Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.1997, Blaðsíða 12

12
FÖSTUDAGUR 7. MARS 1997
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoöarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuöi 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverö 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Af örlæti listamanna
„Þetta er lítil þjóö, íbúamir um 250 þúsund, en hver
einn og einasti virðist vera í listum,“ segir Andrew
Smith í greininni „Northern delights" í The Sunday
Times fyrir mánuði. Honum varð eins og mörgum er-
lendum gestum og íslendingum sem koma heim eftir
dvöl í öðrum löndum starsýnt á fjölskrúðugt og fjörugt
listalíf á þessu landi, ekki síst í Reykjavík. Sinfóníutón-
leikar og popptónleikar, einsöngur, tvísöngur, kvartett-
ar, tónleikar með ótal samsetningum hljóðfæra í hverri
viku, listsýningar af ýmsu tagi hvar sem hægt er að
hengja upp mynd eða stilla upp höggmynd á almanna-
færi. Eina landið í heiminum þar sem kafíihús eru tek-
in gild sem sýningarsalir. í hverju plássi viss hlut-
fallstala sem tekur reglulega þátt í uppsetningu á leik-
verki, baksviðs eða framsviðs. Og ef þú hefur ekki feng-
ið að njóta þín áður sem leikari er sérstakur leikhópur
aldraðra sem getur fullnægt þránni.
Ekki gera menn þetta af því mikið sé upp úr því að
hafa. Fólk sem heldur tónleika eða aðrar skemmtanir á
eigin vegum fær innkomuna þegar búið er að greiða
kostnað og er þá undir hælinn lagt hvort tekjumar eru
einhverjar. Altént óvíst um greiðslu fyrir æfingatíma.
Þegar íslenskir listamenn koma fram á annarra vegum
en sjálfra sín fá þeir gjaman fasta upphæð; algengt verð
fyrir söngvara eða hljóðfæraleikara hér á landi er 15-20
þúsund krónur. Til samanburðar má taka dæmi af
þekktum erlendum söngvara sem kemur hingað á veg-
um félagasamtaka í ár og tekur fyrir hálfa milljón. Það
er reyndar lægri upphæð en hann tekur venjulega, en
honum finnst spennandi að koma hingað á þetta undar-
lega land og slær af kröfunum þess vegna.
Listalífið á íslandi er eins fjörugt og íjölbreytt og raun
ber vitni vegna þess að íslenskir listamenn em ótrúlega
fúsir til að gefa vinnu sína eða meta hana langt undir
kostnaðarverði. Það er vissulega göfugt og gefur fleira
fólki kost á að njóta listar þeirra en ella hefði eöii á því.
En skuggahliðin á fyrirbærinu er að okkar bestu lista-
menn þurfa að hafa sig alla við til að hafa í sig og á, vera
í einhverri fastri vinnu, oftast við kennslu, og taka öll-
um tilboðum þar að auki. Flengjast milli útvarpsstöðva,
leikhúsa, samkoma, námskeiða þangað til þeir brenna
upp fyrir aldur fram. Ef jafti vel væri greitt fyrir inn-
lenda listamenn og erlenda gætu þeir ræktað list sína af
natni og náð ennþá lengra en raun verður á almennt hér
heima þó að hæfileikarnir séu þeir sömu. En þá væri
framboðið sjálfsagt hverfandi. Eitt almerkilegasta fyrir-
brigðið í reykvísku listalífi er Listaklúbbur LeiMiús-
kjallarans sem nú er kominn á fjórða ár. Þar er boðið
upp á fyrir ótrúlega lágt verð úrvalsdagskrár á hverju
mánudagskvöldi yfir vetrarmánuðina. Oftast er hver
dagskrá aðeins flutt einu sinni og þó er iðulega lagður
metnaður í þær, jafnvel nýsköpun. íslensk leikverk hafa
verið frumflutt þar og mörg tónverk. Ég minnist þess til
dæmis þegar Marta Halldórsdóttir frumflutti þar lag
Atla Heimis Sveinssonar við gamankvæði Jóns á Bægisá
um dauðan kanarífugl, þegar Bandamenn frumfluttu Álf
í Nóatúnum eftir Jónas Hallgrímsson og skólabræður
hans, þegar Spaugstofumenn fluttu Hrólf eftir Sigurð
Pétursson og þegar griðkonur Snorra á Húsafelli fluttu
Sperðil. Margir fleiri minnisstæðir viðburðir voru unn-
ir af smekkvísi og list - en kannski fyrst og fremst ör-
læti. Löngun til að deila list sinni með öðrum án þess að
láta hugsun um eðlileg vinnulaun - hvað þá arðsemi -
trufla sig.
