Dagblaðið Vísir - DV - 07.09.1996, Blaðsíða 28

Smáeyjan Scilly fyrir utan suður-
strönd Englands er af mörgum talin
hrein paradísareyja. Þar hafa marg-
ir kunnir menn átt sumarhús. Ibúar
eyjunnar eru hins vegar ekki marg-
ir og lengi hefur það verið svo að
þeir hafa sýnt samheldni og glæpir
þar verið fáir. En þeir hafa þekkst,
þótt langt hafi liðið milli þeirra.
Árið 1825 myrti ungur bóndi syst-
ur sína. Þau höfðu framið sifjaspell
en þegar systirin varð ólétt og hót-
aði að greina frá því hver faðirinn
væri kostaði það hana líflð. Það
tókst hins vegar að fletta ofan af at-
hæfi bróðurins og hann var hengd-
ur opinberlega, eins og þá var siður.
Næsta sakamál, sem í frásögur
hefur þótt færandi, er frá árinu 1977
og er ýmislegt líkt með málunum
tveimur.
Einn með
barnahóp
William Thomas Menheniott var
fimmtiu og þriggja ára þegar málið
sem tengist honum kom upp. Árið
1948 hafði hann kvænst Margaret
Atkinson sem var tveimur árum
yngri en hann. Þau eignuðust fimm
börn; George, sem fæddist 1949,
William, sem fæddist 1950, Eliza-
beth, sem fæddist 1952, Margaret,
sem fæddist 1956, og loks Stephen
sem fæddist 1958.
Eldri börnin fjögur voru öll heil-
brigð og fengu góða menntun en
Stephen var þroskaheftur. Það fór í
taugarnar á föður hans. Uppeldi
hans gekk þó nokkurn veginn eðli-
lega meðan móðir hans lifði en hún
lést 1970. Eftir það varð mikil breyt-
ing á tilveru drengsins sem varð
honum mjög þungbær eftir það.
Allir á Scilly þekktu Thomas
Menheniott eða Tom eins og hann
var kallaður í daglegu tali. Hann
var mjög skapstyggur og gat orðið
æstur út af smámunum. En líkam-
legir burðir hans og skapofsi höfðu
í för með sér að fáir þorðu að mót-
mæla honum og komst hann því
upp með meiri hrottaskap en aðrir
hefðu gert.
Ljótir atburður
Það hefur vakið nokkra athygli
að sagan, sem hér er sögð, gerðist í
„Hinum helga dal“ en svo nefnist
dalverpið þar sem Menheniott-fjöl-
skyldan átti heima.
Elizabeth, þriðja elsta barnið,
varð að þola það þegar hún var átta
ára að faðir hennar færi að misnota
hana kynferðislega. Þegar móðir
hennar lést var Elizabeth orðin
átján ára og varð hún þá að taka við
hlutverki móður sinnar, bæði í eld-
húsinu og hjónarúminu.
George og William fluttust upp á
fastalandið um leið og þeir voru
orðnir nógu gamlir til að sjá sér far-
borða. Og þegar Elizabeth var orðin
tuttugu og þriggja ára, 1976, giftist
hún ungum manni frá eyjunni,
John Rayner, og stofnuðu þau heim-
ili þar. Ári siðar giftist Margaret
Roger Alwright og fluttust þau til
Cornwall.
Eftir þetta var Tom Menheniott
einn á bænum með syninum Step-
hen.
Grunsemdir
vakna
í desember 1975 fór Elizabeth
með Stephen, sem var þá orðinn
sautján ára, til tannlæknis, Barrys
Fares. Þegar hann leit upp í munn
hans hristi hann höfuðið. Svo hafði
hann orð á því að ungi maðurinn
hlyti að hafa lent í hörðum slags-
málum.
Viðgerðin var umfangsmikil og
gat Fares ekki lokið henni í fyrstu
William Thomas Menheniott.
heimsókn. Var því ákveðið að
Stephen kæmi aftur í fyrstu viku
janúar. Hann mætti hins vegar ekki
og sendi tannlæknirinn þá bréf
heim til hans. Hann fékk ekkert
svar og fór þá á bæinn. Þar skýrði
Tom Menheniott honum frá því að
Stephen hefði farið upp á fastaland-
ið í atvinnuleit.
Barry Fares átti mjög erfitt með
að trúa því að þroskaheftur piltur
færi einn síns liðs í slíka ferð. Tann-
læknirinn sneri sér því til lögregl-
unnar og sagði að sér fyndist sagan
ótrúleg.
Lögreglan á Scilly, þar sem allir
þekktu alla, var sama sinnis. Voru
menn sendir til Toms Menheniott
en hann sagði sömu sögu og hann
hafði sagt Fares, Stephen hefði farið
upp á fastalandið í atvinnuleit. Lög-
reglumennimir trúðu ekki sögunni
frekar en fyrr og var nú haft sam-
band við lögregluna í Cornwall og
leit hafin að Stephen. Hún bar hins
vegar engan árangur, hvorki þar né
annars staðar. Þá tókst ekki að
finna neinn sem hafði séð Stephen á
ferjunni sem gengur til Scilly.
Flett ofan af
misnotkun
Þegar hér var komið sögu hafði
Elizbeth flust frá Cornwall. Hún og
maður hennar yfirgáfu eyjuna í maí
1977 og sagði hún honum þá allt af
létta um það sem hún hafði orðið að
þola af föður sínum meðan hún var
í heimahúsum. Manni hennar brá
mjög en kvaðst myndu veita konu
sinni allan þann styrk sem hann
mætti. Hann lagði hins vegar fast að
henni að fara til lögreglunnar og
skýra frá reynslu sinni.
