Dagblaðið Vísir - DV - 17.02.1996, Page 28

Dagblaðið Vísir - DV - 17.02.1996, Page 28
28 LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 1996 DV JLlV LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 1996 37 Nærmynd af Ólafi Ragnari Grímssyni sem orðaður er við forsetaframboð Fyrirferðarmikill, víðsýnn og vinnusamur „Að ýmsu leyti gengur hann betur í erlendan markað en innlendan því það er ýmislegt í fari hans sem virðist pirra ís- lendinga, svo sem að hann getur virst hrokafullur og svolitill „besserwisser“.“ DV-mynd GVA Þeir eru sjálfsagt fáir íslendingarn- ir sem ekki hafa myndað sér ein- hverja skoðun á Ólafi Ragnari Gríms- syni, alþingismanni og fyrrverandi ráðherra. Samt er það svo að þó að Ólafur Ragnar sé mjög umdeildur fyr- ir afskipti sín af stjórnmálum þá bera menn almennt nokkra virðingu fyrir greind hans, fræðimennsku og skör- ungsskap. Ólafur hefur verið orðaður við for- setaframboð og í skoðanakönnun DV frá því í janúar lenti hann í fjórða sæti hvað vinsældir varðar þegar fólk var spurt hvern það myndi vilja fá sem næsta forseta íslands. Ólafur Ragnar hefur hvorki játað því né neitað að hann ætli í framboð. í við- tali við DV þann 20. janúar síðastlið- inn segist hann telja eðlilegt að fólk fái tima fram í febrúar eða mars til að gera upp hug sinn um hvern það styður í framboð. En hver er maður- inn á bak við hina opinberu brynju Ólafs Ragnars? Drambsamur Allir sem til hans þekkja, bæði per- sónulega og í vinnu, hrósa honum fyrir yfirgripsmikla þekkingu og reynslu á sviði alþjóðasamskipta. Samferðamenn hans segja jafnframt að það sé nokkur gorgeir í Ólafi, hann viti vel af sér og vilji stjóma öðrum. Þá segja sumir aö hann sé afar kaldur og fráhrindandi maður sem hleypi engum að sér og noti fólk eins og tæki á meðan aðrir segja að við persónuleg kynni þá sé hann hlý og traust persóna. Baldur Óskarsson framkvæmda- stjóri er vinur Ólafs Ragnars frá fornu fari en þeir hafa fylgst að í stjórnmálum í gegnum tíðina. „Leiðir okkar lágu saman með þeim hætti að ég var í forsvari fyrir Félag ungra framsóknarmanna þegar Ólafur kom þar til starfa. Það má segja að við höfum verið nánir per- sónulegir vinir síðan og pólitískir samherjar," segir Baldur. Hann segir að Ólafur sé traustur vinur sem gott sé að leita til. „Hann er mjög góður og hlýr fjölskyldumaður og það kemur örugglega mörgum á óvart sem ekki þekkja hann á sama hátt og ég að hann er finn húmoristi og það er mjög gaman að ræða við hann.“ Vita laglaus Baldur segir að á árum áður hafi Ólafur Ragnar getað farið fram úr sjálfum sér í ákafanum í að berjast fyrir sínum hugsjónamálurn en það lýsi bara baráttugleðinni. „Ólafur býr yfir þeim sjaldgæfu eiginleikum að vera í senn yfirvegað- ur vísindamaður og pólitískur eld- hugi. Hann er atorkusamur vinnu- hestur, samviskusamur og hefur ríka réttlætiskennd. Það eina sem ég get kannski fundið að Ólafi er að hann er vita laglaus." Sighvatur Björgvinsson, þingmað- ur Alþýðuflokksins, hefur fylgst með Ólafi Ragnari í störfum hans í stjórn- málum og báðir koma þeir frá ísa- firði. Skartmenni með nellikur „Ég kynnist Ólafi fyrst að marki þegar hann er forystumaður ungra framsóknarmanna. Þá var hann nú talsvert öðruvísi týpa heldur en hann er núna eða það sem