Silja Aðalsteinsdóttir
Hver er íslandsmynd Sjónvarpsins? spyr Pétur í grein sinni.
Söguþjóð
í sögusvelti
Hér á dögunum var verið að
ræða niðurstöður könnunar sem
m.a. átti að sýna tómlæti ungra Is-
lendinga um sögu eigin þjóðar. í
þvi samþandi hafði einhver þá
skýringu á takteinum að islands-
sagan væri ekki nógu interessant,
hefur væntanlega haft í huga jöfn-
una: lítið land = lítilsigld saga,
stórt land = stórbrotin saga.
Lystarstol æskulýðsins
Þessu er ég öldungis ósammála.
Ekki bara af því að „allt um lífið
vitni ber“, heldur beinlínis af því
að íslandssagan er dramatísk út í
gegn. Aldrei dauður punktur. Að
vísu höfum við ekki byltingarsam-
fellu Frakka né styrjaldarvafstur
stórþjóðanna eða kóngafólkið
danska - en sjálf tilurð þjóðarinn-
ar er svo ævintýraleg að við erum
dæmd til að vera söguþjóð.
Návígið við náttúruöflin sér síð-
an um að halda okkur við efnið og
gerir að verkum að nánast allt
sem fram fer á íslensku sviði
magnast sögu.
Söguefnið íslenska
er álíka og jarðhit-
inn, það dugir að
bora og upp sprett-
ur varmi.
Hvernig stendur
þá á lystarstoli
æskulýðsins? Þeir
íslendingar sem í
dag teljast imgling-
ar hafa allir alist
upp í skjóli eða
skugga íslensks
sjónvarps, sjónvarpið er þeirra
miðill, þaðan hafa þeir hitann úr.
Hvaða mynd skyldi svo íslenskt
sjónvarp hregða upp af sögu lands-
ins? Hver er íslandsmynd Sjón-
varpsins?
Lesandanum er
vonandi spurn eins
og mér: hvaðan ætti
ungum íslendingum
að koma áhugi á sögu
sem aldrei er á dag-
skrá?
Rýrt framlag
Sjónvarpið íslenska
mirmir i þessu tilliti á
foreldri sem gæfi
barninu sinu einn
poka af karamellum á
dag, í trausti þess að
næringuna fengi það
annars staðar frá. En
þótt ótrúlegt megi
virðast þá er enn þá
minni íslandssaga á
CNN og Stöð 2; að
ekki sé minnst á
myndbandaleigumar.
Sjónvarpið íslenska minnir æ
meir á heimilisvin sem ræki inn
nefið daglega og segði eitthvað
skondið. Kærkominn gestur. Nú
breyttust aðstæður og hann yrði
sjálfur meðlimur heimilisins,
dveldi með okkur allan sólar-
hringinn. Það yrði annað en gam-
an ef hann lagaði ekki framlag sitt
að þeirri staðreynd, ef hann héldi
áfram að segja eitt-
hvað „skondið“ frá
morgni til kvölds.
Einhvern veginn
þannig finnst mér
staða Sjónvarpsins
vera.
