Þjóðviljinn - 19.07.1990, Blaðsíða 6

_______________ERLENDAR FRETTIR_______________
Kambódía
Breytt afstaða Bandaríkja
Vilja viðrœður við Víetnamsstjórn. Virðast stefna að m
samkomulagi með Kambódíustjórn og Sihanouk
Bush Bandaríkjaforseti - allt frekar en Rauða kmera til valda á ný.
James Baker, utanríkisráð
herra Bandaríkjanna, sagði í
gær í París að Bandaríkjastjórn
ætlaði að taka upp samband við
Víetnam í þeim tilgangi að hindra
að Rauðir kmerar komist á ný til
valda í Kambódíu. Er hér um að
ræða verulega stefnubreytingu
Bandaríkjanna í Indókínamál-
um, en frá því að víetnamskir
skjólstæðingar þeirra töpuðu Ví-
etnamstríðinu 1975 hefur Banda-
ríkjastjórn gert sitt besta til að
einangra Víetnam í stjórn- og
efnahagsmálum.
„Við viljum allt gera til að
koma í veg fyrir að Rauðir kmer-
ar komist aftur til valda,“ sagði
Baker á fréttamannafundi eftir
tveggja stunda fund með Eduard
Shevardnadze, utanríkisráðherra
Sovétríkjanna, sem einnig sat
fyrir svörum á fréttamannafund-
inum. Shevardnadze fagnaði
breyttri afstöðu Bandaríkjanna
viðvíkjandi Kambódíu og sagði
að í þeim málum hefði ágreining-
ur Bandaríkjanna og Sovétríkj-
anna nú minnkað.
Að því er virðist hefur Banda-
ríkjastjórn nú í huga að sættir
Litháen
Ætla að
koma á fót
eigin her
Þing Litháens hefur gengið frá
lögum um einskonar herþjónustu
í þágu lýðveldisins. Enn á þó eftir
að samþykkja á þingi ályktun um
að setja lögin í gildi, og var í gær
ekki vitað hvenær það yrði gert.
Lögin kveða á um 12 mánaða
þjónustutíma.
Hermenn af minni þjóðum So-
vétríkjanna hafa undanfarið
margir kvartað yfir að þeir sæti
auðmýkingum í herþjónustu. í
nokkrum sovétlýðveldanna hafa
þegar verið samþykkt lög, ætluð
til að stuðla að því að hermenn af
hlutaðeigandi þjóðum gegni ekki
herþjónustu utan ættlanda sinna.
Þess hefur einnig verið krafist að í
sovéska hernum verði stofnaðar
sérstakar hereiningar og verði í
hverri þeirra aðeins hermenn af
einni þjóð.
A ustur-Þýskaland
Hrað-
vaxandi
atvinnu-
leysi
Atvinnuleysið í Austur-
Þýskalandi, nánast óþekkt þar
meðan kommúnistar fóru með
völd, jókst um 60 af hundraði
fyrstu tvær vikur júlímánaðar,
að sögn Regine Hildebrandt, at-
vinnumálaráðherra. Atvinnu-
leysingjar þarlendis eru nú um
224.000 talsins og 30.000-40.000
bætast við vikulega, að sögn ráð-
herrans.
Þar að auki hafa um 500.000
manns sótt um vinnu nokkurn
hluta venjulegs vinnutíma það
sem af er mánuðinum, og er þar
um að ræða einskonar atvinnu-
bótavinnu á vegum stjórnvalda.
Atvinnuleysið þarlendis er nú
2,5%, sem er að vísu lítið á mæl-
ikvarða vestrænna ríkja, en um
síðastliðin mánaðamót var það
1,6% og búist er við að það eigi
eftir að stóraukast.
komist á með Kambódíustjórn,
sem Víetnamar styðja, annars-
vegar og hinsvegar skæruliða-
flokkum þeim kambódískum sem
lúta stjóm þeirra Sihanouks
fursta og Sons Sann. Afstöðu-
Deila er i uppsiglingu milli Ir-
aks annarsvegar og olíuríkj-
anna á Arabíuskaga hinsvegar
eftir heiftarleg ummæli Saddams
Hussein, íraksforseta, í garð
Kúvæts og Sameinuðu araba-
furstadæmanna fyrr í vikunni.
Sakaði Hussein riki þessi um að
halda olíuverðinu niðri með of
miklum útflutningi á olíu og valda
þannig öðrum olíuríkjum, þar á
Yflr 130 tamflskir uppreisnar-
menn og þrír stjórnarher-
menn féllu á þriðjudag í hörðum
bardögum í norður- og
austurhéruðum Sri Lanka, að
sögn talsmanns stjórnarhersins.
