Þjóðviljinn - 08.06.1989, Blaðsíða 7

AÐ UTAN
„Brauðhnífurinn" er klettur í þjóð-
garðinum í Warrumbungle.
Bannað er að klífa hann. Mynd:
L. O’Brien.
m.a. í fögru landslagi við næga
fæðu jafnt kengúrur sem kóala-
birnir og ernir (wedge-tailed
eagle og whistling kite) (aquila
andax og haliastur sphenurus)
svífa yfir hæstu klettunum og gef-
ur hinn síðarnefndi frá sér ein-
hvers konar hátt garg (sem
minnir þó á flaut) og heyrist lang-
ar leiðir.
Flóran er einstök vegna gróð-
ursældar moldarinnar og ekki
auðhlaupið að því að gefa
greinargóða Iýsingu á ýmsum teg-
undum eucalyptustrjáa eða
„wattles“ né villiblómunum.
Landnemar (ekki frumbyggjar)
notuðu þykkan börkinn af rauðri
Greinarhöfundur við ástralskt
grastré í Warrumbungle. Mynd:
Tas Westcott.
Sólbrennda land
Man einhver eftir að hafa lært
kvæðið „Gunnarshólma“ Jónas-
ar Hallgrímssonar utanað? Trú-
lega.
Hér gildir svipað um Ijóðið
„Landið mitt“, e.t.v. betur þekkt
undir nafninu „Sólbrennda
land“, eftir ástralska Ijóðskáldið
Dorotheu Mackellar. Kvæðið
birtist fyrst árið 1908 í blaðinu
„The Spectator“ og er einlægur
óður til ógnþrunginnar fegurðar
náttúru Astralíu. Dorothea ólst
upp á efnuðu heimili í Sydney en
dvaldi löngum á sveitasetrum
fjölskyldunnar i skauti náttúr-
unnar. Á þeim tíma í sögu Ástral-
íu sem Dorothea orti Ijóð sitt, var
þjóðernishyggja ekki í tísku og
tengslin við „Móðurlandið“ voru
sterk og ótvíræð. En hin unga
kona var stolt af landi sínu og fyr-
irleit þá sem mátu það einskis
nema sem nýlendu til að græða á
peninga. Dorothea vildi hvergi
búa nema í Ástralíu þótt hún ferð-
aðist víða um veröld og talaði ein
fímm tungumál. *
Ævi hennar var að því leyti
dapurleg, að á meðan hún dvaídi
í London, laust fyrir heimsstyrj-
öldina fyrri, trúlofaðist hún ljóð-
skáldi, Patrick Chalmers, sem
var reyndar ríkur fjársýslumaður
að auki. Að sönnu var það harla
gott og hún fór til Ástralíu til að fá
samþykki foreldra sinna en bréf
frá henni til unnustans þess efnis
komst aldrei til skila. Strangt
uppeldi og hið kvenlega stolt þess
tíma kom í veg fyrir að hún skrif-
aði aftur. Eftir lok styrjaldarinn-
ar, 5 árum síðar, fór hún aftur til
Englands og komst þá að raun
um að unnustinn hafði gifst ann-
arri í þeirri trú að hún hefði skipt
um skoðun.
Dorothea lést, sjúklingur í
hárri elli, af völdum áverka sem
hún hlaut við fall þegar hún fór
fram úr rúminu til þess að horfa á
fuglana í grænum garðinum. En
ást hennar til landsins brúna,
jafnt í ógnum þurrka undir mis-
kunnarlausum bláum himni sem
í steypiregni og flóðum, til víð-
áttu sléttunnar og brimsins við
ströndina, mun lifa í ljóði hennar
„Sólbrenndu landi“ og eiga sinn
sess í menningarsögu Ástrala.
Sem risar
á verði
Að búa í dreifbýlinu hefur sína
kosti. Þjóðgarðar í Ástralíu eru
margir og íbúar Narrabri eru svo
lánsamir að stutt er í heila tvo
þjóðgarða. Annar þeirra, Mt.
Kaputar, er rétt við bæjardymar
eða í 53 km fjarlægð í austur frá
Narrabri (570 km í norðvestur frá
Sydney), og sem ég sit hér á ver-
öndinni blasa þau við mér þessi
bláu, fallegu fjöll, eða öllu heldur
fjallgarðar „sem risar á verði við
sj óndeildarhring“.
Vegurinn upp í fjöllin er víða
brattur og mjór og því er bannað
að fara þangað með hjólhýsi.
Taldstæði eru góð og hreinlætis-
aðstaða ágæt og var byggingin
hönnuð þannig að hún félli inn í
umhverfið. Gestir eru þó beðnir
að fara sparlega með vatn því að
þurrkur ríkir mestan hluta ársins
og bera þarf með sér vatn í allar
gönguferðir. Leyfilegt er að
kveikja eld í sérstökum eldstæð-
um, þó ekki þegar um er að ræða
algjört bann við slíku.