í dag kallast uppi. Hann og Baldur vinur hans Óskarsson voru skartmenni mikil og gengu að ég man með nellikur í barminum. Þannig að það var nú ekki mikill vinstri svipur yfir þeim þó að þeir væru nú svona vinstris- innaðir," segir Sighvatur. „Ólafur er af þeirri gerðinni sem stjórnmálamenn eru gjarnan meðal annarra þjóða. Hann er vel menntað- ur og lesinn, víðsýnn, leggur sig fram um samskipti við aðra og að læra af öðrum þjóðum. Hann er ekki þessi dæmigerði íslenski mállausi lögfræð- ingur. Hann hefur mjög gott orð á sér erlendis i gegnum sín tengsl og þátt- töku í alþjóðlegu samstarfi og friðar- hreyfingum. Hann þekkir miklu meira til erlendra frammámanna heldur en flestir íslendingar gera sér grein fyrir. Það er náttúrlega kostur fyrir forseta lítOs lands að þurfa ekki að byrja á byrjunarreit og eyða sin- um fyrstu árum í það að kynnast öðr- um og kynna sig. Nú svo er hann full- kominn lýöræðissinni og hefur ekk- ert pólitískt lík í lestinni." Notaði olnbogana Sighvatur sér þann galla helstan á Ólafi að hann geti verið mjög fljótfær. „Hann getur virkað svoldið montinn og stór upp á sig. Hann þolir ekki vel kerskni og tekur því iUa ef reynt er að nota þennan dæmigerða íslenska húmor sem oft er notaður gegn póli- tíkusum, að gera lítið úr þeim eða að hlæja að þeim. Hann hefur hins veg- ar róast og er yfirvegaðri heldur en hann var hér áður. Hann var mjög metnaðargjarn og notaði mjög mikið olnbogana til að koma sér áfram. Nú hefur hann öðlast það sem hann sótt- ist eftir: veriö formaður í flokki, ráð- herra, þingmaður. Þannig að hann er farinn að róast í sinni framsókn." - Er hann hentistefnupólitíkus? „Já, það má vel vera, en það þarf ekki að vera ókostur. Sá sem er ekki reiðubúinn tU að endurskoða afstöðu sína í ljósi breyttra tíma er stjórn- málamaður sem dagar uppi eins og nátttröU." 30 ára stjórnmálaferill Ólafur Ragnar er 52 ára, fæddur á ísafirði. Hann er giftur Guðrúnu Þor- bergsdóttur og saman eiga þau tví- tuga tvíbura, Guðrúnu Tinnu, sem er í viðskiptafræði í Háskólanum, og Svanhildi Döllu sem leggur stund á stjórnmálafræðinám. Ólafur Ragnar tók stúdentspróf frá Menntaskólanum í Reykjavík og BA- próf í hagfræði og stjórnmálafræði frá University of Manchester árið 1965. Hann lauk doktorsprófi í stjórn- málafræði frá sama skóla árið 1970 og var það ár skipaður lektor og síðar prófessor í stjórnmálafræði við Há- skóla íslands. Ólafur Ragnar hefur verið áber- andi í stjórnmálalifinu um 30 ára skeið. Hann kemur af pólitísku heim- ili en Grímur, faðir hans, tilheyrði hægri armi Alþýðuflokksins á ísa- firði. Flestum ber saman um aö það hafl ekki verið mikil vinátta með honum og Hannibal Valdimarssyni sem tilheyrði vinstri arminum. Flokkurinn valinn Ólafur gaf ekki upp sínar pólitísku skoðanir fyrr en hann kom heim frá námi. Fræg saga segir að hann hafi stefnt tveimur forystumönnum Fram- sóknarflokksins á sinn fund á Hótel Sögu og boðið þeim í mat til að ræða hugsanlega pólitíska framtið sína innan flokksins. Ólafur starfaði innan Möðruvalia- hreyfingarinnar sem vildi sveigja Framsóknarflokkinn meira til vinstri og söðlaði á endanum um og fór í Samtök frjálslyndra og vinstri manna. Að lokum gerðist hann al- þýðubandalagsmaður. Hann var lengi í minnihluta innan