Dagblaðið Vísir - DV - 15.09.1997, Blaðsíða 21

MÁNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1997
29
Bandaríski flugherinn og
Boeing hafa í samvinnu
hannað nýtt ómannað geim-
far sem nota á til að gera yf-
irlitskönnun á einstökum
landsvæðum. Þetta er því
eins konar margnota fljúg-
andi gervihnöttur. Geimfar
þetta er úr sama efni og golf-
kylfur, þ.e. grafiti, áli og
epoxysamböndum, og er í
laginu eins og vindill. Tals-
maður geimdeildar Boeing
segir að þetta geimfar verði
mikið notað í flughemum í
framtíðinni. Geimfarið, sem
nú hefur verið búið til, er um
sex og hálfúr metri á lengd
og vegur rúmt tonn. Lokaút-
gáfan verður þó stærri í snið-
um.
Rafmagnsbflarekki
bara samgöngutæki
Menn
hafa
lengi
deilt um
hvort
einhver
framtíð
sé í raf-
magns-
bílum.
Hvað sem því liður þá þurfa
þeir ekki aðeins að vera not-
hæfir sem samgöngutæki. Að
minnsta kosti segir Willett
Kempton í tímaritinu Tran-
sportation Research. Hann
segir að slíkir bílar geti jafn-
vel séð heimili fyrir rafmagni
ef það fer. Þetta geti hann
gert jafnvel þó hann hafi
ekki svo mikið af rafmagni í
sér. Þess má geta að raf-
magnsbílar eru nú framleidd-
ir af fyrirtækjum á borð við
General Motors, Chrysler,
Toyota og Honda.
Kurrvegna beinauppboðs
Maurice Wiiliams, skógar-
vörður í New York, ætlar að
setja risaeðlubein, sem hann
á, á uppboð i næsta mánuði.
Bein þessi eru mjög sérstök
að því leyti að þetta er ein
stærsta risaeðlubeinagrind
sem fúndist hefur. Mikil
málaferli höfðu gengið um
hvort eigandi landsins, sem
beinin fundust í, eigi þau eða
sá sem fann beinin upphaf-
lega og raðaði þeim saman.
Sá síðamefhdi vildi fá beinin
í safnið sem hann starfar við
en Williams er ekki á sama
máh. Vísindamenn hafa lýst
þessu máli sem dapurlegum
tiðindum fyrir nútímavísindi.
Ný jarðsprengjuleitartæki
Háskólinn í Flórída er nú
að þróa nýja byltingarkennda
tækni sem gæti auðveldað
mjög alla leit að jarðsprengj-
um. Tækið er litið og notar
röntgengeisla til að finna
sprengjumar og getur jafnvei
skorið úr um hvemig jarð-
sprengju búið er að finna.
Um 25.000 láta lífið eða sær-
ast af völdum jarðsprengna á
svæðinu frá Afghanistan til
Bosníu og era flestir þeirra
óbreyttir borgarar. Eitt af
baráttumálum Díönu
prinsessu var að uppræta
jarðsprengjur og er þetta
tæki talið tímamótavopn í
þeirri baráttu.
J

Chrysler framleiðir plastbíl
Chrysler sendi í síðustu viku frá
sér nýjan bíl sem á að vera framtíð-
arbíll fyrirtækisins. Bíllinn vakti
mikla athygli þegar hann var sýnd-
ur á bílasýningu í Frankfurt í
Þýskalandi. Það sem er sérstakt við
hann er að hann er ekki úr stáli
heldur plasti svipað því sem notað
er i gosdrykkjaflöskur.
Bílinn hefur ýmsa nýja kosti.
Hann er settur saman úr fjórum
einingum sem er hægt að endur-
vinna. Bíllinn er kallaður CCV, sem
stendur fyrir „composite concept
vehicle" (samsettur bill) og kostar
um 6.000 Bandaríkjadali (um 430.000
ísl.kr.). Það tekur meira en helm-
ingi styttri tíma að framleiða einn
slíkcm bíl en einn hefðbundinn stál-
bíl. Þar að auki eyðir hann aðeins
um átta lítrum af bensíni á hverja
hundrað kílómetra sem er töluvert
minna en þekkist í flestum öðrum
bandarískum bílum.
