Þjóðviljinn - 23.11.1988, Blaðsíða 13

Bandaríkin -
Evrópubandalag:
Viðskiptastríð
yfirvofandi
Missætti er í uppsiglingu milli
Bandaríkjanna og Evrópu-
bandalagsins út af styrkjum frá
því opinbera til landbúnaðar og
kjöti af dýrum sem fóðruð hafa
verið með vaxtarhormónum.
Bandaríkin krefjast þess að ríki
Evrópubandalagsins láti af öllum
opinberum styrkjum til landbún-
aðar og hóta gagnaðgerðum í við-
skiptamálum ef bandalagið
standi fast við bann það á horm-
ónakjöti, sem það hefur sam-
þykkt.
í Bandaríkjunum er leyfilegt
að fóðra dýr ætluð til slátrunar
með hormónum og er mikið af
því kjöti flutt út til ríkja Evrópu-
bandalagsins. Utanríkisráðherr-
ar Evrópubandalagsríkja ræddu
þetta mál í Brussel í gær og er haft
eftir embættis'mönnum á vegum
bandalagsins að ráðherrarnir
verði beðnir að samþykkja lista
yfir bandarískar innflutnings-
vörur, sem bandalagið myndi
hindra innflutning á ef Bandarík-
in gerðu alvöru úr hótun sinni um
gagnaðgerðir vegna hormóna-
bannsins. Reuter/-dþ.
EFTA
02 Comecon:
Nánara sam-
starf á döfinni
Fríverslunarsamband Evrópu
(EFTA) og Comecon, efnahags-
bandalag Austur-Evrópuríkja og
Sovétríkjanna, stefna nú að nán-
ari samskiptum sín á milli og hafa
þegar hafið viðræður um leiðir
að því markmiði, að sögn tals-
manns finnska utanríkisráðu-
neytisins. Hann sagði ennfremur
að viðræðurnar hefðu hafist eftir
að sum Austur-Evrópuríkja
hefðu látið í Ijós áhuga á nánari
samskiptum bandalaganna.
í EFTAeru Finnland, Svíþjóð,
Noregur, ísland, Sviss og
Austurríki. - Talið er að náið
samstarf með því bandalagi og
Comecon myndi gefa báðum
bandalögum aukna möguleika í
samningaumleitunum við Evr-
ópubandalagið. Reuter/-dþ.
ERLENDAR FRETTIR
Kanadakosningar:
Ihaldið hélt meirihluta
Úrslitin tryggja samþykktþingsins áfríverslunarsamningi við Bandaríkin
r
Ihaldsflokkurinn stórtapaði að
vísu í þingkosningunum í Kan-
ada í fyrradag, en hélt þó drjúg-
um þingmeirihluta. Þegar mestur
hluti atkvæða hafði verið talinn
hafði flokkurinn fengið 168 þing-
sæti af 295 alls, aðalkeppinautur
hans Frjálslyndi flokkurinn hafði
fengið 82 þingsæti og Nýi lýðræð-
isflokkurinn, sem er lengst til
vinstri þeirra þriggja, 43.
Á kjörstað fóru um 75 af
hundraði 17 miljón kjósenda
landsins, og er það góð kjörsókn
hjá því sem vaninn er í grann-
landinu Bandaríkjunum. Fyrir
kosningar hafði íhaldsflokkurinn
203 af 282 sætum fulltrúadeildar
Kanadaþings. Kosningabarátt-
an, sem var allhörð og hávaða-
söm, snerist að mestu um fríversl-
unarsamning við Bandaríkin,
sem fhaldsflokkurinn vill að Kan-
adaþing samþykki. Er kveðið svo
að orði í fréttaskeytum að kosn-
ingarnar hafi nánast verið þjóð-
aratkvæðagreiðsla um þetta mál.