Alþýðu- bandalagsins og á öndverðum meiði við gömlu sósíalistana innan flokks- ins, hið svokallaða flokkseigendafé- lag. Hann vann þó óvænt formanns- kosningar flokksins 1987 og gegndi formennsku þar til á síðasta ári. Sem formaður reyndi Ólafur að draga flokkinn út úr fortíöinni og hélt einn- ig sameiningarmálum vinstri manna mjög á lofti. Hann var fjármálaráðherra, þá ut- an þings, í ríkisstjóm Steingríms Hermannssonar 1988 til 1991. Þá hef- ur hann starfað mikið með alþjóðlegu þingmannasamtökunum Parliament- arians for Global Action og var for- maður þeirra um skeið. Greindur og skemmtilegur Margrét Björnsdóttir, forstöðumað- ur Endurmenntunarstofnunar Há- skólans, starfaði lengi með Ólafi Ragnari innan Alþýðubandalagsins og barðist fyrir því að hann yrði kjör- inn formaður. Leiðir þeirra skildi árið 1990 þegar Margrét gekk til liðs við Alþýðuflokkinn. „Samskiptin hafa ekki verið mikil síðan,“ segir Margrét sem þegar hef- ur lýst yfir stuðningi sínum við for- setaframboð Guðrúnar Pétursdóttur. Hún segir að stuðningur sinn við Guðrúnu breyti þó ekki því að hún sjái kosti Ólafs Ragnars. „Ég veit að hann yrði afskaplega góður forseti. Hann er greindur, vel menntaður og skemmtilegur, kraft- mikill og með víðtæka reynslu í sam- skiptum við útlendinga sem ég tel nánast vera skilyrði fyrir forseta. Svo á hann alveg einstaklega glæsilega, fágaða og frambærilega konu sem skiptir líka máli. Ég sé enga ókosti á Ólafi Ragnari hvað þetta starf varð- ar,“ segir Margrét. Hún segist telja að þær undirtektir sem Ólafur hefur fengið sem hugsan- legur kandídat í þetta forsetaembætti styrki hann í sessi, „bæði innan Al- þýðubandalagsins, sem honum veitir ekki af, og einnig í stjórnmálum al- mennt. Það er í raun og veru mjög merkilegt að það skuli svo margir vilja fá mann í þetta embætti sem hefur verið svona umdeiidur sem stjórnmálamaður. Ég hef orðið vör við það að ótrúlegasta fólk, sem aldr- ei myndi kjósa hann sem stjórnmála- mann, hefur áhuga á því að hann verði forseti." Margrét neitar því ekki að Ólafur sé framagjarn en segir að það sé bara kostur í fari fólks. Hæfilega ýtinn Ólafur Ragnar hefur að undan- förnu starfað með íslenskum við- skiptaaðilum við kynningar- og markaðsmál á erlendri grund. Frið- rik Sigurðsson, formaður Samtaka ís- lenskra hugbúnaðarfyrirtækja, ferð- aðist með honum til Víetnams á síð- asta ári í einni slíkri kynnisferð. „Ég þekkti Ólaf ekkert áður en hann kom mér mjög á óvart og fær hæstu einkunn. Hann er geysilega reyndur og ég efast um að við fengj- um hæfari menn í sölumennskuna. Það er ekkert öllum gefið að bera sig vel og tala af myndugleik fyrir fram- an erlenda ráðamenn, hafa gott vald á samræðum í túlkuðu umhverfi og vera hæfilega ýtinn. Hann getur vís- að til sambanda sinna víða um heim og fylgir málum vel eftir," segir Frið- rik. Hann segist vera á allt annarri línu en Ólafur Ragnar í pólitík „en eftir þessa reynslu myndi ég alveg tvi- mælalaust styðja hann í forsetafram- boð þó að ég myndi aldrei kjósa hann í pólitíkinni. Ég fékk alveg nýja sýn á manninn." Vinir Ólafs og kunningjar segja að hann hafi fjölþættan áhuga á listum og menningu og einnig mikinn áhuga á ferðalögum. Ólafur Ragnar er bind- indismaður á vín og leggur mikla rækt við að halda