Þjóðviljinn - 11.10.1989, Síða 1

Miðvikudagur 11. október 1989 169. tölublað 54. árgangur
Atvinnuástand
Horfur á frekari samdrætti
Þjóðhagsstofnun: Víshendingarfráfyrirtœkjum um œskilegan starfsmannafjölda í vetur benda til að
talsvert eigi eftir að draga úr starfsmannahaldi í vetur. Vinnumálaskrifstofan: Atvinnulausumfœkkaði í
septemherfrámánuðinum áundan enþrefalt fleiri en á sama tíma í fyrra
Atvinnuleysi í september var
þrefalt meira en það var á
sama tíma í fyrra en samanborið
við mánuðinn á undan hefur
dregið þó nokkuð úr því. Þannig
hefur skráðum atvinnuleysis-
dögum fækkað um tæplega 8 þús-
und frá því í ágúst og hlutfall
atvinnulausra af mannafla lækk-
að um 0,3%.
Samkvæmt niðurstöðum úr
könnun Þjóðhagsstofnunar og
Vinnumálaskrifstofu félagsmála-
ráðuneytisins á atvinnuástandi og
horfum á vinnumarkaði haustið
1989 benda vísbendingar frá
fyrirtækjum um æskilegan starfs-
mannafjölda í vetur til þess að
talsvert eigi eftir að draga saman í
starfsmannahaldi frá því sem nú
er.
í könnuninni kemur í ljós að í
september voru 285 laus störf í
fiskiðnaði 120 í byggingastarf-
semi en í öðrum atvinnugreinum
þarf að fækka starfsfólki en þó
mismikið eftir greinum. í al-
mennum iðnaði töldu atvinnu-
rekendur sig þurfa að fækka
starfsfólki um 90,560 í verslun og
veitingastarfsemi, 90 í sam-
göngum og 30 í öðrum atvinnu-
greinum.
Um hvert framhaldið verður
segir í spá Þjóðhagsstofnunar og
Vinnumálaskrifstofunnar: „Vís-
bendingar eru um að fækkun
starfsmanna sé almennt reynt að
haga þannig að ekki sé ráðið í
stöður fólks sem fer á eftirlaun
eða segir upp störfum. Fullnýting
fiskveiðiheimilda fyrr en áður
hefur áhrif á horfurnar á næstu
mánuðum. Þetta á ekki síst við
um Suðurland og Vesturland, ef
borin er saman spá um afla ein-
stakra landshluta og það sem
þegar hefur verið veitt. Þá er og
ógetið hugsanlegra áhrifa vegna
sameiningar fyrirtækja."
f yfirliti Vinnumálaskrifstofu
félagsmálaráðuneytisins um at-
vinnuástandið í september voru
skráðir 33 þúsund atvinnuleysis-
dagar á landinu öllu og skiptust
þeir þannig að hjá konum voru
skráðir 18.400 atvinnuleysisdag-
ar en 14.400 hjá körlum. Fjöldi
skráðra atvinnuleysisdaga svarar
til þess að 1516 manns hafi að
meðaltali verið á atvinnuleysis-
skrá í mánuðinum, en það
jafngildir 1,1% af áætluðum
mannafla á vinnumarkaði í mán-
uðinum samkvæmt spá Þjóðhags-
stofnunar. Skráðum atvinnu-
leysisdögum fækkaði í september
frá mánuðinum á undan á öllum
skráningarsvæðum nema á
Austurlandi og á Suðurnesjum
þar sem skráningardögum fjölg-
aði.
Á höfuðborgarsvæðinu fækk-
aði atvinnulausum í september
frá mánuðinum á undan úr 949 í
723, á Vesturlandi úr 158 í 134,
Vestfjörðum úr 26 í 23, Norður-
landi vestra úr 87 í 69, Norður-
landi eystra úr 220 í 163 og Suður-
landi úr 149 í 109 manns. Aftur á
móti fjölgaði atvinnulausum á
Austurlandi á sama tíma úr 56 í
101 og á Suðurnesjum úr 147 í 165
manns.
Að sögn Óskars Hallgríms-
sonar forstöðumanns Vinnu-
málaskrifstofu félagsmálaráðu-
neytisins stafar þessi fækkun
atvinnulausra í september frá
mánuðinum á undan meðal ann-
ars af hefðbundinni sveiflu á
vinnumarkaðnum. Hins vegar er
aukningin á Austurlandi fyrst og
fremst vegna þeirra erfiðleika
sem voru hjá Fiskvinnslunni á
Seyðisfirði, en á Suðurnesjum
virðist sem atvinnuleysi haldi
Hundraðasta og tólfta löggjaf-
arþing íslendinga var sett við
hátíðlega athöfn í gær. Að lokinni
messu í Dómkirkjunni, þar sem
sr. Sólveig Lára Guðmundsdóttir
predikaði, gengu þingmenn,
prestur og biskup, Ólafur Skúia-
son, til þinghússins ásamt boðs-
gestum, þar sem forseti íslands,
Vigdís Finnbogadóttir setti þing-
ið. I predikun sinni ræddi sr. Sól-
veig meðal annars um fóstur-
eyðingar við misjafnan fögnuð
þingmanna.
