Dagblaðið Vísir - DV - 13.07.1996, Qupperneq 28

28 opnuviðtal
" ■ , , ,
LAUGARDAGUR 13. JÚLÍ 1996 DV
Nýgiftar iesbíur í einkaviðtali við DV:
Líf okkar er mun frjáls-
legra eftir giftinguna
Valgerður og Guðrún á heimili sínu.
„Við erum ekki vanar að fara
sléttu og felldu leiðina. Auðvitað
þarf kjark til þess að gera þetta en
við vorum búnar að ákveða að gifta
okkur strax og reglugerðin leyfði,"
segir Guðrún Elísabet Jónsdóttir
lesbía.
Valgerður Marteinsdóttir og Guð-
rún Elísabet Jónsdóttir eru fyrstu
lesbíurnar á íslandi sem staðfestu
sambúð sína á borgaralegan hátt
þann 27. júní. Þær gengu í það
heilaga fyrir tveimur vikum þar
sem ný lög hafa tekið gildi sem leyfa
borgaralega vigslu homma og lesbía
á íslandi.
Guðrún og Valgerður kynntust
fyrir fjórtán árum og hafa búið sam-
an í þrettán ár. Fyrir tveimur árum
opnuðu þær skápinn upp á gátt með
því að setja upp hringa. Þær hafa
beðið lengi eftir því að geta tekið
vigslu og finnst þær hafa öðlast
frelsi með því að koma fram í dags-
ijósið og viðurkenna stoltar fyrir
öllum að þær séu lesbískar og ást-
fangnar hvor af annarri. Jafnvel
sumir ættingjar og vinir héldu í öll
þessi ár sem þær bjuggu saman að
þær væru einungis góðar vinkonur.
Vissu fijótt að þær voru
öðruvísi
Guðrún vissi frá sjö ára aldri að
hún væri öðruvísi en önnur börn og
Valgerður á unglingsárunum. Þær
voru þó ekki alveg vissar strax hvað
það væri. Valgerður hefur alla ævi
verið ógift og hefur aldrei fundið
hjá sér neina hvöt til þess að eign-
ast börn.
„Ég reyndi allt til þess að leyna
þessu fyrir öðrum og gekk jafnvel
svo langt að gifta mig eins og marg-
ir samkynhneigðir hafa gert. Ég
hélt að hjónabandið ætti að vera
svona og að það myndi lagast með
tímanum. Maðurinn sem ég giftist
var samt mjög góður. Það getur vel
verið að hann hafi vitað hvernig ég
var, ég veit það ekki en ég sagði
honum aldrei frá því,“ segir Guð-
rún.
„Ég vissi mjög fljótt að það var
eitthvað ekki eins og hjá öðrum. Ég
gat aldrei hugsað mér að gifta mig.
Það var ekki vegna þess að ég væri
hrædd um að hinn aðilinn myndi
bregðast. Málið var að ég treysti
ekki sjálfri mér. Auðvitað reyndi ég
að vera eins og fjöldinn en það geng-
ur ekki alltaf upp,“ segir Valgerður.
Guðrún komst fljótlega að því að
hún væri lesbísk og hitti einnig
stúlkur sem eins var ástatt fyrir.
Þær gátu þó náð saman en reyndu
allar að fela sig fyrir umhverfinu og
héldu samböndum sínum leyndum.
„Ég er náttúrlega miklu eldri en
hún og á þeim tíma var þetta allt
öðruvísi. Maður reyndi að lifa í
þessu fari sem aðrir fóru eftir þó ég
fyndi að eitthvað passaði ekki. Ég
reyndi að ýta þessu frá mér,“ segir
Valgerður.
Þær kynntust fyrir Ijórtán árum í
gegnum félagsskapinn Samhygð,
sem þær störfuðu báðar að á þeim
tima. Að nokkrum tíma liðnum þró-
aðist með þeim djúpt og innilegt
samband.
„Þegar við höfðum þekkst í rúm-
lega ár fluttum við saman í íbúð,“
segir Guðrún.
„Samband okkar þróaðist á mjög
eðlilegan hátt og varð fljótlega mjög
gott eins og það er enn þá,“ segir
Valgerður.
Kampavín og með því
Athöfnin hófst kl. níu um morg-
uninn og voru þær stöllur merki-
lega rólegar eftir að hafa verið önn-
um kafnar við undirbúning dagana
áður. Valgerður og Guðrún voru
klæddar í fallegar buxnadragtir
með blóm í barminum. Svo
skemmtilega vildi til að samkyn-
hneigður eigandi blómabúðar, sem
þær þekktu ekki fyrir, sendi þeim
handgerðan þríhyming úr blómum
til þess að bera á brúðkaupsdaginn.
Þríhymingurinn er tákn homma og
lesbia. Nokkrir bestu vinir og ætt-
ingjar vom viðstaddir athöfnina
sem var látlaus og falleg.
