Þjóðviljinn - 09.11.1990, Qupperneq 5

Skialafundur
FOSTUDAGSFRETTIR
Bandaríkjamenn vildu aðskilnað
Þorleifur Friðriksson: Frumkvæðið að byggingu flugstöðvarinnar kom frá Bandaríkjamönnum
Þorleifur Friðriksson, doktor
i sagnfræði, hefur komist
yfír opinber skjöl frá tímum
viðreisnarstjórnarinnar, sem
sýna að frumkvæðið að aðskOn-
aði farþegarflugs og hernaðar-
umsvifa á Keflavíkurflugvelli
kom frá Bandaríkjamönnum
en ekki íslendingum. Skjölin
fundust í rusiagámi og koma úr
fórum Hans G. Andersens,
fyrrum sendiherra í Bandaríkj-
unum.
A meðal þessara skjala er
minnisblað, eða „memorandum“,
þar sem fram kemur að Banda-
ríkjamenn hafa lofað Islending-
um hagstæðum lánum vegna
byggingar flugstöðvar, að sögn
Þorleifs. Þetta var aldrei fært inn
í eiginlega samninga.
Þorleifur sagði skjölin af
tvennum toga. Annars vegar væru
persónuleg bréf til Hans G. And-
ersens, sem hann fékk þó vegna
stöðu sinnar. Hins vegar væru
þetta embættisplögg, sem hvorki
ættu að vera á einkaheimilum né í
ruslagámum. Þama væri til dæm-
is frumrit af bréfi varðandi þjóð-
argjöf Bandarikjamanna til Is-
lendinga á 1100 ára afmælinu.
Þetta bréf væri greinilega staðlað
og Bandaríkjamenn virtust eiga
gjaflr á lager til að gefa þjóðum
við slík tækifæri.
„Þama er líka þakkarbréf frá
Barböm Bush, sem kom hingað í
fylgd eiginmannsins þegar hann
var varaforseti,“ sagði Þorleifur.
Þá væri í þessum skjölum mjög
harðort klögubréf frá Gunnari G.
Schram til ritstjóra American
Scandinavian Review, vegna
greinar sem Sigurður A. Magnús-
son skrifaði í blaðið um Ólaf Jó-
hannesson, þá forsætisráðherra.
Merkilegustu skjölin að mati
Þorleifs em „memorandum"
varðandi samninga íslendinga við
Bandaríkjamenn um fram-
AB Reykianesi
Vilja Ólaf í
fyrstasæti
Kjörnefnd Alþýðubandaiags-
ins á Reykjanesi hefur ákveðið
að skora á Ólaf Ragnar Gríms-
son að taka fyrsta sæti á lista
Alþýðubandalagsins i Reykja-
nesi í alþingiskosningunum í
vor. Mun kjörnefnd ræða við
Ólaf Ragnar í dag.
Sjö manna kjömefnd kom
saman til fundar á miðvikudags-
kvöld og samkvæmt heimildum
Þjóðviljans varð niðurstaða fund-
arins sú að sex kjömefndarmenn
vildu að þessi leið yrði farin, en
einn, Gunnar Rafn Sigurbjöms-
son bæjarritari í Hafnarfirði, sat
hjá, eftir að tillögu hans um að
ffam færi opið prófkjör hafði ver-
ið vísað ffá. Engin ákvörðun var
tekin á fundinum tun hvemig
staðið yrði að uppröðun í önnur
sæti listans.
Ásmundur Ásmundsson for-
maður kjömefhdar sagðist ekki
geta staðfest þetta, enda hefði
verið ákveðið að það sem færi
ffam á fundinum væri trúnaðar-
mál.
„Það er ekkert hægt að upp-
lýsa um hvað fór ffam á fúndin-
um,“ sagði Ásmundur.
-Sáf
kvæmdir á Keflavíkurflugvelli
undir lok viðreisnarstjómarinnar í
byijun árs 1971. Skjölin vörpuðu
ljósi á aðdraganda flugstöðvar-
byggingarinnar. Yfirleitt hefði
verið látið í það skína að aðskiln-
aður farþegaflugsins við hemað-
aramsvifin hefði verið að frum-
kvæði íslendinga, en skjölin
sýndu aimað. íslendingar hefðu
farið fram á að Bandaríkjamenn
kostuðu lengingu þverflugbrautar
og aðrar ffamkvæmdir til að gera
völlirm betri og fullkomnari fyrir
millilandaflug. Bandaríkjamenn
hefðu gengist inn á þetta með því
skilyrði að íslendingar sæju um
að skilja farþegaflugið ffá hem-
aðarumsvifúnum. íslendingar
sæju um gerð vegar að flugstöðv-
arbyggingunni utan vallar og á
móti lofúðu Bandarikjamenn að
útvega hagstæð lán til byggingar-
innar.
Að sögn Þorleifs setti utanrík-
isráðuneytið sig í samband við
hann nokkrum klukkustundum
eftir að hann sagðist hafa þessi
skjöl undir höndum í pallborðs-
umræðum í Þjóðskjalasafninu á
þriðjudag. Hann sagðist hafa
fengið skjölin hjá Kristjáni
Hreinssyni, sem hefði fúndið þau
í raslagámi, og það yrði að vera
mál Kristjáns hvert og þá hvenær
skjölunum yrði skilað. -hmp
fslenska sveitin sem fer til Novi Sad. Ekki reyndist unnt að koma saman (slenskri kvennasveit. Mynd Jim Smart.
