Dagblaðið Vísir - DV - 18.07.1998, Side 24

LAUGARDAGUR 18. JÚLÍ 1998
24 HjHblgarviðtalið
Tveir litlir strákar sitja í sandkassa. Þeir eru í bílaleik. Annar þeirra segir nefmœltur, um leiö og hann snýtir
sér pent í skítuga ermina á lopapeysunni: „Jeppinn minn er sko þúsund ... nei milljón sinnum flottari en
rútan þín. “ Hinn hvessir augun á sjálfumglaðan leikfélaga sinn eitt langt og ískalt augnablik
áður en hann svarar þóttafullri röddu: „Nú já? Það getur svo sem verið. En þetta er
bara ekki rúta. “ Hann lyftir upp skœrlituðum leikfangabílnum svo hann ber
við regngráan himin. „Þetta er langferðabill. “
Hljómsveitin sem á heiður-
inn af vinsælustu mynd ís-
landssögunnar er komin
aftur á stjá. Stuðmenn hafa
dustað rykið og mölinn af snyrti-
lega klæðnaðinum, stoppað í götin
og stigið aftur upp í sinn lang-
ferðabíl sem mun bera þá vítt og
breitt um landið áður en sumarið
er úti og dagur ei meir. Meira en
áratugur er liðinn síðan Stuð-
menn, hin eina sanna geöþekka
hljómsveit, sást síðast á lands-
byggðinni á tónleikaferðalagi eða
gaf út plötu. Nú er hins vegar
komin út með þeim íjögurra laga
plata (!) sem þau munu fylgja eftir
með tónleikum í sumar og hyggja
þau einnig á útgáfu breiðskífu í
haust, þeirrar fyrstu í langan
tíma. Á þeim sextán árum sem lið-
in eru frá því að kvikmyndin Með
allt á hreinu kom út hefur hún
orðið nánast að „költ“ fyrirbæri
meðai allra aldurshópa. Einna
helst þeirra yngstu, sem kannski
voru ekki einu sinni fæddir þegar
Kristinn Stuð Styrkársson Proppé
greiddi, brúnaþungur og áhyggju-
fullur, aumkunarverða hárlufsuna
yfir skallann með Hörpu Sjöfn hasarkvendi
hlæjandi á bak við sig. Orð og orðasam-
bönd úr myndinni hafa orðið fleyg og dæmi
eru um menn sem kunna heilu atriðin úr
myndinni, t.d. hina ógleymanlegu skyggni-
lýsingu Dúdda rótara, utan að. Hvert ein-
asta orð. Og þetta með gömlu hundana
kemur blaðamanni ósjálfrátt í hug þegar
hann spyr Egil Ólafsson um nýútkomna
plötu þeirra Stuðmanna en hann teygir sig
yfirvegaður í tebollann og leiðréttir um
hæl: „Hvaða plötu? Áttu við margmiölunar-
diskinnV Egill Ólafsson og Ragnhildur
Gísladóttir eru landsmönnum löngu kunn
sem andlit Stuðmanna, ásamt því sem þau
hafa léð þeim raddir sinar um árabil.
Hvernig finnst þeim að vera komin saman
á ný? „Þ«ð eru alltaf glæður í þessu bandi,
þó svp ao það liggi kannski í dvala árum
saman,“ segir Ragnhildur. „Við höfum hist
og sett saman lög. Við erum reglulega í
sambandi og nú i vor eftir Fóstbræðratón-
leikana hittiunst við og settum saman
nokkur lög. Svo valt þetta bara allt saman
af stað aftur nú í vor.“ „Við erum alltaf á
hinum og þessum sviðum að dútla eitthvað
en það eru allt aðrir straumar í gangi með
Stuðmönnum. Mér finnst samstarfið fyrst
og fremst vera skemmtilegt. Það er lykill-
inn. En þeim kosti fylgir hins vegar sá galli
að hláturhrukkunum fjölgar og þær sem
fyrir eru dýpka ört og snarlega þegar mað-
ur hefur verið innan um þessa menn í viss-
an tíma. Nú, jæja, einhverjar fórnir verður
maður að færa.“ Egill bætir við, hugsandi á
svip: „Já, við höfum tekið eftir því upp á
síðkastið að Ragnhildur er farin að hlæja á
við stæðilegasta sjómann. Úr dýpstu iðr-
um.“ „Kjarni málsins fyrir mér, fyrir utan
það hvað við erum öll miklir og góðir vin-
ir, er sá hvað þetta er afskaplega vel
spilandi hljómsveit. Það er lifið, fyrir þá
sem á annað borð eru í músík, að vera inn-
an um frábæra músíkanta. Við þekkjumst
orðið það vel að við kunnum að vega hvort
annað upp og ná fram því besta í hinum.“
Stuðmenn eru líklega best þekktir út á við
fyrir að vera frábær „ballhljómsveit“ en
hvemig upplifa þau sig sjálf: „Við lítum á
okkar spil sem tónleika þar sem við flytjum
okkar músík. Að sjálfsögðu er fólki frjálst
og guðvelkomið að standa upp, hreyfa sig í
takt við tónlistina, skvetta úr klaufunum
og kannski í sig líka,“ segir Egill og Ragn-
hildur heldur áfram: „Sem betur fer virkar
tónlistin þannig á fólk að það vill taka þátt
Ágúst Guðmundsson, leikstjóri Með allt á
hreinu, fékk fyrstur þá hugmynd að fá
kvennahljómsveit til
þess að keppa við
snyrtipinnana í Stuð-
mönnum um hylli land-
ans í myndinni vinsælu:
„Jakob var nú ekki par
hrifinn af því til að
byrja með,“ segir Ragn-
hildur og glottir. „Hon-
um fannst alveg fárán-
legt að fá einhverjar
óþekktar kventuðrur í
þeirra mynd. Hvað þá
að þær myndu veita
þeim samkeppni. Alveg
eins og í myndinni
sjálfri þegar hann túlk-
aði þessa afstöðu með
glans. En við fengum
ekki einu sinni að halda
okkar nafni í myndinni,
vorum bara þessar
Gærutuskur." „Þetta
var hins vegar fín tíma-
setning hjá okkur stelp-
unum því að um þetta
leyti átti sér stað mikil
femínistavakning og
uppreisn kvenna í þjóð-
félaginu. Það hjálpaði
því töluvert upp á vin-
sældimar að leika þarna þessi hörkutól
sem buðu körlunum birginn og höfðu sigur
að lokum.“ Egil og Ragnhildi óraði ekki fyr-
ir því að myndin ætti eftir að njóta þvílíkra
vinsælda og lifa svo lengi. Stundmn gerist
það jafnvel að sjálfir aðalleikararnir eru
reknir á gat af dyggum aðdáendum: „Lend-
ir þú ekki stundum í þvi að einhver kemur
að þér með setningu sem þú átt að botna,“
spyr Ragnhildur Egil sem kannast við
kauða: „Jú, og þó ég ætti lífið að leysa gæti
ég ekki svarað rétt til. Ég hef nefnilega ekki
séð myndina síðan 1982. Hins vegar horfir
níu ára gömul dóttir mín á hana við og við.
