Þjóðviljinn - 31.01.1992, Síða 15

ÞjéewjMN
Þjóðviljaöld
Það var um nótt. Við stóðum nokkrir skólastrákar á Hverfis-
götubrúninni við Arnarhól, horfðum yfir að húsinu númer
fjögur og hlustuðum eftir malinu í prentvélunum. Kannski
kæmi hann ekki fyrr en klukkan fjögur, kannski ekki fyrir en
fimm, nýr og stór Þjóðvilji, en samt vorum við ákveðnir að bíða, líta
hann augum, fara um hann höndum. Nú, eftir fimmtíu og þrjú ár, er
erfitt að segja hvers við væntum. Var það einhver hreinleiki, afdrátt-
arleysi, jafnvel hetjuskapur og ný reisn í hálfvelgju mannlífsins?
Spánarfararnir voru snúnir heim með brotinn skjöld, og alltaf bætt-
ust þeir við, gyðinglegir Iistamenn, jafnaðarmenn og kommúnistar,
sem höfðu svo naumlega borgið lífi undan hakakrossinum. Og hér
heima bjó atvinnuleysið í hverjum kjallara.
Tími teygju-
byssunnar
virðist í nánd
Ungur upplifði ég Þjóðvilj-
ann eins og aftökusveit - eða
þangað til mér varð ljóst þetta
voru bara púðurskot. Þá upp-
lifði ég hann eins og bófahasar.
En ég er löngu hættur að taka
þátt í pólitískum slagsmálum.
Og það held ég við Árni Berg-
mann eigum sameiginlegt. Aðrir
munu áreiðanlega halda áfram
að slást. En nú eru það hags-
munir, áður hugsjónir. Ætla
mátti að þær væru Þjóðviljan-
um verðugt viðfangsefni, hvað
sem öðru leið. Nú hefur reynsl-
an sett strik í reikninginn og sjó-
kaldur veruleikinn blasir við.
Hugsjónir mannsins eru eins og
hann sjálfur; hálfgert hrófatild-
ur. Hugsýn marxista er heldur
ömurleg augsýn, einsog hún
blasir nú við.
Það hefur alltaf háð Þjóðvilj-
anum að hann hefur trúað meir á
gervimann en guð. Og hann hefur
ætlað, eins og önnur málgögn
marxismans, að breyta dauðum
uði Hegels í samfélagsgoð,
oldgert í Marx og Lenín. En
maðurinn býr ekki til guðdómlegt
samfél^g sem er andstætt eðli
hans. Ur því verður óskapnaður
eins og við höfum nú séð. Við get-
um ekki hannað samfélag handa
guðlegum verum því við erum
bundin veraldlegum og jarðlægum
takmörkunum. Paradísin var
blekking og við getum ekki lifað á
blekkingu. Maðurinn er ekki guð;
í mestalagi pappírsguð.
Ungur þurfti ég að venjast því
að verk min væru metin pólitískt.
Þjóðviljinn sló tóninn. En hann
var með einhverjum hætti verðug-
ur andstæðingur og margir merkir
hugsuðir lögðu honum lið. Nú
kem ég ekki auga á arftaka þeirra.
Aftökusveitin hverfúr hægt inní
heilsuhæli markaðshyggjunnar;
púðurskotin úr tízku. Tímabil
teygjubyssunnar virðist í nánd.
Matthías Johannessen
JBOJLr
Skútuvogi 10a - Sími 686700
Okkur óraði þá ekki fyrir því
grimmilega lögmáli, sem var ekki
heldur von í miðri kreppunni, að
verkalýðsflokkur, róttækur um-
bótaflokkur, eyðir sífelldlega sjálf-
um sér. Hann reisir stöðugt upp
fólk til betri lífskjara og þarmeð til
annarrar stéttar, og innan stundar
er svo komið, að því finnst það
ekki lengur þurfa á flokki sínum
og málgagni að halda. Það segir
sósíalismi og verkalýðsbarátta í
kæringi og smellir i góm, en
gleymir því að það situr sjálft á
þeim arfi. Það gleymir því, að það
voru hinir skeleggu pennar, foryst-
an í kröfugöngum, fundum og
verkfollum sem elduðu af sér þá
lífsbót sem orðin er. Og blað
þeirra, sem stóð í þessu stríði, æ,
það er bara Þjóðviljagreyið; nú lif-
um við í smáauglýsingum Dag-
blaðsins og borgum áskriftina að
Stöð 2.
