Þjóðviljinn - 11.10.1989, Blaðsíða 3

FRETTIR
Milliríkjasamskipti
Egyptar horfa
til Norður-
landa
Steingrímur J. Sigfússon: Vilji fyrir auknum
samskiptum Egypta og Islendinga. Ríkis-
stjórnin lýsir yfir stuðningi við friðarum-
leitanir Múbaraks
Steingrímur J. Sigfússon, sam-
gönguráðherra, er nýkominn
frá Egyptalandi þar sem hann og
fylgdarlið voru í boði þarlendra
stjórnvalda. Ráðherrann segir
ferðina vera hluta af kynningará-
taki Egypta á því sem þeir hafi
upp á að bjóða á sviði ferðamála,
en Egyptar leggi mikla áherslu á
að fá ferðamenn frá Norðurlönd-
unum til að koma til Iigyptalands.
Steingrímur segist vonast til þess
að ferða- og flugmálaráðherra
Egyptalands, Faud Sultan, komi
til Islands á næsta ári. En Sultan
hefur mikinn áhuga á að hitta
Vigdísi Finnbogadóttur, forseta
íslands, og ræða við hana friðar-
mál.
í þessari ferð samgönguráð-
herra var ekki gengið frá neinum
samningum á milli landanna, að
sögn Steingríms. Hins vegar
hefðu samskipti þjóðanna verið
rædd, á sviði ferða- og viðskipta-
mála og svo samskipti ríkjanna
almennt. „Það var einnig rætt um
þau atriði í samskiptum ríkjanna
sem þyrfti að bæta úr, svo sem
eins og að koma á samræmdri
skráningu flugfargjalda á milli
landanna og að auðvelda vega-
bréfsáritanir," sagði Steingrím-
ur.
Samgönguráðherra og fylgdar-
lið hans úr viðskiptalífi og ferða-
þjónustu, lögðu áherslu á að
ræða frekari viðskipti landanna.
Þá var ráðherra með í farteskinu
orðsendingu til Múbaraks Egypt-
alandsforseta frá ríkisstjórn ís-
lands. Þar var lýst yfir áhuga á
auknum og bættum samskiptum
þjóðanna og friðarumleitunum
forsetans fyrir botni Miðjarðar-
hafs fagnað og lýst yfir stuðningi
við þær. Steingrímur sagði Mú-
barak upptekinn af því um þessar
mundir að koma á viðræðum á
milli ísraelsmanna og Palestínu-
manna og nyti þar almenns
stuðnings arabaríkjanna og stór-
veldanna. Miklar vonir væru
bundnar við að árangur gæti orð-
ið af frumkvæði Egypta í þessum
málum.
Faud Sultan, ferðamálaráð-
herra, er í friðarsamtökum sem
kallast „Ferðalög til friðar", en
Vigdís Finnbogadóttir, forseti ís-
lands mun vera verndari þeirra
samtaka. Að sögn Steingríms
sótti Sultan fund í Kanada sem
forsetinn stýrði og hefur lýst yfir
áhuga á að hitta Vigdísi og kynna
sér land og þjóð. Steingrímur
vonast til að Sultan komi hingað
til lands á næsta ári og þá í sam-
bandi við „Ferðalög í þágu
friðar“. -hmp
Siglufjörður
Samstillt átak
til sóknar
Hafið er tveggja ára þróunarverkefni til að
efla atvinnulíf í bœnum með þátttöku bæjar-
sjóðs, fyrirtœkja, félaga og einstaklinga
„Eitt af því sem við horfum til
er að reyna að auka verðmæti
þess sjávarafla sem hingað berst á
land og virkja til þess frumkvæði
heimamanna því fólkið hérna býr
yfir mikilli þekkingu og verk-
kunnáttu hvað viðkemur allri
vinnslu á sjávarafurðum,“ sagði
Björtt Valdimarsson starfsmaður
sérstaks atvinnuþróunarverkefn-
is í Siglufirði.
Nýlega er hafið í þar nyrðra
þróunarverkefni í atvinnumálum
að frumkvæði nefndar sem
skipuð var af bæjarstjórn fyrir
rúmlega einu ári til að gera úttekt
á atvinnulífinu á staðnum og
framtíðarhorfum þess. Nefndin
fékk Iðnþróunarfélag Norður-
lands vestra í lið með sér og gerði
hópurinn tillögu um að hrinda í
framkvæmd tveggja ára þróunar-
verkefni og hefur verið ráðinn til
þess sérstakur starfsmaður.
Aðalmarkmið verkefnisins er
að renna styrkari stoðum undir
atvinnulífið í bænum með þátt-
toku fyrirtækja, einstaklinga og
bæjaryfirvalda en meðal þeirra
sem fjármagna verkefnið eru
Vinnuveitendafélag Siglufjarðar,
bæjarsjóður, Iðnþróunarfélagið,
fyrirtæki á staðnum og fleiri.
Að sögn Björns eru margvís-
legir málaflokkar á verkefnalist-
anum sem unnið verður að í sam-
vinnu við fyrirtæki á staðnum.
