Þjóðviljinn - 25.05.1991, Qupperneq 5

Eelendair fkettir.
Ættkvísl Dans til
fyrirheitna landsins
S sraelar hafa hafíð fjölda-
Iflutninga á eþíópskum gyð-
ingum frá Addis Ababa til
Israels, að sögn heimildar-
manna í höfuðborg Eþíóp-
íu. Talið er að gyðingar
þarlendis séu rúmlega 15.000 og
er gert ráð fyrir aðrflestir þeirra
muni nú setjast að í Israel.
Um uppnaf hins eþíópska gyð-
ingdóms er fátt vitað með vissu,
annað en það að gyðingar hafa ver-
ið þar ífá fomu fari. Sagnir þeirra
sjálfra herma að þeir séu afkomend-
ur hebreskra höfðingja, sem fylgt
hafi Menelik, syni Salómós kon-
ungs hins spaka og drottningarinnar
af Saba, til Afríioi. Eþíópsku gyð-
ingamir, sem í aldaraðir munu hafa
haft lítil sambönd við trúbræður
sína annarsstaðar, skera sig lítt úr
öðmm landsmönnum í útliti og
klæðaburði. Israelar munu í íyrstu
hafa verið eitthvað efins um, hvort
rétt væri að telja þá til gyðinga, en
J973 úrskurðuðu höfuðrabbínar
Israels að þeir væm afkomendur
ættkvíslar Dans og hefðu því rétt á
að fjytja til ísraels, ef þeir svo vildu.
I Eþíópíu em þeir kallaðir Fal-
ashas, sem útleggst útlendingar.
^jálfir kalla, þeir sig Beta Israel,
Israels hús. Á fyrri öldum sættu þeir
stundum ofsólaium fyrir trú sina.
Þeir em flestir, líkt og aðrir Eþíópar,
fátækir bændur og bjuggu í norðan-
verðu landi, einkum í fylkinu Gond-
ar.
1984-85 fluttust um 12.000 eþí-
ópskir gyðingar til Israels. Fór það
ffarn með mikilli leynd, samkvæmt
samkomulagi stjóma ríkjanna, en
þar að auki var stjóm Súdans með í
ráðum. Þar millilentu flugvélamar
sem fluttu eþíópsku gyðingana. En
þetta komst upp og stöðvaði Sú-
dansstjóm þá flutningana. Sætti hún
fyrir þetta ámæli annarra arabarikja
um ap hafa bmgðist í samstöðunni
gegn Israel og leiddi það ásamt með
öðm til þess að Jaafar Nimeiri, Sú-
dansforseta, var steypt af stóli 1985.
Síðan hafa nokkur þúsund eþí-
ópskra gyðinga flust til Israels og
bannaði Mengistu Eþíópíuforseti
flutningana stundum, en leyföi þá
þess á milli. Mun hann hafa reynt
að fá í skiptujn fyrir útflytjendur
vopn frá Israel.
ölciin í Eþíópíu undanfarin ár
mun hafa leitt til þess að flestir þar-
lendir gyðingar vilja komast þaðan,
fyrst þess er kostur. Þar að auki
kunna þeir að óttast ofsóknir gegn
sér í ringulreið borgarastríðsins.
Flestir þeirra hafa undanfarið safn-
ast til höfúðborgarinnar.
Menntaðir Eþíópar láta í ljós
söknuð við brottior gyðinganna; nú
verði Eþíópía einu pjóðarbroti fá-
tækari.
Kúrdneskir
flóttamenn
snúa heim
Samkvæmt fréttum frá
starfsmönnum Sameinuðu
þjóðanna í Tyrklandi og
iraska Kúrdistan hefur nu
mikill meirihluti fólks þess, er
flýði frá íraska Kúrdistan til
tyrknesku landamæranna undan
íraksher, snúið aftur til heim-
kynna sinna eða flóttamanna-
búða undir vernd vesturlanda-
hersveita.
I fréttum þessum segir að flótta-
fólk þetta hafi verið um hálf miljón
talsins. Um 123.000 þessara flótta-
manna kváðu enn vera í flótta-
mannabúðum við tyrknesku landa-
mærin og um 34.000 í Tyrklandi.