Ekki að það sé svo
fyndið, heldur furðar
mig á því hve fram-
lag þess er rýrt á
þjóðarheimilinu. Sú
tíð er löngu liðin að
sjónvarp sé afþrey-
ing, klukkutíma dag-
skrá á dag sem menn
settust yfir að loknu
dagsverki inni í
sparistofu með spari-
svip. Sjónvarpið er
fyrir löngu orðið
handhafi veruleik-
ans, á því hvílir sú skylda að
bregða upp myndinni aliri.
Ábyrg dagskrárstefna
Áreiðanlega taka stjómendur
Sjónvarpsins þessi vanhöld jafn
nærri sér og við hin og skemmst
er að minnast þegar fyrrverandi
dagskrárstjóri stóð upp úr stóln-
um af því að hann hafði ekki geð í
sér til að standa fyrir tómahljóð-
inu. En hvað hefur breyst síðan
þá? Þeir sem nú halda um stjórn-
völinn hljóta að verða að setja
fram ábyrga dagskrárstefnu og
láta síðan standa upp á stjómvöld
með framkvæmdina.
Garpskapur á borð við: „ég hef
ekki geð í mér til að væla“ á ekki
við hér, það er ekki verið að ræða
um einkahagi stjómendanna held-
ur sálarheill þjóðarinnar í bráð og
lengd
Pétur Gunnarsson
„Þeir sem nú halda um stjórn-
völinn hljóta að verða að setja
fram ábyrga dagskrárstefnu og
láta síðan standa upp á stjórn-
völd með framkvæmdina. “
Kjallarinn
Pétur
Gunnarsson
rithöfundur
Skoðanir annarra
Velta veitingahúsanna
„Allir þessir aðilar sem komið hafa til rannsókn-
ar hafa verið athugunarverðir, að meira eða minna
leyti. í sumum tilfellum er hreinlega um talsverð
skattsvik að ræöa, þar sem starfsmenn em á svört-
um launum og tekjur kerfisbundið vantaldar. í öðr-
um tilfellum er minna að, jafnvel mjög lítið. En þau
tilfelli sem þannig er ástatt um kannski færri.... En
það eru mjög umtalsverðar fjárhæðir í einstöku til-
fellum, jafnvel tugir milljóna."
Skúli Eggert Þórðarson í Degi-Tímanum 6. mars.
Afstaðan til áfengissölu
„Nýlega sat Siv Friðleifsdóttir fyrir svörum varð-
andi afstöðu hennar til breytinga í dreifingaraðferð-
um Islendinga á áfengi. Þingmaðurinn var spurður
að því beint hvort hún gæti gengið framhjá vínhill-
um í erlendum matvöruverslunum án þess að detta
íða. Jú, mikil ósköp, Siv treysti sér til þess. En hún
treysti mér ekki til þess. Þá veit ég það. ... Ég hef
stöku sinnum komið til útlanda á lífsleiðinni og séð
að þar fæst bæði brennivín og tóbak á benzínstöðv-
um á fiórðungsverði miðað við hér. Ég skil ekki enn-
þá hvað varð þess valdandi að ég ranka við mér hér
á landi við það að það er runnið af mér.“
Halldór Jónsson í Mbl. 6. mars.
Skilning vantar
„Mikið hefúr áunnist hér á landi á undanförnum
árum og hlutabréfamarkaðurinn er orðinn talsvert
virkur. Enn vantar þó nokkuð á að sami skilningur
og þekking ríki hér á landi á ýmsum þáttum sem
snúa að mati íyrirtækja, fiármögnun, almennri fiár-
málastjómun og öðrum mikilvægum þáttum á fiár-
magnsmarkaði. Eins og á fiölmörgum öðram sviðum
þurfum við að fylgjast þar vel með og varast að ein-
angra okkur í eigin hugarheimi."
Þorkell Sigurlaugsson í Viðskiptablaðinu 5.