Þjóðviljinn - 23.11.1988, Blaðsíða 3

FRETTIR
Vaxtalækkun
Seðlabankinn sýni lit
Steingrímur Hermannsson: „Seðlabankinn greiði vexti af bundnu fé
bankanna í Seðlabanka og lœkki sektir. “ Seðlabankinn telursjálfur
vaxtalœkkunina ófullnœgjandi. Raunvextir lœkkuðu ekkert
Seðlabankinn hefur lýst því yfir
að hann telji að þessi vaxta-
lækkun bankanna sé alls ó-
fullnægjandi miðað við núver-
andi verðbólgustig og að áfram-
haldandi lækkun bæði á raun -
vöxtum og nafnvöxtum sé óhjá-
kvæmileg við næstu ákvörðun í
byrjun desember. Þannig að
Seðlabankinn út af fyrir sig, eins
langt og það nær og hvers virði
sem það er, lýsir yfir megnri óá-
nægju með þessa litlu vaxtalækk-
un, sagði Steingrímur Hermanns-
son í samtali við Þjóðviljann í
gær.
Steingrímur sagðist telja mikil-
vægast í þessu máli að aðgerðir
væru samstilltar á mörgum svið-
um. „Hins vegar er einnig mikil-
vægt að Seðlabankinn sýni vilj-
ann í verki, t.d. með því að lækka
kröfu um ávöxtun á Verðbréfa-
þinginu hjá sér og hann getur vit-
anlega gert bönkunum auðvyld-
ara með að sinna sjnum viðskipt-
avinum, með því að losa eitthvað
um fjármagn til bankanna
o.s.frv.. Seðlabankinn verður að
skapa aðstöðuna, hann heldur
t.d. tíu miljörðum vaxtalaust
fyrir bönkunum, ef hann greiddi
vexti af því yrði það til að
auðvelda, eins ef hann slakaði á í
sambandi við þær sektir sem
hann er að taka af bönkunum
núna. Það er svo margt sem Seðl-
abankinn getur gert sjálfur til að
sýna lit og það verður hann að
gera. Það er margt hægt að gera
til að lækka vextina en ég hef ekki
séð til þessa að neitt hafi verið
gert nema að tala saman, því mið-
ur,“ sagði Steingrímur Her-
mannsson, forsætisráðherra.
Samkvæmt upplýsingum úr
Seðlabanka lækkuðu raunvextir
ekkert nú á mánudaginn en
nafnvextir inn- og útlána lækk-
uðu nokkuð. Svo dæmi séu tekin
lækkuðu vextir á almennum
tékkareikningum að meðaltali
um 0,1%, vextir á almennum
sparisjóðsbókum lækkuðu að
meðaltali úr 5,8% í 4,4% og
skiptikjarareikningar miðað við
óhreyfða innstæðu í eitt ár sem er
óverðtryggð, lækkuðu úr 11%
vöxtum í 7,8% vexti.
Á útlánahliðinni lækkuðu for-
vextir almennra víxla að meðalt-
ali úr 17,4% í 15,9%, vextir yfir-
dráttarlána lækkuðu að meðaltali
úr 21,0% í 18,7% og almennir
skuldabréfavextir lækkuðu um
0,1% eða úr 18,0% í 17,9%. Hér
er um vegið og reiknað meðaltal
að ræða og var vaxtalækkunin
mismunandi eftir bönkum.
Lækkuðu sumir bankar vexti á
ákveðnum reikningum ekki neitt
og aðra meira, enda er samráð
banka um vaxtalækkanir óheim-
ilt samkvæmt lögum.
phh
Síld
Saltað uppí samningana
Búið að salta íríflega 200þúsund tunnur. 220þúsund seldar og óvissa um nýja
sölusamninga
Komi ekki til nýrra sölusamn-
inga hvað úr hverju, má búast
við að sfldarsöltun verði að mestu
lokið um næstu mánaðamót.
