Þjóðviljinn - 27.10.1990, Blaðsíða 2

FRETTIR
Verðlaesstofnun
Himinhár
verðmunur
ÆT
a
varahlutum
Náttúruverndarráð hefur áhyggjur af mikilli fjölgun ferðamanna og umhverfisspjöllum af þeirra völdum. Þetta verður meginviðfangsefni Náttúru-
verndarþings. Mynd Jim Smart.
Náttúruverndarþinz
Aukna áherslu á umhverf ismál
Ferðamál og umhverfi í brennidepli á Náttúruverndarþingi sem
var sett í gœr
Ferðamál og náttúruvernd í
tengslum við þau eru í
brennidepli á Náttúruverndar-
þingi sem hófst í gær. Þar verða
meðal annars kynntar tillögur
Náttúruverndarráðs um að
fimm af hundraði tekna Fri-
hafnarinnar renni beint til um-
hverfísmála.
Þingið er það sjöunda í röð-
inni, en það fyrsta sem nýtur nær-
veru umhverfismálaráðherra.
Stofnun umhverfisráðuneytis var
einmitt eitt af baráttumálum Nátt-
úruvemdarráðs.
Eyþór Einarsson setti þingið
síðdegis í gær og lýsti þá yfir því,
að hann hyggðist láta af embætti
formanns Náttúruvemdarráðs.
Kjör ráðsmanna fer fram á morg-
un.
Sem fyrr segir leggur þingið
höfúðáherslu á ferðamál og um-
Samband málm- og
skipasmiða
Álsamninga
sem fyrst
Framkvæmdastjórn Sambands
málm- og skipasmiða gerði í
fyrradag ályktun um stóriðju- og
virkjanaframkvæmdir þar sem
lögð er áhersla á að formlegum
samningum um álver og virkjanir
Ijúki sem fyrst samakvæmt þeim
timaáætlunum sem fyrir liggja,
auk þess sem lýst er áhyggjum af
því að deilur stjórnmálamanna
um einstaka efnisþætti leiði til að
framkvæmdir tefjist eða þeim
verði teflt í tvísýnu.
Sambandið vekur athygii á því
að fyrirhugaðar ffamkvæmdir
skipta gríðarlega miklu máli fyrir
íslenskan málmiðnað og framtið
hans. Þar komi bæði til verkefni
sem fylgja framkvæmdunum og
ekki síður tækifæri til að koma á
legg þróuðum framleiðsluiðnaði
sem geti keppt á alþjóðlegum mörk-
uðum. Því skipti miklu að íslensk
fyrirtæki geti átt dijúgan hlut i þess-
um framkvæmdum og aukið með
því tækni- og verkþekkingu sína.
hverfi að þessu sinni. Fjallað
verður um nýútkomna skýrslu
Náttúruvemdarráðs um ferðamál,
þar sem fjallað er um þá gífurlegu
aukningu ferðamanna sem orðið
hefur á síðustu árum og hættu á
umhverfisspjöllum af þeirra völd-
um.
„Ekki hefur verið hugað sem
skyldi að þeim skaðvænlegu
Yfirgnæfandi meirihluti, eða
89,1% félagsmanna BSRB
fær laun samkvæmt taxta, en
einungis 52,4% félagsmanna
ASÍ. Þetta kemur fram í lífs-
kjarakönnun sem Félagsvís-
indastofnun Háskólans gerði
fyrir BSRB.
Ögmundur Jónasson formað-
ur BSRB segir að þessi könnun
sýni svart á hvítu það sem BSRJB-
menn hafi sagt. „Þetta sýnir að
fólk sem er í BSRB býr flestum
öðrum hópum ffemur við kaup-
taxta. Þess vegna leggjum við
mjög rika áherslu á að kaupmáttur
kauptaxtans sé sem mestur, vegna
þess að þegar við erum að tala um
kauptaxta hjá félagsmönnum í
BSRB, erum við að tala um kaup-
ið. Það er óeðlilegt launakerfi
þegar farið er að leiðrétta alltof
lág laun með einhveijum sporsl-
um og yfirborgunum," segir Ög-
mundur.
í könnuninni var fólki gefinn
kostur á fjórum svörum: Sam-
kvæmt taxta, Með yfirborg-
un/viðmiðun í taxta, Samningur
án taxta og Óskilgreind laun. Ef
svör eru greind eftir kyni kemur í
ljós að karlar í BSRB fá greitt
samkvæmt taxta í 87,7% tilvika,
en konur í 89,7% tilvika. 9,2%
karla eru með yfirborgun/viðmið-
áhrifúm sem aukið álag á landið
getur haft á náttúru þess, eins og
víða hefúr orðið vart,“ segir í inn-
gangi að skýrslunni.
Ráðið telur að gáleysisleg
umgengni og átroðningur ferða-
manna séu líkleg til þess að valda
meiri spjöllum á náttúru Islands
en í flestum öðrum löndum. Þetta
stafar einkum af því hve gróður er
un í taxta, en 9% kvenna. 1,5%
karla eru á samningi án taxta og
1,3% kvenna.
I ASI fá karlar greitt sam-
kvæmt taxta í 41,8% tilvika, en
konur í 62,6% tilvika. 34,6%
karla eru með yfirborgun, en
20,1% kvenna. 22,1% karla eru á
samningi án taxta, en 17,3%
kvenna.
viðkvæmur hérlendis og vaxtar-
tími plantna er stuttur.