í stólræðu sinni sagði Sólveig
að ef löggjöfin væri byggð á kær-
leika til lífsins og þeim krafti rétt-
lætisins sem Kristur hefði barist
fyrir, hefum við ekki löggjöf sem
heimilaði læknum að deyða sak-
laust líf, sem yxi í sakleysi sínu í
móðurkviði. Ef löggjöfin væri
byggð á þeim grundvallar
áfram að aukast vegna almenns
samdráttar á svo til öllum sviðum
atvinnulífs.
Varðandi höfuðborgarsvæðið
sagði Óskar að þar væri ennþá
samdráttur í verslun og þjónustu
ss. veitingarekstri en svo virðist
sem hann hafi stöðvast í bili í öðr-
um þjónustugreinum ss. tölvu- og
hugbúnaðarfyrirtækjum og einn-
ig hjá auglýsingastofum. Þá er
skólafólk farið út af vinnumark-
mannréttindum sem rétturinn til
lffsins væri, hefði engri mannveru
dottið í hug að skerða sjálfsagðan
lífsrétt ófæddra barna.
Þessi ummæli prestsins vöktu
ekki hrifningu allra þingmanna.
Einn þingmaður sagði að það
hefði hvarflað að sér að yfirgefa
kirkjuna. Það væri ekki rétt af
presti sem predikaði við þetta
tækifæri að segja þingmönnum
fyrir verkum, hvað þá í umdeildu
máli sem þessu.
Þrír nýir þingmenn komu til
starfa í gær: Rannveig Guð-
mundsdóttir, Alþýðuflokki,
kemur inn fyrir Kjartan Jóhanns-
son, Ásgeir Hannes Eiríksson,
Borgaraflokki, tekur sæti Bene-
dikts Bogasonar sem lést í sumar
og Anna Ólafsdóttir Björnsson,
Kvennalista, tekur við þing-
mennsku af Kristínu Halldórs-
aðnum í einhverjum mæli sem
skýrir þessa fækkun atvinnu-
lausra á höfuðborgarsvæðinu að
hluta.
Af öðrum einstaka skráningar-
svæðum ss. Suðurlandi þar sem
atvinnulausum fækkaði á milli
september og ágúst er skýringin
ma. sú, að fiskvinnslufyrirtæki í
Vestmannaeyjum fóru í gang á
nýjan leik eftir sumarstoppið í ág-
úst og eins hafa fyrirtæki á Vest-
dóttur sem sagt hefur af sér þing-
mennsku.
Stefán Valgeirsson stýrði
fyrsta fundi þingsins, eins og hefð
er fyrir að aldursforseti þess geri.
Hann minntist Benedikts Boga-
sonar og þingmenn risu úr sætum
urlandi einnig hafið starfsemi
sem ekki voru starfrækt í ágúst. Á
Vestfjörðum hefur nánast ekkert
atvinnuleysi verið nema einna
helst á Patreksfirði út af ástæðum
sem flestum er kunnugt um, en
þaðan hafa skip og kvótar verið
seldir burt á nauðungaruppboð-
um. Á Norðurlandi vestra er slát-
urtíð í fullum gangi sem skýrir að
hluta þá fækkun atvinnulausra
sem þar hefur orðið. -grh
og minntust hans. Á morgun
verður kosið í nefndir þingsins og
forsetar kjörnir. Talið er fullvíst
að Árni Gunnarsson taki við
embætti forseta neðri deildar af
flokksbróður sínum Kjartani Jó-
hannssyni. -hmp
Evrópuóskar
Magnús tHneflndur
Kvikmynd Þráins Bertelssonar
Magnús hefur verið tilnefnd sem
besta kvikmyndin og einnig fyrir
besta handritið þegar Evrópuósk-
arinn verður afhentur í beinni
sjónvarpsútsendingu í París 25.
nóvember.
Að sögn Þráins mun þessi til-
nefning gjörbreyta allri dreifingu
myndarinnar fyrir utan þá miklu
viðurkenningu sem fólgin er í því
að myndin er útnefnd bæði sem
besta myndin og einnig sem besta
kvikmyndahandritið. _grh
Forseti (slands, Vigdís Finnbogadóttir og biskup íslands, Ólafur Skúlason, fara fyrir þingmönnum og ríkisstjórn til Alþingshússins (gær.
. „ . . Mynd: Kristinn.
Alþingi
Predikað um fóstureyðingar
Þrír nýir þingmenn á Alþingi. Þingmenn ekki allir ánœgðir með stól-
rœðu sr. Sólveigar Láru Guðmundsdóttur