Hefúr Þjóðviljinn þá runnið sitt
sögulega skeið? Því miður verður
því sjálfsvarað þegar búið verður
að þræla okkur undir evrópska
stórauðvaldið, með leppa sína við
hveija höfn og hveija lind, þegar
hormónakjöt Og salmapútur gera
gimbur á fjalli að þjóðsögu í
munni landlauss bónda. Og því er
nú þegar sjálfsvarað, þegar íslenzk
jörð bifast af reiði launþega, þegar
skorið er utan af hveiju einu sem
verkalýðshreyfing og blað hennar
heyjaði mönnum í hálfa öld. Mun
þá enginn sakna sér vopns í hend-
ur?
Þótt Þjóðviljinn hafi borið þess
merki um hríð, að hann er að beija
nestið, er saga hans umlukin mikl-
um ljóma. Óvíða hafa menn á okk-
ar öld stýrt snarpari penna í rimmu
dægranna, og óvíða hefúr staðið
slíkt drengjaval að nokkru mál-
gagni. Heilt tímabil 19. aldar helg-
ast af Fjölni. Mun fjarri sanni að
sagan minnist á líkan hátt ára
Þjóðviljans i sögu 20. aldar?
Varla þarf að nefna til menn,
svo lífs sem þeir eru enn með okk-
ur: Halldór, Kristinn, Magnús,
Sverrir, Ámi...
Ótti minn er sá, að við séum
með Þjóðviljanum að kveðja ris-
mikið skeið og þokast til auð-
blindu og þess rótleysis sem heldur
að islenzk þjóðmenning sé eitt-
hvað uppi í Árbæjarsafni, þjóð-
frelsi eitthvað úr kopar niðri á
Austurvelli. Færi svo, er ekki að-
eins blaðs misst, heldur brysti þar
meginás íslenzkrar sögu.
Björn Th. Björnsson
Mín reynsla
20. ágúst 1977 lenti Þorleifur Kristmundsson sjómaður í alvarlegu
bílslysi og hefur síðan þá verið bundinn við hjólastól.
Þorleifur, sem nú er 39 ára gamall
og vinnur hlutastarf á skrifstofu, segir
m.a.: „Örorkulífeyrisgreiðslur þær
sem ég fæ úr lífeyrissjóðnum mínum
hafa algjörlega bjargað mér fjárhags-
lega og hjálpað mér gífurlega
mikið."
Það vill oft gleymast í amstri
hversdagsleikans að aimennu lífeyr-
issjóðirnir bjóða samtryggingu sjóð-
félaga. Samtryggingin er m.a. fólgin í
því að þeir sem njóta örorku-, maka-
og barnalífeyris fá almennt mun
hærri lífeyri en sem nemur greiddum
iðgjöldum þeirra til viðkomandi
sjóðs.
Lífeyrissjóðir innan Sambands al-
mennra lífeyrissjóða eru sameignar-
sjóðir sem bjóða sjóðfélögum mikla
tryggingavernd. Lífeyrissjóðirnir eru
ekki eins konar bankabækur sjóð-
félaga. Þeir gegna mikilvægara hlut-
verki en það.
Þeir eru samtrygging sjóðfélaga!
Munum það!
SAMBAND ALMENNRA
LÍFEYRISSJÓDA
- Samræmd lífeyrisheild -
Síða 15
ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 31. janúar 1992