Brian Mulroney, forsætisráð-
herra Kanada og leiðtogi íhalds-
flokksins, segir að santningurinn
muni færa Kanadamönnum
aukna hagsæld, þar eð með sam-
þykkt hans fái þeir greiðan að-
gang að þeim gríðarmikla mark-
aði sem Bandaríkin eru. And-
stæðingar íhaldsflokksins halda
því aftur á móti fram, að efna-
hagsleg ítök hins risavaxna ná-
granna séu þegar orðin fullmikil í
Kanada og í kosningabaráttunni
fullyrtu stjórnarandstöðuflokk-
arnir að fríverslunarsamn-
ingurinn fæli í sér ógnun við sjálf-
stæði landsins. Höfðaði John
Turner, leiðtogi Frjálslynda
flokksins, mjög til sjálfstæðis -
kenndar og þjóðernishyggju Kan-
adamanna í kosningaræðum sín-
um.
Mulroney hefur gefið til
kynna, að fríverslunarsamnin-
gurinn verði eitt af fyrstu málun-
um, sem hann muni leggja fyrir
hið nýkjörna þing er það kemur
Mulroney - tapaði en hélt velli.
saman snemma í næsta mánuði.
Nái samningurinn þar samþykki,
tekur hann gildi um áramótin.
Verslunarviðskipti eru þegar
meiri milli Bandaríkjanna og
Kanada en nokkurra annarra
Aserbœdsjan:
200.000 á fundi
gegn Amienum
Að minnsta kosti 200.000 Aser-
ar voru í gær á fjöldafundi í
Bakú, höfuðborg Aserbædsjans,
til að mótmæla byggingu iðjuvers
í Topkhanaskógum í Nagorno-
Karabak, að sögn talsmanns
fréttastofu Aserbædsjans. Sagði
talsmaðurinn armenskt álfyrir-
tæki standa fyrir framkvæmdum
þessum, en Aserar segja téð skóg-
lendi heilagt í sínum augum vegna
tengsla við sögu sína.
Armenar hafa sem kunnugt er
gert kröfu til þess að Nagorno-
Karabak, sem að mestu er byggt
armensku fólki, verði sameinað
sovétlýðveldinu Armeníu, en
héraðið hefur lengi heyrt undir
Sovét-Aserbædsjan. Sovéska
stjórnin hafnaði þeirri kröfu í júlí
en hvatti jafnframt bæði lýðveld-
in til aukinna framkvæmda í
Nagorno-Karabak, héraðsbúum
til hagsbóta. Lagði miðstjórnin í
Moskvu íþví sambandi áherslu á,
að hraðað yrði byggingu húsa í
stað þeirra er upp gengu fyrir eldi
í illindum milli Armena og Asera
þar. Yfir 30 manns hafa á þessu
ári verið drepnir í þeim átökum,
og mun ofbeldið hafa verið ívið
meira af hálfu Asera.
Aserar halda því nú fram, að í
stað þess að byggja hús í stað
þeirra sem brunnu hafi Armenar
tekið til við byggingu téðs iðju-
vers í Topkhana, og sé þar um
vísvitandi ögrun að ræða. Arm-
enar svara því til að þeir hafi ekki
getað byggt hús í stað þeirra sem
urðu eldi að bráð vegna þess að
asersk yfirvöld hafi ekki hleypt
armenskum vörubílum, fermd-
urn byggingarefni, yfir landa-
mærin. Reuter/-dþ.
Angólu - Namibíusamningur
Suður-Afríka samþykkir
Namibía fær sjálfstæði - Kúbuher fer frá Angólu
Pik Botha, utanríkisráðherra
Suður-Afríku, tilkynnti í gær
að Suður-Afríkustjórn væri fyrir
sitt leyti samþykk samkomulagi
því, er samninganefndir frá Ang-
ólu, Kúbu og Suður-Afríku kom-
ust að á dögunum í Genf. Stjórnir
Angólu og Kúbu hafa þegar lýst
yfir samþykki sínu við samkomu-
lagið og er nú búist við að það
verði undirritað í BrazzaviIIe,
höfuðborg Kongó, í næstu viku.