sér í góðu líkam- legu formi. Hann stundar kraftgöngu og gengur eða hleypur á hverjum morgni og fer einnig mikið á skiði. Það hefur vakið athygli margra að Ólafur Ragnar hefur látið lítið fyrir sér fara eftir að hann lét af formanns- embættinu í Alþýðubandalaginu. Sumir segja að hann sé hreinlega að hvfla sig eftir formennskuna. Aðrir að hann sé að undirbúa forsetafram- boð sitt og vilji draga sig út úr hinu daglega þrasi. Enn aðrir segja að með því að skipta sér lítið af pólitíkinni vilji hann láta alþýðubandalagsfólk reka sig á hvað hann sé í raun ómiss- andi fyrir flokkinn. Vinnur með öllum Svanfriður Jónasdóttir, þingmaður Þjóðvaka, var lengi samstarfsmaður og flokksbróðir Ólafs Ragnars í Al- þýðubandalaginu. „Hans stærsti kostur er að hann getur unnið með öllum. Hann lætur ekki einkaskoðanir sínar á mönnum eða málefnum koma í veg fyrir að hann geti unnið með fólki sem hann hefur vissulega. ekki átt mikla sam- leið með skoðanalega." Fyrir utan pólitískt samstarf sitt með Ólafi Ragnari þá þekkir Svan- fríður hann líka persónulega. „Ég hugsa að það sem komi flest- um á óvart við að kynnast Ólafi sé hvað hann er hlý manneskja í sínum persónulegu samskiptum, gagnvart vinum sínum og vandamönnum. Þetta kemur ekki svo vel í ljós í hans opinbera lífi,“ segir Svanfríður. Hún segir að sumum finnist það kannski galli á Ólafi hvað hann geri ríkar kröfur til allra, samverkafólks og vina, bæði um skilning og lang- lundargeð og að sumir vilji túlka þaö sem tillitsleysi. Engin minnimáttarkennd „Olafur er maður sem hefur mikla hæfileika og hann veit af þeim sjálf- ur. Hann er ekki með neina minni- máttarkennd. Kannski hafa ýmsir hinna minni spámanna látið það fara í taugarnar á sér,“ segir Svanfriður. Ólafur G. Einarsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, segir að kostir Ólafs Ragnars sem alþingismanns felist í því hvað hann flytur mál sitt skipulega, er áheyrilegur og talar gott islenskt mál. „í hópi þingmanna Reykjaneskjör- dæmis er hann yfirleitt jákvæður en stundum rifiast þó upp fyrir honum að hann er í stjórnarandstöðu og þá kann að fara í verra. Allir höfum við galla en hans eru þeir verstir að hann man stundum ekki frá einni ræðu til annarrar hvað hann sagði í hinni fyrri,“ segir Ólafur. Afar stundvís Jóhannes Kristjánsson skemmti- kraftur lærði hjá Ólafi Ragnari í stjórnmálafræðinni. „Hann var góður og skemmtilegur kennari, afar skipulagður og setti mál sitt skýrt fram. Það vakti athygli mína að hann notaði aldrei slettur úr erlendum tungum og sannaði þar með að það er hægt að nota íslensku þegar menn eru að tala á íslensku. Þetta er einsdæmi í Háskóla íslands," segir Jóhannes. Hann segir að Ólafur Ragnar sé fyrsti og eini maðurinn í veröldinni sem hefur slegið sér við í stundvisi en þó bara í eitt skipti. „Þá frétti ég af honum í morgun- mat klukkan níu í París. Hann átti að kenna okkur kl. 14:15 sama dag og ég hélt að hann yrði nú seinn sem var líka raunin því hann var ekki mætt- ur í kennslu fyrr en 14:17.