Margt af þessu fólki er frá Da-
huk, sem er ein af helstu borgum í
norðurhluta íraska Kúrdistans. Það
hefúr ekki viljað snúa þangað aftur
vegna þess að borgin hefúr verið ut-
Kúrdneskir flóttamenn á heimleið - tiltölulega öruggir I bili, en framtlðarhorfur
vægast sagt beggja blands.
an vemdarsvæðis vesturlandaher-
sveita, en í gær sendu Bandaríkja-
menn herflokk til borgarinnar, í von
um að íbúar hennar fengjust þá til
að koma þangað. Irakar kvöddu
her- og lögreglulið sitt í borginni á
brott, að kröfú Bandaríkjamanna.
A Umsión: Dagur Þorleifsson
Rajiv Gandhi
Rajiv Gandhi
kvaddur
Bálför Rajivs Gandhi,
leiðtoga Þjóðþingsflokksins
indverska og fyrrum forsætis-
ráðherra Inalands, fór ffarn í
Delhi í gær. Fór athöfúin ffarn
að hindúasið, en auk hindúa-
presta tóku þátt í henni prest-
ar af trú múslíma, búdda-
sinna, zaraþústrusinna, gyð-
inga, kristinna manna, Síka
og jaína. Tónuðu þeir allir
vers, möntrur og sálma úr
ritningum sinna trúarbragða.
Rahul, tvítugur sonur hins
látna leiðtoga, kveikti í bálk-
estinum samkvæmt siðum
hindúa. Bálförin fór fram við
Jamunafljót, á sama stað og
bálför Indiru, móður Rajivs,
eftir að hún var myrt 1984. Þá
var það hlutverk Rajivs, sem
elsta sonar hinnar látnu, að
kveikja i bálkestinum.
Mikill fjöldi fólks var við-
staddur bálförina, þar á meðal
margir erlendir tignarmenn og
leiðtogar, m.a. Karl krónprins
Breta, Dan Quayle, varafor-
seti Bandaríkjanna, Benazir
Bhutto, fyrrum forsætisráð-
herra Pakistans og Jasser Ara-
fat PLO-leiðtogi.
Líbanon „samræmist“ Sýrlandi
Vangaveltur nokkrar eru
um það hverjir hafl grætt
eða tapað meira eða
minna á Persaflóastríði, en varla
fer hjá þvi að meðal þeirra sem
mest hafa haft upp úr því sé
Hafez al-Assad, Sýrlandsforseti.
Eftir hrakfarir íraks í stríðinu
er það veikara en áður gagnvart
grannríkjum sínum, þ.á m. Sýr-
landi. Það er einkar ánægjulegt
fyrir Assad, því að þeir Saddam Ir-
aksforseti höfðu lengi verið svamir
fjendur og keppinautar um forustu
í Baathflokknum, sem er ríkis-
flokkur í báðum löndum.
Með því að vera með í banda-
laginu gegn írak tókst Sýrlending-
um þar að auki að komast í náð hjá
vesturlandaríkjum, eftir að hafa
lengi verið illa þokkaðir' af þeim
sem bakhjarlar hryðjuverkamanna.
Síðast en ekki síst notaði Ass-
ad tækifærið, meðan heimsathygl-
in var bundin við Persaflóadeilu-
og stríð, til að tryggja sér aukin
ítök í Líbanon.
Hann gerði það með því að
bijóta á bak aftur Michel Aoun,
kristinn herstjóra sem var ein-
dregnasti andstæðingur Sýrlend-
inga i Líbanon. Þar með lauk 16
ára striði þarlendis, aðallega vegna
þess að eftir ósigur Aouns þorðu
aðrir einkaherir líbanskir ekki að
reisa rönd gegn Sýrlandi, sem hef-
ur um 40.000 manna her í Líban-
on. Þreyta eftir óskaplegar ógnir
og eyðileggingu af völdum stnðs-
ins stuðlaði og að því að friður
komst nú loksins á.
Sumir þeirra „einkaherja“
margra á vegum trú/þjóðflokka,
fjölskyldna og stjómmálaflokka
sem hafa myndað pólitíska lands-
lagið í þessu litla landi frá því að
borgarastríðið hófst 1975, hafa
þegar látið undan kröfúm Líban-
Assad Sýriandsforseti - notaöi lagiö
sem Persaflóastrlð gaf til að fá sínu
framgengt I Llbanon.
onsstjómar - með Sýrlendinga að
baki - um að afvopnast. Stjóm Eli-
asar forseta Hrawi færir jaftit og
þétt ítök sín til hinna ýmsu héraða.