Eins og loftbóla
Lögunin er ekki eins og menn eiga
að venjast á bílum. Hann er meira
eins og loftbóla í laginu. Þetta er
kannski ekki fallegasti bíll í heimi en
Chrysler vill leggja meira upp úr
hvemig farartæki hann verður en út-
liti. Talsmenn fyrirtækisins segja að
þama sé um mjög hagkvæman bíl að
Vísindamenn við Comell-háskóla
hafa búið til gítar sem er svo smár
að hann kæmist fyrir inni í venju-
legri framu. Hann er kallaður
„nanógítarinn" og er alveg eins og
venjulegur gítar fyrir utan smæð-
ina. Strengir gítarsins eru t.d. tvö
þúsund sinnum minni en venjulegt
mannshár.
Til þess að plokka strengi gítars-
ins þ£uf mjög öfluga smásjá. Með
hennar aðstoð er hins vegar hægt
að spila á hann á nákvæmlega sama
hátt og á
venjulegan
gítar. Hann
gerir hins
vegar ekki
mikið gagn
sem hljóð-
færi þar
sem hljóm-
urinn úr gít-
arnum er
svo lágur að
mannseyrað
greinir
hann ekki.
Nú kann
einhver að
spyrja: Til
hvers er þá
verið að
gera svona
hljóðfæri ef
ekkert heyr-
ist i því?
Góð spurn-
ing. Það
eina sem
þetta „hljóð-
færi“ gerir
er að sýna
hversu langt
menn geta
gengið í að smíða örsmá tæki sem
geta gagnast mönnum á ólíkum
sviðum, hvort sem um er að ræða
fjarskipti, líffræðilegar rannsóknir
eða eitthvað allt annað. Vísindamið-
stöðin í Cornell, sem smíðaði þenn-
an gítar, er önnur tveggja í Banda-
ríkjunum sem era leiðandi í gerð
Bíllinn sem um ræðir. Mun þessi
sjást almennt á götunum eftir um
áratug? Mynd frá ABCnews.
ræða bæði fyrir notandann og fram-
leiðandann. Hann er mjög einfaldur í
allri hönnun, kostar lítið og vegur að-
eins 600 kOó.
Þessar fjórar einingar sem bíllinn
er samsettur úr eru festar saman með
sérstöku lími og síðan eru einingam-
ar settar á sérstaka stálgrind sem
styður vel við og veitir aukamót-
spyrnu við hvers kyns höggum. Þakið
er í raun venjulegur dúkur sem hægt
er að rúlla upp og þá er kominn fin-
asti blæjubíll.
Fjarlægð frá botni að jörðu er 20 cm
sem ætti að gera honum auðvelt að
komast yfir holótta vegi. Vélin er hins
vegar ekki mjög öflug. Hún er tveggja
strokka og 25 hestöfl. Bíllinn getur
náð allt að 120 kOómetra hraða.
örsmárra hluta. Hin er í Stanford-
háskóla.
Harold Craighead, prófessor við
Cornell-háskóla, segir að gítarinn sé
bara skemmtileg leið tfi að þróa
tæknina en vildi taka það fram að
þetta væri samt almennileg tilraun
því að strengimir eru gerðir tfi að
titra. Og það sýnir að tæknin getur
greint atburði þó þeir sjáist ekki
endilega með berum augum.
Það þurfti mikla samvinnu mOli
rafmagnsverkfræðinga, efnafræð-
inga og vél-
fræðinga tO
að koma þess-
um gítar sam-
an. Gítarinn
er gerður úr
gerviefni efst,
í miðjunni
eru sOikon-
sambönd og
innsta lagið
er sOikondí-
oxíð. Gítarinn
var hannaður
í tölvu og var
myndin síðan
færð á sOi-
konið svo að
úr varð eitt-
hvað sem lík-
ist filmu. Síð-
an var síli-
konið skorið
út með raf-
geisla.
Craighead
líkti þessu við
að maður
tæki
smáköku-
skera og
skæri út það
form sem maður vOdi fá.