Ólympíuskákmót
Stefnt í toppbaráttu
Helgi Ólafsson stórmeistari: Ólympíuskákmót eru ákveðið happdrœtti, en við stefnum á
eitt af tíu efstu sœtunum
Við stefnum að því að lenda í
einu af tiu efstu sætunum.
Ólympíumót eru alltaf ákveðið
happdrætti og gengi iiða fer
mikið eftir því gegn hvaða liðr
um þau lenda í síðustu umferð-
unum, segir Heigi Ólafsson
stórmeistari við Þjóðviljann.
Helgi teflir á fyrsta borði fyrir
íslands hönd á Ólympíuskákmót-
inu sem hefst í Novi Sad í Júgó-
slavíu 16 nóvember. Stórmeistar-
amir Margeir Pétursson, Jón L.
Ámason og Jóhann Hjartarson
tefla á öðra til fjórða borði, en
varamenn era þeir Héðinn Stein-
grímsson, skákmeistari íslands
1990, og Björgvin Jónsson, al-
þjóðlegur meistari.
Einnig verður keppt í kvenna-
flokki í Novi Sad, en ekki reynd-
ist unnt að koma saman íslenskri
kvennasveit.
Stórmeistaramir fjórir hafa
mikla reynslu af þátttöku í ólymp-
íuskákmótum, sem era nokkurs
konar heimsmeistaramót í sveita-
keppni.
lslenska sveitin lenti í fimmta
sæti í Dubai 1986, en í því 15. á
síðasta móti sem haldið var í
Þessalóníku. Þess má geta að þá
vantaði sveitina þó aðeins tvo
vinninga til þess að ná verðlauna-
sæti.
Liðið hefúr komið reglulega
saman til undirbúnings að undan-
fomu og stundað skákrannsóknir,
auk andlegra lyftinga, eins og
Gunnar Eyjólfsson orðar það.
Gunnar er sérlegur aðstoðanmað-
ur íslensku sveitarinnar. Áskell
Öm Kárason verður liðsstjóri, en
Þráinn Guðmundsson fararstjóri.
I upphafi móts er þátttöku-
sveitum raðað í styrkleikaröð eftir
stigatöflu fjögurra aðalmanna
hverrar sveitar. Gert er ráð fyrir
að íslenska sveitin verði sú sjö-
unda í þeirri röð. Sovéska sveitin
er sterkust, enda þótt Kasparov og
Karpov verði fjarverandi vegna
einvígisins um heimsmeistaratit-
ilinn. -gg
A Iþýðubandalagið
Forval á Austurlandi
Einar Már Sigurðsson efstur í Neskaupstað, en ekki inni á Héraði
Einar Már Sigurðsson varð
efstur í fyrstu umferð for-
vals Alþýðubandalagsins I Nes-
kaupstað, en Hjörleifur Gutt-
ormsson þingmaður kjördæm-
isins lenti í þriðja sæti. Einar
Már var hins vegar ekki einn
þeirra sem fékk afgerandi kosn-
ingu í forvali á Héraði.
í samtali við Þjóðviljann
sagði Einar Már forvalið í Nes-
kaupstað vera smá vísbendingu,
sem ekki gæti dregið úr áformum
hans um að stefha á fyrsta sætið
fyrir kosningamar í vor. „Þetta
era ekkert öðravísi úrslit en ég
bjóst við,“ sagði Einar Már.
Önnur Alþýðubandalagsfélög
á Austurlandi era í fyrstu umferð
forvals þessa dagana. I fyrstu um-
ferð er ekki stillt upp á listann,
heldur stungið upp á nöfnum inn
á hann. Erlendur Steinþórsson
formaður forvalsnefndar í kjör-
dæminu, sagði að öll félögin ættu
að vera búin að skila inn tilnefn-
ingum fyrir sunnudag. Seinni um-
ferð forvals færi síðan fram 6.
desember. Fyrstu umferð væri
lokið á Héraði, en ákveðið hefði
verið að gefa ekki upp atkvæða-
magn einstakra manna.
Þeir sem fengu ótvíræða út-
nefningu á Héraði era Þuríður
Bachmann, Hjörleifúr Guttorms-
son, Siguijón Bjamason, Álfhild-
ur Olafsdóttir og Finnbogi Jóns-
son. Erlendur sagði að rætt hefði
verið við allt þetta fólk um að taka
sæti á listanum og svörin væra
ýmist já eða nei. Það vekti hins
vegar athygli að Einar Már væri
ekki í þessum hópi.
-hmp
Slökkviliðsmenn
Vilja eigið
stéttarfélag
„Þingið ákvað að stefnt skyldi að
því með skýrum hætti að stofna
stéttarféiag slökkviliðsmanna,u
sagði Guðmundur Vignir Ósk-
arsson, nýkjörinn formaður
Landssambands slökkviliðs-
manna.
Landssamband slökkviliðs-
manna hélt þing um síðustu helgi
og á þinginu var samþykkt að
stjóm Landssambandsins ynni
markvisst að undirbúningi þess að
Landssambandið verði gert að
stéttarfélagi slökkviliðsmanna, auk
þess sem stjómin á að undirbúa
nauðsynlegar breytingar á starf-
semi sambandsins.
„Við viljum þjappa mönnum
saman í eina heild. Nú strax fer í
gang vinna um réttindi og skyldur
slökkviliðsmanna og ætlunin er að
koma þessu máli á góðan rekspöl á
næsta ári,“ sagði Guðmundur
Vignir.
-Sáf
Föstudagur 9. nóvember 1990 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 5