Líbanon virðist sem sé á leið með
að verða „land“ að nýju, eftir að
hafa í mörg ár verið sundurskipt
milli hinna ýmsu stríðsaðila, inn-
lendra og erlendra.
Hinsvegar liggur nokkuð ljóst
fyrir að Hrawi forseti og stjóm
hans em mjög háð Sýrlandi, ef
ekki beinlínis leppar þess. Það
sýndi sig nú á miðvikudag er þeir
Assad og Hrawi unairrituðu
„samning um bræðralag, samvinnu
og samræmingu" ríkja sinna.
Málgagn Baathflokksins í
Damaskus segir samning þennan
sögulegan og má kalla það orð að
sönnu. Meginatriði í samningnum
er að stefna Líbanonsstjómar verði
að vera í „samræmi" við stefnu
Sýrlandsstjómar. Með honum öðl-
ast Sýrland sem sé samningsbund-
inn rett til að hafa síðasta orðið um
málefni Líbanons. Þá em í samn-
ingnum ákvæði um samvinnu ríkj-
anna í stjómmálum, öryggismál-
um, efnahagsmálum og menning-
armálum.
Margir forustumanna kristinna
Líbana hafa bmgðist illa við samn-
ingnum. Þeir halda því ffarn, og
ekki án raka, að með honum se
fullveldi Líbanons skert og það
gert formlega háð Sýrlandi. Þeir
ottast að samningurinn muni gera
múslimum auðveldara að eflast í
landinu á kostnað kristinna með
aðstoð Sýrlands.
Þetta á sér langan aðdraganda.
Milli heimsstyijaldanna vom bæði
Sýrland og Líbanon undir yfirráð-
um Frakka. Sýrlendingum var á
móti skapi að Líbanon varð sjálf-
stætt ríki eftir heimsstyijöldina sið-
ari, litu á það sem hluta af Sýr-
landi. Hefúr Sýrland aldrei viður-
kennt sjálfstæði Líbanons formlega
fýrr en nú með umræddum samn-
ingi. En kristnir Líbanar óttast að
önnur atriði þess samnings geri þá
viðurkenningu þýðingarlitla.
Sjálfstætt riki varð Líbanon
fyrst og fremst að tilstuðlan krist-
inna manna þar, sem vildu hafa
sérstakt ríki, þar sem þeir yrðu
ríkjandi, til að tryggja öryggi sitt
fyrir múslímum. Ma ætla að þeir
kristnu óttist nú að sjálfstæði Líb-
anoiis verði senn nafnið tómt.
ísrael, sem heldur ræmu af
Suður- Libanon hersetinni, hefur
fordæmt samninginn og sagt að
með honum sé Assad að innlima
Líbanon líkt og Saddam Kúvæt áð-
ur. Verður samningurinn því að lík-
indum til að draga enn ffekgr úr
möguleikum á sáttum með Israel
og Sýrlandi.
Konan mín og móðir okkar
Helga Gunnarsdóttir
tónlistarfræðingur
Brekku, Brekkustíg 3, Reykjavík
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni mánudaginn 27. maí
kl. 15.00. Okkur þætti vænt um ef þeir, sem vildu minn-
ast hennar, létu Krabbameinsfélagið og Minningargjafa-
sjóð Landspítala íslands njóta þess.
Sigurgeir Steingrimsson
Embla Sigurgeirsdóttir Solveig Ýr Sigurgeirsdóttir
Gunnur Sif Sigurgeirsdóttir Steingrfmur Sigurgeirsson
Utboð
Geiradalur 1991
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboð-
um í lagningu 3,25 km kafla á Vest-
fjarðarvegi um Geiradal.
Helstu magntölur: Fyllingar og fláa-
fleygar 39.000 rúmm og neðra burð-
arlag 11.000 rúmm.
Verki skal lokið 1. nóvember 1991.
Útoðsgögn verða afhent hjá Vega-
gerð ríkisins á Isafirði og í Reykjavík
(aðalagjaldkera) frá og með 27. þ.m.
Skila skal tilboðum á sömu stöðum
fyrir kl. 14:00 þann 10. júní 1991.
Vegamálastjóri
Síða 5
ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 25. maí 1991