Dagblaðið Vísir - DV - 18.07.1998, Blaðsíða 18

18
_±
* .
ifteygarðshornið
LAUGARDAGUR 18. JULI1998
Og blánar og blánar hvert ár
Þegar ég hitti Einar Má Guð-
mundsson á dögunum og talið
barst að hræringunum í Alþýðu-
bandalaginu sagði hann mér frá
rosknum sósíalista, góðum og
gegnum félaga í Flokksa, sem frétti
á sinum tíma af því að Fylkingin
hygðist ganga til liðs við Fjórða Al-
þjóðasambandið sem var alþjóða-
hreyfing trotskíista. Trotskí? sagði
gamla kempan, var það ekki bölv-
aður hanníbalisti?
hans með sér í sameiginlegt fram-
boð: og hið útvalda Alþýðubanda-
lagsfólk má hrekjast til síns Eg-
yptalands, sem er á Þórshöfn - hiö
rétta Alþýðubandalagsfólk, fólkið
sem er Alþýöubandalagsfólk vegna
þess að það aðhyllist hugsjónir.
Alþýðubandalagið er að ganga
úr Alþýðubandalaginu um þessar
mundir. Eftir sitja hannibalistam-
ir. Hvað er hanníbalisti? Það er
krati í kommagæru. Þeir eru
verstir að mati hinna réttbomu.
Það em þeir sem laumaö hafa sér
i flokkinn á umliðnum ámm á
fólskum forsendum; þeir sem ekki
vita hvað rúgbrauð og soðning
kostar, eins og Ólafúr Jóhann Sig-
urðsson orðaði það i Hreiðrinu,
hinu beiska uppgjöri íslenskra sós-
íalista við markaðs- og þéttbýlis-
samfélagið. Það er ekki tekið út
með sældinni að vera réttborinn
Alþýðubandalagsmaður um þessar
mundir. Flokksi er nú fallandi
vígi, og blánar og blánar hvert ár,
börnum og krötum að leik.
Hanníbalistamir skilja ekki þjóð-
frelsisbaráttuna, þeir em fólkið
sem hefur aldrei sett sig inn í eig-
ind og megind, skrifaði aldrei
grein í Rétt og trúði aldrei á sósí-
alismann, ekki einu sinni með
manneskjulegu yfirbragði - það
vildi bara á þing. Og nú hefúr
þetta fólk fellt sjálft merki flokks-
ins um leið og það hirðir nafn
Guðmundur Andri
Thorsson
Eða svo mátti að minnsta kosti
skilja Hjörleif Guttormsson þegar
hann var að ganga úr flokknum:
Hann talaði eins og sérstaða hans
innan flokks og utan væri sú að
hann hefði hugsjónir, ekki hinir -
að hugmyndir hans um æskilegt
samfélag væm hugsjónir, en hug-
myndir allra hinna hentistefna og
framapot. Þetta er kunnuglegur
tónn úr Flokksa.
Eg var ung gefin Njáli sagði
hann við bálforina - en hver er
Njáll ef hann pant vera Bergþóra?
Hver er Kári, valmennið sem
slapp og hefndi? Hver Skarp-
héðinn? Og umfram allt: hvað
brann?
Eins og Megas kvað: Við öll-
um þessum spumingum er til
eitt og annað loðið svar - þau
kann ég ekki en ólíkt var nú
samt heimilisbragurinn á
Bergþórshvoli viðkunnanlegri
en sá í Alþýðubandalaginu,
þrátt fyrir öll húskarlavígin.
En þótt erfitt sé að koma auga
á hliðstæður hinna miklu
kappa Njálu í Flokksa þá er
augljóst hvað brann að mati
Hjörleifs - það var sá hluti Al-
þýðubandalagsins sem byggði
á hugsjónum - það var Hreyf-
ingin. Kannski.
Hinir réttbomu ættu samt
ef til vill að gefa því gaum
hvers vegna Flokksi fylltist af
hentistefnumönnum,
hanníbalistum og endurskoð-
unarsinnum, fólki sem að-
hyllist velferðarkerfi á nor-
ræna vísu og lætur sig
dreyma um aukinn jöfnuð á
kratíska vísu; fólki sem fyrir-
munað er að sjá erlenda
ásælni í Schengen-samkomu-
laginu; fólki sem ekki skilur
hversu brýnt er að tolla græn-
meti eins og finustu snyrti-
vömr - í einu skelfilegu orði: Kröt-
um. Flokkurinn er yfirfullur af
krötum vegna þess að hann byggir
beinlínis á þvi að leika tveimur
skjöldum, eins og Brynjólfur
Bjamason benti strax á. Frá fyrstu
tið em viss óheilindi innbyggð í
flokkinn -
línur að skýrast - loksins virðist
stefna í það að jafhaðarmenn snúi
bökum saman og hætti að efla þá
til áhrifa umfram raunvem-
legt fylgi sem andvígir eru
markaðskerfinu og einka-
framtakinu í nokkurri
mynd, telja að öll fram-
leiðslutækin eigi að vera í
ríkiseigu og líta á hvers
kyns aðild að Evrópusam-
starfi sem hættulega er-
lenda ásælni.
Eg var ung gefin Njáli,
sagði Bergþóra og sagðist
síðan mundu láta eitt yfir
þau bæði ganga, neitaði út-
göngu heldur gekk í sæng
með bónda sínum - og
brann. Hjörleifur Guttorms-
son vitnaði í upphaf þess-
ara orða og leitaði útgöngu,
gekk á dyr. Einhverjum
kynni ef til vill að virðast
nokkur þversögn i þessu en
þó þarf ekki svo að vera.