Búið er að salta í ríflega 200 þús-
und tunnur efi seldar hafa verið
þegar væru nokkrar stöðvar hætt- tunnum við öðru hvoru og hefði
ar söltun. Hallgrímur sagði að td- tveir lyftaramenn unnið á
þrátt fyrir að söltun lyki yrði nóg ' vöktum við að umsnúa tunnum
að gera við að snúa saltsíldar- Þe8ar mest var. -grh
Fjórar Alþýðubandalagskonur á þingi. Þessar vikur ríkir
fullkomið jafnrétti í þingflokki Alþýðubandalagsins, - hann skipa fjórir
karlar og fjórar konur. Auk Guðrúnar Helgadóttur og Margrétar Frí-
mannsdóttur eru á þingi varamennirnir Unnur Kristjánsdóttir iðnráð-
gjafi á Norðurlandi vestra og Ólöf Hildur Jónsdóttir bankamaður á
Grundarfirði, báðar í fyrsta sinn. Raqnar Arnalds situr þing Evrópu -
ráðsins í Strassborg en Skúli Alexanderss. hefur tekið sér hlé frá
þingstörfum, meðal annars vegna anna viö málarekstur við sjávarút-
vegsráðuneytið. Á mynd Jim Smart neðanúr þingi í gær er Ólöf Hildur
við hlið Guðrúnar forseta, en Unnur stendur með Margréti formanni.
220 þúsund og því til viðbótar
verður saltað í 10-12 þúsund
tunnur fyrir innanlandsmarkað.
Síldarútvegsnefnd verst allra
frétta um nýja sölusamninga en
Sovétmenn hafa ekki enn stað-
fest kaup á 50 þúsund tunnum til
viðbótar þeim 150 þúsundum
sem þeir hafa þegar keypt vegna
skorts á gjaldeyri.
Að sögn Hallgríms Bergssonar
hjá Pólarsíld hf. á Fáskrúðsfirði
hefur verið nóg að gera við síld-
arsöltun og venjulega unnið 5-6
daga í viku og allt til 10 á kvöldin.
Hann bjóst við að ef ekki næðust
nýir sölusamningar yrði stöðin
búin að salta sitt eftir 2-3 daga en
Hofsós
Hreppurinn á hausnum
Tekjurnar í ár duga ekki fyrir
greiðslum á vöxtum, afborg-
unum og öðrum greiðslum sem
sveitarfélagið þarf að inna af
hendi á þessu ári, sagði Einar Jó-
hannsson hreppsnefndarmaður á
Hofsósi. Hofsóshreppur hefur
Skuldir hvers og eins íbúa vegna sveitarsjóðsins um 206 þúsund kr
eru á bilinu 14 til 15 miljónir kr.
Ástæður þessarar slæmu stöðu
sveitarsjóðsins sagði hann vera
margvíslegar, aðallega þó að ráð-
sótt um aðstoð félagsmálaráðu-
neytisins vegna fjárhagsvanda
síns.
Að sögn Einars skuldar hrepp-
urinn nú um 50-60 miljónir kr.
Áætlaðar tekjur hreppsins í ár
ist hefði verið í miklar lagfæring-
ar á götum, og þær allar malbik-
aðar, og hefði verið við það mið-
Dreifbýlisverslun
Þéttbýlið til hjálpar
Valur Arnþórsson: Hugmyndin tilkomin vegna breyttraþjóðfélagsaðstœðna. Nokkurprómill afverslunarvelt-
unni ílandinufæru ísjóðinn, sem hjálpaði tilmeð að halda verslun uppi ídreifbýlinu. Á von á að Steingrímur
taki málið upp í ríkisstjórn. Steingrímur Hermannsson: Hefekki hugsað máliðfrekar, en Byggðastofnun mun
taka dreifbýlisverslunina til athugunar
Anýafstöðnu flokksþingi Fram-
sóknarflokksins bar Valur
Arnþórsson, stjórnarformaður
SÍS og verðandi bankastjóri
Landsbankans upp tillögu til for-
ystu flokksins um að komið verði
á fót nokkurs konar úreldingar-
sjóði dreifbýlisverslunar sem
verði fjármagnaður með
ákveðnu broti af veltu smásölu-
verslunar í landinu og hafi það
hlutverk að halda versiun úti á
ákveðnum stöðum úti á landi.
ílugmyndin er sú að sjóðurinn
hafi fé til kaupa á verslunarhús-
næði úti á landi þar sem verslun
hefur ekki borið sig og láni það
húsnæði síðan út til cinstaklinga,
samvinnufélaga eða annarra að-
ila með áhuga á verslunarrekstri.
Sagðist Valur vongóður um að
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra kæmi þessari hug-
mynd á framfæri í ríkisstjórn, og
þar væri hann vongóður um
stuðning Jóns Sigurðssonar og
annarra ráðherra. Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra
sagðist hins vegar ekki hafa leitt
hugann frekar að þessari hug-
mynd, eftir að hún kom fram.