Meðal þeirra eru atriði eins og
stefnumótun og endurskipulagn-
ing á rekstri fyrirtækja, endur-
skoðun á fjármálum þeirra, vöru-
þróun og markaðsmál auk þess
sem fræðslumál ýmiskonar eru
ofarlega í hugum manna. Þar má
nefna áhuga á að auka og bæta
þjónustu við ferðamenn og gera
úttekt á þeim möguleikum til
nýta betur skíðaaðstöðuna í þeim
tilgangi að fá ferðafólk til bæjar-
ins yfir skíðatímann.
„Menn eru að átta sig á því hér
að þeir verða að standa saman ef
einhver uppsveifla á að verða í
atvinnulífi bæjarins og ég er ekki í
nokkrum vafa um það að nú sé
lag til þess arna,“ sagði Björn
Valdimarsson.
-grh
Eru hæstbjóðendur betri uppalendur en þeir sem starfa á vegum hins opinbera?
Böm seld
hæstbjóðanda
Eitt af því sem menn deila enda-
laust um og geta seint verið sam-
mála er einkavæðing opinbcrra
stofnanna. Hvað á að einkavæða
og hvað ekki? Hvar skal draga
mörkin á milli hins frjálsa mark-
aðar og opinberrar þjónustu?
Dagvistun barna er eitt af því sem
verið hefur einkavætt í sumum
sveitarfélögum. Er verið að „selja
börnin okkar hæstbjóðanda" eða
er þetta sjálfsagður hlutur til að
koma á aukinni hagræðingu í
rekstri barnaheimila? Er ekki
afar ólíklegt að börnin okkar fái
betri umönnun í barnaheimilum
reknum af einkaaðilum heldur en
að láta sveitarfélögin um rekstur
þeirra?
Dagheimili óspennandi
Miklar deilur spruttu upp í
Njarðvíkum í sumar þegar bæjar-
stjórn ákvað að fela einkaaðilum
rekstur dagheimilisins Gimlis til
þriggja ára. Olli ráðstöfunin
miklum kvíða á meðal foreldra
sem eiga börn á Gimli og ekki
síður hjá starfsfólki dagheimilis-
ins. Þessir aðilar voru almennt á
móti einkavæðingunni en Kratar
og Frammarar í bæjarstjórn fóru
sínu fram.
Sólveig Þórðardóttir skrifaði í
sumar grein um þetta mál í Keili,
blað kjördæmisráðs Alþýðu-
bandalagsins í Reykjaneskjör-
dæmi, undir yfirskriftinni „Er
rekstur dagheimila ekki nógu
spennandi rekstrarform fyrir
sveitarstjórnir?“. 1 greininni velt-
ir Sólveig fram efasemdum sínum
um þetta fyrirkomulag. Hún velt-
ir fyrir sér hvernig í ósköpunum
bæjarstjórnin ætli að spara með
þessu án þess að það bitni á börn-
unum: „Getur einkaaðili sýnt
meiri hagkvæmni í innkaupum
eða hefur hann meiri möguleika á
að spara í mannahaldi? Ef börnin
eiga að fá sömu þjónustu og áður,
en sparnaður felst í því að einka-
aðilar geta rekið dagheimilið á
hagkvæmari hátt, er svarið ein-
falt. Þeir er rekið hafa það hingað
til eru ekki því starfi vaxnir og þá
kemur önnur spurning, eru þeir
þá í stakk búnir til að vera yfirleitt
að stjórna bæjarfélagi?“ segir
ma. í greininni. Hún segir enn-
fremur að bæjarfulltrúarnir séu
flestir forstjórar sem orðnir eru
vanir öðrum rekstri þar sem pen-
ingar eru viðmiðun.
Sólveig sagði í samtali við
Þjóðviljann að mjög illa hefði
verið staðið að breytingunum á
svo mikilvægu máli. „Persónu-
lega er ég á móti því að bjóða út
mannlega þjónustu, en auk þess
voru vinnubrögð bæjaryfirvalda
fyrir neðan allar hellur. Ekkert
samráð var haft við starfsfólk
dagheimilisins, en það hefði
auðvitað viljað leggja sjálft fram
sparnaðartillögur. “
Aðeins ein fóstra var starfandi
við Gimli fyrir þessar breytingar
en hún hætti störfum vegna
þeirra. Þá réðu aðeins þrjár af níu
starfsstúlkum sig hjá hinum nýja
rekstraraðila. Þetta hljóta að
vera of miklar breytingar til að
þær geti talist til batnaðar, hversu
mikið sem kann að sparast af
þessu.
Áhœttubissness
Svipað fyrirkomulag hefur
reyndar verið í Garði yst á
Reykjanesskaganum undanfarin
tvö ár. Þar hefur rekstur dag-
heimilisins reyndar gengið betur
en svartsýnustu menn þorðu að
vona, en að sögn kunnugra mun
það vera ákaflega sérhæft tilfelli.