Þegar þetta var búið stóð eftir
mynd af gítar úr sOikoni. Þessi
mynd var síðan skorin betur út meö
rafgeislum. Þannig vora t.d.
strengirnir gerðir. Sams konar
geisli er síðan notaöur tO að strjúka
strengina. -HI/ABCnews
Margir era á því að
Chrysler sé á réttri leið með
smíði þessa bfis. Sumir vís-
indamenn telja að plast geti
hentað að mörgu leyti betur í
bfia en stál. Þeir benda þó á að
tfi þess að þeir nái almennri
hyUi verði að gera bUana
meira aðlaðandi.
Ekkifyrren áríð 2000
En eins og svo oft áður eru
nokkrar hindranir. Það þarf mikl-
ar rannsóknir og nákvæmnis-
Vísindamenn undir forystu
Johns Hopkins era nú að þróa
skjáþjónustu sem notar sjálf-
virka myndavél til þess að geta
séð í tíma hvort sykursjúkling-
ar hafi fengið augnsjúkdóm sem
getur orsakað blindu. Þetta
tæki getur því bjargað þjónustu
margra sem eru með sykursýki
á háu stigi.
Tæki þetta er kaUað „dig-
iscope" og er svipað tæki og
augnlæknar nota tfi að mynda
sjónhimnuna. Það sem er þó
ólíkt með þessum tveimur tækj-
um er að venjulegt skrifstofu-
fólk getur auðveldlega stjórnað
þvi. Þannig þarf sjúklingurinn
ekki að fara í heimsókn til
augnlæknis tO að fá úr því skor-
ið hvort hann eigi þetta á
hættu.
Það þarf yfirleitt þrautþjálf-
aðan ljósmyndara til að taka
góðar myndir af sjónhimnunni.
vinnu til að finna sterka blöndu
sem getur veitt vernd í árekstrum.
Einnig eru einhverjir í vafa um að
neytendur vilji þetta leiðinlega
plastútlit. Talsmenn Chrysler
segja líka að þó þessi vandamál
leysist verði ekki farið út í að
fjöldaframleiða bílinn nema ör-
uggt sé að einhverjir kaupi hann.
Ekkert hefur verið ákveðið um
hvenær almenningur getur fjárfest
í svona bíl. Það mun þó ekki ger-
ast fyrr en í fyrsta lagi árið 2000.
-HI/ABCnews
Bæði þarf að taka nokkrar
myndir og síðan þarf að huga
vel að sjónarhornunum tO að
réttu staðirnir sjáist. Það sem
gerir þetta tæki öðruvísi er að
auðveldara er að stjórna þvi.
Jafnvel ósköp venjulegt skrif-
stofufólk getur séð um að taka
slíkar myndir án þess að kaUa
þurfi til sérfræðing.
Einnig er hægt að tengja
myndavélina við tölvu, taka
myndina og senda hana til sér-
fræðings með tölvupósti. Sér-
fræðingurinn skoðar síðan
myndina og metur hvort senda
eigi sjúklinginn til augnlæknis.
Hopkins hefur fengið einka-
leyfi fyrir tækinu og hefur nú
þegar samið við nokkrar
sjúkrastofur um notkun tækis-
ins. Sykursýki er ein algengasta
orsök fyrir blindu í heimi fyrir
fólk á aldrinum 20 til 74 ára og
er búist við að tækið dragi
Langar þig...
að vita flestallt sem vitað er um lífeftir
dauðann og hvar látnir vinir þínir hugsan-
lega eru og hvers eðlis þessir handanheim-
ar eru, - í skemmtilegum skóla eitt kvöld í
viku eða eitt laugardagskvöld í viku - fyrir
hófleg skólagjöld?
Ef svo er þá áttu ef til vill samleið með okkur og
yfir 600 ánægðum nemendum Sálarrannsóknar-
skólans undanfarin 3 ár. Hringdu og fáðu allar
nánari upplýsingar um langskemmtilegasta
skólann í bænum sem í boði er í dag.
- Svarað er í síma skólans alla daga
vikunnar kl. 14.00 til 19.00.
Kynningafundir eru í skólanum á morgun,
þriðjudag og á miðvikudag kl. 20.30 - Allir vel-
komnir.
Sálarrannsóknarskólinn,
-„skólinn fyrir fordómalaust og leitandi fólk“—
Vegmúla 2,
s. 561 9015 & 5886050
Heimsins
minnsti gítar
Elvis hefði sennilega ekki haft mikiö gagn af
þessum gítar.
greimr
augnsjúkdóm
f