Náttúruvemdarráði ber sam-
kvæmt lögum að stuðla að varð-
veislu íslenskrar náttúru. I lok
skýrslu sinnar era enda kynntar
ýmsar tillögur um úrbætur. Þar er
einkum kveðið á um meiri stjóm-
un á ferðamannastraumi, betra
skipulag og meira fjármagn.
Ef svörin era greind eftir
landsvæðum kemur í ljós að
89,5% félaga í BSRB á höfúð-
borgarsvæðinu fá greitt sam-
kvæmt taxta, en 88,3% á lands-
byggðinni. 9,1% eru með yfir-
borgun á höfuðborgarsvæðinu og
sama hlutfall er á landsbyggðinni.
1,4% er á samningi án taxta og
1,3% á Iandsbyggðinni.
Kúba
Himinhár verðmunur reyndist á
varahlutum í bifreiðir í verð-
könnun sem Verðlagsstofnun hef-
ur gert. í mjög mörgum tilfellum
voru það bifreiðaumboðin sem
voru með hæsta verðið. í einstaka
tilfellum voru þau þó með lægsta
verðið. Þar skera Bifreiðar og
landbúnaðarvélar sig úr, því í 7
tilvikum var umboðið með lægsta
verðið á varahlutum í Lödu.
í þremur tilvikum var yfir 500
prósent verðmunur á hæsta og
lægsta verði á varahlut. Mestur var
verðmunurinn 577%, á spindilkúlu
í Fiat Uno. Hjá umboðinu kostaði
kúlan 8.460, en lægsta verðið var
1.250 kr hjá Hábergi í Skeifúnni.
Kúlan ffá umboðinu var reyndar
með spymu, en ekki kúlan ffá Há-
bergi.
559% verðmunur var á hæsta
og lægsta verði á kveikjuhamri í
Mazda 323. Hjá umboðinu kostaði
kveikjuhamarinn 1.252, en hjá G.S.
varahlutum á Hamarshöfða kostaði
hann 190 krónur. Verðmunur á einu
setti af kertaþráðum í Mercedes
Benz var 515%. Hjá Hábergi í
Skeifúnni kostuðu þræðimir 7.947
krónur, en hjá Smyrli á Bíldshöfða
1.292 krónur. Umboðsverðið var
krónu ódýrara heldur en hjá Há-
bergi.
I 42 tilfellum var yfir 200%
verðmunur og í 138 tilfellum meira
en 100% munur á hæsta og lægsta
verði, en alls var kannað verð á 300
varahlutum.
í fréttatilkynningu ffá Verð-
lagsstofhun kemur fram, að verð á
varahlutum hefúr hækkað að með-
altali um 18% frá því í september á
síðasta ári. Á sama tíma hefúr fram-
færsluvísitalan hækkað um 12%.
-Sáf
Á höfúðborgarsvæðinu fá
45,8% félaga í ASÍ greitt sam-
kvæmt taxta, en 61,6% á lands-
byggðinni. 27,7% era með yfir-
borgun á höfúðborgarsvæðinu, en
26,6% úti á landi. 25,6% era á
samningi án taxta á höfúðborgar-
svæðinu, en aðeins 11,4% á
landsbyggðinni.
ns.
Baráttan fyrir sósíalisma
Kúbanski hagfræðingurinn Carlos Tablada flytur erindi um baráttuna
fyrir sósíalisma á Kúbu í dag
Fyrirlestraferð Tablada er
skipulögð af forlaginu Pathfinder,
sem gaf út bók hans á ensku árið
Kunnur kúbanskur hagfræð-
ingur, Carlos Tablada, kem-
ur til Islands nú um helgina á
sex vikna fyrirlestraferð um
Norðurlöndin og Bretland. Nk.
þriðjudagskvöld flytur hann
erindi um baráttuna fyrir sósí-
alisma á Kúbu í dag.
Tablada er höfundur bókar-
innar „Che Guevara: Efnahags-
og stjómmál á umbreytingar-
skeiði til sósíalisma." í erindi sínu
mun Tablada gera grein fyrir
efnahagssteffiu þeirri sem Che
Guevara mótaði á fyrstu áram
byltingarinnar og skýra vægi
hennar í umræðunni um sósíal-
isma í dag, á Kúbu og annars
staðar í heiminum. Áheyrendum
gefst kostur á að spyija um hvað-
eina.
Það er Vináttufélag íslands og
Kúbu og bókaforlagið Pathfinder
sem standa að fúndinum. Fundur-
inn verður í Komhlöðunni í
Bankastræti, ofan við Lækjar-
brekku við hliðina á Sveini bak-
ara. Fundurinn hefst kl. 20 og
verður túlkaður á íslensku.
1989. Þetta er þriðja fyrirlestra-
ferð hans sem forlagið skipulegg-
ur, en áður hefúr Tablada ferðast
um Kanada og Bandaríkin.
-Sáf
BSRB
Flestir félagsmenn á taxtakaupi
Tæp níutíu prósent félagsmanna BSRB fá laun samkvæmt taxta, en rúm fimmtíu prósent hjá ASÍ.
Ögmundur Jónasson: Þarf að auka kaupmátt taxtalauna
ÓHT
2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 27. október 1990