“ Virðulegur í vesti Ólafur Harðarson, dósent í stjórn- málafræði, var nemandi Ólafs Ragn- ars á sínum tíma og seinna samkenn- ari hans í Háskólanum „Ólafur þótti almennt mjög góður og reffilegur kennari og hann átti mikinn þátt í að byggja upp stjórn- málafræðinámið við Háskólann. Hann var alltaf mjög virðulega klæddur sem kennari og á hippatím- anum stakk hann svolítið í stúf því hann var ávallt klæddur í vesti og með gamaldags úr í vestisvasanum sem hann tók upp í byrjun fyrir- lestra. Þetta voru afar formiegir og virðulegir fyrirlestrar hjá honum. Menn tóku líka eftir þvi að þó að hann væri í pólitísku vafstri og væri stundum að halda einhverjar æsinga- ræður úti í samfélaginu þá var það allt annar maður sem birtist í fyrir- lestrum - yfirvegaður fræðimaður sem virtist ekki koma hið hvunn- dagslega argaþras mikið við,“ segir Ólafur. „Besserwisser" Hann lýsir Ólafi Ragnari sem nokkuð fyrirferðarmiklum og ákveðnum manni. „Hann er mjög vinnusamur og skipulagður maður, jafnvel svo að mönnum finnst stundum nóg um. Að ýmsu leyti gengur hann betur í er- lendan markað en innlendan því það er ýmislegt í fari hans sem virðist pirra íslendinga, svo sem að hann getur virst hrokafullur og svolítill „besserwisser“.“ Þó að Ólafur Ragnar sé bindindis- maður þá segir Ólafur það stundum koma fyrir að hann drekki eins og eitt sérriglas svona til málamynda. „Hann drakk nú einu sinni með mér hálfan bjór á breskri krá og það er mesti drykkjuskapur sem ég hef séð til hans.“ Maöur sem einnig kynntist Ólafi Ragnari í Háskólanum segir það ein- kenna Ólaf að hann sé kaldur per- sónuleiki. „Eftir allan þennan feril þá eru það nú ekki mjög margir sem þykir vænt um Ólaf og þeir eru sennilega helst í Háskólanum þar sem hann lenti ekki í neinum átökum. Hann á erfitt með að mynda einhver raunveruleg vin- áttutengsl. Hann er svona „loner“ sem á áreiðanlega ekki mjög marga vini.“ Notar fólk Þessi maður segir að Ólafur hafi tilhneigingu til að líta á fólk sem tæki og stjórna því eins og herfor- ingi. „Hann hefur mikil samskipti við menn í einhvern tíma á meðan það gagnast honum sjálfum og síðan er það bara búið. Og út af því þá fær hann þá ímynd að hann noti menn og sé kaldrifiaður eiginhagsmunamaður sem sjálfsagt er töluvert til í. Allur hans pólitíski frami hefur verið mjög skipulagður og fylgismannahópar hans hafa alltaf verið að breytast. Það er langur listi af samverkafólki hans sem hefur hætt og stundum far- ið í aðra flokka. Þetta er bæði per- sónulegt og pólitískt. Fólki finnst að hann meti það ekki að verðleikum og vill fá meira út úr pólitísku starfi heldur' en að vera bara tannhjól í vél.“ Hann hrósar Ólafi Ragnari fyrir starf hans á alþjóðavettvangi en seg- ir hann eyðileggja fyrir sér með gor- geir. „Hann hefur þá tilhneigingu að hrósa sér svo mikið af því sjálfur að hann nýtur ekki ávaxtanna heldur verður bara hlegið að honum.“ Lítið fylgi í eigin flokki Annar maður sem ekki vill láta nafn síns getið en þekkir vel til Ólafs Ragnars úr flokksstarfinu innan Al- þýðubandalagsins segir það áberandi hversu umdeildur hann hefur verið í sínu stjórnmálastarfi. „Það er ekki hægt að finna löng tímabil þar sem ekki eru miklar deil- ur og sviptingar í kringum hann. Það voru átök innan Sambands ungra framsóknarmanna þegar hann klauf Framsóknarflokkinn með Möðru- vallahreyfingunni, það var mikill gauragangur þann stutta tíma sem hann stoppaði við í Samtökum frjáls- lyndra og vinstri manna og svo er saga hans innan Alþýðubandalagsins meira og minni