„Dreifbýlisverslun hefur átt
við vaxandi erfiðleika að stríða,
m.a. vegna þeirrar þjóðfélags-
þróunar að fólki fjölgar í þéttbýli
en fækkar í dreifbýli. Samfara
þessu hafa samgöngur stórbatnað
þafmig að fólk úr dreifbýli sækir
sína verslun í vaxandi mæli til
þéttbýlisstaða. Þá hefur fjárhags-
vandi dreifbýlisverslunar, svo
sem meiri vaxtakostnaður vegna
hægari umsetningar en í þéttbýl-
isverslun, aukist,“ sagði Valur
Arnþórsson. „Fólk í dreifbýli
þarf verslunarþjónustu og því
þarf ríkisvaldið að grípa til að-
gerða henni til styrktar. í því
sambandi koma til greina stofn-
fjárframlög til byggingar verslun-
arhúsnæðis í dreifbýli, inn-
heimtulaun af söluskatti og
vaxtaívilnun fyrir dreifbýlisversl-
un. Jafnframt er nauðsynlegt að
setja upp úreldingarsjóð eða
styrktarsjóð, sem fái tekjur af
einhverju prómilli af verslunar-
veltu í landinu og sá sjóður verði
notaður til að kaupa upp húsnæði
verslunar sem ekki á rekstar-
grundvöll lengur og rekin er með
tapi. Ef stjórnvöld telja að eftir
sem áður sé þörf á verslun á þess-
um stað, þá láni sjóðurinn húsn-
æðið til áframhaldandi reksturs,
hvort sem það yrði í höndum ein-
staklinga, samvinnufélaga,
hlutafélaga, stéttarfélaga eða
annarra."
Sagðist Valur hafa orðið var
við að núverandi forsætisráð-
herra hefði skilning sérstökum
vandamálum dreifbýlisverslunar-
inar, auk þess sem margir aðilar
bæði í pólitík og dreifbýlisverslun
hefðu góðan skilning á þessu.
Það væri ljóst að ef fólk ætlaði að
byggja einhvern ákveðinn stað
þyrfti það á verslunarþjónustu að
halda.
„Ég get ekkert sagt um þessa
hugmynd Vals um úreldingarsjóð
dreifbýlisverslunar, því ég hef
ekkert hugsað um hana og hvergi
séð hana á prenti nema í ein-
hverju blaði,“ sagði Steingrímur
Hermannsson í samtali við Þjóð-
viljann í gær. Steingrímur sagði
að það væri hins vegar löngu orð-
ið tímabært að huga að dreifbýli-
sversluninni og að hann hafi
hugsað sér að biðja Byggðastofn-
un um að taka þau mál til athug-
unar.
phh
að, að Byggðasjóður lánaði fé til
þeirra framkvæmda, en þegar
þær hefðu verið hafnar hefði
Byggðasjóður skert framlög sín
til hreppsins, þannig að taka
þurfti lán til að ljúka þeim fram-
kvæmdum. Einnig nefndi Einar
að frystihúsið á staðnum stæði
illa, og hefði ekki staði í skilum
við sveitarsjóð. Ekki vildi hann
segja hvað fyrirtækið skuldaði
sveitarfélaginu mikið. Hann
sagði jafnframt að íbúum hrepps-
ins hefði fækkað nokkuð undan-
farin ár.
Að sögn Húnboga Þorsteins-
sonar skrifstofustjóra í félags-
málaráðuneytinu, hefur enn ekki
verið unnt að taka þetta mál fyrir
í ráðneytinu, en það barst þar inn
á borð á mánudaginn. Hann
sagðist gera ráð fyrir að vænta
mætti viðbragða frá ráðuneytinu
fyrir helgi.
Samkvæmt manntali frá því 1.
desember í fyrra búa 267 manns í
Hofsóshreppi. Það þýðir að
skuldir hvers og eins íbúa, vegna
sveitarsjóðsins, eru um 206 þús-
und kr. sé miðað við að heildar-
skuldir hans séu um 55 miljónir
kr.
Samkvæmt 90 gr. sveitar-
stjórnarlaga geta sveitarfélög sótt
um styrk til félagsmálaráðuneyt-
isins, telji þau sig ekki getað staði
við skuldbindingar sínar. Ráðn-
eytinu ber samkvæmt lögum að
hefja tafarlausa skoðun á fjárr-
eiðum sveitarfélagsins. Félags-
málaráðuneytið getur veitt
sveitarfélagi styrk eða lán úr
Jöfnunarsjóði sveitarfélaga með
þeim skilyrðum sem ráðuneytið
telur nauðsynleg til að rétta við
fjárhag þess.
-sg
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3