Dagblaðið Vísir - DV - 28.02.1996, Qupperneq 15

MIÐVIKUDAGUR 28. FEBRÚAR 1996
15
Apótek sjúkrahúsa ■ sam-
keppni við almenn apótek?
Nú þegar lög um rekstur apó-
teka hafa verið rýmkuð opnast
möguleiki á að sjúkrahúsin opni
almenna afgreiðslu fyrir sölu lyfja
úr sérhæfðum apótekum sínum.
Öðruvísi hlutverk
Apótek sjúkrahúsanna eru í
eðli sínu öðruvísi en almenn apó-
tek. Þau eru fyrst og fremst inn-
kaupa- og dreifingaraðilar lyfja
innan sjúkrahúsanna. Stór þáttur
í starfsemi þeirra er einnig ráðgjöf
til heilbrigðisstétta um hagkvæma
lyfjanotkun. Þeirra hlutverk er að
kaupa sem minnst á sem bestu
verði, hafa litla íjármuni bundna í
birgðum en hafa þó alltaf öryggis-
þáttinn í fyrirrúmi. Sjúkrahúsapó-
tek stóru sjúkrahúsanna í Reykja-
vík og á Akureyri hafa náð mikl-
Kjallarinn
Pétur Jónsson
framkvæmdastjóri fjármálasviðs
Ríkisspítala
„Það er ekkert óeðlilegt við það að opin-
berar stofnanir eins og sjúkrahús reki al-
menn apótek í tengslum við sjúkrahús-
apótek sín sem þjónustu við sjúklinga.“
um sparnaði með sameiginlegum
útboðum á hdjum.
Venjuleg apótek reyna hins veg-
ar auðvitað að má sem mestri sölu
á lyfjum eins og öðrum vörum, t.d.
snyrtivörum, gleraugum o.íl. sem
þau bjóða. Ekki hefur orðið vart
við að þau lækkuðu lyfjaverð td
viðskipavina sinna vegna hag-
stæðra innkaupa.
Eldra kerfi lyfsölu gaf þeim sem
lyfsöluleyfi höfðu einkarétt td lyf-
sölu, oft á stóru landsvæði úti á
landi eða í stóru hverfi í Reykja-
vík og öðrum þéttbýlisstöðum.
Lyfsala var og er talin nokkuð
ábatasamur atvinnurekstur.
Sjúkrahúsin geta auðveldlega að-
skilið rekstur apóteka, sem þau
reka, frá öðrum rekstri og látið
þau greiða húsaleigu og aðra þjón-
ustu, sem þau fá frá sjúkrahúsun-
um, fudu verði. Það gera stóru
sjúkrahúsin nú þegar td að full-
nægja skilyrðum í lögum um
rekstur apóteka.
Hentug lausn fyrir sjúklinga
Sjúkrahúsin í Reykjavík eru
þegar farin í einhverjum mæli að
opna almennar afgreiðslur og selja
sjúklingum sínum lyf. Það er mjög
handhægt og hentugt fyrir sjúk-
linga sem eru að útskrifast af
sjúkrahúsum, svo og göngudedd-
arsjúklinga, að geta nálgast lyf sín
á staðnum.
Þess skal og getið að megnið af
þeim lyfjum sem afgreidd eru frá
sjúkrahúsapótekunum samkvæmt
lyfseðli eru svo sérhæfð að þau
fyrirfinnast ekki í birgðum venju-
legra lyfjabúða. Það er ekkert óeði-
„Hver er samkeppnin þegar útsöluverð lyfja er fastákveðið af lyfjaverð-
lagsnefnd?" spyr greinarhöfundur m.a.
legt við það að opinberar stofnan-
ir eins og sjúkrahús reki almenn
apótek I tengslum við sjúkrahús-
apótek sín sem þjónustu við sjúk-
linga. Slíkt þykir sjálfsagt í ná-
grannalöndum okkar og einnig í
Bandaríkjunum.
Eins geta sjúkrahúsin vel notað
tekjur af afgreiðslum úr apótekum
sínum td að draga úr áhrifum
minnkandi fjárveitinga til sjúkra-
húsrekstursins.
Hægt að bjóða út
Við útboð á sérhæfða hlutanum
yrðu innkaup á lyfjum til
inniliggjandi sjúklinga, eftirlit og
ráðgjöf áfram að vera á vegum
sjúkrahúsanna. Útboðin til að
lækka lyfjaverð yrðu það einnig.