saga mjög storma- samra sviptinga. ÞeSsar staðreyndir tala sínu máli. Önnur brosleg stað- reynd er það sem komið hefur fram í skoðanakönnun hjá DV að fylgi hans til forseta er áberandi minna meðal alþýðubandalagskjósenda heldur en bæði kjósenda Framsóknarflokksins og Sjálfstæöisflokksins. Það er viss vísbending um að hann sé ekki síður og kannski ennþá frekar umdeildur í okkar röðurn." Ólafur Ragnar hf. „Ég gef honum ekki slæma ein- kunn í samstarfi og hann er ekki tvö- faldur eða óheiöarlegur en hann er ákaflega upptekinn af sjálfum sér. Hann lítur eiginlega á sjálfan sig sem sjálfstæða stofnun í stjórnmálum. Hann er stjórnmálafyrirtækið Ólafur Ragnar Grímsson hf. og allar hans at- hafnir miðast að því að halda háu gengi hlutabréfanna í þessu fyrir- tæki. Það finnst mörgum að þvi mið- ur hafi hann stundum lagt meiri rækt við gengi hlutabréfanna í sjálf- um sér heldur en í flokknum." -ból Úr frændgarði Ólafs Ragnars Grímssonar Ágúst H. Pétursson, skrifstofum. á Patreksfirði Helgi Ágústsson sendiherra Þorvaldur Garðar Kristjánsson, fyrrv. alþingisforseti r riónk Guðni Þórleifsson, skáld og kennari Sigríður Hjartar, húsm. á Akranesi Hjörtur Hjartar, forstm. skipad. SÍS Friðrik Hjartar, skólastj. áÁkranesi Ólafur Ragnar Hjartar, jámsmiður á Þingeyri Steinunn Guðlaugsdóttir, húsfr. á Geróhömrum Ágústa Ágústsdóttir söngkona og húsfr. í Holti. Ágúst Jónsson, Ólína Bjamadóttir, sjóm. á Þingeyri húsm. á Þingeyri María Bjargey Einarsdóttir, húsfr. á Kirkjubóli Kristjana Einarsdóttir, húsm. á Patreksfirði Hjörtur Bjamason, b. á Gerðhömmm Ragnhildur Bjamadóttir, húsm. í Bolungarvík Svanhildur Ólafsdóttir Hjartar, húsm. á ísafirði Geirlaug Jóhannsdóttir, húsfr. að Úlfljótsvatni Katrín Guðmundsdóttir, húsfr. á Nesjavöllum Guðrún Guðmundsdóttir, húsfr. í Heiðarbæ Þóróur Sverrisson, framkvæmdastjóri hjá Eimskipafélaginu Bragi Kristjónsson, bóksali í Rvík Jóhanna Kristjónsdóttir, rith. og blaðamaður Þórður Gunnarsson, lögfr. í Rvík Guðjónsína Andrésdóttir, húsm. í Hafnarfirói ,Magnús Jón Amason, fyrrv. bæjarstj. í Hafnarfirði Inga Halldóra Jónsdóttir, húsfr. í Hafnarfirði Jón Andrésson, vélstj. í Hafnarfirði Helga Grímsdóttir, húsm. í Hafnarfirði Kristjón Ásmundsson, b. í Útey í Laugardal Ásmundur Eiríksson, b. á Apavatni efra Eiríkur Grímsson, b. á Gjábakka í Þingvallasveit ■ r Hjalti Kristgeirsson, hagfræðingur í Rvík Grímur Kristgeirsson, hárskeri i. _ ’ iafirði Krisljón Kristjónsson, framkvstj. í Rvík Andrés Guðjónsson, fyrrv. skólameistari Vélskóla Islands Vilborg B. Þórðardóttir, húsm. í Rvík Sesselja Þórðardóttir, húsm. í Rvík Guóný Ólafsdóttir, húsfr. í Gilstreymi Þóróur ólafsson, pr. á Söndum Gunnar Óskarsson, skrifstofum. í Rvík Ólafur Guðlaugsson, skipstj. í Hlíðarnúsum í Rvík Egill Jónsson, b. á Bakka í Dýrafirði Margrét Jóhannsdóttir, húsfr. á Stóra-Hálsi í Grafningi f Sigurður Þorvaldsson, lýtalæknir í Rvík Sigríður Kristín Egilsdóttir, húsm. á Þingeyri Þorvaldur Egilsson, fiskmatsm. í Rvík Jón Grímsson, b. í Heiðarbæ í Þingvallasveit Kristgeir Jónsson, b. í Gilstreymi í Lundarreykjadal Sigríður Bergsdóttir, húsfr. á Bakka Sesselja Halldóra Guðmundsdóttir, húsm. í Hlíðarhúsum Sverrir Valdimarsson, prentari í Rvík

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.