Samningur þessi eykur líkurn-
ar á að endir fáist bundinn á ó-
friðarástand það, sem ríkt hefur í
suðvestanverðri Afríku ára-
tugum saman. Samkvæmt samn-
ingnum mun Kúba kveðja heim í
áföngum herlið sitt í Angólu og
Suður-Afríkustjórn veita Nami-
bíu sjálfstæði. Þarlend sjálfstæð-
ishreyfing hefur lengi háð skæru-
hernað gegn Suður-Afríkustjórn
og í Angólu hefur geisað borgar-
astríð síðan 1975. Hafa kúb-
anskar hersveitir barist í því með
stjórnarhernum gegn skærulið-
um UNITA-hreyfingarinnar og
* Angólskir stjórnarhermenn - stríð hefur verið þar í landi í næstum þrjá áratugi.
her Suður-Afríkustjórnar.
Bandaríkin styðja UNITÁ einn-
ig. Suður-Afríka hefur ráðið yfir
Namibíu frá því í heimsstyrjöld-
inni fyrri og virt að vettugi sam-
þykktir Sameinuðu þjóðanna um
að láta af yfirráðum þar. Haft er
eftir suðurafrískum embættis-
mönnum að byrjað verði á fram-
kvæmd áætlunar um stofnun
sjálfstæðs Namibíuríkis ein-
hverntíma milli 1. febr. og 1.
mars n.k.
Botha utanríkisráðherra
tveggja ríkja og samkvæmt samn-
ingnum verður þeim hindrunum,
sem enn eru í vegi verslunar á
rnilli þeirra, að mestu rutt á brott
á næstu tíu árunt.
Reuter/-dþ.
kvaðst telja líklegt, að nefnd
skipuð fulltrúum frá Bandaríkj-
unum, Sovétríkjunum, Angólu,
Kúbu og Suður-Afríku myndi
hafa eftirlit með því að staðið yrði
við samninginn.
Reuter/-dþ.
Miðvikudagur 23. nóvember 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 13
Italía:
Bamamergðin
horfin
Sú var tíðin, og ekkj fyrir mjög
löngu síðan, að Ítalía hafði
orð á sér fyrir öra fólksfjölgun og
barnamergð. En nú er öldin
önnur þarlcndis í þeim efnum.
Samkvæmt hagskýrslum er þess
nú ekki að vænta að konur lands-
ins fæði nema 1.3 börn hver og er
Ítalía þar með komin í röð þeirra
landa sem lægsta hafa fæðingatöl-
una.
Fækkun fæðinga varð fyrst á
Norður-Ítalíu en hefur nú breiðst
út til suðurhluta landsins, svo að
núorðið eru fæðingar þar að til-
tölu við fólksfjölda færri en í Sví-
þjóð. Lýðfræðingar (demó-
grafar) landsins telja meginor-
sökina til þessarar þróunar vera
þá, að unga fólkið sé efnishyggju-
sinnaðra en áður var og hugsi þar
af leiðandi fyrst og fremst um að
efnast og framast. Barnaeign sé
talin tefja fyrir slíku. Aðrar lík-
legar ástæður samkvæmt sömu
heimild: Aukið kvenfrelsi og
kvenréttindi og vöntun á um-
hyggju af hálfu samfélagsins fyrir
börnum og barnafjölskyldum.
_____________________dþ.
Mannfall
í Pem
Talsmenn hers og lögreglu í
Perú tilkynntu á mánudag, að lið
stjórnarinnar hefði í bardögum
yfir helgina fellt 25 maóíska
skæruliða en af því sjálfu hefðu
fallið sjö menn. Að sögn tals-
mannanna var harðasta viður-
eignin háð í afskekktum hluta Ap-
urimachéraðs á sunnudaginn.
Eiga þar að hafa fallið sjö stjórn-
arhermenn og 15 skæruliðar.
Apurimachérað er suðaustan
til í Perú. Téð viðureign varð er
skæruliðar gerðu hermönnum á
vörubílum fyrirsát. Skæruliðar
þeir sem hér um ræðir eru á veg-
um hreyfingarinnar Sendero
Luminoso (Stígurinn ljómandi),
sem hefur mikinn átrúnað á Maó
heitnum formanni. Yfir 15.000
manns hafa verið drepnir í stríð-
inu milli hreyfingar þessarar og
stjórnarliðs, að sögn talsmanna
síðartalda aðilans. „ . ,
Reuter/-dþ.