Eftir er þá birgðahald og lyfjaút-
vegun frá heddsölum sem er
minnsti hlutinn. Hver er sam-
keppnin þegar útsöluverð lyfia er
fastákveðið af lyfjaverðlagsnefnd?
Það er auðvitað aðstaðan. Kannski
vdl einhver lyfsali greiða vel fyrir
aðstöðu td almennrar lyfsölu í
húsnæði sjúkrahúsanna.
Pétur Jónsson
Kröpp kjör
Stórkostleg tíðindi hafa borist á
öldum ljósvakans. Landsmenn
hafa loksins uppgötvað hið
augljósa. Kjör eru lakari hérlendis
en í nálægum löndum. Á íslandi
eru almennir launataxtar lægri en
atvinnuleysisbæturnar sem
greiddar eru annars staðar á Norð-
urlöndum. Yfirvinnuálag er hér
sumstaðar svipað og tíðkaðist á
tímum iðnbyltingarinnar í Bret-
landi á síðustu öld. Barnaþrælkun
nýtur sérstakrar verndar stjórn-
valda. Þar eiga bændur mikida
hagsmuna að gæta í formi vinnu-
afls barna langt undir lögaldri sem
hægt er að þræla út ókeypis í hey-
skap á sumrin. Sé erlendur at-
vinnurekandi staðinn að ein-
hverju í líkingu við þetta er hann
umsvifalaust dæmdur til hárra
fjársekta.
Leiðtogar
láglaunalýðslns
í raun er það ekkert skrýtið að
hálfrænulaus íslenskur verkalýð-
ur láti teyma sig eins og skynlaus-
ar skepnur af aldurhnignum leið-
togum sínum td að samþykkja
hvern láglaunasamninginn af öðr-
um. Ástæðan er einfaldlega sú að
hér eru menn vandir á það strax
frá blautu bamsbeini að vinna
frítt og vera meðhöndlaðir af fyrir-
tækjum eins og eignir án þess að
hafa nokkurt forræði yfir velferð
sinni eða frítíma.
Þegar leiðtogar láglaunalýðsins
Kjallarinn
skautsins. Þarna, á nokkrum hekt-
urum lands, er að finna slíka gleði
og hamingjuhátíð að ástandið
minnir einna helst á réttir að
hausti og ekkert vantar nema
bændurna til þess að draga menn
í ddka. Mætti gjarna flokka eftir
ölvun. Margir slaga um í alsælu
eða standa geltandi td þess eins að
gengur að skapa þann stöðugleika
í þjóðfélaginu sem þarf td að bæta
kjör manna. Ef það væri einlæg
ætlan ríkisvaldsins að hækka laun
almennings væri fyrir löngu búið
að koma því í kring.
Stjómvöld trúa því að hagur rík-
isvaldsins sé að fólk þiggi sem léleg-
ust launin, að annað hljóti að brjóta
Einar S. Guðmundsson
nemi
ná loksins að brölta af stað td
samningagerðar úr hiði sínu, þar
sem þeir hafa hreiðrað makinda-
lega um sig á liðnum áratugum,
standa þeir á eftir vígreifir og
sigri hrósandi með launahækkan-
ir sem samsvara andvirði nokk-
urra sígarettupakka. Svo er adt
hirt umsvifalaust td baka af ríkis-
valdinu í formi feluskatta.
Þrátt fyrir adt eru íslendingar
hamingjusamasta þjóð í heimi. Og
hamingjan geislar af hverju and-
liti eins og glögglega má sjá ef lit-
ið er í miðbæinn um helgar þar
sem hjarðir manna, frávita af
drykkju, ráða sér vart af kæti í
skammdegisdrunga norðurheim-
„í raun er það ekkert skrýtið að hálf-
rænulaus íslenskur verkalýður láti teyma
sig eins og skynlausar skepnur af aldur-
hnignum leiðtogum sínum til að sam-
þykkja hvern láglaunasamninginn af öðr-
um.“
tjá lotningu sina landinu sem þá
hefur alið.
