki.“
Fyrr í gær kvaðst dómsmála-
ráðherra Pretóríustjórnarinnar
hafa „þungar áhyggjur“ af Mand-
ela og „fylgjast persónulega“
með líðan hans.
Stjórnamálamenn, ritstjórar
dagblaða og kirkjunnar menn í
Suður-Afríku hétu í gær á hvítu
minnihlutastjórnina að láta
Mandela lausan úr haldi. Hann
hefur sem kunnugt er setið á bak
við lás og slá í rúman aldarfjórð-
ung fyrir baráttu sína gegn að-
skilnaðarstefnunni. Reuter/-ks,
allt þess að starfssemi Samstöðu
verið hcimil á ný.
Hafnaryfirvöld í Szczecin, sem
liggur skammt frá landamærun-
um að Austur-Þýskalandi,
greindu fréttamanni Reuters frá
því að verkamenn hefðu mætt á
vinnustað á venjulegum tíma en
ekki gengið til vinnu sinnar. Þeir
vildu kauphækkun og „aukið
frjálsræði í verkalýðsmálum“.
Málsvari hafnarstjórnarinnar
sagði af og frá að verkfallið í
Szczecin tengdist vinnustöðvun
kolanámumanna á einn eða
neinn hátt, þau vandræði væru
svo langt, langt í suðri.
Námamenn í Morcinek kola-
námunni við bæinn Kaczyce
skýrðu fréttamönnum frá því að
„öll morgunvaktin“ eða 400
manns hefðu lagt niður vinnu.
Þeir væru með þessu að svara á-
kalli 3.000 félaga sinna í Jastrze-
bie sem haft hefðu Lipcowy nám-
una á sínu valdi frá því í fyrradag.
Krefðust kolanámumennirnir
þess að Samstaða yrði gerð að
lögpersónu að nýju.
Reuter/-ks.
Nelson Mandela
Á batavegi
Fimmtudagur 18. ágúst 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13
ans við Vesturveldin og bandalag
hans við ýmsa trúaða landa sína
varð til þess að hann studdi af-
ganska uppreisnarmenn af
heilum hug. Þeir sakna nú vinar í
stað og óttast ýmsir þeirra að
Pakistanir dragi nú úr stuðningi
við sig.
Zia var sem kunnugt er herfor-
ingi og náði hann völdum með
valdbeitingu árið 1977. Þá kvaðst
hann aðeins ætla að ríkja í 90
daga en þeir urðu 11 ár.
Herlög giltu um 7 ára skeið í
Pakistan en árið 1984 slakaði Zia
örlítið á klónni enda hafði hann
þá látið koma helstu fjendum sín-
um fyrir kattarnef. Þeirra á með-
al var forveri hans í forsetaemb-
ætti, Zulfikar Ali Bhutto, sem
Zia lét hengja árið 1979.
Lát Zias var tilkynnt pakist-
önsku þjóðinni í útvarpi og sjón-
varpi í gærkveldi. Þess var enn-
fremur getið að formaður öld-
ungadeildar þingsins, Ghulam Is-
haq Khan, færi með forsetavald
til bráðabirgða. Fyrirskipuð hef-
ur verið 10 daga þjóðarsorg í Pak-
istan.
Reuter/-ks
Burma
3.000 féllu
í Rangún
Loft er allt lævi
blandið í landinu
Að minnsta kosti þrjú þúsund
manns létu lífið í Rangún einni í
óeirðum fyrri viku en allsendis er
óljóst hve margir létust alls. Þetta
var haft eftir erlendum sendiráðs-
mönnum í höfuðborginni í gær.
Diplómatarnir kváðust hafa
orðið sér úti um þessar upplýsing-
ar hjá starfsmönnum sjúkrahúsa í
borginni. Þeir höfðu strax borið
brigður á fullyrðingar ráðamanna
um tölu fallinna og sagt þær fjarri
öllum sanni. En engum bauð í
grun að böðlar hersins hefðu orð-
ið svo mörgum landa sinna að
bana í óeirðunum sem stóðu ó-
siitið í fimm daga.
Sendiráðsmennimir sögðu að
herflokkar hefðu verið fluttir
burt í skyndi úr miðborg Rangún
í gær. Þangað hafði þeim verið
ekið í því augnamiði að þeir brytu
á bak aftur mótmæli sem náms-
menn hafa boðað að fram fari á
næstunni. Brottfluttningur dát-
anna bendi hugsanlega til þess að
einræðisstjórnin sé að heykjast á
hörkunni.
Það er mál manna í Burma að
valdaklíkan velji sér nýjan
oddvita á morgun. Ef hann verð-
ur af sama sauðahúsi og forver-
arnir þá er víst að allt fer í bál og
brand. „Ég hef það sterklega á
tilfinningunni að allir séu í við-
bragðsstöðu hérlendis og hyggist
leggja mikið í sölurnar fyrir mál-
staðinn,“ sagði einn ofannefndra
sendiráðsmanna við fréttamann
Reuters í gær.
Reuter-ks.