Um 1300 manns hafa verið drepn-
ir í átökum þessara aðila frá því
að stríð hófst að nýju þeirra á
milli 11. júní s.l.
Þann dag hófu frelsistígrar,
eins og uppreisnarmenn þeir er
breytingin virðist öðrum þræði
tilkomin vegna þrýstings frá
Bandaríkjaþingi, en þar hafa
menn undanfarið látið í ljós ótta
um að aðstoð sú, sem Bandaríkin
veita Sihanouk og Son Sann komi
meðal írak, stórfelldu efnahags-
legu tjóni.
Sagði Hussein að með þessu
háttalagi væru ríkin tvö að „reka
eitraðan rýting í bak íraks.“
Hann nefndi ríkin að vísu ekki á
nafn, en komst þannig að orði að
ekki þótti ieika vafi á hverja við
væri átt. Tareq Aziz, utanríkis-
ráðherra fraks, bætti svo um bet-
ur í gær í bréfi til aðalritara Ara-
árásir á her- og lögreglustöðvar í
þeim héruðum eyjarinnar, sem
að mestu eða að miklu leyti eru
byggð Tamflum. Lauk þar með
um ársgömlu vopnahléi með
friðarviðræðum Sri Lankastjórn-
ar og tígra. Stjórnin lýsti því yfir á
þriðjudag að ekki kæmi til greina
að hefja að nýju friðarviðræður
við tígrana nema því aðeins að
þeir afhentu stjórnarhernum
vopn sín.
einnig Rauðum kmerum að
gagni. Frá því að síðustu víet-
nömsku hersveitirnar fóru frá
Kambódíu í sept. s.l. ár hafa
Rauðir kmerar hert árásir sínar á
kambódíska stjómarherinn og
með nokkrum árangri. Undan-
farið hafa liðsmenn Sihanouks,
væddir bandarískum vopnum, oft
barist með þeim, þvert ofan í það
sem Bandaríkjaþing ætlast til.
Einnig hefur því verið haldið
fram að talsvert af þeim vopnum
og annarri aðstoð, sem Bandarík-
in senda Sihanouk og Son Sann,
lendi eftir ýmsum leiðum beint til
Rauðra kmera.
Bandalag, en ekki trútt, er
með höfðingjum þessum tveimur
og Rauðum kmerum, sem hafa
langsterkasta herinn af þessum
þremur aðilum. Þeir hafa á sínum
snærum ríkisstjórn, sem varla
fyrirfinnst nema að nafni til en
hefur þó hingað til, vegna stuðn-
ings Vesturlanda, Kína og fleiri,
haldið sæti Kambódíu hjá Sam-
einuðu þjóðunum. Nú segir
Baker Bandaríkjastjórn vera
reiðubúna að endurskoða af-
stöðu sína um sæti þetta. -dþ.
babandalagsins. 1 bréfinu eru
Kúvæt og Sameinuðu araba-
furstadæmin fordæmd berum
orðum fyrir að draga niður
olíuverð með hömlulausu fram-
boði. Segir ráðherrann að þetta
sé atlaga gegn írak og allri araba-
þjóð. Hussein sagði ennfremur
um daginn að ef ríkin tvö bættu
ekki ráð sitt, mætti búast við
„beinum aðgerðum" af hálfu ír-
aks. Skilja sumir það sem hótun
um hernaðarárás. íraksforseti
sakaði smáríkin tvö aukheldur
um að vera í samsæmri við
Bandaríkin gegn írak.
Sérstaklega í Kúvæt er
mönnum illa brugðið, þar sem
smáríki þetta er við suðurlanda-
mæri íraks, sem hefur öflugasta
her arabaheimsins. Ofan á það
hafa ríkin lengi deilt um landa-
mærin sín á milli, og hefur það
mál aldrei verið leyst að fullu.
Stjórnin í Kúvæt brá við hart í
gær og hófst handa við að leita sér
stuðnings erlendis. Búast má við
að Bandaríkin, vegna olíu-
hagsmuna sinna og pólitískra
hagsmuna á Persaflóasvæðinu,
muni taka svari Kúvæts, en auk
þess væntir það sér stuðnings frá
Saúdi-Arabíu, sem mestri olíu
ræður af arabaríkjum. Þingið í
Kúvæt fordæmdi íraksstjórn í
gær vegna téðra ummæla ráða-
manna þar og utanríkisráðherra
landsins flaug af stað til Saúdi-
Arabíu. Talið er að mál þetta
verði rætt á ráðstefnu Flóasam-
vinnuráðsins, sem þar er að hefj-
ast.