Hver er sá Njáll sem Hjör-
leifur gafst ungur? Hann er
Eyjólfur sem aldrei
hresstist heldur dó. Hann
er draumurinn.
það var slík óbærileg
freisting að lokka til sín vinstri
krata að svo hlaut að lokum að
fara að allt spryngi sökum inn-
byggðra mótsagna. Loksins fara
Draumurinn um sósíalískt
þjóðfélag - draumurinn um
sameign alls sem snerist
upp í sameiginlegt allsleysi
- draumurinn um að vinna
eftir getu og taka eftir þörfum - sá
draumur er liðinn undir lok. Njáll
er dauður og þegar hann gekk aft-
ur var hann orðinn bölvaöur
hannibalisti.
■k
*
dagur í lífi
e k ★
Við hjónin byrjuðum daginn
með því að fara í Sundlaug Sel-
tjamamess. Þar hitti ég gamlan
vin minn síðan á stuttbuxnadögum
mínum í Litlu-Sandvík í Flóa, Guð-
mund Sæmundsson, Dúdda. Eins
og endranær fómm við að tala um
kýr og hesta og gömul ömefni.
Hann sagði mér að kúagatan yfir
Sandvíkurheiðina niður á Kotferju
sæist ekki lengur og að Mýrin væri
að gróa upp sem þurrir vellir svo
maður þekkti sig ekki þar. Og Páll
í Sandvík var rétt um daginn að
girða nýtt tún sem nær upp undir
Ölfusá. Við Dúddi lukum talinu
með því aö tala um Stjama, uppá-
haldsreiðhestinn hans.
Göngin opnuð
En nú biðu okkar og meiri verk-
efni en að rifja upp gamlar minn-
ingar. Það átti aö opna Hvalfjarð-
argöngin kl. tvö. Þar söfnuðumst
menn saman með sama hátíðleika-
blæ og þeir væm að fara í kirkju.
Við Davíð Oddsson gengum
fremstir með konum okkar, Ástríði
Thorarensen og Kristrúnu Ey-
mundsdóttur. Og ég heyrði utan af
mér að Páll Sigurjónsson, forstjóri
ístaks, skaut því að forsætisráð-
herra um leið og hann rétti honum
skærin til þess að klippa á borð-
ann að þau yrði að geyma vel til
þess að hægt yrði að nota þau við
opnun næstu Hvalfjarðarganga.
Skýringin er sú aö það er ódýrara
að gera ný göng undir fjörðinn en
að breikka þau sem
fyrir eru. Og spá
mín er sú að ekki
muni líða meira en
15 ár áður en önnur
ný jafnstór göng
verði komin undir
Hvalfjörð.
Undir kelduna
í ávarpi sínu vék
forsætisráðherra
að því gamla orð-
taki að betri sé
krókur en kelda.
En það væri til
marks um nýja
tíma að nú veldu
menn þriðja kost-
inn að fara undir
kelduna enda væri
opnun ganganna
handan þeirra
drauma sem menn höfðu um sam-
göngumannvirki fyrr á öldinni.
Síðan klippti hann á borðann og
gaf okkur Páli Sigurjónssyni bút af
honum til minningar um þennan
merkilega atburð. Það fannst líka
á öllum að göngin voru í þeirra
huga meira og stórkostlegra mann-
virki en þá hafði grunað. Innilok-
unarkennd var ekki nefnd. Það er
sérstakt um þessi göng að nokkru
sunnan við miðju rann 60 gráða
heitt vatn úr berginu. Það hefur
þann kost að loftræsting verður
auðveldari en ella vegna hitamis-
munarins. Finnbogi Arge, sam-
gönguráðherra Færeyja, var sér-
stakur gestur minn við opnun
ganganna. Færeyingar hafa nú tek-
ið á fjárlög nokkur framlög til und-
irbúnings jarögangagerðar undir
Vestmannasund til eyjarinnar Vág-
ar þar sem flugvöllurinn er. Göng-
in verða svipuð að lengd.
Hringnum lokað
Mikill fjöldi Akurnesinga og
Borgnesinga hafði safnast saman
norðan við fjörðinn til að fagna
opnun ganganna. En um leið fann
maður að margir söknuðu Akra-
borgarinnar sem svo lengi hafði
þjónað sem samgöngutæki. Nú var
mönnum annað ofar í huga: í henni
höfðu menn skeggrætt í gegnum
tíðina, ræktað gamla vináttu og
fitjað upp á umræðuefnum líðandi
dags. Akraborg var auðvitað alltof
langt og stirðlegt heiti fyrir slíkan
fundarstaö svo að menn höfðu
fundið henni annað nafn, styttra og
hlýlegra. Menn kölluðu hana
Bogguna. Siðdegis hélt ég svo með
Akraborginni til Reykjavíkur og
var fyrst siglt inn fjörðinn að
gangaopunum. í austri sáum við í
kollinn á Þórisjökli þar sem hann
gægðist fram milli Brekkukambs
og Reynistaðaháls. Ferðinni lauk
svo með því aö í síðasta sinn var
ekið upp úr Akraborginni í Reykja-
vikurhöfn og þar með var hringn-
um lokað.
Um kvöldiö snæddum við hjónin
kvöldverð í boði Fossvirkis og
Spalar. Það lá vel á öllum. Verkið
hafði gengið hraðar fram en menn
höfðu þorað að vona. Göngin eru
glæsilegt og þarft mannvirki.Og
enn jók það á gleðina að engin al-
varleg slys höföu orðið á mönnum.
Dagur í lífi Halldórs Blöndals samgönguráðherra:
Ekið undir