Margrét Pála, formaður Samtak-
anna ’78 hélt ræðu og var ánægð
með þennan sigur homma og lesbía.
Margrét Pála lofaði kjark þeirra
Guðrúnar og Valgerðar að þora að
brjóta ísinn.
Rómantík á Búðum
„Þegar athöfninni var lokið kom-
um við hingað heim og fáeinir ætt-
ingjar með okkur. Við vorum báðar
mjög yfirvegaðar í athöfninni sjálfri
en það var búið að vera svo mikið
að gera hjá okkur í vikunni fyrir
brúðkaupið," segir Valgerður.
Eftir athöfnina keyrðu þær á
skreyttum bíl og héldu vestur á
Snæfellsnes. Þær snæddu róman-
tískan kvöldverð að Hótel Búðum
og vörðu brúðkaupsnóttinni þar. Að
því búnu ferðuðust þær um Snæ-
fellsnesið, komu við í Ólafsvík og
Stykkishólmi ig var vel tekið á móti
þeim á báðum stöðum.
„Það var yndislegt á Búðum en
okkur þótti leiðinlegt að missa af at-
höfninni i Borgarleikhúsinu. Þess-
um stað skaut jafnt upp í huga okk-
ar beggja þannig að við ákváðum að
fara þangað. Við fórum á Snæ-
fellsnesið í fyrra og okkur finnst
það dýrlegur staður," segir Valgerð-
ur.
„Það var haldin fyrir okkur hin
fínasta veisla í tilefni giftingarinnar
hjá frænku hennar í Völlu í Stykk-
ishólmi,“ segir Guðrún.
Ánægðar með lögin
Guðrún og Valgerður eru mjög
ánægðar með nýju lögin og vonast
til þess að þau auðveldi hommum
og lesbíum ,að koma úr felum og
staðfesta sambúð sína. Þær vonast
til þess að sem flestir nýti sér þenn-
an nýja rétt sinn. Guðrúnu og Val-
gerði hefur lengi langað til þess að
staðfesta sambúð sína en hingað til
hefur það ekki verið hægt. Þær
könnuðu hvernig landið lá i Dan-
mörku en það gekk ekki. Til þess að
mega gifta sig í Danmörku varð
önnur þeirra að vera danskur ríkis-
borgari eða hafa búið i landinu i
þrjú ár.
„Þessi nýju lög hér á landi verða
kannski til þess að fólk komi meira
fram og hætti að fela sig á bak við
tjöldin," segir Guðrún.
Góðar viðtökur
„Fólk sem við þekkjum lítið en
hittum úti á götu eftir giftinguna
tekur okkur mjög vel. Það kemur
fyrir að fólk tali um þetta við okkur.
Sumir koma og óska okkur til ham-
ingju og eru mjög einlægir og al-
mennilegir," segir Valgerður.
„Líf okkar er mun auðveldara eft-
ir að við giftum okkur. Áður þurft-
um við að gæta þess að aðrir vissu
ekki um okkar hagi. Við fóldum
okkur meira og minna í öll þessi ár.
Fyrir tveimur árum ákváðum við
að segja nokkrum útvöldum frá
sambandi okkar,“ segir Guðrún.
Erfitt að koma út úr
skápnum
Þær eru báðar sammála um að
það hafi verið mjög erfitt að segja
frá því fyrst að þær væru lesbískar.
Dóttir Guðrúnar var ein þeirra er
fréttu það fyrst og tók hún því vel.
„Eftir að við vorum búnar að
ákveða að gifta okkur var mér sama
hvað fólki fannst um það. Ég vissi
hvað ég vildi. En ég fann meiri and-
stöðu núna heldur en þegar við trú-
lofuðum okkur,“ segir Guðrún. Val-
gerður segist fá mikinn styrk í gegn-
um þann einlæga stuðning sem hún
hafi fengið og er þakklát aðstand-
endum sínum fyrir að auðvelda
hamingju hennar.
„Kunningjar okkar og vinir
spáðu held ég ekkert í það að við
værum lesbískar fyrr en við kom-
um úr felum. Sumir vina okkar
sögðust hafa vitað þetta allan tím-
ann en þeir sögðu aldrei neitt. Öðr-
um datt þetta ekki í hug. Það er mis-
jafnt hversu mikið fólk spáir i ná-
ungann og svona hluti,“ segir Val-
gerður.
Vinir í raun
„Sumir breyttust mjög mikið í
viðmóti við okkur þegar við ákváð-
um að gifta okkur. Við vitum að
minnsta kosti núna hverjir standa
með okkur og hverjir ekki. Fólk hef-
ur dottið út úr vinahópnum okkar
við þetta. Það er ágætt, þá þurfum
við ekkert að eyða árunum í það
fólk. Ég er mjög heppin i vinnunni