Oddný Harðardóttir fulltrúi for-
eldra í leikskólanefnd sagði að
þótt þetta fyrirkomulag reyndist
ágætlega hjá þeim eins og stendur
í BRENNIDEPLI
væri alls ekki hægt að mæla með
því annars staðar. Hún sagði
breytinguna hafa leitt til þess að
forstöðukonan, Hafrún Víg-
lundsdóttir, hafi þurft að ráða til
sín menntaða fóstru til að hljóta
tiltekið leyfi og það hefði vissu-
lega haft góð áhrif. „En þetta er
auðvitað miklu meira óöryggi
fyrir börnin og er ekkert annað
en áhættubissness með uppeldi
barna,“ sagði Oddný.
Það er því ekki að ástæðulausu
að foreldrar í Keflavík séu ugg-
andi um hag sinna barna um þess-
ar mundir. Bæjarstjórnin hefur
nýverið falið nefnd að kanna
hvort einkavæðing sé vænlegri
kostur og á nefndin að skila af sér
1. desember. Guðfinnur Sigur-
vinsson bæjarstjóri sagði það
ekki lykilatriði að koma á fót
einkareknum dagheimilum en
sjálfsagt væri að kanna það til
hlítar. „Aðbúnaður barnanna er
að sjálfsögðu númer eitt og tvö
hjá okkur og ég sjálfur er ekkert
sérstaklega hlynntur einkavæð-
ingu. Við hefðum getað komið
Einkavœðing dagheimila
virðist í tísku á Suður-
nesjum um þessar mund-
ir. Líta Kratar og Fram-
marar á dagheimili sem
uppeldisstofnanir eða
bara geymslustað á með-
anforeldrar eru í vinn-
unni? Hvernig getur bœ-
jarstjórn stjórnað heilu
sveitarfélagi efþað er
ekkifært um að reka dag-
heimili?
henni á strax en kusum að kanna
það fyrst,“ sagði Guðfinnur.
Jóhann Geirdal fyrrverandi
bæjarfulltrúi í Keflavík segir
bæjarstjórnina með þessu hafa
stigið fyrsta skrefið í öfuga átt.
„Það er verið að takast á um
hvort dagheimili séu uppeldis-
stofnun eða bara geymslustaður á
meðan foreldrar eru úti á vinnu-
markaðinum," sagði Jóhann.
Stefna Kratanna?
Það er athyglisvert að Alþýð-
uflokkurinn er í meirihluta í Kefl-
avík og hann stjórnar einnig í
Njarðvík ásamt Framsóknar-
flokknum. Á meðan þessir flokk-
ar kenna sig við félagshyggju í
ríkisstjórn Steingríms númer tvö
hafa þeir komið á kapítalísku
dagvistunarkerfi suður með sjó.
Þessi stefna hlýtur að vera á skjön
við stefnu núverandi ríkisstjórnar
og samræmist sem betur fer ekki
stefnu menntamálaráðherra í
skólamálum. Skyldu Kratar ætla
að einkavæða dagheimili í fleiri
sveitarfélögum þarsem þeir fara
með völd?
„Nei, það eru alls engin áform
um það í Hafnarfirði,“ sagði
Gunnar Rafn Sigurbjörnsson,
bæjarritari í Hafnarfirði. „Eina
breytingin sem við höfum gert
varðar foreldrarekið dagheimili
og hefur það gengið ágætlega.
Þar sjá foreldrar algerlega um
reksturinn og borga rekstrargjöld
en við útvegum húsnæði og höf-
um að sjálfsögðu eftirlit með það
að allt gangi vel,“ sagði Gunnar
Rafn.
Ekki virðast nein áform um
slíkt i Kópavogi heldur, og er
þetta vandamál því aðallega
bundið við Suðurnesin. Enda
hlýtur það að vera enn alvarlegra
í stærri sveitarfélögum þarsem
fjöldi dagheimila er margfaldur á
við smærri staði úti á landi. Engu
að síður óttast menn að fleiri
sveitarfélög muni taka upp þessar
„sparnaðarleiðir" þegar aðskiln-
aður ríkis og sveitarfélaga verður
enn skýrari um næstu áramót.
En eitt vekur óneitanlega
furðu manns þegar einkavæðing
dagheimila er skoðuð. Kapítal-
ískt kerfi sem byggir á að hæst-
bjóðandi fær verkið hlýtur að
byggja á von þeirra sem bjóða að
græða á óskapnaðinum „og fá
þannig hæfasta fólkið til starfans
og betri dagheimili!". Einsog
stendur er erfitt að sjá hvernig
þeir einkaaðilar sem þegar hafa
tekið við stjórn dagheimila geti
grætt á rekstrinum. Kannski
verður þróunin þannig að böm
betur stæðra foreldra fari í dýru
barnaheimilin svona rétt til að
venja bömin áður en farið er í
einkaskóla fhaldsins. En það
verður varla í tíð núverandi
menntamálaráðherra. -þóm
Mlðvikudagur 11. október 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3