Hér em ærin viðfangsefni fyrir
göngufólk, klettaklifrara, jarð-
fræðinga og náttúruunnendur yf-
irleitt. Hægt er að velja um 12
gönguleiðir, mismunandi erfiðar,
allt frá eins tíma rölti og upp í
erfiða dagsferð fyrir reynda
fjallagarpa. Ekki er í kot vísað,
því að reika þarna upp er
hreinasta ævintýri. Hér una sér
Kengúrur spóka sig í Warrumb-
ungle. Mynd: L. O’Brien.
eucalyptustegund í þök kofa
sinna eftir að hafa þurrkað hann
og pressað og fengu þar með
vatnsþétt þök.
f einni gönguferðinni er farið
fram hjá „bora“ sem var helgur
staður frumbyggjanna þar sem
vígsla unglinganna inn í heim
hinna fullorðnu fór fram.
Hæsta fjallið er Kaputar, 1524
m, og þaðan er frábært útsýni yfir
fjöllin og slétturnar. Sérstæðasti
og áhugaverðasti staðurinn
(e.t.v. einkum fyrir jarðfræð-
inga) er þó trúlega Yulludunida
Crater (sem er þó enginn gígur)
og þarna blasir líka gígtappinn
skemmtilegi Ningadhur við ekki
langt frá.
Veðrunin hefur verið gífurleg
og eru þessi fjöll það sem eftir er
af eldfjalli sem virkt var fyrir 18
miljónum ára. Ekki laust við að
hugurinn leiti heim til landsins
unga þegar gengið er á ævafornu
hrauninu.
Þjóðgarðurinn Wárrambungle
Sólveig
Einars-
dóttir
skrifarfrá
Ástralíu
er óviðjafnanlegur. Hann er í
u.þ.b. 150 km fjarlægð frá Narra-
bri og mynda klettar og fjöll hin
undarlegustu en jafnframt hin til-
komumestu form sem tæplega
verður jafnað á við neitt það sem
íslendingur þekkir að heiman.
Honum finnst hann vera staddur í
tilbúnu landslagi, jafnvel á
leiksviði, og trúir vart sínum eigin
augum. Allt er frábrugðið; fjöll
og hæðir skógi vaxin, blóm-
strandi tré og runnar, makinda-
legar kengúrur á beit, Iaufin á
trjánum sem breiða ekki úr sér
mót sólu heldur drúpa löng og
mjó, og það er enginn bunulæk-
ur, blár og tær, aðeins brúnleitt
vatn í farvegi sem oft er skraufa-
þurr. Og hvernig get ég lýst fugl-
alífinu? Þeir skarta öllum regn-
bogans litum og eru unun á að
horfa. Eftirlætisfuglarnir mínir
eru „galah“ (cacatua roseicap-
illa), þeir fljúga í hópum, gráir á
baki og með rauða bringu, flug
þeirra er klunnalegt en þeir heilla
samt og „crimson rosella" (plat-
yceras elegans) sem er páfa-
gaukstegund með fagurrauða
bringu og gefur frá sér ýmis fögur
hljóð.
Annars er fuglalífið kapítuli
fyrir sig. Tjaldstæði í Warrumb-
ungle eru afar rúmgóð og dreifð
um þjóðgarðinn og fyrir utan
prýðilega hreinlætisaðstöðu er
upplýsingamiðstöð sem i alla
staði er til fyrirmyndar. Þar eru
t.d. hlutir úr náttúrunni sem böm
eru hvött til að handfjatla og
skoða; stór, litrík veggspjöld af
fegurstu stöðum í garðinum og
mjög góð kort á veggjum um
gönguleiðir, jarðsögu o.fl.
Veljirðu lengstu gönguleiðina
sem er 15 km (fram og tilbaka),
þá ferðu upp á og umhverfis
hæstu toppana og kemst í návígi
við klettinn „Brauðhníf", og hef-
ur reynt eitthvað nýtt, ævintýra-
legt og ógleymanlegt. Mundu að-
eins að hattur, sólgleraugu, sól-
krem og vatnsbrúsi eru
lífsnauðsynlegir hlutir í öllum
slíkum ferðum.
Litbrigði himinsins era stór-
kostleg við sólsetur en þau standa
stutt, hverfa jafnvel meðan þú
hleypur eftir myndavélinni.
Tunglið er ekki fullt en kastar
engu að síður birtu yfir skóginn
og íbúa hans, dýr og menn, og
virðist vera aðeins í seilingarfjar-
lægð. Og þótt þú komist vart
lengra að heiman en til Ástralíu,
þá gerir það einhvern veginn gott
í sálarhornið að þetta sé nú einu
sinni sama tunglið og þið heima
horfið á. Tjaldbúi sem skríður út
um miðja nótt sér þrjú kynjadýr
hjá eldstæðingu, þögul og kyrr
eins og trjádrumba. Kengúrumar
eru ekki fælnar hér og það er
heillandi að horfa á þær. Sjá stór
eyrun hreyfast, svartan dílinn á
rófunni og hvernig þær horfa á
þig, þennan ókunna gest sem
traflar friðsælt líf þeirra ómak-
lega.
Þegar við ókum sfðasta spölinn
út úr þjóðgarðinum stökk hópur
af kengúram þvert yfir veginn.
Við stöðvuðum bílinn og horfð-
um á þær. Þá sá ég loksins lítinn
kengúraunga. Hann rak nefið
upp úr poka móðurinnar og ég
hugsaði að þetta hlyti að vera
sældarlíf og fjarskalega gaman að
láta stökka svona með sig um
heilan þjóðgarð.
Með kveðju heim, 20.5. ’89
Sólveig Einarsdóttir
Flmmtudagur 8. júní 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7