Stööugt styrjaldarástand
Á sama tíma sitja menn inni í
baðstofum Alþingis og dunda sér
við að brýna niðurskurðarhnífana
sem síðan er veifað í adar áttir af
misvitrum ráðherrum stjórnar-
flokkanna, að því er virðist af ein-
hverri tdviljanakenndri rælni
frekar en með skynsamlegar að-
gerðir í huga. Þessi endalausi
vopnaburður veldur því að hér
ríkir stöðugt styrjaldarástand í
stjórnmálum sem talið er vera ein
af mörgum ástæðum þess hve dla
gegn ödum viðurkenndum mark-
aðslögmálum. HeiUavænlegast sé
fyrir íslendinga að hætta þessum
nútímarembingi, styrkja ættarveld-
ið enn betur og skda mönnum aftur
í sveitina sem kauplausum húskörl-
um. Þá myndi launaþrefið aUtént
heyra sögunni td.
Það er einfaldlega aldrei tekið
inn í myndina hvað þessi opinbera
láglaunastefna gerir andlegu og
líkamlegu hedsufari þjóðarinnar
og þar af leiðandi menningarstigi
hennar sem þó ætti að vera jafn-
auglóst hvort sem miðað er við
Hallærisplanið eða háæruverðuga
sali Alþingis.
Einar S. Guömundsson
Jóhanna Siguröar-
dóttir alþingismað-
ur.
Með og á
móti
A að minnka kröfur til
ábyrgðarmanna
Auka þarf
skylduábyrgð
bankanna
„Það er al-
varleg staða
fyrir ábyrgðar-
menn þegar
þriðjungur
fjárskuldbind-
inga fellur á
þá. Við höfum
fyrir okkur
mörg dæmi
þess að kröfur
hafi faUið á
ábyrgðarmenn sem þýðir í mörg-
um tdvikum að þeir hafa misst
allar eigur sínar og orðið gjald-
þrota. Ég tel að setja þurfi reglur
sem tryggi betur réttarstöðu
ábyrgðarmanna fjárskuldbind-
inga. Þá er ég að tala um skyld-
ur lánveitenda til að upplýsa
ábyrgðarmenn hvað felst í sjálf-
skuldarábyrgð eða veðleyfi sem
þeir veita. Ég tel jafnvel að þaö
komi td skoðunar að reglur
verði settar sem tryggja ábyrgð-
armönnum greiðsluaðlögun falli
greiðslubyrðin á þá. Síðan tel ég
að auka þurfi skylduábyrgð
bankanna og innlánsstofnana
því þar er bara spurt um veð og
ábyrgðarmenn en ekki um fjár-
hagsstöðu einstaklinganna.“
Ekki má skerða
núverandi
möguleika
„Þegar
banki veitir
lán er það að
sjálfsögðu gert
í trausti þess
að lántakand-
inn endur-
greiði lánið.
Höfuðáhersla
er lögð á
greiðslugetu
lántakandans
og þær trygg-
ingar sem
hann getur lagt fram. Aðstæður
lántakenda eru mismunandi og
sumir eiga bæði skamma við-
skiptasögu í banka og litlar eign-
ir. Þetta gildir t.d. um ungt fólk.
í þeim tilvikum leggur lántak-
andinn fram veð í eign annars
manns eða útvegar ábyrgðar-
mann eða -menn. Bankarnir
hafa fudan hug á að sinna öllum
viðskiptavinum sínum jafnvel og
þeir hafa gert hingað td. Því er
afar brýnt að ekkert verði gert
td að skerða núverandi mögu-
leika þeirra td að tryggja lán til
viöskiptavina sinna með þeim
hætti sem hentar báðum aðilum
best hverju sinni. Bankarnir
draga enga dul á það gagnvart
viðskiptavinum sínum að undir-
ritun þeirra og ábyrgðarmanna
þeirra á skuldabréf, víxil eða
aðra skuldaviðurkenningu er
ekki léttvægt formsatriði heldur
raunveruleg skuldbinding sem
lántakandi verður að standa við
og ábyrgðarmenn þurfa að
standa við, reynist lántakandinn
ekki borgunarmaður. Þótt bank-
arnir telji að þessi mál hafi þró-
ast á betri veg á síðustu árum
eru þeir engu að síður reiðubún-
ir að kanna með stjórnvöldum
og öðrum aðdum hvort ástæða
sé til frekari útbóta.“
Finnur Sveln-
björnsson, fram-
kvæmdastj. Sam-
bands fslenskra
viðskiptabanka.
Kjallarahöfundar
Æskdegt er að kjadaragreinar
berist á tölvudiski eða á netinu.
Hætt er við aö birting annarra
kjallaragreina tefjist.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@centrum.is