Það bandalag var stofnað 1981
og eru í því Kúvæt, Saúdi-
Arabía, Sameinuðu arabafursta-
dæmin, Katar, Bahrain og
Óman. Var stofnun bandalagsins
öðrum þræði öryggisráðstöfun
ríkjanna á Arabíuskaga vegna
stríðs íraks og frans. Ríki banda-
lagsins hafa í því samvinnu í
stjórnmálum, efnahagsmálum og
hermálum. Reuter/-dþ.
Súlúastríðið nýja
26 rútu-
farþegar
drepnir
26 blökkumenn biðu bana og
45 særðust og slösuðust í gær er
tvær rútur fóru út af aðalvegi
milli Durban og Inanda í Natal,
Suður-Afríku. Skotið var í fremri
rútuna og varð það til þess að þær
lentu báðar út af veginum og sú
síðari valt. Flestir þeirra sem fór-
ust og slösuðust voru í henni.
Talið er að þeir, sem skutu á
rúturnar og ollu þar með slysinu
hafi verið á vegum annaðhvort
Áfríska þjóðarráðsins (ANC)
eða Inkatha, fremur íhaldssams
flokks sem hefur fylgi meðal Súl-
úa og Mangosuthu Buthelezi
veitir forstöðu. Kalla má að
hreyfingar þessar hafi háð stríð
sín á milli í Natal undanfarin þrjú
ár. Á því tímabili hafa yfir 3000
manns verið drepnir í vígaferlum
þeirra í Durban og Pietermaritz-
burg, höfuðborg Natals, og í
grennd við þessar borgir.
Stríð ANC og Inkatha snýst
m.a. um áhrif í atvinnurekstri,
t.d. er um að ræða keppni milli
fylgismanna hreyfinganna um
rekstur rútu- og leigubifreiða.
Fyrr á árinu varð skotárás á rútu í
eigu aðila, sem nutu verndar Ink-
atha, til þess að hleypa af stað
verstu hryðju „nýja súlúastríðs-
ins“ (eins og það er stundum kall-
að) til þessa. Á sjö dögum í mars
voru um 250 manneskjur drepnar
og um 20.000 misstu heimili sín.
Reuter/-dþ.
Filippseyjar
Hróp úr
rústum
þögnuð
Dánartalan eftir jarðskjálftann
á Filippseyjum á mánudag er nú
komin uppundir 600. Um helm-
ingur þeirra látnu fórst í Baguio,
borg um 200 km norður af Man-
ila. Meðal þeirra sem fórust þar
voru um 150 verkamenn, sem
brunnu til bana í rústum verk-
smiðja, er eldur kom upp í þegar
eftir skjálftann.
f Baguio voru margar litlar
verksmiðjur í eigu fjölþjóðlegra
fyrirtækja, þar sem vörur voru
framleiddar til útflutnings. Marg-
ar þeirra hrundu við jarðskjálft-
ann og grófust starfsmenn þar í
hundraðatali undir rústunum.
Björgunarliðsmenn, filipp-
ínskir, bandarískir og japanskir,
sögðust í gær telja að nú væri svo
að segja öll von úti um að fleiri
fyndust á lífi í rústunum. Hundr-
uð barna voru eftir jarðskjálftann
grafin undir rústum skóla í Ca-
banatuan, um 90 km norður af
Manila. Um 100 þeirra hafa náðst
lifandi úr rústunum, mörg slösuð,
45 hafa fundist látin og talið var í
gær að um 150 væru enn undir
rústum skólans, sem byggður var
úr steinsteypu. í fyrrinótt heyrðu
björgunarmenn þar enn raddir
barna, sem hrópuðu á hjálp og
báðu til guðs. Frá því í gærmorg-
un heyrðust þær raddir ekki
lengur. Reuter/-dþ.
Bálför
Dimitrovs
Bálför Georgi Dimitrov, fyrsta
aðalleiðtoga búlgarskra komm-
únista, fór fram í Sofíu í gær og
voru ekki aðrir viðstaddir en nán-
ustu ættingjar. Lík Dimitrovs,
sem á árunum milli heimsstyrj-
alda var einn áhrifamanna í Kom-
intern, hefur hvflt í leghöll í mið-
borg Sofíu frá því að hann lést
1949. Kjörsonur hans, Bojko að
nafni, er nú utanríkisráðherra
Búlgaríu.
6 SlÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 19. júlí 1990
Persaflóalönd
Heiftarleg ummæli íraks-
förseta vekja sbíðsótta
Sakar Kúvæt um „rýtingsstungu íbak íraksu og
samsœrismakk við Bandaríkin. Kúvæt leitar ásjár Saúdi-
Arabíu
Þrfr vfgamenn í liði frelsistígra hvíla sig á milli bardaga.
Sri Lanka
Aftur skálmöld
hér um ræðir eru gjarnan nefndir,