Morguninn eftir fór Elizabeth á
lögreglustöðina í smábænum Red-
ruth þar sem þau hjón bjuggu. Frá-
sögn hennar var þegar send lögregl-
unni á Scilly og voru þá sex kröftug-
ustu lögregluþjónar á eyjunni send-
ir til að handtaka Tom Menheniott.
Var hann síðan settur í gæsluvarð-
hald.
Þegar faðir hennar var kominn á
bak við lás og slá fór Elizabeth með
lögreglunni á stað nærri bænum
sem hún var alin upp á. Þar fannst
Margaret.
lík Stephens í jörðu. Var ljóst að
hann hafði dáið eftir að hafa fengið
þrjú þung höfuðhögg. Þá hafði hann
verið handleggsbrotinn, auk þess
sem tennur höfðu verið slegnar úr
honum. Höfðu réttarlæknar orð á að
það væri líkast því að pilturinn
hefði orðið fyrir árás óargadýrs.
Daglegar
barsmiðar
Fyrstu vitnisburðir í málinu
voru teknir í ágúst 1977 í ráðhúsinu
í St. Mary, þar eð hentugra húsnæði
var ekki fyrir hendi. Loks þorði fólk
á eyjunni að segja það sem það
vissi, því það þurfti ekki að óttast
Tom, þar eð hann var á bak við lás
og slá. Yngsta dóttir hans, Margar-
et, sagði þá meðal annars svo frá:
„Pabbi varð mjög reiður ef Steph-
en skildi ekki þær skipanir sem
hann gaf honum. Þá fór hann að
berja hann með berum hnefunum
og dytti Stephen sparkaði hann í
hann. Þá sá ég hann oft slá hann
með köplum af því tagi sem festir
eru við rafgeyma i bílum eða þá
skrúflyklum."
„Hve oft kom þetta fyrir?“ spurði
saksóknarinn.
„Ég man ekki eftir einum einasta
degi þegar hann lúskraði ekki á
Stephen," var svarið.
Elizabeth skýrði svo frá því að oft
hefði þurft að hjálpa Stephen i rúm-
ið eftir þá meðferð sem hann fékk
en aldrei hefði mátt kalla á lækni.
Sagði hún fóður þeirra hafa sagt að
ef það yrði gert hlytist verra af og sá
eða sú sem leitaði til lögreglunnar
myndi gjalda fyrir með lífinu.
„Ég var allt of hrædd til að segja
nokkuð við nokkurn," sagði Eliza-
beth siðan.
Afdrifaríkur dagur
„Hvað gerðist daginn sem bróðir
þinn dó?“ spurði saksóknarinn nú
Elizabeth.
„Það gerðist i fyrstu viku janúar
1976,“ svaraði hún. „Ég var þá
heima og hugsaði um Stephen og
föður minn. Hann hafði af einhverj-
um ástæðum reiðst Stephen og
hafði hann bundinn allan daginn
svo hann fékk hvorki vott né þurrt.
Þegar böndin voru leyst gat hann
ekki staðið og þá varð faðir minn
svo reiður að hann greip járnrör og
fór að berja hann. Loks kastaði
hann rörinu frá sér í æðiskasti og
tók stóran skrúflykil og sló Stephen
með honum. Mig langaði að hlaupa
burt en þorði það ekki þvi ég óttað-
ist að hann myndi hlaupa á eftir
mér, ná mér og berja mig líka.“
Þegar Tom Menheniott sá að son-
ur hans var dáinn neyddi hann
Elizabeth til að hjálpa sér með líkið
út að jaðri jarðarinnar þar sem
hann gróf það. Var þá komið myrk-
ur og varð Elizabeth að halda á lukt
meðan faðir hennar kom líkinu af
bróður hennar í jörðina. Hótaði
hann henni því að hún fengi sömu
útreið ef hún segði hvað gerst hafði.
Hin börnin báru nú vitni um
grimmd föðurins og einn eyjarbúa,
William Hall, skýrði frá því að hann
hefði komið heim til Toms Men-
heniott og séð Stephen bundinn.
Var það daginn sem hann var myrt-
ur. Kvaðst Hall ekki hafa þorað að
spyrja neins af ótta við að verða
barinn.
I fangelsi
í september 1977 kom William
Thomas Menheniott fyrir sakadóm í
Bodmin i Comwall til að svara fyr-
ir ákæru um misþyrmingar og
morð á yngsta bami sínu, Stephen,
og kynferðislega misnotkun á elstu
dóttur sinni frá átta ára aldri.
Menheniott var sakfelldur og
fékk tuttugu ára fangelsisdóm og
var sérstaklega tekið fram að hann
myndi ekki geta sótt um reynslu-
lausn.
Tom Menheniott hefði átt að fá
frelsið í ár og lengi vel spurðu
margir sem til þekktu hvort börn
hans myndu fyrirgefa honum þegar
hann yrði látinn laus. Við þeirri
spurningu fékkst þó aldrei svar. Ör-
lögin sáu til þess því hann dó í fang-
elsinu.
Málsins er enn minnst á Scilly
því sakamál eru þar fá. Menn hugga
sig við þá staðreynd og benda á að
152 ár hafi liðið milli fyrsta og ann-
ars morðsins i sögu eyjunnar og því
sé þess næsta ef til vill ekki að
vænta fyrir en eftir 130 ár.