Ég lít á þetta sem liðna tíð þó að það sé
ánægjulegt að myndin lifi áfram með þess-
um hætti.“ Haft hefur verið á orði að lista-
mönnum frá þessum
tima, þ.e. níunda ára-
tugnum, þyki oftar en
ekki óþægilegt að rifja
upp gömlu, góðu tísk-
una í klæðnaði, hár-
greiðslu og raunar
flestu öðru. Kannast
þau Egill við þetta?
„Já, já, blessaður
vertu. Það er nóg af
stórkostlega hallæris-
legrnn senum í mynd-
inni.“ Egill tekur jafn-
vel dýpra i árinni: „Ég
myndi segja að þessi
mynd væri einfaldlega
komplett hallærisleg.
Enda var líka gert í því
að hafa allt sem allra
hallærislegast. Ég er á
þvi að það hafi tekist
alveg bærilega.“
Tónlistin hefur í ár-
anna rás verið í mjög mikilli og
örri þróun og mótast mjög af
menningu hverrar kynslóðar
fyrir sig. Gjarnan hefur það
tíðkast að hverri kynslóð finnist
sinn fugl fagur og „sín“ tónlist
best. Óttast Egill og Ragnhildur
ekkert að t.a.m. sextán ára
hipphopparar úr vesturbænum
afgreiði þau einfaldlega sem
„skallapoppara“? „Ég held að Me-
gas hafi sagt að það versta sem
kæmi fyrir rokkara væri að
missa hárið. í Með allt á hreinu
gerðum við okkur mikinn mat úr
hinni einlægu sálarkreppu sem
það olli Kristni að fá skalla, enda
erfitt fyrir mann í hans stöðu að
takast á við slíkt. Ég aftur á móti
hugsa minna um þetta. Það hefur
ekkert með hár að gera að fólk
upplifí góða músík. Stór hluti
þeirra sem koma á tónleika hjá
okkur er unglingar eða ungt fólk
á aldrinum 16 til 25. Þau þekkja
hvert einasta lag sem við spilum
þannig að okkur líður eins og
heima hjá okkur. Á meðan svo er,
og við höldum áfram að „nema
land“ neðar og neðar í aldursska-
lanum, höldum við áfram að
spila. Því músíkin er aðalatriðið.
Þannig á það að vera,“ segir Egill.
En hvaðan sækja Stuðmenn formúluna að
tónlist sinni, hverjar eru fyrirmyndir þeirra
og áhrifavaldar? „Ætli sérstaða okkar felist
ekki í því að við höfum alltaf verið á skjön
við það sem aðrir hafa verið að bauka og
aldrei fest eða látið freistast af einhverjum
tilteknum músíkstefnum. Við leyfum okkur
allt,“ segir Ragnhildur. Egill heldur áfram:
„Við höfum auðvitað prófað ýmsa stíla og
orðið fyrir einhverjum áhrifum hér og þar.
Ég held að leynt og ljóst höfum við alltaf lit-
ið dálítið til áranna milli fimmtíu og sextíu.
Þá erum við að upplifa dægurlagið, bæði hið
erlenda og hið íslenska, en menn eins Jenni
Jóns, Freymóður Jóhannsson, Oddgeir Krist-
jánsson, Sigfús Halldórsson og fleiri gerðu á
þessum tíma góð lög. Við í Stuðmönnum höf-
um alltaf litið á þennan tíma sem gullöld ís-
lenska dægurlagsins og því eðlilega sótt í
þann brunn í okkar tónlistarsköpun." í því
játar Ragnhildur eilítið skömmustulega að
nú viti hún eiginlega ekki hver þessi Jenni
Jóns sé en það sé rétt hjá Agli að þetta séu
að hluta til þeirra rætur: „Þessi lög eru svo
einfold og falleg og eiginlega ekki hægt að
skilgreina þau sem eitt eða neitt nema dæg-
„Ætli sérstaða
eða látið freist
í þessu með okkur með því að dansa og
hreyfa sig. Búkurinn fer í gang. Ef við hefð-
um ekki svona gaman af þessu sjálf myndi
þetta ekki gerast. Spilagleðin skiptir mestu
máli.“
Úþekktar kventuðrur
Verst fyrir rokkara
að missa hárið